Культура

Мускавра Акатуй иртнӗ

Мускавра Акатуй иртнӗ

Канмалли кунсенче Мускавра Пӗтӗм чӑвашсен Акатуйӗ иртнӗ. Ӑна кӑҫал Раҫҫейри Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫин тата Чӑваш Енри Ҫӗнтерӳпе патриотлӑх ҫулталӑкне халалланӑ. Ҫавна май Акатуя СВОри ентешсем патне черетлӗ гуманитари пулӑшӑвӗ янинчен пуҫланӑ. ЧР Пуҫлӑхӗ Олег Николаев малти линири ентешсене куллен пулӑшу кӳрекенсене чӗререн тав тунӑ, пӗрле тӑрӑшсан эпир курӑмлӑ кӑтартусем тӑвасса палӑртнӑ. Уява Чӑваш Республикинчен тата Раҫҫейри тӗрлӗ регионсенчен, ҫавӑн пекех ют ҫӗршывсенчен те чӑвашсем пуҫтарӑннӑ. Кунӗпех тӗп сцена ҫинче халӑх ансамблӗсем тата чӑваш эстрада артисчӗсем хӑйсен юрри-ташшипе савӑнтарнӑ. Чӑваш Енре туса кӑларнӑ япаласен выставка-ярмӑрккинче Акатуйӑн хӑнисем асра юлакан сувенирсем туяннӑ. Ал ӗҫ ӑстисем пуҫтарӑннисене хушпу, пукане, хӑва хуллинчен тата вӗт шӑрҫаран тӗрлӗ я
Ҫемье кунӗ чӑвашлӑх темипе иртнӗ

Ҫемье кунӗ чӑвашлӑх темипе иртнӗ

Ҫемье, юратупа шанчӑклӑх кунӗ умӗн Пӗтӗм Раҫҫейри вырӑнти хӑйтытӑмлӑха аталантаракан ассоциаци 89 регионти муниципалитетсен пуҫлӑхӗсемпе тематикӑлла тӗлпулусем йӗркеленӗ. Видеоҫыхӑну урлӑ иртнӗ мероприятие Комсомольски муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин та хутшӑннӑ. Тӗлпулӑвӑн тӗп теми ҫемье хаклӑхӗсене ҫирӗплетесси пулнӑ. Унта нумай ҫул пӗр-пӗрне юратса, упраса пурӑнакан мӑшӑрсем% Арестина Семеновнӑпа Василий Петрович Николаевсем, Мария Дмитриевнӑпа Геннадий Илларионович Перепелкинсем тата Нина Георгиевнӑпа Андрей Андреевич Кондратьевсем хутшӑннӑ. Вӗсем хӑйсен ҫемйисенче йӑлана кӗнӗ хаклӑхсене мӗнле упрани, чӑвашлӑха аталантарни ҫинчен каласа панӑ, чӑваш халӑх культурипе паллаштарнӑ. Палӑртса хӑвармалла: Кондратьевсем уява чӑваш ҫи-пуҫӗпе килнӗ. Тӗрӗллӗ кӗпесем мӑшӑра тата т
Тутарстанра – чӑвашсен уявӗ

Тутарстанра – чӑвашсен уявӗ

Тутарстанри Сиктӗрме ялӗнчи «Новый Сувар» туризм комплексӗнче йӑлана кӗнӗ Регионсем хушшинчи «Уяв — 2025» чӑвашсен уявӗ иртнӗ. Унта 15 пин ытла ҫын хутшӑннӑ. Ҫак мероприятие чӑваш халӑх поэчӗн Петӗр Хусанкайӑн тӑван ялӗнче йӗркелеҫҫӗ. Кӑҫал вӑл ҫуралнӑранпа 115 ҫул ҫитнине кура уява тата та анлӑн, хаваслӑн ирттернӗ. Сиктӗрмене Раҫҫейри тӗрлӗ регионтан делегацисем, пултарулӑх коллективӗсем килсе ҫитнӗ. Чӑвашсем тӑван республикӑра ҫеҫ мар, пирӗн анлӑ ҫӗршывӑн нумай-нумай кӗтесӗнче пурӑнаҫҫӗ, ют ҫӗршывсенче те пур вӗсем. Уяв шӑпах ҫакна ҫирӗплетнӗ. Мероприятин этнолапамӗнче чӑваш халӑх культурине — йӑли-йӗркисене, юрри-ташшине, наци апат-ҫимӗҫне, алӗҫ ӑстисен пултарулӑхне — илемлӗн кӑтартса панӑ. Уявра тӗрлӗрен фестиваль-конкурссем, спорт ӑмӑртӑвӗсем, ӑсталӑх класӗсем иртнӗ. Пирӗн окру
Квест-вӑйӑ иртнӗ

Квест-вӑйӑ иртнӗ

Июнӗн 26-мӗшӗнче Комсомольскинчи аслӑ ӑрӑвӑн «Кӗмӗл ӳсӗм» хутшӑну центрӗнче «Чӑваш ҫӗршывне пӗлекенсем» квест-вӑйӑ ирттернӗ. Ӑна «Ҫӗр тата ҫынсем» музей ӗҫченӗсем Алена Поляковӑпа Римма Антонова Чӑваш Республикине туса хунӑранпа 105 ҫул ҫитнине халалласа йӗркеленӗ. Квеста хутшӑнакансем икӗ командӑна пайланса 6 станци тӑрӑх ҫӳренӗ: республикӑри чӗрчунсен тата ӳсен тӑрансен тӗнчипе, халӑх йӑли-йӗркисемпе, паллӑ ҫынсемпе ҫывӑхрах паллашнӑ, тӑван ен тӑрӑх виртуаллӑ ҫул ҫӳревре пулнӑ, тупмалли юмахсен тупсӑмӗсене шыранӑ, тӑван ен ҫинчен юрӑсем шӑрантарнӑ.  Чӑваш Енӗн тата чӑваш халӑхӗн историне лайӑх пӗлни тата туслӑ пулни командӑсене вӑйӑри заданисене ҫӑмӑллӑнах пурнӑҫлама пулӑшнӑ. Квест вӗҫленсен унта хутшӑнакансем ятарлӑ ҫар операцийӗнчи ентешсене пулӑшу кӳрес тӗллевлӗ волонтер ӗҫн
Нимелле тусан ӗҫ ӑнать

Нимелле тусан ӗҫ ӑнать

Июлӗн 1-мӗшӗнчен Чӑваш Енре ҫӗнетнӗ пуҫаруллӑ бюджет программи ӗҫлеме пуҫланӑ. Вӑл «Ниме — халӑх бюджечӗ» ятпа пурнӑҫа кӗрет. Чӑвашсемшӗн ниме вӑл — пӗрлехи ӗҫ. Апла пулсан ҫак программа та пирӗнтен кашнине пырса тивет. Программӑна хутшӑнмалли майсене анлӑлатнӑ, укҫа-тенкӗпе тивӗҫтерессине пысӑклатнӑ, ҫапла майпа пурнӑҫлама май килекен проектсен шучӗ те ӳсӗ. Ҫавӑн пекех республикӑра пурӑнакансем сӗннӗ «Манӑн картиш» тата «Ачасемпе ҫамрӑксен тӗнчи» пӗлтерӗшлӗ енсене те хушнӑ. Халӗ хӑш проекта пурнӑҫламаллине халӑх татса парать: чи нумай сасӑ пуҫтараканнине ӗҫе кӗртеҫҫӗ. Августӑн 14-мӗшӗччен программӑна хутшӑнма заявкӑсем памалли вӑхӑт. Сентябрӗн 12-мӗшӗнчен вара сасӑлав пуҫланать. Ун чухне республикӑра пурӑнакансем хӑйсен таврашӗнче пурнӑҫламалли вӑл е ку проекта ырланине сасӑласа ҫи
Ял уявӗ ентешӗсене хӑй патне пуҫтарнӑ

Ял уявӗ ентешӗсене хӑй патне пуҫтарнӑ

Июнӗн 28-мӗшӗнче Кивӗ Сӗнтӗр ялӗнче  кунта пурӑнакансем Ял уявне йӗркеленӗ.  Унта ку тӑрӑхра ҫуралса, унӑн сиплӗ  сывлӑшне сывласа ӳссе ҫитӗннӗ, халӗ ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗсене саланнӑ ентешӗсем те, хӑнасем те йышлӑн пуҫтарӑннӑ. Уяв ЧР Пуҫлӑхӗн «Чӑваш Енри хаваслӑ ҫу кунӗсем» проекчӗпе иртнӗ. Ял ҫыннисем округ пуҫлӑхне Николай Раськина тата Александровка территори уйрӑмӗн начальникне Любовь Поляковӑна, хӑнасене ҫӑкӑр-тӑварпа кӗтсе илнӗ. Вӗсем пуҫтарӑннисене  уявра савӑнса канма, яла малалла аталанма ӑнӑҫу суннӑ. Тӑван кӗтес пурнӑҫӗшӗн, илемӗшӗн, аталанӑвӗшӗн уйрӑмах тӑрӑшакансене, пултаруллисене  наградӑсем панӑ. Ку ялти ял хуҫалӑх пӗлтерӗшлӗ ҫӗрсемпе ӗҫлеме пуҫланӑ «Содружество» ООО ертӳҫи Сергей Мельников та хӑй сӑмахӗнче ялта пурӑнакансене пӗрле килӗштерсе ӗҫ
Ҫамрӑксем хастар та пултаруллӑ

Ҫамрӑксем хастар та пултаруллӑ

Кашни ҫулах июнь уйӑхӗн вӗҫӗнче эпир Ҫамрӑксен кунне уявлатпӑр. Ҫак уявра пӗрле пуҫтарӑнса савӑнасси, тӗрлӗ профессире, творчествӑра, обществӑлла ӗҫре уйрӑмах активлӑ, пултаруллӑ ҫамрӑк ҫынсене чысласси йӑлана кӗнӗ. Шӑпах вӗсем самана уттипе тан утса, ҫӗнӗлӗхсене ҫӑмӑллӑнах ӑша хывса аталану ҫулӗпе хастаррӑн талпӑнаҫҫӗ, пуласлӑх никӗсне хываҫҫӗ. Июнӗн 28-мӗшӗнче Комсомольски округ центрӗнче те хаваслӑ уяв иртрӗ. Чи малтанах ҫамрӑксем «Кӗтне» ФСК-ра йӗркеленӗ спорт ӑмӑртӑвӗсенче тупӑшрӗҫ. «Дворовый тренер» программӑпа килӗшӳллӗн кунта мини-футбол тата волейбол вӑййисем иртрӗҫ. Футболла выляса 1-мӗш вырӑна «Урмай» команда ҫӗнсе илчӗ. 2-мӗш тата 3-мӗш вырӑнсенче   «Комсомольск» тата «Север» командӑсем. Волейбол турнирӗнче «Лучшие на селе» тата «Молодежка» командӑсем маттуррисем
Билет в будущее: новый сезон – новые возможности для юных талантов Чувашии

Билет в будущее: новый сезон – новые возможности для юных талантов Чувашии

Летние каникулы продолжаются, и юные участники проекта «Билет в будущее» с волнением ожидают нового сезона программы, который обещает стать поистине грандиозным. Подготовка к запуску этого важного проекта уже в самом разгаре, а это значит, что впереди — множество увлекательных возможностей и незабываемых впечатлений. На данном этапе идет активная работа по формированию площадок для проведения профессиональных проб, а также подготовке программ, которые позволят глубже погрузиться в мир различных профессий. Наставники, обладающие богатейшим опытом и стремлением передать свои знания, проходят обучение, чтобы обеспечить максимальную продуктивность и эффективность профессиональных проб. Это важный шаг в рамках проекта «Профессионалитет», куда теперь интегрирован и «Билет в будущее», что зна
Кӗр! кӗрлерӗ Республика кунӗ

Кӗр! кӗрлерӗ Республика кунӗ

Июнӗн 24-мӗшӗнче Шупашкарта тата Етӗрнере  Чӑваш Республики 105 ҫул тултарнӑ ятпа йӗркеленӗ уяв  пысӑк шайра кӗрлесе иртсе кайрӗ. Ҫак кун тӗп хуламӑрта йӗркеленӗ Пӗтӗм чӑваш Акатуйӗ те пурин асӗнче  чылайлӑха асра юлӗ. Унта Пушкӑртстанри, Мари Республикинчи, Тутарстанри, Чулхулари, Оренбургри, Самара тата Ульяновск облаҫӗсенчи, ҫавӑн пекех хамӑр республикӑри, вӑл шутра Комсомольски  муниципалитет округӗнчи пултарулӑх ушкӑнӗсем те хутшӑннӑ. Хӗрарӑмсене чысланӑ Илемлӗ,  ӑслӑ, ӑнӑҫлӑ,  хастар, пултаруллӑ.  Шӑпах ҫавӑн пек хӗрарӑмсене  Чӑваш патшалӑх оперӑпа балет театрӗнче чысларӗҫ. Вӗсем  республикӑра 5-мӗш хутчен йӗркеленӗ «Эпӗ — хӗрарӑм!» конкурсра палӑрнӑ. «Конкурс хастар,  пултаруллӑ,  тимлӗ хӗрарӑмсене пӗрлештерекен тивӗҫл
Ян янрать чӑваш юрри-кӗвви

Ян янрать чӑваш юрри-кӗвви

Чӑвашсем пирӗн республикӑра ҫеҫ мар, Раҫҫейӗн ытти регионӗсенче те йышлӑн пурӑнаҫҫӗ. Июнӗн 24-мӗшӗнче Шупашкарта иртнӗ пӗтӗм чӑвашсен Акатуйӗ ҫакна тепӗр хут ҫирӗплетнӗ. Унта Чӑваш Енре пурӑнакансем ҫеҫ мар, республика тулашӗнче тӗпленнӗ йӑхташсем те йышлӑн пуҫтарӑннӑ, халӑх пултарулӑх коллективӗсем хӑйсен юрри-ташшисемпе савӑнтарнӑ. Самар облаҫӗнчен уява «Ҫӑлкуҫ» чӑваш халӑх фольклор ансамблӗ килсе ҫитнӗ. 1990 ҫулта туса хунӑ коллектив 30 ҫул ытла куракансене юрри-ташшипе савӑнтарать, халӑх культурине упраса хӑварас ӗҫе малалла тӑсса пырать. 1998 ҫулта ансамбль «халӑх» ята тивӗҫнӗ. Вӑл ҫулсерен регион тата Раҫҫей шайӗнчи фестивальсене хутшӑнса малти вырӑнсене тивӗҫет. Акатуйра та «Ҫӑлкуҫ» куракансене илемлӗ юрри-ташшипе тыткӑнланӑ. Пушкӑрт Республикинчен уява «Туслӑх» фольклор колл
Кӗнекере – республикӑн хӑйнеевӗрлӗхӗ

Кӗнекере – республикӑн хӑйнеевӗрлӗхӗ

Чӑваш автономине туса хунӑранпа 105 ҫул ҫитнине халалласа Наци музейӗ ЧР Пуҫлӑхӗ Олег Николаев пулӑшнипе «Чувашия. Наследие Улыпа» кӗнеке-альбом пичетлесе кӑларнӑ. 1000 экземплярпа тухнӑ тӗрлӗ тӗслӗ, иллюстрацисемпе пуян кӑларӑм республикӑна тӗрлӗ енчен кӑтартса парать.   «Кунта Чӑваш Ене пуян историллӗ тата хӑйне евӗр культура еткерӗллӗ вырӑн пек ҫеҫ мар, паянхи кунпа тан утакан регион пек те кӑтартса панӑ. Республикӑра пурӑнакан кашни ҫын тӑван ене аталантарассине тӳпе хывать. Эпир пӗрле иртнине хисеплесе, ҫӗнӗ майсем уҫса пуласлӑха ҫул хыватпӑр», — уҫнӑ шухӑшне Олег Николаев кӗнекепе паллашнӑ май. Кӗнеке-альбом ултӑ пайран тӑрать. Вӗсем Чӑваш Енӗн ҫутҫанталӑкӗпе, культура еткерлӗхӗпе, историпе, археологи артефакчӗсемпе, чӑваш халӑх йӑли-йӗркисемпе паллаштараҫҫӗ. Кӗнекере тур
Ачасен те Акатуй пулнӑ

