Культура

Хальхи вӑхӑтра республикӑра «Литературӑллӑ Чӑваш Ен, чи   вулакан кӗнеке — 2022» фестиваль пырать. Ҫӗнӗ Мӑратри вулавӑшра ҫак фестиваль шайӗнче тӗрлӗ мероприяти иртет.          Ҫак кунсенче библиотекӑра хӑнара фестиваль-конкурса хутшӑнакан «Кая юлнӑ каҫару сӑмахӗ» кӗнеке   авторӗ, пирӗн ентеш Алевтина Дмитриева писатель пулчӗ. Ҫыравҫӑпа тӗл пулма централизациленӗ тӗп вулавӑш ӗҫченӗсем, библиотекарьсем, Тукай ял территори уйрӑмӗн начальникӗ Петр Игнатьев, ку тӑрӑхри культура ҫурчӗсемпе библиотекӑсен ертӳҫисем, ялти кӗнеке вулама юратакансем пуҫтарӑнчӗҫ.  Ертсе пыракансем Алевтина Дмитриеван пурнӑҫӗпе пултарулӑхӗ ҫинчен кӗскен каласа пачӗҫ, тӗрлӗ кӗнеке выставкисемпе паллаштарчӗҫ. Ҫавӑн пекех 2022 ҫулта Чӑваш кӗнеке издательствинче пичетленсе тухнӑ кӗнекесен тишкерӗвне йӗркелерӗҫ. Ент

Иртнӗ уйӑхри информаци кунӗнче, вӑл культура ыйтӑвӗсемпе иртнӗ май, округра «Пушкин карттипе» ҫителӗклӗ таран усӑ курманни пирки асӑннӑччӗ. Пирӗн тӑрӑхра пысӑк театрсемпе картина галерейисем, концерт залӗсем ҫук. Хуласем те аякра вырнаҫнӑ. Сӑлтавӗсем ҫавӑнпа та ҫыхӑннӑ пулӗ. Анчах та ӳсекен ӑрӑвӑн ӑнтӑлӑвӗ пысӑк, вӗсен ҫӗнӗрен ҫӗннине курас, пӗлес, илтес килет. Ҫамрӑк ӑру культурӑпа, илемлӗх тӗнчипе интересленмест тенине ӗненесех килмест. Астӑватӑп-ха, шкулта вӗреннӗ чухне ҫулталӑкра пӗр хутчен те пулин К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрне спектакль пӑхма илсе каятчӗҫ. Ашшӗ-амӑшӗнчен укҫа пуҫтарса, ятарлӑ автобус тытса ҫула тухаттӑмӑр. Шупашкара каймалли кун ҫитессе чӑтӑмсӑррӑн кӗтнӗ. Тӗп хуламӑрта курнӑ спектакльсем, пӗр ӳстермесӗрех калатӑп, нумайлӑха асра юлатчӗҫ.

Пирӗн округри ҫынсен пурнӑҫне хаваслӑх кӳрес, канӑвне усӑллӑ та интереслӗрех йӗркелес тӗлӗшпе 25 культура ҫурчӗ, 7 клуб ӗҫлет.  Вӗсенче тӑтӑшах кӑсӑклӑ мероприятисем йӗркелеҫҫӗ.  Тӗп тата ача-пӑча библиотеки, ялсенчи 16 вулавӑш кӗнекесене юратакансен кӑмӑлӗсене туллин тивӗҫтерес тесе тӑрӑшать.  Тӑван ен историйӗпе паллашас текенсем валли «Ҫӗр тата ҫынсем» музей алӑкӗ уҫӑ, кунтах  хамӑрӑн пултаруллӑ ентешсен ӗҫӗсен выставкисемпе те час-часах паллашма пулать.  Округри искусствӑсен шкулӗнче преподавательсем ачасене илемлӗх тӗнчине илсе кӗреҫҫӗ, юрӑ-ташӑпа туслашма, ӳнер искусствин ӑсталӑхне алла илме пулӑшаҫҫӗ.  Архив секторӗнче пӗлтерӗшлӗ документсене упрас енӗпе вӑй хураҫҫӗ.   Мартӑн 25-мӗшӗ — Культура ӗҫченӗсен кунӗ.  Ҫак ятпа Комсомольскинчи культура ҫуртӗнче савӑнӑҫлӑ уяв ирттерни пи

Ҫак кунсенче Шупашкар хулинчи «Салют» культура керменӗ ҫумӗнчи ветерансен «С песней по жизни» хорне ҫӳрекенсем Ҫӗнӗ Кипеҫ ялӗнче пулчӗҫ. Малтанах хӑнасем ялти  музейри экспонатсемпе кӑмӑлласа паллашрӗҫ,  ял историйӗпе ҫыхӑннӑ ыйту чылай пачӗҫ.  Музея килекенсен журналӗ ҫине ырӑ сӑмахсем ҫырса хӑварчӗҫ. Ветерансем Ҫӗнӗ Кипеҫри культура ҫурчӗн сцени ҫине тухсан куракансем вӗсене алӑ ҫупса кӗтсе илчӗҫ.  Ку ушкӑн 1960 ҫултах йӗркеленнӗ.  1985 ҫулта «Халӑх хорӗ» ята тивӗҫнӗ.  Ӑна К. В. Мочалов ерт-се пырать.  Концертмейстерӗ,  купӑсҫи — А. Ю. Иванов.  Хор ҫутӑ та илемлӗ юрӑсемпе залра ларакансене чӑннипех хӑй тыткӑнне илчӗ.  Вӗсем вырӑсла та,  чӑвашла та шӑрантарчӗҫ. Хорӑн репертуарӗнче патриотизмла юрӑ чылай.   Вӗсем ят

Акӑ, сивӗ, вӑрӑм хӗл те вӗҫленсе пырать. Авалтанах ҫанталӑк ҫур енне сулӑнсан Ҫӑварни эрнине паллӑ тунӑ. Иртнӗ эрне шӑпах ҫуллӑ икерчӗпе сӑйланмалли тапхӑр пулчӗ. Ҫак савӑнӑҫлӑ вӑхӑта Каҫал енре пурӑнакансем те юратаҫҫӗ. Асатте-асаннесен йӑлисене хисеплесе, ҫулран-ҫул пыракан ырӑ пулӑма малалла тӑсса вӗсем кӑҫал та, февралӗн 25-мӗшӗнче, сивӗ, хаяр хӗл кунӗсене ӑсатма, хӗвеллӗ те ӑшӑ ҫуркуннене кӗтсе илме Комсомольскинчи культура ҫуртне пуҫтарӑнчӗҫ. Урамра халӑха хаваслӑ юрӑ-кӗвӗпе, ҫуллӑ та тутлӑ икерчӗсемпе кӗтсе илчӗҫ. Техӗмлӗ шашлӑк сутакансем, ытти апат-ҫимӗҫ сӗнекенсем  те кунтах вырнаҫнӑ. Пуҫӗсене ҫӳҫеллӗ тутӑр ҫыхнӑ, тӗрӗллӗ илемлӗ кӗпе тӑхӑннӑ хӗрсемпе хӗрарӑмсем, маттур каччӑсем  уява сӑн кӗртекенсем  пулчӗҫ.   Фойере вара культура ӗҫченӗсем ачасе