Ачасен те Акатуй пулнӑ

Чӗлхе халӑх культурипе тачӑ ҫыхӑннӑ, вӗсем пӗр тӗвӗре аталанса пыраҫҫӗ. Чӑваш чӗлхи ан пӗттӗр, малашне те уҫҫӑн янӑратӑр тесен ачасене, ҫамрӑксене чӑвашла вӗрентмелле, тӑван халӑхӑн культурипе интереслентермелле, йӑла-йӗркесемпе паллаштармалла. Шӑпах ҫак тӗллевсене тӗпе хурса Шупашкарта темиҫе ҫул ӗнтӗ «Ача-пӑча Акатуйӗ» фестиваль-этноквест ирттереҫҫӗ. Кӑҫал та вӑл Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта тата Шупашкар округӗнче пурӑнакансене пӗр ҫӗре пуҫтарнӑ. Шупашкарти централизациленӗ клуб тытӑмӗ йӗркелекен уяв кӑҫалхипе 12-мӗш хут иртнӗ. Унта онлайн мелпе хутшӑнакансем те пулнине кура ӑна регионсем хушшинчи фестиваль теме те пулать.  Тӗп ӗҫ-пуҫ сцена ҫинче пулса иртнӗ. Пуҫтарӑннисем «Пилеш», «Сарпике», «Тантӑш» ушкӑнсен юрӑ-ташӑ пултарулӑхӗпе тата уйрӑм юрӑҫсен, сӑвӑ калакансен ӑсталӑх
Квестра тупӑшнӑ

Квестра тупӑшнӑ

Республика кунӗ умӗн Хырай Ӗнел вӑтам шкулӗнчи сывлӑха ҫирӗплетекен лагере ҫӳрекенсем районти тӗп библиотекӑра чӑваш ҫӗрне халалланӑ таврапӗлӳ квестне хутшӑннӑ. Мероприяти республика Пуҫлӑхӗн О.А.Николаевӑн «Хаваслӑ ҫу кунӗсем» проекчӗпе килӗшӳллӗн иртнӗ. Квест пуҫланиччен ачасем «Манӑн Чӑваш Ен» презентаци пӑхнӑ. Унтан маршрут лисчӗсем тӑрӑх ҫӳресе командӑсем тӗрлӗ ӗҫсем пурнӑҫланӑ: Чӑваш Енри палӑксене, чӑваш халӑх юмахӗсене, ваттисен сӑмахӗсене, чӑваш халӑх апат-ҫимӗҫӗсене мӗнле пӗлнине кӑтартса панӑ. Ачасем чӑваш халӑхӗн историйӗпе интересленсех паллашнӑ, ыйтусене туллин хуравлама тӑрӑшнӑ. Юлашкинчен квеста хутшӑнакансем пылак парнене тивӗҫнӗ.
Акатуй кӗрлерӗ округра — ҫӗр ӗҫченӗ яланах асра

Акатуй кӗрлерӗ округра — ҫӗр ӗҫченӗ яланах асра

Мӗн авалтан паллӑ тӑвакан, кашни ҫулах нумай ҫынна пӗр ҫӗре пуҫтаракан чӑваш халӑх уявӗсенчен пӗри вӑл — Акатуй. Ака-суха ӗҫӗсем вӗҫленсен вӑрман хӗрринче пӗрле пуҫтарӑнса савӑнасса округра пурӑнакансем чӑтӑмсӑррӑн кӗтеҫҫӗ. Вӗсем ҫеҫ мар, тӗрлӗ ҫӗре саланнӑ йӑхташсем, хаклӑ хӑнасем ҫулсерен ҫак уява килсе курма васкаҫҫӗ. Кӑҫал та Акатуй питӗ шавлӑ, хаваслӑ, асра юлмалла иртрӗ. Кӑҫалхи ӗҫпе юрӑ тата спорт уявне Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра ҫӗнтернӗренпе 80 ҫул ҫитнине халалларӗҫ.  Комсомольски вӑрманӗ ҫывӑхӗнчи лапам ирех кӗрлесе ҫеҫ тӑчӗ. Территори уйрӑмӗсен ӗҫченӗсем хӑна картишӗсем йӗркелерӗҫ, сутуҫӑсем суту-илӳ точкисем вырнаҫтарчӗҫ, ал ӗҫ ӑстисем хӑйсен чи илемлӗ ӗҫӗсене халӑх умне кӑларма хатӗрлерӗҫ. Куракансемпе хӑнасем пуҫтарӑнса пынӑ май уяв лапамӗ тата та илемленсе пычӗ.
105 ҫул ҫитнине уявлӑпӑр

105 ҫул ҫитнине уявлӑпӑр

Июнӗн 24-мӗшӗ пирӗн республикӑшӑн паллӑ пулӑм. Шӑпах ҫак кун 1920 ҫулта РСФСР ВЦИКӗ тата Совнаркомӗ Чӑваш автономи облаҫне туса хурасси ҫинчен Декрет кӑларнӑ. 1925 ҫулта ВЦИК  ӑна Чӑваш Автономиллӗ Социализмлӑ Совет Республики (ЧАССР)  ят парасси пирки постановлени йышӑннӑ. 1929—1936 ҫулсенче  пирӗн республика Чулхула крайне (каярахпа Горький крайӗ) те кӗнӗ. 1936 ҫултан вара каллех Чӑваш АССРӗ пулса тӑнӑ. 1937 ҫулта пӗрремӗш Конституцине йышӑннӑ. 1990 ҫулта ЧАССР Верховнӑй Совечӗ республика суверенитечӗ ҫинчен деклараци йышӑннӑ. Раҫҫей Федерацийӗн Президенчӗн 2001 ҫулхи июнӗн 9-мӗшӗнчи указӗпе  пирӗн регионӑн официаллӑ ячӗ «Чувашская Республика — Чувашия»  пулса тӑрать. Ҫапла вара кӑҫал Чӑваш автономине туса хунӑранпа 105 ҫул ҫитет. Июнӗн 18-мӗшӗнче иртнӗ Пӗрле
Акатуй

Акатуй

Ҫурхи ака-суха ӗҫӗсене пӗтернӗ хыҫҫӑн чӑваш халӑхӗ Акатуйра савӑннӑ. Ҫак ырӑ йӑлана пирӗн округра та тытса пыраҫҫӗ. Кӑҫал ӗҫпе юрӑ тата спорт уявӗ июнӗн 14-мӗшӗнче вӑрман уҫланкинче иртет. Вӑл 10 сехетре пуҫланать. Уяв программи  тулли те тӗрлӗ енлӗ. Унпа хаҫатра (3-мӗш страницӑра) паллашма пултаратӑр. Ҫавӑн пекех палӑртса хӑваратпӑр. Вӑрман уҫланкине ҫитме район центрӗнчен автобуссен маршрутне йӗркеленӗ. Пурте уява ҫитсе курӑр.
Хӑнасем – республикӑра, туризм аталанать

Хӑнасем – республикӑра, туризм аталанать

«Ҫулҫӳрев Еврази чӗрине» тӗнчери экспедицине хутшӑнакансем икӗ кун республикӑра пулнӑ.     Экспедицие пилӗк ҫӗршыв тата 30 ытла хулан представителӗсем хутшӑнаҫҫӗ. Маршрут  Раҫҫей,  Таджикистан,  Казахстан,  Кыргызстан  тата Узбекистан тӗп регионӗсем урлӑ иртет.  Чӑваш Ен — ҫак пысӑк маршрутӑн пӗлтерӗшлӗ пункчӗ. «Эпир хамӑрӑн республика хӑнасемпе инвесторсемшӗн илӗртӳллӗ пултӑр тесе хастар ӗҫлетпӗр.  Тӗп Ази регионӗсемпе ӗҫлессине  тӗп тӗллевсенчен пӗри тесе шутлатпӑр. Туризм вӑл ҫул ҫӳресси  ҫеҫ мар,  опыт пуянлатасси,  халӑхсем хушшинчи туслӑха тата пӗр-пӗрин хушшинчи хутшӑнӑва  ҫирӗплетесси те. Эпир Чӑваш Енре йӑла-йӗркене сыхласа упратпӑр,  ҫӗнӗ проектсем аталантаратпӑр,  пӗр-пӗринпе хутшӑнма тӑрӑшатпӑр.  Пирӗн пата килс
Ирхине кайӑксен уҫӑ юррисемпе вӑранаттӑмӑр

Ирхине кайӑксен уҫӑ юррисемпе вӑранаттӑмӑр

Ҫак кунсенче  республикӑра 1-мӗш хут йӗркеленӗ  ҫемьесен «Туриада—2025»    фестивалӗнче пулса куртӑмӑр.   Фестивале  муниципалитетран икӗ  ҫемье хутшӑнчӗҫ.  Пӗрисем эпир — Нӗркеҫ ялӗнче пурӑнакан Плеткинсем тата кӳр- шӗ ялти Хирти Сӗнтӗрте пурӑнакан Нестеровсен ҫемйи. Фестиваль питӗ килӗшрӗ,  тавра курӑма аталантарма чылай пулӑшрӗ ҫеҫ мар пирӗн ҫемьене татах та  ҫывӑхлатрӗ.  Хамран маттур юлташсем тупма та пултарнӑшӑн  савӑнатӑп.  Вӗсенчен пӗри — Дамир.  Унпа тӗрлӗрен хаваслӑ вӑйӑсем вылярӑмӑр. Атӑл хӗрринче палаткӑсем лартса  ҫемьепе 3 кун пурӑнни мӗне  тӑрать тата!  Ӑна пуҫтарма вӗрентӗм. Палаткӑсенче  тутлӑ ыйха путни те маншӑн пит интереслӗ пулчӗ. Ирхине вара кайӑксен уҫӑ юррисемпе
«Туриада» хавхалантарать

«Туриада» хавхалантарать

Чӑваш Енри пур округри 80 ытла ҫемье республикӑри ашшӗ-амӑшӗсен «Туриада — 2025»  фестивальне пухӑннӑ. Виҫӗ куна тӑсӑлакан фестиваль программи пуян та тулли: вӗренӳ  площадкисем, специалистсемпе калаҫусем. Ашшӗ-амӑшӗсен «Туриада» фестивале  Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Олег Николаев старт панӑ. «Фестиваль ҫемье хаклӑхӗ, йӑли-йӗрке мӗн тери пӗлтерӗшлине уҫҫӑн кӑтартса парать. Обществӑлла проектсене хутшӑнни ҫемьери  ҫыхӑнусене  ҫирӗплетет тата кирек мӗнле задачӑсене те татса пама,  ҫав шутра Тӑван ҫӗршыва хӳтӗлеме пултаракан ҫирӗп общество йӗркелеме пулӑшать. Пирӗн ентешсем Раҫҫейӗн ытти регионӗсенче пурӑнакансемпе пӗрле ҫак пысӑк миссие пурнӑҫлаҫҫӗ.   Вӗсем ҫакна асаттесен йӑли-йӗркине сыхласа хӑварма тата ӑна ҫитӗнекен ӑрӑва пама пултарччӑр тесе тӑваҫҫӗ»
Хӑтлӑх кӗртмелли вырӑнсемшӗн Пӗтӗм Раҫҫейри сасӑлав малалла пырать. Пирӗн округра пурӑнакансен Комсомольски ялӗн центрӗнчи «Таныш» пасар умӗнчи лаптӑка тирпей-илем кӗртессишӗн тата Комсомольскинче универсаллӑ спорт площадки тӑвассишӗн сасӑламалла. Хӑвӑр сассӑрсене эсир zagorodsreda.ru платформӑна кӗрсе Патшалӑх пулӑшӑвӗн (Госуслуги) аккаунчӗ урлӑ пама  пултаратӑр. Округра пурӑнакансем сасӑлава хастар хутшӑнаҫҫӗ. Халиччен сасӑлава хутшӑнманнисем июнӗн 12-мӗшӗччен хӑйсен сассисене пама пултараҫҫӗ.

Хӑтлӑх кӗртмелли вырӑнсемшӗн Пӗтӗм Раҫҫейри сасӑлав малалла пырать. Пирӗн округра пурӑнакансен Комсомольски ялӗн центрӗнчи «Таныш» пасар умӗнчи лаптӑка тирпей-илем кӗртессишӗн тата Комсомольскинче универсаллӑ спорт площадки тӑвассишӗн сасӑламалла. Хӑвӑр сассӑрсене эсир zagorodsreda.ru платформӑна кӗрсе Патшалӑх пулӑшӑвӗн (Госуслуги) аккаунчӗ урлӑ пама  пултаратӑр. Округра пурӑнакансем сасӑлава хастар хутшӑнаҫҫӗ. Халиччен сасӑлава хутшӑнманнисем июнӗн 12-мӗшӗччен хӑйсен сассисене пама пултараҫҫӗ.

Агрослет: хавхалану, тӗл пулу, паха опыт

Агрослет: хавхалану, тӗл пулу, паха опыт

Майӑн 30-мӗшӗнче Тӑвай округӗнчи «Медвежий угол» кану базинче республикӑри ялти ҫамрӑксен агрослечӗ иртнӗ. Ӑна кӑҫалхипе тӑваттӑмӗш хут йӗркелеҫҫӗ. Унта хальхинче Чӑваш Енри яш-кӗрӗм ҫеҫ мар Атӑлҫи федераллӑ округа кӗрекен субъектсенчен те ҫамрӑксем пуҫтарӑннӑ. Агрослет ӗҫне яллӑ вырӑнта пурӑнакан тӗрлӗ профессипе ӗҫлекен 1600 ытла ҫамрӑк хутшӑннӑ. Вӗсем хушшинче ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансем те, вӗренекенсем те, педагогсем те, культура ӗҫченӗсем те, спортсменсем те, патшалӑх служащийӗсем те  пулнӑ. Кӑҫал ку пысӑк мероприятие Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра Ҫӗнтерӳ тунӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалланӑ май унта патриотлӑх тематики пысӑк вырӑн йышӑннӑ. Дискусси лаптӑкӗсенче калаҫу  ял территорийӗсене аталантарас, ҫамрӑксене вырӑнти хӑйтытӑмлӑх органӗсен ӗҫӗсене явӑҫтарас, ял пурнӑҫне социа
Пулӑшу – ашшӗ-амӑшӗсемпе ачасене

Пулӑшу – ашшӗ-амӑшӗсемпе ачасене

Июнӗн 2-мӗшӗнче Шупашкар хулинче ача-пӑча хатӗрӗсен прокачӗн пӗрремӗш пунктне тата ачасене вӑхӑтлӑх пӑхса тӑрас ушкӑнне уҫнӑ.  Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Олег Николаев тата республикӑри ӗҫ тата социаллӑ хӳтлӗх министрӗ Алена Елизарова хутшӑнакан мероприяти нумай функционаллӑ ҫемье центрӗн никӗсӗнче иртнӗ.  Палӑртса хӑварар, социаллӑ пулӑшу паракан 10 организаци никӗсӗ ҫинче  прокат пункчӗсем тата ачасене кӗске вӑхӑтлӑха хӑвармалли  ушкӑнсем уҫӑлнӑ. Ачасене кӗске вӑхӑтлӑх пӑхса тӑмалли пулӑшу — тӳлевсӗр.  Унпа 1—3 ҫулхи  ача-пӑча ҫитӗнтерекен ашшӗ-амӑшӗ усӑ курма пултарать. Ачасене социаллӑ пулӑшу организацийӗн пӳлӗмӗнче те,  килте те пӑхса тӑма юрать.  Шӑпӑрлансене опытлӑ психологсем тимлеҫҫӗ. Ачасене кунне икӗ сехетрен пуҫласа ултӑ сехетчен хӑварма пулать
Ҫемье перекетлӗ-и, асӑрхануллӑ-и?

Ҫемье перекетлӗ-и, асӑрхануллӑ-и?

Нумаях пулмасть Комсомольскинчи этнобиблиотекӑра перекет тата инвестици енӗпе Пӗтӗм Раҫҫейри  2-мӗш ҫемье фестивалӗн муниципалитетри тапхӑрӗ иртнӗ. Ӑна халӑх хушшинче финанс пӗлӗвне сарас тата финанс культурине ӳстерме пулӑшас   тӗллевпе йӗркеленӗ. Фестивале Анисимовсен, Ульдинсен, Козловсен, Мидюковсен, Столяровсен командисем хутшӑннӑ. Вӗсен тӗрлӗ ыйтусен хуравӗсене шырама тивнӗ. Пуҫтарӑннисене округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин, район администрацийӗн вӗрентӳ па-йӗн начальникӗ Наталия Комиссарова, финанс пайӗн начальникӗ Зульфия Айнетдинова, Хӗрарӑмсен союзӗн  округри уйрӑмӗн председателӗ Инна Ядрова  саламланӑ, фестивальте тупӑшакансене ӑнӑҫу суннӑ. Ҫемьесен «Страхование сбережений — забота о будущем» квизра, «Инвестируй в будущее» интерактивлӑ  калькуляторт
Хаваслӑ ачалӑх, илемлӗ ҫулла

Хаваслӑ ачалӑх, илемлӗ ҫулла

Июнӗн 1-мӗшӗ — Пӗтӗм тӗнчери ачасене хӳтӗлемелли кун. Ӑна ҫулсеренех ҫӗршывра та, пирӗн округра та анлӑн паллӑ тӑваҫҫӗ. Шӑпах ҫак кун Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Олег Николаев пуҫарӑвӗпе йӗркеленӗ «Яркое лето Чувашии» акци старт илнӗ. Ку проекта тӗрлӗ ӳсӗмри ачасен канӑвне тулли те пуян йӗркелес тӗллевпе пуҫарнӑ. Комсомольскинчи культурӑпа кану паркӗ те ҫак кун ачасен хаваслӑ сассисемпе тулнӑ. Пуҫтарӑннисене округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин саламланӑ. Пурне те хӗвеллӗ ҫу кунӗсенче тулли кӑмӑлпа савӑнма, канма суннӑ. «Ҫулла пуриншӗн те асра юлмалла ирттӗр», — палӑртнӑ вӑл. Уяв программи пуян та тӗрлӗ енлӗ иртнӗ. Юрӑ-кӗвӗ янӑранӑ, ачасем ташӑ картинче савӑннӑ. Комсомольскинчи ача-пӑча искусствисен шкулӗн  «Островок» хореографи ансамблӗ, Аслӑ Чурачӑкри филиалӗнчи «Тевет» ачасен фольклор анс

Ҫӗнӗ йышши вулавӑшсем уҫӑлаҫҫӗ

Республикӑра библиотекӑсен аталанӑвне пысӑк тимлӗх уйӑраҫҫӗ, муниципалитетсенче модельлӗ вулавӑшсем уҫаҫҫӗ. 2020—2024 ҫулсенче ҫакӑн пек 20 библиотекӑн алӑкӗсем уҫӑлнӑ, кӑҫал вӗсен йышӗ тата та пуянланӗ. Майӑн 27-мӗшӗнче, Пӗтӗм Раҫҫейри библиотекӑсен кунӗнче республика ертӳҫи Олег Николаев Шупашкарти Л.Агаков ячӗллӗ вулавӑша ҫитсе курнӑ. Юсав хыҫҫӑн ку учреждени халӑхшӑн тата та илӗртӳллӗрех пулса тӑнӑ. Кунта «Творчество лабораторийӗ», «Хула гостинӑйӗ» тата коворкинг пур. Ҫамрӑксемшӗн «Х.Б.К.» лапам уйрӑмах интереслӗ. Унта выставкӑсем, ӑсталӑх класӗсем, арт-инсталляцисем иртеҫҫӗ. Мероприятире Олег Алексеевич библиотекӑсем региона аталанма пулӑшнине, малашне кашни округра ҫӗнӗ ӑру библиотекисем пулассине палӑртнӑ. Олег Николаев, Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ: «Чӑваш Енри паянхи
Сасӑлама ан манӑр

Сасӑлама ан манӑр

Хӑтлӑх кӗртмелли вырӑнсемшӗн Пӗтӗм Раҫҫейри сасӑлав малалла пырать. Кам халиччен сасӑлава хутшӑнман, вӗсем июнӗн 12-мӗшӗччен хӑйсен сассисене пама пултараҫҫӗ. Округра пурӑнакансем сасӑлава хастар хутшӑнасса  шанатпӑр.  Хамӑр пурӑнакан вырӑн илемлӗ те хӑтлӑ пулни пуриншӗн те аван. Округра пурӑнакансен Комсомольскинчи «Таныш» пасар умӗнчи лаптӑка тирпей-илем кӗртессишӗн тата Комсомольскинче универсаллӑ спорт площадки тӑвассишӗн сасӑламалла. Хӑвӑр сассӑрсене эсир zagorodsreda.ru платформӑна кӗрсе Патшалӑх пулӑшӑвӗн (Госуслуги) аккаунчӗ урлӑ пама  пултаратӑр.
Сабантуй савӑнӑҫ парнелерӗ

Сабантуй савӑнӑҫ парнелерӗ

Майӑн 24-мӗшӗнче мӗн акни-лартнине тулӑх ҫитӗнме суннӑн, ҫӗр ӗҫченне хастар ӗҫшӗн тав тунӑн округра ирхине ҫумӑр шӗпӗртетсе иртрӗ. Ун хыҫҫӑн вара хӗвел хӑй пайӑркисене сапаласа Урмаелӗнчи Сабантуя пуҫтарӑннисен кӑмӑл-туйӑмне хавхалану кӳчӗ. Уява килнисене округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин, ЧР физкультурӑпа спорт министрӗн ҫумӗ Александр Степанов, Чӑваш Республикин Патшалӑх Канашӗн депутачӗсем Валерий Антонов, Петр Краснов, Тутарстан Республикинчи Кайпӑҫ районӗн пуҫлӑхӗ Альберт Рахматуллин, Тутарстан Республикин Патшалӑх Канашӗн комитет председателӗ Айрат Зарипов тата ыттисем те саламларӗҫ,  халӑха чун каниччен канма, савӑнма сунчӗҫ. Ял пурнӑҫне лайӑхлатас ӗҫе хастар хутшӑнакансене, наци культурине аталантарас ӗҫе тӳпе хывакансене, обществӑлла ӗҫсенче пултаруллисене наградӑсем парса чы
Кану хаваслӑ та усӑллӑ ирттӗр

Кану хаваслӑ та усӑллӑ ирттӗр

Ачасемшӗн кӗҫех хаваслӑ ҫу кунӗсем пуҫланаҫҫӗ. Вӗсене ҫак вӑхӑтра усӑллӑ та савӑнӑҫлӑ канма, сывлӑхӗсене ҫирӗплетме условисем туса парас тӗлӗшпе Чӑваш республикинче тӗплӗн хатӗрленнӗ. Кӑҫал республикӑри ачасем хула ҫумӗсенчи 15 лагерьте канма пултараҫҫӗ. Пурӗ 63 смена пулӗ. Вӗсен шутӗнче  «Воин» центрӑн ҫарпа патриотлӑ, «Орлята России», «Лидеры ученического самоуправления», «Навигаторы детства», «Движение первых»   проектсен, «Авангард» центрӑн «Время побеждать» сменисем те пулӗҫ. ЧР ӗҫ  министерствипе вӗрентӳ учрежденийӗсен килӗшӗвӗпе йӗркеленӗ 10 лагерь хӑй алӑкӗсене уҫӗ. Чӑваш Енре пурӗ 300 ытла шкул ҫумӗнчи сывлӑха ҫирӗплетмелли лагерьсем ӗҫлӗҫ. Унта 73 пин ача вӑхӑтне тӗрлӗ енлӗ канса ирттерӗ. Пирӗн округра та шкулсем ҫумӗнчи 13 лагерь ачасене кӗтӗ. Вӗсенче
Лауреатсем пулса тӑнӑ

Лауреатсем пулса тӑнӑ

Ачасен художествӑлла пултарулӑхӗн «Черчен чечексем» республикӑри фестиваль-конкурсне пӗтӗмлетнӗ. Унта 7—16 ҫулсенчи пултаруллӑ ачасем хутшӑннӑ. Пурӗ конкурса Чӑваш Енӗн тӗрлӗ кӗтесӗсенчен 600 ытла заявка тӑратнӑ.  Фестивальте Комсомольскинчи ача-пӑча искусствӑсен шкулӗнче тата Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗнче пӗлӳ илекенсем палӑрнӑ. «Фольклор творчестви» номинацире ачасен «Тевет» фольклор ансамблӗ (ертӳҫи Т.В.Макарова) I степеньлӗ лауреат пулса тӑнӑ. «Шӑпчӑксем» чӑваш фольклор ансамблӗ (ертӳҫи Г.Г.Степанова) III степеньлӗ диплома тивӗҫнӗ. Пирӗн округри ташӑҫӑсем те конкурсра пултарулӑхне туллин кӑтартса панӑ. «Островок» ушкӑна ҫӳрекенсем (ертӳҫи Т.Е.Иванова) I тата II степеньлӗ лауреатсем пулса тӑнӑ. Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗн 8-мӗш кадет класӗн бал ансамблӗ те фестивалӗн I
Тӑван чӗлхе яланах янратӑр

Тӑван чӗлхе яланах янратӑр

Республикӑра чӑвашла калаҫакансем сахалланса пыни регион ертӳлӗхне, наука ӗҫченӗсене, культура сферинче тӑрӑшакансене, тӑван чӗлхене чунтан юратакансене пӗрремӗш ҫул мар ӗнтӗ пӑшӑрхантарать. Ҫамрӑксем ялтан тухса кайсанах чӑваш чӗлхине «манаҫҫӗ», ачисене те мӗн пӗчӗкрен вырӑсла пуплеме хӑнӑхтараҫҫӗ. Малашне те ҫаплах пулсан чӑваш чӗлхи пач пӗтме пултарасси пурне те шухӑшлаттарать. Ҫавна май Чӑваш Енре тӑван чӗлхене упрассине аталану ҫулӗ ҫинчи пӗлтерӗшлӗ тӗллевсен шутне кӗртнӗ.   Чӑваш чӗлхине сыхласа хӑварас, ӑна пӗтме парас мар тӗллевпе республикӑра юлашки ҫулсенче уйрӑмах нумай ӗҫ пурнӑҫлаҫҫӗ. Регион ертӳҫин Олег Николаевӑн хушӑвӗпе 2020 ҫулта «Чӑваш чӗлхине упрасси, вӗрентесси тата аталантарасси» подпрограмма ӗҫлеме пуҫланӑ. Вӑл «Культура аталанӑвӗ» программӑна кӗрет. Унп
Хаҫатсем те, кӗнекесем те – чӑвашла

Хаҫатсем те, кӗнекесем те – чӑвашла

Чӑваш чӗлхи эрнинче иртнӗ канашлура ЧР культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Светлана Каликова чӑваш чӗлхине упраса хӑварас ӗҫе массӑллӑ информаци хатӗрӗсем те пысӑк тӳпе хывнине палӑртнӑ. Республикӑра патшалӑх массӑллӑ информаци хатӗрӗсен 80,6 проценчӗ, Чӑваш наци телекуравӗн программисен 56 проценчӗ, Чӑваш наци радиовӗн программисен 75 проценчӗ, «Тӑван радион» программисен 51 проценчӗ чӑвашла тухса тӑраҫҫӗ. Чӑвашла кӗнекесем кӑларасси ҫине те паянхи кун пысӑк тимлӗх уйӑраҫҫӗ. 2024 ҫулта патшалӑх заказӗпе 32 тӗрлӗ кӗнеке пурӗ 34,2 пин экземплярпа пичетлесе кӑларнӑ, ҫав шутра ачасем валли — 21 тӗрлӗ кӗнеке пурӗ 20,7 пин экземплярпа. Кӑҫал 35 чӑваш кӗнекине 36,4 пин экземплярпа пичетлесе кӑларма планлаҫҫӗ, ҫав шутра 28 кӗнеки (пурӗ 29,6 пин экземплярпа) — ачасем валл
Нумай мероприяти иртнӗ

Нумай мероприяти иртнӗ

Республикӑра чӑваш чӗлхине упраса хӑварас, ӑна халӑх хушшинче анлӑн сарас тесе нумай ӗҫ пурнӑҫлани сисӗнет. Апрель уйӑхӗнче иртнӗ чӑваш чӗлхи эрни те чылай мероприятипе асра юлчӗ. Ача сачӗсенче, шкулсенче, культура учрежденийӗсенче, библиотекӑсенче калаҫусем, вӑйӑсем, Яковлев вулавӗсем, конкурссем ирттерчӗҫ, чӑвашла юрӑсем шӑрантарса, чӑваш ташши ташласа савӑнчӗҫ (сӑн ӳкерчӗкре — «Рябинушка» ача садӗнче чӑваш чӗлхи кунне уявланӑ самант). Чӗлхене лайӑх пӗлменнисем те халӑх йӑлисемпе, культурипе киленсех паллашрӗҫ. Чӑваш чӗлхи эрни иртсе кайнӑ хыҫҫӑн та ҫакнашкал мероприятисем час-часах иртессе, чӑваш чӗлхи таврара уҫҫӑн янӑрасса, ачасем те, ҫамрӑксем те пӗр вӑтанмасӑр чӑвашла пуплессе чунтан шанас килет.

Чӑваш чӗлхи асамлӑ кӗвӗ евӗр

Пирӗн округ талантлӑ ҫынсемпе пуян. Куҫ тулли чечеклӗ улӑхсемпе, шӑрӑхра хыр шӑршиллӗ сулхӑн парнелекен вӑрмансемпе, вӗҫӗ-хӗррисӗр хирсемпе илӗртекен Кӗтне тӑрӑхӗ хӑйӗн сӑпкинче сиктерсе нумай ӳнерҫе, ҫыравҫа, сӑвӑҫа пултарулӑх ҫулӗ ҫине кӑларнӑ. Паян сире, хаклӑ вулаканӑмӑрсем, тӑван тӑрӑхра ҫуралса ӳснӗ поэтсен чӑваш чӗлхине халалланӑ сӑввисемпе паллаштаратпӑр. Поэзи анинче сулмаклӑ утӑмсем тӑвакансене те, тинтерех ҫеҫ алла калем тытнӑ хастарсене те пӗр шухӑш пӗрлештерет: тӑван чӗлхерен хакли, унран ырри нимӗн те ҫук.  Чӑваш чӗлхи Эп нихӑш чӗлхене те  хурламастӑп, Тӑван чӗлхем ҫапах та хаклӑ теп. Ӑҫта пулсан та чӑвашла   манмастӑп, Чӑваш чӗлхи вӑл маншӑн  сывлӑш пек. «Чӑваш чӗлхи ялтан тухма  кӑна вӑл», Хӑш чух тиркеҫҫӗ вӗҫкӗн-пуҫтахсем.
Сцена ҫинче – чӑваш спектаклӗсем

Сцена ҫинче – чӑваш спектаклӗсем

Чӑваш Енри театрпа концерт учрежденийӗсем те тӑван чӗлхене халӑх хушшинче анлӑн сарас енӗпе ӗҫлеҫҫӗ. Сӑмахран, 2022 ҫулта чӑвашла ҫырнӑ пьесӑсен регионсем хушшинчи конкурсӗ иртнӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсен пьесисем тӑрӑх хатӗрленӗ спектакльсене Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫамрӑксен театрӗн тата К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн сценисем ҫинче кӑтартнӑ. Кӑҫал та ҫакӑн пек конкурс иртет. Унта заявкӑсене июнӗн 1-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ.  

Савӑнӑҫлӑн паллӑ тунӑ

Комсомольски центрӗнчи лапамра майӑн 1-мӗшӗнче Ҫуркуннепе ӗҫ уявне савӑнӑҫлӑн паллӑ тунӑ. Мероприятие хаклӑ хӑнасем: Чӑваш Республикин физкультурӑпа спорт министрӗ Василий Петров, округ пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Альберт Кузьмин, округри депутатсен Пухӑвӗн председателӗ Светлана Грачева, ветерансен Канашӗн председателӗ Юрий Тимофеев хутшӑннӑ. Василий Петров пуҫтарӑннисене уявпа саламланӑ май Комсомольски округӗ ҫирӗп кӑмӑллӑ, ӗҫчен те туслӑ ҫынсемпе пуян пулнине, аталану ҫулӗпе малалла утнине палӑртнӑ. Ыттисем те саламлӑ сӑмахсем ҫумне хутшӑнса пурне те ырлӑх-сывлӑх, телей суннӑ, ӗҫре те, вӗренӳре те маттур пулма хавхалантарнӑ. Уявра уйрӑм юрӑҫсем, ачасен тата ҫитӗннисен пултарулӑх коллективӗсем юррисемпе, ташшисемпе пурне те савӑнтарнӑ.     

Концерт пулнӑ

Иртнӗ эрнере Комсомольскинчи культура ҫуртӗнче Аслӑ Ҫҫӗнтерӗве 80 ҫул ҫитнине халалланӑ уяв концерчӗ иртнӗ. Унта ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакан ентешсен амӑшӗсене, мӑшӑрӗсемпе ачисене те йыхравланӑ. Комсомольскинчи ача-пӑча искусствӑсен шкулӗнче пӗлӳ илекенсем чуна пырса тивекен юррисемпе, илемлӗ ташшисемпе куракансене тыткӑнланӑ. Кадетсем бал ташшинче ҫаврӑннине те пурте киленсех пӑхнӑ. Ҫҫавӑн пекех уявра янӑранӑ вӑрҫӑ юррисем, чӑваш, тутар, китай, финн, авар, чикан халӑхӗсен ташшисем куракансен кӑмӑлне кайнӑ.  Наталья МЕДВЕДЕВА.
Лауреатсем пулса таврӑннӑ

Лауреатсем пулса таврӑннӑ

Комсомольскинчи искусствӑсен шкулӗн Аслӑ Чурачӑкри филиалӗнчи ачасен «Тевет» фольклор ансамблӗ Т.В.Макарова  ертсе пынипе, С.А.Просвирнов концертмейстер  пулӑшса тӑнипе ял-йыша, округра пурӑнакансене тӑтӑшах халӑх юрри-кӗввипе савӑнтарать. Ку коллектив  республика шайӗнчи конкурссемпе фестивальсене те хутшӑнать. Нумаях пулмасть ансамбль Хусанти патшалӑх культура институтӗнче иртнӗ халӑх йӑли-йӗрки тата художествӑлла пултарулӑх творчествин «Этномириада» конкурс-фестивальне  хутшӑннӑ.  Унта Раҫҫейри чылай регионти  ансамбльсем хӑйсен ӑсталӑхне кӑтартнӑ. Ачасен «Тевет» фольклор ансамблӗ «Фольклорные ансамбли» номинацире 1-мӗш, «Народный танец фольклорный» номинацире 2-мӗш степеньлӗ лауреат пулса тӑнӑ.  Вӗсене малашне те ӑнӑҫу сунатпӑр. Елена  Шур
Малашне те упраса хӑварасчӗ

Малашне те упраса хӑварасчӗ

Паян — Чӑваш чӗлхин кунӗ. Ӑна ЧАССР Верховнӑй Президиумӗн 1992 ҫулхи указӗпе ҫирӗплетнӗ. Вӑл вырӑс чӗлхипе пӗрле республикӑн патшалӑх чӗлхи шутланать. Уява чӑваш халӑхне ҫутта кӑлараканӗн, ҫырулӑха пуҫарса яраканӗн И.Я.Яковлевӑн ҫуралнӑ кунӗнче, апрелӗн 25-мӗшӗнче паллӑ тӑваҫҫӗ. Чӑваш чӗлхин кунне халалланӑ  уяв программи чылай малтан пуҫланать. Ӑна пирӗн республикӑра ҫеҫ мар, чӑвашсем йышлӑ пурӑнакан Тутарстан, Пушкӑртстан республикисенче, Оренбург, Самара, Ульяновск  облаҫӗсенче тата ытти регионсенче те уявлаҫҫӗ. Чылай хуласенче нацин обществӑлла пӗрлешӗвӗсем  ӗҫлеҫҫӗ. Вӗсем пӗрле пуҫтарӑнса тӑван халӑх чӗлхине, культурине, историне, йӑли-йӗркине сыхласа хӑварас енӗпе пысӑк ӗҫ тӑваҫҫӗ. Республика тулашӗнче те чӑвашла «Урал сасси», «Сувар», «Канаш» тата ытти хаҫатсем ту
Хорсен тупӑшӑвӗнче палӑрнӑ

Хорсен тупӑшӑвӗнче палӑрнӑ

Пӗтӗм Раҫҫейри инвалидсен обществин вырӑнти организацийӗн членӗсем округри тата республикӑри мероприятисене хутшӑнма тӑрӑшаҫҫӗ. Ҫӗршыв Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра Аслӑ Ҫӗнтерӳ тунӑранпа 80 ҫул ҫитнине паллӑ тума хатӗрленнӗ май вӗсем те айккинче юлмаҫҫӗ. Нумаях пулмасть инвалидсен обществин вырӑнти организацийӗн «Прикубнинская сторона» художество пултарулӑх коллективӗ Шупашкарти «Салют» культура Керменӗнче иртнӗ «Битва хоров» конкурс-фестивалӗн финалне хутшӑнчӗ. Елена Васильева, Светлана Ильина, Луиза Петрова, Лидия Карзакова, Валентина Федорова, Людмила Симендеева, Галина Быкова, Людмила Васильева, Светлана Ванюшкина, Елена Длинова, Алексей Гаврилов, Валентина Райкова юрӑҫӑсем хӑйсен ҫепӗҫ те уҫӑ сассисемпе куракансене те, жюри членӗсене те тыткӑнларӗҫ. Комсомольскинчи культура ҫурчӗн ӗ
Тӑван чӗлхе сасси илтӗнсе тӑтӑр

Тӑван чӗлхе сасси илтӗнсе тӑтӑр

Апрелӗн 25-мӗшӗнче чӑвашсене ҫырулӑх парнелекенӗ, ҫутта кӑлараканӗ  И.Я.Яковлев ҫуралнӑ. Ҫак кун эпир Чӑваш чӗлхин кунне уявлатпӑр. Ачасене тӑван чӗлхене юратса вӗренме хавхалантарас, халӑх йӑли-йӗркине упрама, чӗлхе илемлӗхӗпе пуянлӑхне туйма, пӗлӗвне  ӳстерме пулӑшас тӗллевпе Ҫӗнӗ Мӑрат библиотекинче «Чӗвӗлти чӗкеҫ» ятпа сӑвӑ конкурсӗ ирттересси йӑлана кӗнӗ. Кӑҫал та унта Ҫӗнӗ Мӑрат вӑтам шкулӗнчи кӗҫӗн классенче вӗренекенсемпе шкул ҫулне ҫитменнисен ушкӑнне ҫӳрекенсем хаваспах хутшӑнчӗҫ. Т.А.Полякова, А.Г. Афанасьева, В.А.Филиппова, О.М.Шингалова тата культура ӗҫченӗсем мероприяти ачасемшӗн интереслӗ пултӑр тесе нумай тӑрӑшрӗҫ. Малтанах пурте Иван Яковлев пурнӑҫӗпе, ӗҫӗ-хӗлӗпе, Вӗрентекенӗмӗрӗн чӑваш халӑхне панӑ Халалӗпе паллашрӗҫ. Культура ӗҫченӗсем хаваслӑ юрӑ парнелерӗҫ.
«Татар кызы —  2025» конкурс ҫӗнтерӳҫи – Рилия Мирзетзянова

«Татар кызы —  2025» конкурс ҫӗнтерӳҫи – Рилия Мирзетзянова

Пирӗн округра тӗрлӗ халӑх ывӑл-хӗрӗ килӗштерсе пурӑнать. Вӗсем ӗҫре те пултаруллӑ, юрӑ-ташӑра та ӑста. Кашни халӑх ҫыннисем хӑйсен йӑли-йӗркине сыхласа, тытса пыма тӑрӑшаҫҫӗ. Маларах округра «Чӑваш пики — 2025» конкурс пулнӑччӗ. Иртнӗ эрнере вара Комсомольскинчи культура ҫуртӗнче «Татар кызы — 2025» конкурс йӗркеленӗ. Унта округри шкулсенчи пултаруллӑ, илемлӗ 8 хӗр тупӑшнӑ. Вӗсене округ пуҫлӑхӗн социаллӑ ыйтусемпе ӗҫлекен ҫумӗ, вӗрентӳ пайӗн начальникӗ Н.А.Комиссарова саламланӑ. Ҫакӑн пек мероприятисем халӑхӑн йӑли-йӗркине, историне, чӗлхине упраса аталантарас тӗлӗшпе пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулнине палӑртнӑ. Сумлӑ жюрине илемлӗ те маттур, хаваслӑ хӗрсенчен чи-чи лайӑххине суйласа илме те  ҫӑмӑлах килмен. Вӗсем  хӑйсемпе паллаштарнӑ май вӗренӳре те, обществӑлла ӗҫсенче те маттур,
Ярмӑрккӑ пуҫланнӑ

Ярмӑрккӑ пуҫланнӑ

Апрелӗн 10-мӗшӗнче Комсомольскинче йӑлана кӗнӗ ял хуҫалӑх ярмӑрккине савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура  уҫнӑ.  «Ял хуҫалӑх продукцине туса илекенсем тата туянакансем йышлӑ пулни савӑнтарать. Кунта кашни ял ҫынниех пахалӑхлӑ продукцине сутма, мӗн кирлине туянма пултарать. Ҫакӑн пек мероприятисем вырӑнта  тавар туса илекенсене хӑйсем ҫитӗнтернӗ ял хуҫалӑх продукцине меллӗ сутма май параҫҫӗ», — палӑртнӑ округ пуҫлӑхӗ Н.Н.Раськин ярмӑрккӑна килнисене саламланӑ май. Кашни ытларикунпа кӗҫнерникун кунта округра пурӑнакансем хӑйсене кирлӗ таварсем туянма пултарӗҫ. Ярмӑрккӑ ӗҫленӗ малтанхи кунах чылайӑшӗ пахча ҫимӗҫ, чечексен, ҫӗрулми вӑрлӑхӗсем, апатра усӑ курмалли ытти ял хуҫалӑх продукцийӗ нумай сутӑн илнӗ. Кунтах килте тӑварласа хатӗрленӗ пахча ҫимӗҫ, пыл, ял хуҫалӑхӗнче усӑ курмалли

Библиотекӑра интереслӗ те хаваслӑ

Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх март вӗҫӗнче ҫӗршыври библиотекӑсенче ача-пӑча тата ҫамрӑксен кӗнекисен эрнине ирттереҫҫӗ. Чи пӗрремӗш хут ҫакӑн пек эрнене Мускавра 1943 ҫулта йӗркеленӗ. Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ пынине пӑхмасӑр ҫитӗннисем ачасем валли хаваслӑ уяв тума май ҫитернӗ. Унтанпа ача-пӑча кӗнекин эрни ырӑ йӑла пулса тӑнӑ, ӑна ҫулсерен ял-хуласенче ирттереҫҫӗ. Комсомольскинчи ача-пӑча библиотеки те ҫак акцие активлӑн хутшӑнчӗ. Тематикӑлла эрне вӑхӑтӗнче вулавӑша та хӑнасем килчӗҫ, библиотека ӗҫченӗсем хӑйсем те пӗчӗк вулакансем патне ҫитрӗҫ. Уявӑн пӗрремӗш кунӗнче «Колосок» ача садӗнче аслӑ ушкӑнсене ҫӳрекенсем «Юмахсем — пирӗн туссем» мероприятие хутшӑнчӗҫ. Ачасем тӗрлӗ кӗнекесемпе юмахсен тӗнчи тӑрӑх ҫул ҫӳрерӗҫ, тӗрлӗ станцисене ҫитсе вӑйӑсем вылярӗҫ. «Кӗнекесен геройӗсем» станцире юма

Пысӑк ят-сум ҫӗр ӗҫӗпе ҫӗнсе илнӗ

Пирӗн тӑрӑхра, округра (районта) икӗ ҫын Социализмла Ӗҫ Геройӗ ята тивӗҫнӗ. Вӗсем —  «Россия» колхоз  бригадирӗ  Николай Федорович Миронов тата «Красный Октябрь» колхоз тракторисчӗ Леонтий Николаевич Акчурин. Иртнӗ эрнере Комсомольскинчи этнобиблиотекӑра округ администрацийӗн архив секторӗн ӗҫченӗсем  Л.Н.Акчурина асӑнса унӑн тӑванӗсемпе, ҫывӑх ҫыннисемпе тӗлпулу йӗркелерӗҫ. Паттӑр тесен эпир чи малтан вӑрҫӑра, ҫапӑҫу хирӗнче хӑюллӑх кӑтартакана куҫ умне кӑларатпӑр. Мирлӗ ӗҫре, уй-хирте, фермӑра та хастарлӑхпа, пуҫаруллӑхпа паттӑрлӑх  кӑтартма пулать мӗн. Эпӗ ҫак тӗлпулу хыҫҫӑн ятарласа вӑл ӗҫленӗ ҫулсенче тухнӑ «Октябрь ялавӗ» район хаҫачӗн сыхланса юлнӑ подшивкисене уҫса пӑхрӑм. «Красный Октябрь» колхозри уй-хир ӗҫӗсем пирки ҫырнӑ заметкӑсемпе статьясенче ун

Лайӑххисен шутне кӗнӗ

Тӑвай округӗнчи Енӗш-Шӑрваш ялӗнче ЧР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченне Н.А.Шутова асӑнса округсем хушшинчи 3-мӗш театр фестивалӗ иртнӗ. Унта Канаш, Вӑрмар, Тӑвай, Комсомольски округӗсенчи культура ҫурчӗсем ҫумӗнчи театр коллективӗсем хӑйсен пултаруллӑхне кӑтартнӑ. Пирӗн округри Элпуҫ культура ҫурчӗ ҫумӗнчи  ушкӑн «Чи лайӑх спектакль» номинацире ҫӗнтернӗ. Вӗсем хӑйсен ӑсталӑхӗпе куракансене тыткӑнланӑ. Юлия Федорова вара «Чи лайӑх хӗрарӑм ролӗ» номинацире мала тухнӑ. Артистсене малашне те ӑнӑҫу сунатпӑр.

Туризм енӗпе килӗшӳсем тунӑ

Мартӑн 18—20-мӗшӗсенче Мускавра Пӗтӗм тӗнчери «МIТТ—2025» туризм тата хӑна индустрийӗн куравӗ ӗҫленӗ. Унта 36 ҫӗршыври турбизнес представителӗсем хӑйсен тӑрӑхӗнчи туризм сферинчи ҫӗнӗлӗхсене кӑтартнӑ. Чӑваш Республики муниципалитетсен туризм аталанӑвӗн концепцийӗсемпе паллаштарнӑ. Чӑваш Ен экспозицине 16 пин ытла ҫын пырса курнӑ. Хӑнасене чӑваш халӑхӗ, йӑли-йӗрки  пирки хатӗрленӗ конкурссем, викторинӑсем уйрӑмах килӗшнӗ. Курав кунӗсенче Чӑваш Ен тата Крым шалти туризма аталантарма килӗшӳ тунӑ. Ҫавӑн пекех Мускаври, Свердловскри, Дагестанри туроператорсемпе пӗрлехи проектсене ӗҫе кӗртесси пирки калаҫса татӑлнӑ.
Таня Матросова: «Пурте пӗрле кар! тӑратпӑр та ӗҫлетпӗр»

Таня Матросова: «Пурте пӗрле кар! тӑратпӑр та ӗҫлетпӗр»

Вӑл 21-ре кӑна-ха.  Ҫак тӗле икӗ аслӑ пӗлӳ,  водитель правине илнӗ. Чи пысӑк ҫитӗнӳсенчен пӗри — «Раҫҫей чӑваш пики» ят.  Чӑваш халӑхӗпе пӗрле «Ир пулсан» кӑларӑмпа ҫӗнӗ куна пуҫлакан Татьяна Матросова, Тукай хӗрӗ. Шкулта чухнех — ҫӑлтӑр — Татьяна, шкулта вӗреннӗ чухнех эсӗ «ҫӑлтӑр» пулнӑ.  Журналист профессине илесси пирки те ачаранах ӗмӗтленнӗ-и? — Ун чухне такам та пулас килнӗ, балерина, артистка,  вӗрентекен… Эпир вӗреннӗ чухне Раҫҫейри шкул ачисен юхӑмне кӗтӗмӗр.  Пирӗн Ҫӗнӗ Мӑрат шкулӗнче Валентина Филиппова вӗрентекен ҫак ӗҫе йӗркелесе пычӗ.  Аппапа Аньӑпа медиа енӗпе аталанма тытӑнтӑмӑр.  Шкул ачисемпе сюжетсем ӳкереттӗмӗр,  видеосаламсем ҫыраттӑмӑр.  Шкулта чухнех питӗ нумай конкурса хутшӑннӑ,  спортпа туслашнӑ,  пултарулӑхра хама туптанӑ.  Эпир шкулпа сыв
Уявпа саламланӑ

Уявпа саламланӑ

Округри культура ӗҫченӗсем професси уявне паллӑ тунӑ. Урмаел культура ҫуртне пухӑннисене администраци пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗн ӗҫӗсене пурнӑҫлаканӗ Альберт Кузьмин саламланӑ. Вӑл культура ӗҫченӗсем пархатарлӑ ӗҫ тунине палӑртса хӑварнӑ. Пултаруллӑ та маттур ӗҫченсене Хисеп грамотисемпе тата Тав хучӗсемпе чысланӑ. Шупашкарти Трактор тӑвакансене культура ҫурчӗн халӑх пултарулӑх центрӗн Хисеп грамотине Любовь Павлова (Ҫӗнӗ Мӑратри культура ҫурчӗн заведующийӗ) тивӗҫнӗ. Надежда Козловӑна (Асанкасси ял библиотеки), Галина Симаковӑна (Шурут культура ҫурчӗн заведующийӗ),  Миндания Чумаровӑна (Урмаел ял библиотеки) Комсомольски округӗн администрацийӗн Хисеп грамотипе, Илдус Шайдуллина (искусствӑсен шкулӗн преподавателӗ) — Тав хучӗпе чысланӑ. Наталья Григорьева (ХиртиМӑрат  культу

 «Мисс талант» ята тивӗҫнӗ

Шупашкар хулин ветеринари станцийӗн никӗсӗ ҫинче республикӑри «Ветеринари илемӗ — 2025» конкурсӗнче тӗрлӗ округсенчи 17 пике тупӑшнӑ. Вӗсен хӑйсен ӗҫӗ ҫинчен видео тата фото презентаци хатӗрлесе, сӑмахпа каласа кӑтартмалла пулнӑ. Ҫавӑн пекех жюри ыйтӑвӗсене те хуравлама тивнӗ. Пирӗн округри Комсомольскинчи выльӑх-чӗрлӗх чирӗсене хирӗҫ кӗрешекен станцире лаборатори заведующийӗнче тӑрӑшакан Минзелия Хамбикова та  унта хутшӑннӑ. Вӑл «Мисс талант ветеринарии» номинацире ҫӗнтернӗ. Хастар ӗҫчене саламлатпӑр, яваплӑ ӗҫӗнче ҫитӗнӳсем сунатпӑр.
Эпӗ – хӗрарӑм

Эпӗ – хӗрарӑм

«Эпӗ — хӗрарӑм» республикӑри конкурс пуҫланчӗ. Ӑна 2021 ҫултанпа ирттереҫҫӗ. Унта чылай хӗрарӑм хутшӑннӑ, хӑйсен пултарулӑхӗпе паллаштарнӑ. Кӑҫал конкурс номинацийӗсен шучӗ ӳснӗ. Халӗ вӗсем вунпиллӗк. Конкурса пур сферӑри хӗрарӑмсем те ҫак номинацисемпе хутшӑнма пултараҫҫӗ%— Мы строим нашу экономику (промышленность, строительство, транспорт, суту-илӳ, йӑла пулӑшӑвӗсем парасси, банк ӗҫӗ); — На страже закона (право йӗркине сыхласси тата ҫар служби); — К знаниям без барьера (аслӑ, вӑтам тата професси паракан вӗрентӳ); — Воспитание мое призвание (шкул ҫулӗчченхи тата хушма вӗрентӳ); — Мы созданы, чтобы творить (культура); — Мы молодежь 21 века! (ҫамрӑксен политики); — Во имя жизни (сывлӑх сыхлавӗ); — Вперед к здоровью» (физкультурӑпа спорт, социаллӑ пулӑшу); — В инт

Ташӑ ачасене хӑй тавра пуҫтарнӑ

Хаваслӑ юрӑ-кӗвӗ, илемлӗ ташӑ кашнин чун-чӗрине тыткӑнлать. Комсомольскинчи культура ҫуртӗнче иртнӗ «Сельский перепляс — 2025» хореографи конкурс-фестивальне курма килнисем ачасен сцена ҫинчи пултарулӑхне кӑмӑлтан пӑхса ларнӑ. Ку мероприятие Комсомольскинчи ача-пӑча искусствӑсен шкулӗпе округри вӗрентӳ пайӗ пӗрле йӗркеленӗ. Ун тӗллевӗ хамӑр тӑрӑхри талантлӑ ачасене тупса палӑртасси, вӗсене малалла аталанма ҫул уҫса парасси, хавхалантарасси пулса тӑрать. Ку конкурс-фестиваль ҫулсеренех хӑй тавра ытларах та ытларах пултаруллӑ ача-пӑчана пуҫтарать. Кӑҫал унта юрра-ташша юратакан 300 ытла ача хутшӑннӑ. Ача сачӗсенчи  — 4, шкулсенчи  — 12, культура ҫурчӗсенчи — 3 хореографи коллективӗсем тата Комсомольскинчи ача-пӑча искусствӑсен шкулне ҫӳрекенсем сцена ҫине тӗрлӗ номерсемпе тухнӑ. Кашни уш

Конкурсра ҫӗнтернӗ

Нумаях пулмасть Улатӑр округӗнче  регионсем хушшинчи  «Голос эрзи—2025»   пултаруллӑх конкурсӗ иртрӗ. Конкурса республикӑри тата кӳршӗ регионсенчи 250 ытла ача хутшӑнчӗ.  Ҫак йышра  Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗн вӗренекенӗсем те пулчӗҫ. Пултаруллӑ ачасем конкурсра хӑйсен лайӑх енчен ҫеҫ кӑтартма пултарчӗҫ. Вӗсем тӗрлӗ номинацисенче ҫӗнтерӳҫӗ ята тивӗҫрӗҫ.  «Песни в солдатской шинели» номинацире    1-мӗш  «в» класс  вӗренекен Аглия Диарова,  3 «а» класра вӗренекен Сабина Семенова,  5 «а» класра пӗлӳ пухакан Софья Петрова, 8 «а» класра вӗренекен Вика Токмакова 1-мӗш вырӑна тивӗҫрӗҫ.      «Окрыленные словом» номинацире  6-мӗш класра вӗренекен  Анастасия Гордеева   сертифика
Юрӑ-кӗвӗ янӑранӑ, уяв ячӗпе саламланӑ

Юрӑ-кӗвӗ янӑранӑ, уяв ячӗпе саламланӑ

Иртнӗ эрнери шӑматкун пӗтӗм тӗнчери пекех,  пирӗн округри хӗрсемпе хӗрарӑмсемшӗн асра юлмалли хаваслӑ та интереслӗ нумай самантсемпе палӑрса юлчӗ тесех каламалла. Ҫемьесенче хӗр пӗрчисем, йӑмӑксемпе аппасем, аннесемпе мӑшӑрсем, асаннесемпе кукамайсем хӑйсен хаклӑ тӑванӗсенчен ӑшӑ сӑмахсем нумай илтрӗҫ. Предприятисемпе организацисенче, учрежденисенче ӗҫлекен яланах илемлӗ хӗрсемпе хӗрарӑмсем арҫын ӗҫтешӗсенчен чечек ҫыххисемпе парнесем йышӑнчӗҫ. Шкулсенче, культура ҫурчӗсемпе библиотекӑсенче те Пӗтӗм тӗнчери хӗрарӑмсен кунне халалласа нумай-нумай мероприяти иртнӗ. Х,рарӑмсем пуҫтарӑннӑ Округри этнобиблиотекӑра «Шанчӑк» клуба ҫӳрекенсем пуҫтарӑнса ҫурхи чи илемлӗ уява паллӑ тунӑ. «Самым милым, самым любимым» уяв программи  пуян пулнӑ. Чӑваш хӗрарӑмӗсен союзӗн округри уйрӑмӗн

Пур ҫӗрте те пуҫаруллӑ, ӗҫӗсем ун ҫыпӑҫуллӑ

Ҫиелтен пӑхсан, Хирти ,нел ялӗнче пурӑнакан Г.В.Нестерован ачалӑхӗпе ҫамрӑклӑхӗ ялта ӳссе ҫитӗннӗ ҫӗршер яш-кӗрӗмрен нимӗнпех те уйрӑлса тӑмасть пулӗ. Патӑрьел районӗнчи Аслӑ Арапуҫ ялӗнче ҫуралнӑскер шкулта тӑрӑшса вӗреннӗ, чӑваш чӗлхипе литературин учителӗ пулма ӗмӗтленнӗ. Анчах та вӑтам шкул хыҫҫӑн вӑл Патӑрьелӗнчи 7-мӗш СПТУна ҫул тытнӑ. Унта повара вӗренсе тухнӑ хыҫҫӑн хӑйӗн специальноҫӗпе Ҫӗнӗ Шупашкарта ӗҫленӗ. Хуларах хӗр хӑйӗн юратӑвне, пурнӑҫ тӗрекне тупнӑ. Хирти Ӗнел ялӗн каччипе Владимир Нестеровпа ҫемье ҫавӑрнӑ. Ҫулталӑк хулара пурӑннӑ хыҫҫӑн яла килме шут тытнӑ. Мӑшӑр 2010 ҫултанпа Хирти Ӗнелте тӗпленнӗ. Нестеровсем ҫӗр ҫинче тӑрӑшма тӗллев лартаҫҫӗ. Шухӑшлани пӗрре, ӑна пурнӑҫа кӗртесси вара ҫӑмӑлах мар. Малтанхи вӑхӑтра чылай чӑрмавсем тухса тӑраҫҫӗ пулсан та ҫамрӑксем
Ҫӑварни уявӗнче савӑннӑ

Ҫӑварни уявӗнче савӑннӑ

Мартӑн 1-мӗшӗнче Комсомольскинчи Вознесения Господня  чиркӗвӗ ҫывӑхӗнче округри Ҫӑварни  уявӗ иртнӗ. Унта килнисем  чун каниччен савӑнма пултарнӑ. Культура ӗҫченӗсем юрӑ-кӗвӗ парнеленӗ, ватти-вӗтти карталанса ташланӑ. Халӑх хаваслӑ вӑйӑсене те хапӑлласа хутшӑннӑ. Ҫак кун ҫуллӑ икерчӗпе вӗри чей ӗҫсе киленме те май пулнӑ. Пуҫтарӑннисене округ пуҫлӑхӗн ҫумӗ А.Г.Кузьмин, Комсомольскинчи Вознесения Господня  чиркӗвӗн настоятелӗ   Сергий атте уяв ячӗпе саламланӑ, ҫирӗп сывлӑх, килӗшӳпе ӑнӑҫу суннӑ. Канмалли кунсенче округри пур территори уйрӑмӗсенче те Ҫӑварнине уявланӑ. Мероприятисене ҫамрӑксем те, ватӑсем те, ачасем те хапӑлласа хутшӑннӑ. (Хамӑр инф.).

Ҫӑварни уявӗ пулать

Мартӑн 1-мӗшӗнче, шӑматкун,  Комсомольскинчи «Вознесения Господня»  чиркӳ умӗнчи лапамра  Ҫӑварни уявӗ пулать. Вӑл ирхине 10 сехетре пуҫланать. Уяв программи анлӑ. Округри художество пултарулӑх коллективӗсем пуҫтарӑннисене хаваслӑ юрӑ-ташӑ парнелӗҫ, вӑй-хал енчен ҫирӗпписен хӑйсене спорт  ӑмӑртӑвӗсенче, тӗрлӗ вӑйӑсенче тӗрӗслесе пӑхма май пулӗ. Кашниех ҫак кун ҫуллӑ икерчӗпе вӗри чей ӗҫсе Ҫӑварни уявне паллӑ тума пултарӗ. Пурне те халӑхпа пӗрле савӑнма уява чӗнеҫҫӗ.
Ҫӗрулми ярмӑркки иртӗ

Ҫӗрулми ярмӑркки иртӗ

Шупашкарта мартӑн 5—6-мӗшӗсенче регионсем хушшинчи XVII  «Ҫӗрулми — 2025» курав-ярмӑркка иртет. Унта ҫӗршывӑн 17 регионӗнчен 70-е яхӑн компани хутшӑнӗ, агросферӑри ҫитӗнӗвӗсемпе тата ҫӗнӗлӗхсемпе паллаштарӗ. Республикӑри аграрисем 19 тӗрлӗ ҫӗрулми вӑрлӑхӗ илсе пырӗҫ. ЧР Ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов палӑртнӑ тӑрӑх, «Ҫӗрулми» курав 2009 ҫултанпа иртет, унта Раҫҫейри ҫӗрулми туса илекенсем тата вӗсемпе ҫыхӑннӑ отрасльсенче тӑрӑшакансем пуҫтарӑнаҫҫӗ. Вӗсем пӗр-пӗрин опычӗпе паллашаҫҫӗ, ҫитӗнӗвӗсене кӑтартса параҫҫӗ. Ял хуҫалӑх техникин куравӗ те ҫулсерен нумай ҫынна интереслентерет. Мероприятире кашниех ҫӗрулми ҫитӗнтерекенсенчен  ӳсентӑрансене хӳтӗлемелли меслетсем ҫинчен ыйтса пӗлме, тӗрлӗ сортлӑ ҫӗрулми тутанса пӑхма, вӑрлӑхлӑх туянма пултарать. Ярмӑрккана «Слава карт
Халӑха хӑй патне туртать

Халӑха хӑй патне туртать

Хам культура сферинче нумай ҫул ӗҫленипе пулӗ эпӗ Киров поселокӗнчи клубра час-часах пулма тӑрӑшатӑп. Халӗ унта кӗме те кӑмӑллӑ. Темиҫе ҫул каялла ҫеҫ вӑл ишӗлме пуҫланӑччӗ. Ӑна хупасси пирки те калаҫу пулнӑччӗ. Район хаҫатӗнче Чӑваш республикин депутачӗсем граждансене йышӑнасси пирки пӗлтерӳ тухнӑччӗ.  Эпир, ял старости А.П.Краснов, ял администрацийӗн депутачӗ А.А.Можаев, вӑл вӑхӑтра клубра ӗҫленӗ Л.Н.Скворцова йышӑнӑва кайрӑмӑр. Пире Ю.А.Попов депутат кӗтсе илчӗ, мӗнле ыйтупа килнине ыйтса пӗлчӗ. Эпир хамӑрӑн шухӑш пирки каласа патӑмӑр, Юрий Алексеевич пире юсав ӗҫӗсем йӗркелеме май тупасси пирки хыпар ҫитрӗ. Тепӗр 2—3 уйӑхран клуба юсама укҫа-тенкӗ уйӑрни пирки пӗлтӗмӗр. Ял ҫыннисем ӗненмерӗҫ. Анчах та вӑл вӑхӑтра клуб заведующийӗ пулман, унсӑрӑн вара юсав ӗҫӗсене тумаҫҫӗ. Малт

Малашнехи валли упраса хӑварар

«Тӑван чӗлхе — халӑхӑн аваллӑхӗ, тӑван чӗлхе — халӑхӑн сумлӑ та телейлӗ малашлӑхӗ», — тенӗ Г.Н.Волков ӑсчах. Тӑван чӗлхе — халӑх пуянлӑхӗ-пурлӑхӗ, халӑх историйӗн тӗкӗрӗ. Чӗлхе пӗтсен — халӑх пӗтет. Ӑна упраса-сыхласа хӑварасси, малалла аталантарасси ҫав чӗлхепе калаҫаканӑн тивӗҫӗ те яваплӑхӗ пулса тӑмалла. Ҫӗнӗ Мӑрат ял клубӗпе библиотека ӗҫченӗсем нумаях пулмасть «Асанне арчи» таврапӗлӳ сехечӗ ирттерчӗҫ. Мероприятие хутшӑннӑ шкул ачисем наци тумӗн историйӗпе,  тӗрри-эрешӗсемпе, чӑваш халӑхӗ ҫинчен ҫырнӑ кӗнекесемпе паллашрӗҫ. Ҫавӑн пекех вӗсем викторина ыйтӑвӗсем ҫине те хуравларӗҫ, ваттисен сӑмахӗсене вӗҫлерӗҫ. Вӗсемшӗн авалхи чӑваш тумӗсем, тӗрленӗ алшӑллисем тултарнӑ асанне арчипе паллашма та кӑсӑклӑ пулчӗ. Ачасем япаласене тыта-тыта пӑхрӗҫ, вӗсен ячӗсене тӗрӗс калама хӑнӑхрӗ

Кадетсем балра палӑрнӑ

Шупашкарта  18-мӗш хут иртнӗ «Георгиевский бал» кадетсен бал ташшисен конкурсӗнче республикӑри 13 команда тупӑшнӑ. Вӗсен хушшинче Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗнчи 9 «к» класра вӗренекенсем те пулнӑ. Пирӗн тӑрӑхри кадетсем «Свободная бальная композиция» тата «Обязательные бальные композиции» номинацисенче 2-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Командӑсем хушшинче те вӗсен иккӗмӗш кӑтарту.
Аваллӑхсӑр малашлӑх ҫук

Аваллӑхсӑр малашлӑх ҫук

Февралӗн 15-мӗшӗнче Тӑван чӗлхе кунне, Раҫҫей Федерацийӗнчи Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫин ҫулталӑкне, Чӑваш Республикинчи Ҫӗнтерӳпе патриотизм ҫулталӑкне халалланӑ «Иртнисӗр малашлӑх ҫук» республика шайӗнчи 3-мӗш фестиваль иртнӗ. Унта Комсомольски 1-мӗш тата 2-мӗш, Асанкасси, Хирти Явӑш, Кӗҫӗн Ҫӗрпӳел тата Нӗркеҫ вӑтам шкулӗсен ачисем хастар пулнӑ. «Ай, ташлар-и ташшине…» ӑмӑртура Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗнче вӗренекенсем чӑваш ташши ташласа 1-мӗш вырӑн, Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗнчи ачасем 3-мӗш вырӑн йышӑннӑ. «Ҫемье йӑли-йӗрки — ҫирӗп ҫемье никӗсӗ» ӑмӑртура Кӗҫӗн Ҫӗрпӳелӗнчи «Илем» ушкӑн чӑваш халӑхӗн йӑли-йӗркине кӑтартса  2-мӗш вырӑна тухнӑ. «Халӑх юрри — чунӑм уҫҫи» ӑмӑртура Асанкасси, Хирти Явӑш, Нӗркеҫ юрӑҫисем 3-мӗш вырӑн йышӑннӑ. «Ҫыру ҫырсамӑр салтаксем патне» ӑмӑ
Чӑваш халӑх уявӗсене кӑтартатпӑр

Чӑваш халӑх уявӗсене кӑтартатпӑр

Элпуҫ ял библиотеки кӗнекесемпе пуян. Унта чӑваш халӑхӗн йӑли-йӗркипе ҫыхӑннӑ литература та чылай. Акӑ, «Чӑваш халӑх пултарулӑхӗ. Ача-пӑча фольклорӗн пуххи» кӗнекере сӑмах вӗҫҫӗн ҫӳрекен хайлавсемпе, ача-пӑчан  вӑйӑ юрӑ тӗслӗхӗсемпе, пӗчӗккисене вӗрентес тӗллевпе каланӑ  ваттисен каларӑшӗсемпе тата ытти материалпа та паллашма пулать. Унти хайлавсене сцена ҫинче те выляса кӑтартма меллӗ. Ачасене ҫав йӑла-йӗркесемпе туллинрех паллаштарас, вӗсен асӗнче хӑварас тӗллевпе Хирти Явӑш вӑтам шкулӗнче вӗренекенсемпе «Сурхури уявӗ» йӗркелерӗмӗр. Ку уяв ҫулталӑк пуҫламӑшӗнче, январь уйӑхӗнче пулать.  Ҫавӑнпа та чӑваш халӑхӗн уявӗсемпе паллаштарма унран пуҫларӑмӑр. Малтанах  ачасене  сӑнарсем суйласа илме пулӑшрӑмӑр. Вӗсене уҫса пама хатӗрлерӗмӗр. Сурхурине кӑтартнӑ чухне ачасем килрен-киле

Юрӑ-кӗвӗ тӗнчине парӑннӑ ҫын

Пирӗн тӑрӑхран пултаруллӑ ҫынсем чылайӑн тухнӑ. Вӗсенчен пӗри — Аркадий Васильевич Чернов музыкант. Вӑл Аслӑ Ҫӗрпӳел ялӗнче 1935 ҫулта ҫуралнӑ. Пӗтӗм пурнӑҫ тӑршшӗпе республикӑра музыка искусствине аталантарас тесе тӑрӑшнӑ. Ялти шкултан вӗренсе тухсан мӗн пӗчӗкренех юрӑ-кӗвӗне юратса ӳснӗ Аркадий Шупашкарти Ф.П.Павлов ячӗллӗ музыка училищине вӗренме кӗнӗ. Унӑн ачалӑхӗ хаяр вӑрҫӑ ҫулӗсене тата ун хыҫҫӑнхи кӑткӑс вӑхӑта лекнӗ. Ҫавӑнпа та вӑл ҫамрӑклах нуши-тертне нумай курнӑ. Музыкӑна чунтан юратни ӑна хавхалантарса, вӑй парса пынӑ. Хуткупӑспа выляма та хӑй тӗллӗнех вӗреннӗ. Училищӗре пӗлӳ илнӗ вӑхӑтра вӑл инкеке лекет. Киле килме Канаш пуйӑсӗ ҫине васканӑ ҫамрӑк.  Анчах та вакун пусми ҫинчен ури шуса каять те Аркадий пуйӑс айне лекет. 14 ҫулхи ҫамрӑкӑн ура лапписене татаҫҫӗ. Вӑл вӑ
Асанне арчи чӑннипех те пуян

Асанне арчи чӑннипех те пуян

Ҫитӗнекен ӑрӑва хамӑр халӑхӑн йӑли-йӗркипе, ҫипуҫӗпе  паллаштарас, вӗсене малашлӑхра та сыхласа хӑварас тӗллевпе Аслӑ Чурачӑк культура ҫурчӗн ӗҫченӗ Е.В.Шуряшкина «Асанне арчи» программа йӗркелерӗ. Асанне арчи чӑннипех те паянхи ачасемшӗн тӗлӗнтермӗш тупрапа пуян иккен. Кунта эрешсемлӗ ҫипуҫ та,  тӗрӗллӗ ал шӑллисем те, саппунсем те, вырӑн таврашӗсем  те тата ытти япаласем те упранаҫҫӗ. Елена Васильевна ачасене пуҫа тӑхӑнмалли тухья, масмак, кӗмӗл тенкӗсенчен ӑсталанӑ хушпу тата ытти япаласене кӑтартрӗ. Вӗсене ҫӗлес, тӗрлес, хатӗрлес вӑрттӑнлӑхсем ҫинчен каласа пачӗ. Чӑннипех те пуян иккен асанне арчи. Унти япаласенчен чылайӑшӗ ламран лама куҫса пырса паянхи куна ҫитнӗ. Асаннесем хӑйсен япалисене типтерлӗ упранипе хальхи ачасем паллашма пултараҫҫӗ. Ҫакӑ чӑваш халӑхӗ мӗн ӗлӗкренех
Кӗнекесем парнеленӗ

Кӗнекесем парнеленӗ

Урмаел ял библиотекине тутарсен Чӑваш Республикинчи наципе культура автономийӗн председателӗ Хайдяр Сафиуллин тата Чӑваш Республикинчи мӑсӑльмансен тӗн управленийӗн муфтийӗ Фанис хазрат Сафиуллин ҫитсе курнӑ. Вӗсем библиотекӑна «История татар Чувашской Республики», «История татар города Чебоксары», «История села Урмаево» кӗнекесем парнеленӗ. Вӗсем библиотека сентрисем ҫинче тивӗҫлӗ вырӑн йышӑнӗҫ, вулакансене савӑнтарӗҫ. Ҫак кӗнекесем ял ҫыннисене тутар халӑхӗн историйӗпе тата йӑли-йӗркисемпе тӗплӗнрех паллашма май парӗҫ.
Вӗсен  пултарулӑхӗ халӑха ҫывӑх

Вӗсен  пултарулӑхӗ халӑха ҫывӑх

Мероприятие уҫса округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин халӑх йӑлисене тата культура еткерне упрани паянхи кун пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулнине палӑртнӑ. «Кашни номер пирӗн культурӑна, халӑх чунне кӑтартса парать. Фестивале хутшӑнакансене пурне те ӑнӑҫупа хавхалану сунатӑп!» — тенӗ Николай Никандрович. В.Х.Зайцева ячӗллӗ халӑх театрӗ, «Кубняночка» халӑх вокал ансамблӗ, Ф.Гибатдинов ячӗллӗ «Мишар» юрӑпа ташӑ халӑх ансамблӗ, Асанкасси культура ҫурчӗн «Ҫӑлкуҫ» халӑх вокал ансамблӗ, Ҫӗнӗ Мӑрат культура ҫурчӗн «Шурӑмпуҫ» халӑх фольклор ансамблӗ,  «Каҫал» халӑх фольклор ансамблӗ хӑйсем чӑннипех те «халӑх» ята тивӗҫлӗ пулнине ҫирӗплетнӗ. Палӑртса хӑвармалла% «Кубняночка» ансамбль йышӗнче округ пуҫлӑхӗ те юрланине куракансем тӑвӑллӑн алӑ ҫупса йышӑннӑ. Культура тытӑмӗнчи опытлӑ специалистсенчен тӑракан жюри

Вӗсен пултарулӑхӗ халӑха ҫывӑх

Иртнӗ канмалли кунсенче районти культура ҫуртӗнче «халӑх» коллективӗ пулнине ҫирӗплетес тӗллевпе округри чи лайӑх пултарулӑх ушкӑнӗсен фестиваль-конкурсӗ иртнӗ. Мероприятие уҫса округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин халӑх йӑлисене тата культура еткерне упрани паянхи кун пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулнине палӑртнӑ. «Кашни номер пирӗн культурӑна, халӑх чунне кӑтартса парать. Фестивале хутшӑнакансене пурне те ӑнӑҫупа хавхалану сунатӑп!» — тенӗ Николай Никандрович. В.Х.Зайцева ячӗллӗ халӑх театрӗ, «Кубняночка» халӑх вокал ансамблӗ, Ф.Гибатдинов ячӗллӗ «Мишар» юрӑпа ташӑ халӑх ансамблӗ, Асанкасси культура ҫурчӗн «Ҫӑлкуҫ» халӑх вокал ансамблӗ, Ҫӗнӗ Мӑрат культура ҫурчӗн «Шурӑмпуҫ» халӑх фольклор ансамблӗ,  «Каҫал» халӑх фольклор ансамблӗ хӑйсем чӑннипех те «халӑх» ята тивӗҫлӗ пулнине ҫирӗп-летнӗ. Палӑ
20 библиотекӑна ҫӗнетнӗ

20 библиотекӑна ҫӗнетнӗ

2020—2024 ҫулсенче пурнӑҫа кӗнӗ «Культура» наци проекчӗ пулӑшнипе Чӑваш Енри 14 муниципаллӑ округра 20 модельлӗ библиотека туса хунӑ. Ҫак кӑтартупа республика Атӑлҫи федераллӑ округӗнче малта пыракансен шутне кӗнӗ. Пурӗ пӗрле библиотекӑсене ҫӗнетме тӗрлӗ шайри бюджетсенчен 206,4 миллион тенкӗ уйӑрнӑ, ҫав шутра: федераци бюджетӗнчен — 135,8 миллион тенкӗ, регион бюджетӗнчен 26,8 миллион тенкӗ, муниципалитетсенчен — 43,7 миллион тенкӗ. Ҫак укҫа-тенкӗпе усӑ курса библиотекӑсене уйрӑм дизайн-проектсемпе илемлетнӗ, кӗнеке фончӗсене ҫӗнетнӗ, ҫӗнӗ йышши хатӗр-хӗтӗрсем вырнаҫтарса лартнӑ. Наци проекчӗпе килӗшӳллӗн Комсомольскинчи тӗп библиотекӑна та чылай улшӑну кӗртнӗ. Сӑн-сӑпатне пӗтӗмпех улӑштарнӑскер, халӗ этнобиблиотека шутланать. Унта чӑваш, тутар, вырӑс культурисен пуян тӗнчипе палла
Кӑшарни уявне паллӑ тунӑ

Кӑшарни уявне паллӑ тунӑ

Христос тӗнне тытса пыракансем январӗн 19-мӗшӗнче Кӑшарни уявне паллӑ тунӑ. Республикӑра ҫак кун шыва кӗме 107 вырӑн хатӗрленӗ. Вӗсенче 19 пин ытла ҫын шыва кӗрсе тасалнӑ. Пирӗн округра та ҫак тӗллевпе Александровка, Асанкасси, Ҫӗнӗ Мӑрат ялӗсенчи таса ҫӑлкуҫсемпе, Хирти Ӗнел, Аслӑ Чурачӑк ялӗсенчи купельсемпе усӑ курнӑ. Кӑшарни кунӗнче шыва кӗрекенсем пирӗн округра та чылайӑн пулнӑ.

Курав уҫӑлнӑ

ЧР Патшалӑх Канашӗнче пирӗн ентешӗн, ЧР тава тивӗҫлӗ культура ӗҫченӗн Василий Васильевӑн выставки уҫӑлнӑ. Унта автор тӗрлӗ ҫулсенче ӳкернӗ картинӑсемпе паллашма пулать. Вӗсенчен чылайӑшӗнче ӳнерҫӗ Чӑваш Енри тата Комсомольски округӗнчи тӗрлӗ вырӑнсене сӑнланӑ, ҫутҫанталӑкӑн илемне кӑтартса панӑ.  ЧР Патшалӑх Канашӗн председателӗ Леонид Черкесов Василий Софронович чӑваш культурине аталантарас ӗҫе пысӑк тӳпе хывнине палӑртса ӑна Тав хучӗпе чысланӑ, пултарулӑхра малашне те ӳсӗмсем тума суннӑ. (ХАМӐР ИНФ.).
Юрӑсем кашнин чунне ҫывӑх

Юрӑсем кашнин чунне ҫывӑх

Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫин ҫулталӑкне халалласа районти тӗп библиотекӑра литературӑпа музыка сехечӗ ирттернӗ. Ӑна композитор, педагог, «Пилеш» ансамбль ертӳҫи Михаил Бархонов пуҫарнипе йӗркеленӗ. Мероприяти пуҫламӑшӗнче Валентина Боровкова библиотекарь Михаил Владимировичӑн пурнӑҫӗпе тата ӗҫӗ-хӗлӗпе кӗскен паллаштарнӑ. Вӑл Тӑманлӑ Выҫли ялӗнче ҫуралнӑ. Унӑн амӑшӗ те, ашшӗ те юрӑ-кӗвӗ тӗнчипе туслӑ пулни  М.Бархоновӑн пурнӑҫ ҫулӗ ҫине витӗм кӳнех. Вӑл 40 ҫул ытла шкулта музыка вӗрентет, ачасене юрӑ-кӗвӗпе туслашма пулӑшать. Ҫак кун библиотекӑна куракансем йышлӑн пуҫтарӑннӑ, ҫав шутра ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнса пуҫӗсене хунӑ ентешсен амӑшӗсене те унта йыхравланӑ. «Пилеш» ансамбле ҫӳрекенсем Тӑван ҫӗршыв, Раҫҫей, унӑн паттӑрӗсем ҫинчен сӑвӑсем каланӑ, юрӑсем шӑрантарнӑ. Тӑван ҫӗршывшӑн
Чун каниччен савӑнчӗҫ

Чун каниччен савӑнчӗҫ

Ҫӗнӗ Шӑхран  ялӗнчи  клубра час-часах тӗрлӗ мероприятисем пулса иртеҫҫӗ. Манӑн, ҫавӑн пекех ял ҫыннисен асӗнче те Ҫӗнӗ ҫул ячӗпе иртнӗ «Хӗл мучи Ҫӗнӗ ҫул балӗнче» юмах нумайлӑха асра юлчӗ. Тухатмӑш, Асамҫӑ хӗр, Юрпике тата юмахсенчи ытти сӑнарсен тумне тӑхӑннӑ ачасем ҫак кун чун каничченех савӑнчӗҫ. Ҫӗнӗ ҫул юррисем, вӑйӑсем, конкурссем пулчӗҫ. Хӗл мучипе Юр пике  елка йӗри-тавра ҫаврӑнакансене пылак ҫимӗҫсемпе хӑналарӗҫ. Шкул ҫулне ҫитмен пулин те пират тумне тӑхӑннӑ Ваня Петров  пурин чӗрине те тыткӑнларӗ. Кӑмӑлтан савӑннӑ хыҫҫӑн пурте тулли кӑмӑлпа килӗсене саланчӗҫ. Людмила Тихонова.

Ветерансен клубӗ – 35 ҫулта

Ӗмӗрне ӗҫре ирттернӗ ватӑсем тивӗҫлӗ канӑва кайсан чылай чухне кичемленеҫҫӗ, пӗччен- лӗхпе аптӑраҫҫӗ, хӑйсене пурнӑҫ айккинче тӑрса юлнӑн туяҫҫӗ. Килти тӑват стена хушшинче лариччен ҫын ҫине тухни, пӗр ӳсӗмри пӗлӗшсемпе куллен хутшӑнни, паллах, усӑллӑрах. Тивӗҫлӗ канурисене кичемлӗхрен ҫӑлас, вӑхӑта интереслӗ ирттерме пулӑшас тӗллевпе 35 ҫул каялла районти тӗп библиотекӑра ветерансен «Шанчӑк» клубне йӗркеленӗ. Ҫӗнӗ ҫул уявӗ умӗн унта ҫӳрекенсем клубӑн юбилейне уявланӑ. Клубӑн ӗҫне пуҫарса яракансенчен пӗри — Ефросиния Павловна Алексеева, ялти пӗрремӗш трактористка. Клуба ҫӳрекенсене пӗрлештерес тесе вӑл нумай ӗҫ пурнӑҫланӑ. Мӗнлерех ал ӗҫ ӑсти пулнӑ тата вӑл, мӗнлерех кавирсем тӗрлесе илемлетнӗ! Унӑн ӗҫне 2004 ҫулта Маргарита Бормотина тӑснӑ. 2013 ҫулта «Шанчӑк» клубӑн председательне Л
Тӗлпулу пулнӑ

Тӗлпулу пулнӑ

Йӑлмахва ял библиотекинче ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакан ентешӗсен амӑшӗсемпе тата мӑшӑрӗсемпе тӗлпулу ирттернӗ. Вӗсене Кайнлӑк территори уйрӑмӗн начальникӗ А.Г.Кузьмин ялти ветерансен совечӗн председателӗ Н.А.Смирнова иртнӗ уявсем ячӗпе саламланӑ пурнӑҫра ӑнӑҫусем суннӑ. Ӑшӑ калаҫу пынӑ май вырӑнти культура ӗҫченӗсем тӗлпулӑва килнисен кӑмӑлӗсене уҫма ҫепӗҫ юрӑсем парнеленӗ. Т.С.Ефремова инҫетри ентешсен пурнӑҫне сыхлатӑр тесе хӑй аллипе ангел-управҫӑ (оберег) тунӑ. Ӑна чӑрӑш ҫине ҫакнӑ. Сӗтел хушшинче вӗри чей ӗҫнӗ май калаҫу паянхи кун хумхантаракан ыйтусем тавра пынӑ.

Ҫитрӗ, ҫитрӗ Ҫӗнӗ ҫул!

Ҫӗнӗ ҫул — кашни ачашӑн чи юратнӑ уяв. Илемлӗ тумсем тӑхӑнса капӑр елка тавра ҫаврӑнасса, Хӗл Мучи паракан пылак парнесемпе сӑйланасса, Ҫӗнӗ ҫулпа ҫыхӑннӑ асамлӑха вӗсем ҫулталӑкӗпе кӗтеҫҫӗ. Декабрӗн 26-мӗшӗнче округра  ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансен ачисем, уйрӑмах пысӑк пултарулӑхпа палӑракан округри шкул ачисем тата сусӑррисем валли Ҫӗнӗ ҫул уявӗсем йӗркелесе ирттернӗ. Унта муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин тата округри депутатсен Пухӑвӗн председателӗ Светлана Грачева та хутшӑннӑ. Вӗсем ачасене уявра кӑмӑл туличчен савӑнма, Ҫӗнӗ ҫула хаваслӑн кӗтсе илме суннӑ.

Ҫулталӑка пӗтӗмлетнӗ

Декабрӗн 20-мӗшӗнче районти культура ҫуртӗнче Раҫҫейри Ҫемье ҫулталӑкне тата Чӑваш Енри Экологи культурин тата ҫутҫанталӑкпа перекетлӗн усӑ курассин ҫулталӑкне пӗтӗмлетсе савӑнӑҫлӑ мероприяти йӗркеленӗ. Уява уҫса муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин пурне те саламланӑ, округра ҫулталӑк хушшинче ҫемьесене пулӑшас тата ҫутҫанталӑка упрас енӗпе нумай ӗҫ туса ирттерни ҫинчен каланӑ, ҫак ӗҫсене активлӑн хутшӑннисене чӗререн тав тунӑ. Тематикӑлла мероприятисене йӗркелесе ирттерессинче чи пысӑк хастарлӑхпа палӑрнисене тӗрлӗрен наградӑсемпе чысланӑ. 60, 55 тата 50 ҫул пӗрле пурӑнакан мӑшӑрсем — Елизаветӑпа Тихон Башкировсем, Галинӑпа Аркадий Абрамовсем, Альбинӑпа Вениамин Козловсем уявӑн хаклӑ хӑнисем пулнӑ. Ҫакӑн пек ҫирӗп те шанчӑклӑ ҫемьесенчен тӗслӗх илмеллине палӑртса Николай Ника
Ченакинсен – ылтӑн туй

Ченакинсен – ылтӑн туй

Юратупа килӗшӳ, шанчӑклӑхпа ӑнлану ҫинче тытӑнса тӑракан ҫемье ҫинчен кашниех ӗмӗтленет пулӗ. Анчах та нумай ҫул пӗр-пӗринпе шӑкӑл-шӑкӑл калаҫса пурӑнма пурне те   пӳрмен. Хирти Сӗнтӗр ялӗнче пурӑнакан Ченакинсенчен вара тӗслӗх илмелли пурах — килӗшӳллӗ мӑшӑр нумаях пулмасть «ылтӑн» туйне уявланӑ. Анатолий Георгиевич 1951 ҫулта Хирти Сӗнтӗр ялӗнче кун ҫути курнӑ. Ҫара кайса килнӗ хыҫҫӑн «Гигант» колхозра трактористра 34 ҫул ӗҫленӗ. Колхоз салансан «Сундырь» коллективлӑ предприятире вӑй хунӑ. Светлана  Викторовна Хирти Ӗнел ялӗнче ҫуралса ӳснӗ.   Шкул пӗтерсен фермӑра ӗҫлеме пикеннӗ, 32 ҫул пӑру пӑхаканра тӑрӑшнӑ. Хастар та уҫӑ кӑмӑллӑскер, 10 ҫул ытла Хирти Сӗнтӗр ял старостинче вӑй хунӑ. Унӑн пуҫарӑвӗпе ялта нумай ӗҫ пурнӑҫланӑ: шыв кӗртнӗ, урама вак чул сарнӑ, масара тирпейленӗ та
Ача сачӗ 55 ҫулта

Ача сачӗ 55 ҫулта

Ҫак кунсенче Комсомольскинчи «Рябинушка» ача сачӗ 55 ҫул тултарнӑ. Ҫакна халалласа ирттернӗ уява ачасемпе ашшӗ-амӑшӗсем, ача садӗнче вӑй хуракансем йышлӑн хутшӑннӑ. Мероприятие хаклӑ хӑнасем те килсе ҫитнӗ, ҫав шутра: округ администрацийӗн вӗренӳ пайӗн начальникӗ Н.А.Комиссарова, пӗтӗм Раҫҫейри вӗренӳ профсоюзӗн вырӑнти уйрӑмӗн председателӗ В.Г.Макарова, округри ача сачӗсенче тӑрӑшакансем, ача садӗнче нумай ҫул ӗҫленӗ ветерансем. Уяв концертӗнче ачасемпе воспитательсем чуна пырса тивекен юрӑсем шӑрантарнӑ, хаваслӑ ташӑсемпе кӑмӑла хӑпартлантарнӑ, сӑвӑсем каланӑ. Ачасене тивӗҫлӗ воспитани парас тесе кашни кун тӑрӑшакан, вӗсемшӗн иккӗмӗш анне пулса тӑракан ӗҫченсене юбилейлӑ мероприятире тимлӗхсӗр хӑварман. Э.Ф.Акшовӑна, А.А.Никифоровӑна, Г.А.Смирнова вӗренӳ пайӗн Хисеп грамотипе чысл

18 декабря 2024 года родственники писателя-фронтовика Федота Ситова передали в Чувашский национальный музей его фронтовые письма. Торжественная церемония стала первым шагом в реализации грантового проекта «В этом письме остаюсь жив».

Проект «В этом письме остаюсь жив» реализует Фонд развития Чувашского национального музея «Прокопий» при грантовой поддержке Минэконоразвития Чувашии и Фонда президентских грантов. Он посвящён 80-летию Победы в Великой Отечественной войне 1941-1945 гг. Актриса Чувашского драматического театра имени К.В. Иванова Валентина СитОва подарила музею два письма своего родственника – писателя Федота Ситова. Военный журналист, участник советско-финляндской и Великой Отечественной войн, орденоносец, он погиб в 1944 году, когда ему не было и 30 лет. Архив писателя, в том числе его письма, по наследству перешли к Валентине Петровне: «Когда я открыла эти исписанные тетради, его письма и дневники, я была потрясена». Восемь лет понадобилось Валентине Ситовой, чтобы восстановить и осмыслить наследие Фе

«Ылтӑн туй» — юратупа шанчӑклӑх уявӗ

Икӗ юратакан чӗре пӗр ҫемье чӑмӑртанӑ чухне пӗр-пӗрне ӗмӗр-ӗмӗр упрама, савӑнӑҫне те, хуйхи-суйхине те пӗрле пайлама шантараҫҫӗ. Нумай ҫул иртсен те пӗр-пӗрне ӑшшӑн куҫран тинкерекен, ҫур сӑмахранах ӑнланакан, шӑкӑл-шӑкӑл калаҫса пурӑнакан мӑшӑрсем пирӗн хушӑра чылай. Кӑҫалхи Ҫемье ҫулталӑкӗнче 50 ҫул пӗрле пурӑнакан мӑшӑрсене ЗАГС уйрӑмне йыхравласа чысласси йӑлана кӗчӗ тесен те юрать. Нумаях пулмасть Хырхӗрри ялӗнче пурӑнакан Андреевсем те питӗ ӑшӑ та кӑмӑллӑ лару-тӑрура «ылтӑн туйне» уявланӑ. Николай Степанович Хырхӗрри ялӗнче ҫуралса ӳснӗ, ялти 8 класлӑ шкула вӗренсе пӗтерсен Канашра тракторист-машинист профессине алла илнӗ. Ҫара кайса килсен ялти «Восток» колхозра вӑй хума пикеннӗ. Вӑл унта 47 ҫул ӗҫленӗ: водитель те, снабженец та, колхоз вӑрманӗн хуралҫи те, тырӑ склачӗн заведующ
«Ача-пӑча сасси» пӗрлештерет

«Ача-пӑча сасси» пӗрлештерет

«Лаша пуласси — тихаран паллӑ, ҫын пуласси — ачаран паллӑ», —  тенӗ ваттисем. Ачана пӗчӗкренех тӗрлӗ енлӗ аталанма майсем туса парасси те чи малтанах ашшӗ-амӑшӗнчен килет. Ҫитӗнекен кашни ача хӑйне кура пӗчӗк талант. Ҫак таланта вара малалла аталантарма пӗлмелле ҫеҫ. Пӗри юрлать, тепри ташлать, виҫҫӗмӗшӗ пӗр-пӗр инструмент калама вӗренет. Ачана тӗрӗс ҫул кӑтартса, вӗрентсе пырсан, унран пултаруллӑ ҫын пулатех. Комсомольскинчи ачасен искусство шкулӗ декабрь пуҫламӑшӗнче йӑлана кӗнӗ  «Ача-пӑча сасси» фольклор фестиваль-конкурс йӗркелесе пултаруллӑ ачасене вун пӗрмӗш хут пӗр ушкӑна пухрӗ. Кӑҫал фестиваль-конкурса округри 40 ытла конкурсант хутшӑнчӗ. Тӗрлӗ ӳсӗмри ачасем пулчӗҫ, чи ҫамрӑкки — пиллӗкре, чи асли — вун улттӑра. Ача садне ҫӳрекенсем те, шкулта тӗрлӗ классенче вӗренеке

ВЫСТАВКА ДРУЖБЫ ПОД МУЗЫКУ ДЕБЮССИ «АРАБЕСКА № 1»

В историческом особняке М.В. Штифтера в самом «сердце» Санкт-Петербурга в Дубовом зале открылась выставка чувашских и татарских художников «Крым в моем сердце». Выставочный проект организован Союзом художников Республики Татарстан (председатель Шиабиев Альберт Хазинурович), Чувашской национально-культурной автономией Санкт-Петербурга (председатель Гаврилов Валериан Анатольевич) при поддержке Санкт-Петербургского Дома национальностей и посвящен 10 – летию воссоединения Крыма с Россией. Открытие выставки состоялось под музыкальное произведение Дебюсси «Арабеска N1». Исполнительницей стала Степанова Ольга - лауреат международных и всероссийских конкурсов по вокалу и фортепианному искусству, Ольга регулярно выступает на мероприятиях Чувашской национально-культурной автономии Санкт-Пет
Фольклор пуянлӑхӗ тыткӑнланӑ

Фольклор пуянлӑхӗ тыткӑнланӑ

Пирӗн округра ачасене халӑх йӑли-йӗркипе паллаштарас, асанне-асаттесен фольклор пуянлӑхне упраса хӑварас тӗллевпе чылай ӗҫ тӑваҫҫӗ. Мӗн пӗчӗкрен тӑван халӑхӑн юррисене итлесе, илемлӗ тумтирӗпе киленсе, тӑван чӗлхе янӑравлӑхне илтсе ӳсекен ачасем ҫитӗнсен те несӗлсен пуян туприне упрама, ӑна ӑруран ӑрӑва парса пыма тӑрӑшаҫҫӗ. Декабрӗн 10-мӗшӗнче Комсомольскинчи ача-пӑча искусство шкулӗн Аслӑ Чурачӑкри уйрӑмӗнче ача-пӑча фольклорӗн XI «Ача-пӑча сасси» фестиваль-конкурсӗ иртнӗ. Ӑна фольклор еткерлӗхне упрас, ачасене халӑх пултарулӑхӗпе ытларах интереслентерес тӗллевпе йӗркеленӗ. Мероприятие халӑх культурине юратакансем йышлӑн пуҫтарӑннӑ. Чӑваш, тутар тата вырӑс юрри-кӗввисем, илемлӗ ташшисем пӗрлешсе халӑхсен туслӑхне, фольклор пуянлӑхне сӑнланӑ. Ача сачӗсен, шкулсен тата культурӑпа ка

Аннесен ячӗпе — концерт

 Унта муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин та хутшӑннӑ. Вӑл «Комсомольски округне туса хунӑранпа 85 ҫул» медальпе ача-пӑча искусство шкулӗн преподавательне Татьяна Макаровӑна чысланӑ. Ҫавӑн пекех ҫак шкулӑн преподавателӗсем Ольга Буслаевӑпа Галина Степанова нумай ҫул округӑн творчество пурнӑҫне активлӑн хутшӑннӑшӑн муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗн Тав хутне тивӗҫнӗ. Куракансем шкул ачисен тата уйрӑм юрӑҫсен пултарулӑхӗпе киленсе паллашнӑ, аннесене хисеплесе те юратса хатӗрленӗ номерсем вӗсен чун-чӗрине тыткӑнланӑ. (ХАМӐР ИНФ.). 

Библиотекӑра – ӑшӑ та кӑмӑллӑ уяв

Декабрӗн 3-мӗшӗнче Пӗтӗм тӗнчери инвалидсен кунне паллӑ тӑваҫҫӗ. Вӑл ниме пӑхмасӑр активлӑн пурӑнма тӑрӑшакан, чӑтӑмлӑхпа ҫирӗплӗх тӗслӗхне кӑтартакан ҫынсене хисепленине кӑтартса парать, пирӗн хушӑра пулӑшупа тимлӗх кирлӗ ҫынсем те пурӑнни ҫинчен аса илтерет. Округри тӗп библиотекӑра ҫак куна халалласа ятарлӑ мероприяти йӗркелесе ирттернӗ. Унта прокурорӑн аслӑ пулӑшуҫи Екатерина Егорова, прокурор пулӑшуҫи Диана Столярова, медицинӑпа социаллӑ экспертизӑн 15-мӗш бюровӗн ертӳҫи Валентина Васильева, Комсомольскинчи 41-мӗш аптека директорӗ Алевтина Ильина, Раҫҫей Социаллӑ фончӗн Комсомольскинчи клиент службин ертӳҫи Надежда Юманова, Комсомольскинчи халӑха социаллӑ пулӑшусем кӳрекен центрӑн специалисчӗ Ольга Николаева, халӑха ӗҫпе тивӗҫтерекен центрӑн ертсе пыракан инспекторӗ Екатерина Волк

Ҫирӗп те телейлӗ ҫемьесем нумай

2004 ҫултанпа пуҫласа ЧР ,ҫлев тата социаллӑ хӳтлӗх министерстви «Ҫулталӑк ҫемйи» конкурс ирттерет. Унта хутшӑнакансем хӑйсем ҫинчен каласа параҫҫӗ, ҫемье телейӗн вӑрттӑнлӑхӗсемпе паллаштараҫҫӗ. Пурӗ ҫак конкурса ирттерме пуҫланӑранпа унта 3330 ытла ҫемье хутшӑнма ӗлкӗрнӗ те. Кӑҫал та конкурс нумай ҫынна пӗр ҫӗре пуҫтарнӑ.  «Ҫулталӑк ҫемйинче йӑлана кӗнӗ ҫемье хаклӑхӗсен: юратӑвӑн, шанчӑклӑхӑн, хисепӗн, пӗр-пӗрне пулӑшнин, ӑнланнин пысӑк пӗлтерӗшне уйрӑмах палӑртас килет. Шӑпах ҫак хаклӑхсем ҫинче пирӗн обществӑн никӗсӗ пулса тӑракан кашни ҫирӗп те телейлӗ ҫемье тытӑнса тӑрать. Ҫемье ҫулталӑкӗнче ҫемьесене патшалӑх пулӑшӑвӗ парасси ҫине уйрӑм тимлӗх уйӑратпӑр. Юлашки 4 ҫулта 19 ҫӗнӗ пулӑшу мери ӗҫе кӗртнӗ. Ҫемьесем ҫак тимлӗхе туяҫҫӗ, кашни тӑваттӑмӗш ача нумай ачаллӑ ҫемьере ҫитӗнет.

Чи маттур  пике – Аслӑ Чурачӑкран

Фестивале уҫса муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин ҫак конкурсӑн халӑх культурине упраса хӑварассинчи пысӑк пӗлтерӗшӗ ҫинчен каланӑ, пурне те ӑнӑҫу суннӑ.   Конкурсантсем хӑйсене сцена ҫинче мӗнле тытнине,  артист пултарулӑхне, чӑваш халӑх тумӗсен илемне, ҫавӑн пекех тӑван халӑх культурине, чӑваш чӗлхине мӗнле пӗлнине кӑтартса панӑ.  Сцена ҫинче акӑш пек илӗртӳллӗ утакан, чӑвашла таса та илемлӗ калаҫакан, ҫепӗҫ сассисемпе тыткӑнлакан хӗрсем хушшинче чи илемлӗ те пултаруллӑ пикене палӑртма жюри членӗсене, паллах, ҫӑмӑл пулман. Пӗтӗмлетӳсем тӑрӑх «Чӑваш пики — 2024» ята Аслӑ Чурачӑк вӑтам шкулӗнче пӗлӳ илекен Кира Николаева тивӗҫнӗ. Ҫӗнӗ Мӑрат вӑтам шкулӗнчи Карина Ильина — «Вице чӑваш пики — 2024». Яна Евграфовӑна (Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗ) — «Ҫепӗҫ пи

Хавхалану ҫӑлкуҫӗ — ҫемье

Анне кунӗ умӗн «Ҫӗр тата ҫынсем» халӑх музейӗнче «Пирӗн пушӑ вӑхӑт» выставка уҫӑлнӑ. Унта амӑшӗпе хӗрӗн — Марина тата Аделина Горбуновӑсен ӗҫӗсене вырнаҫтарнӑ. Марина Геннадьевна Шурут ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Хӗрӗпе пӗрле вӗсем ҫутҫанталӑк тата декоративлӑ материалсемпе усӑ курса илемлӗ макетсемпе панносем ӑсталаҫҫӗ. Ҫавӑн пекех уяв торчӗсем пӗҫерме юратаҫҫӗ. Курава уҫса йӗркеленӗ мероприятире ЧР Хӗрарӑмсен союзӗн вырӑнти уйрӑмӗн председателӗ Инна Ядрова, Шурут территори уйрӑмӗн начальникӗ Сергей Маштанов тата ытти пуҫтарӑннисем алӑ ӑстисене ӑшшӑн саламланӑ, малашне ҫӗнӗ ӳсӗмсем тума суннӑ. «Манӑн хавхалану ҫӑлкуҫӗ — вӑл манӑн ҫемье. Ҫемьере юратупа телей хуҫалансан творчествӑри ҫӗнӗ шухӑшсем хӑйсемпе хӑйсем ҫуралаҫҫӗ. Мӑшӑра яланах тӗрев пулнӑшӑн, юратнӑшӑн тав тӑватӑп. Хӗрӗмпе пӗр

Вышла книга Наталии Орловой «Письмо Деду Морозу»

Совсем скоро наступит самый волшебный праздник – Новый год. А почему он волшебный? Потому что все знают, что в новогоднюю ночь исполняются все желания. Главная героиня новой книги «Письмо Деду Морозу» тоже знает об этом и с нетерпением ждет Новый год, ведь она хочет попросить у Деда Мороза… Но все по порядку. В Чувашском книжном издательстве вышла книга для маленьких читателей «Письмо Деду Морозу. История девочки, которая верит в чудеса». Автор и художник – Наталия Орлова, редактор – Ольга Федорова. Новинка рассказывает о девочке Кате из Чебоксар: «Я живу в прекрасном городе Чебоксары с папой, мамой, старшей сестрой и младшим братом. Город Чебоксары – столица Чувашской Республики. Здесь живут хорошие и гостеприимные люди. Наш край славится чудесной вышивкой, красивыми песнями и,

Презентовали книгу о живой природе и дивном мире Присурья

19 ноября 2024 года в Национальной библиотеке Чувашской Республики состоялась презентация книги ведущего научного сотрудника Государственного природного заповедника «Присурский» Олега Глушенкова «Лесная газета. Колодарь», изданной Чувашским книжным издательством в рамках объявленного в Чувашии Года экологии. Олег Владимирович рассказал о книге. Издание в жанре художественной журналистики знакомит с природой чувашского Присурья. Очерки распределены по рубрикам и объединены в условный номер ежемесячной газеты, а номера в подшивку года, но не по современному календарю, а по срокам колодаря наших далеких предков. Книга интересна, прежде всего, детям среднего и старшего школьного возраста, очень хороша и для семейного чтения – родителей и детей младшего возраста. Автор отметил: «Мне бы очен

В Доме дружбы народов Чувашской Республики дети цыганской национальности обучаются игре на музыкальных инструментах

В рамках регионального проекта по вовлечению в культурные процессы детей цыганской национальности, проживающих в Чувашской Республике, сотрудниками Дома дружбы народов Чувашской Республики при содействии Минкультуры Чувашии проведено музыкально-образовательное мероприятие. С гитарой школьников знакомил преподаватель Чебоксарской детской музыкальной школы № 1 им. С. Максимова» Даниил Жаров. «Уже на первом занятии игры на гитаре сложилась творческая атмосфера и создали её сами дети. Они более открыты в общении, чем я ожидал. Ритмичны и с огромным желанием танцуют под народные цыганские мелодии. Радует, что у них возникло желание обучаться. Семиструнная гитара им близка, она часто звучит у них в таборе и называется в народе «цыганская, так как в прошлом веке на ней играли российски
Ҫеҫпӗл сӑввисем хӗрӳллӗн янарӑрӗҫ

Ҫеҫпӗл сӑввисем хӗрӳллӗн янарӑрӗҫ

2024 ҫулта вӗри чӗреллӗ чӑваш поэчӗ Ҫеҫпӗл Мишши ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитнине уявлатпӑр. Ҫак паллӑ куна халалласа Чӑваш Енӗн тӗрлӗ кӗтесӗнче те, чӑвашсем пурӑнакан ытти тӑрӑхсенче те ҫулталӑк тӑршшӗпех тӗрлӗ мероприятисем сахал мар ирттереҫҫӗ. Ноябрӗн 13-мӗшӗнче юратнӑ поэтӑмӑра халалласа Комсомольски округӗн этнобиблиотекинче чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсен тата 5—11-мӗш класс ачисен хушшинче илемлӗ сӑвӑ вулакансен «Манӑн Ҫеҫпӗл» фестиваль-конкурс иртрӗ. Вӗрентекенсемпе вӗренекенсем уява питӗ хастар хутшӑнчӗҫ. Ҫеҫпӗл Мишши ҫырнӑ сӑвӑсем хӗрӳллӗн шӑранса янӑрарӗҫ. Ҫӗнтерӳҫӗсемпе призерсем грамотӑсене тивӗҫлӗ пулчӗҫ. Библиотека ӗҫченӗсем Валентина Георгиевна Боровкова тата Светлана Николаевна Григорьева Ҫеҫпӗл пултарулӑхӗпе тӗплӗн паллаштарса викторина ирттерчӗҫ.  Ҫе
Мӗн пӗчӗкрен ӗҫе хӑнӑхаҫҫӗ

Мӗн пӗчӗкрен ӗҫе хӑнӑхаҫҫӗ

Районти культура ҫуртӗнче ял хуҫалӑх ӗҫченӗсен кунне халалласа ирттернӗ мероприятире Урмаелӗнчи «Лейсан» ача сачӗн агролабораторине ҫӳрекенсен стенчӗ уйрӑмах хӑй патне туртрӗ. Ачасем хӑйсем ҫитӗнтернӗ ӳсентӑрансене, пахча ҫимӗҫрен ӑсталанӑ кӗлеткесене илсе пынӑ, ача сачӗн ӗҫченӗсем агролаборатори ӗҫӗн опычӗпе паллаштарчӗҫ. Мӗн-ха вӑл агролаборатори? Мӗнпе илӗртет вӑл пӗчӗккисене? Ҫак ыйтусене хуравлас тесе ача садне ҫитрӗмӗр.  «Хальхи вӑхӑтра ачасене мӗн пӗчӗкрен тӗрлӗ енлӗн аталантарма тӑрӑшатпӑр. Агролаборатори — ачасене тӗпчев ӗҫне явӑҫтармалли, ял хуҫалӑхӗпе ҫыхӑннӑ пӗлӗвӗсене тарӑнлатмалли питӗ лайӑх мел. Шӑпӑрлансем ӳсентӑрансене хӑйсемех акаҫҫӗ, вӗсем мӗнле ӳснине сӑнаҫҫӗ, шӑвараҫҫӗ, тӗрлӗ опытсем тӑваҫҫӗ. Ҫапла майпа тавракурӑмне анлӑлатаҫҫӗ, ял хуҫалӑх профессийӗсем ҫинче

Ял хӗрарӑмӗсем пур ӗҫре те маттур

Ял хӗрарӑмӗ... Кам-ха вӑл? Нихӑҫан ывӑнма пӗлмен, ӗҫчен те сӑпайлӑ, пур ҫӗре те ӗлкӗрекен кил вучахӗн управҫи, чылай чухне нумай ача амӑшӗ. Вӑл ирпе ирех тӑрса хуҫалӑхри ӗҫсене тӑвать, ачисене шкула пуҫтарать, хӑй те ӗҫе чупать. Паянхи ял хӗрарӑмӗсем пӗрре те вырӑнта лармаҫҫӗ, професси енӗпе пӗлӗвӗсене тарӑнлатаҫҫӗ, ҫӗнӗ сферӑсене парӑнтараҫҫӗ, ертӳҫӗ пулса та ӗҫлеҫҫӗ. Раҫҫейри Ҫемье ҫулталӑкӗнче ял хӗрарӑмӗсене халалласа республикӑри муниципалитетсенче «Хӗрарӑм — ял управҫи»  фестиваль иртнӗ. Нумаях пулмасть Комсомольскинчи тӗп библиотекӑра та чи хастар та пултаруллӑ хӗрарӑмсем уява пуҫтарӑннӑ.  Таврари ялсенчен килнӗ маттур та илемлӗ, тӗрлӗ сферӑра ҫитӗнӳсем тӑвакан, аталану ҫулӗпе ҫирӗппӗн утакан хӗрарӑмсене муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин ӑшшӑн саламланӑ, пирӗн округри хӗ

Киберспорт ҫемьесемшӗн те интереслӗ

Ноябрӗн 9-мӗшӗнче Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗнче ҫемьесен киберспорт фестивалӗ «Киберфест — 2024» иртнӗ. Унта Комсомольски территори уйрӑмӗнче пурӑнакан 30 ҫемье команди хутшӑннӑ. Фестивале шкул директорӗ И.А.Соловьева тата Раҫҫей киберспорт федерацийӗн Чӑваш Енри уйрӑмӗн ертӳҫи В.В.Яндуткин уҫнӑ. «Эпир ачасем хушшинче компьютер спорчӗ ытларах та ытларах сарӑлса пынине куратпӑр. Ҫакӑ ҫӗнӗ технологисене хӑвӑрт алла илме, пӗлӗве тарӑнлатма пулӑшать. Паян ӑмӑрту валли «Ӳсӗм вырӑнӗ» центра суйланӑ. Вӑл вӗренекенсемшӗн паянхи технологисемпе усӑ курса хушма вӗренӳ илмелли чи пӗлтерӗшлӗ вырӑн шутланать», — палӑртнӑ Ирина Алексеевна. Виктор Яндуткин саламлӑ сӑмах каласа шкулсен киберспорт лигин призерӗсене тата ҫӗнтерӳҫисене чысланӑ. Фестиваль икӗ тапхӑрпа иртнӗ. Пӗрремӗш тапхӑрта ҫем

Общественная палата Чувашской Республики проводит творческий конкурс ко Дню матери «Начало всему – Мама»

В последнее воскресенья ноября в Российской Федерации отмечается День матери. В 2024 году этот праздник будет отмечаться 24 ноября. Материнство - это самое важное и благородное призвание в жизни каждой женщины. Мама - это первый учитель, лучший друг и надежная опора для своих детей. Она дарит нам любовь, заботу и поддержку, помогает стать сильными и уверенными в себе. С целью повышения социальной значимости материнства, воспитания чувства уважения и благодарности, а также создания условий для творческого развития детей, Общественная палата Чувашской Республики проводит конкурс «Начало всему – Мама» среди учащихся 5-8 классов образовательных учреждений Чувашской Республики. Через конкурс «Начало всему – Мама» мы хотим выразить благодарность и признательность всем мамам Чувашии за

В Доме дружбы народов Чувашской Республики открылась выставка «Остабике – хранительница традиций».

Мероприятие проведено по инициативе Духовного собрания мусульман России при поддержке Российской Академии художеств и приурочено к Году семьи в России. Об этом в своем выступлении напомнил заместитель министра культуры, по делам национальностей и архивного дела Чувашской Республики Георгий Богуславский: «2024 год в Российской Федерации объявлен Годом семьи и символично, что выставка посвящена женщине — хранительнице домашнего очага . Многообразие красок, представленное в картинах художников мира, подчеркивает особенность одной из традиционных религий нашей страны – ислам.На открытии одной из выставок фестиваля российский религиозный и общественный деятель, муфтий, глава Духовного собрания мусульман России Альбир хазрат Крганов подчеркнул, что исламские традиции в татар

Грани искусства

(К 85-летию открытия Чувашской государственной художественной галереи с отделенями живописи, графики, скульптуры и фарфора) В этом году Чувашская государственная художественная галерея (ныне Чувашский государственный художественный музей) отмечает свой 85-летний юбилей. Это значимое событие не только подчеркивает важность культурного наследия Чувашии, но и освещает яркие моменты в истории искусства России и всего мира. За свою долгую историю музей стал настоящим центром притяжения художников, искусствоведов и эстетов, а его залы, наполненные вдохновением и по сей день рассказывают о людях и судьбах, идеях и стремлениях, соединяющих поколения. Юбилей – не просто возможность вспомнить о прошлом, но и момент для глубокого анализа пройденного пути, оценки достигнутых успехов и размышлен
Конкурсра палӑрнӑ

Конкурсра палӑрнӑ

Пӗтӗм тӗнчери шкул библиотекисен кунӗ умӗн «Чӑваш Енри шкулти чи лайӑх информаципе библиотека центрӗ — 2024» республика конкурсне пӗтӗмлетнӗ. Ун вӑхӑтӗнче информаципе библиотека центрӗсен тата библиотекӑсен ӗҫ кӑтартӑвӗсене, конкурс материалӗсен ҫӗнӗлӗхне, паянхи кунпа килӗшсе тӑнине, социаллӑ пӗлтерӗшне, пуян содержанине тата ытти енсене хак панӑ. Тукай Мишер вӑтам шкулӗнчи И.Х.Зинетуллина ертсе пыракан шкул библиотеки «Ял условийӗсенчи паянхи шкул библиотеки - вулава аталантармалли центр» номинацире 2-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Саламлатпӑр!

Шкул ачисем – субботникра

Хамӑр пурӑнакан вырӑна тирпейлесе, тасатса тӑрасси — пирӗн тивӗҫ. Округра ҫулсерен ҫак ӗҫе йышлӑн хутшӑнаҫҫӗ, ялсенче час-часах субботниксем йӗркелеҫҫӗ, вӗсене ачасене те явӑҫтараҫҫӗ. Нумаях пулмасть муниципаллӑ округри шкулсенче ӑс пухакансем субботниксем ирттерсе Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра пуҫӗсене хунӑ ентешсене асӑнса лартнӑ палӑксен таврашӗсене тирпей-илем кӗртнӗ. Шкул ачисем палӑк территорийӗсене тӗрлӗ ҫӳп-ҫапран, типӗ курӑкран, ҫулҫӑсенчен тасатса тирпейленӗ. Ҫавӑн пекех палӑксем ҫинчи вилнисен ячӗсене ҫырнӑ табличкӑсене ҫуса тасатнӑ. «Хамӑрӑн ҫӗршывӑн историне, Тӑван ҫӗршывшӑн юн тӑкнӑ, хӑйсен пурнӑҫӗсен хакӗпе миршӗн кӗрешнӗ паттӑрсене пирӗн асра тытмалла. Паян эпир пӗрлехи ӗҫе хамӑрӑн тӳпене хыврӑмӑр. Ҫакӑн пек субботниксене хутшӑнни — Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ паттӑрӗсе

Ҫеҫпӗл – пирӗн чӗрере

Ноябрӗн 16-мӗшӗнче пирӗн мухтавлӑ поэтӑмӑр Ҫеҫпӗл Мишши ҫуралнӑранпа 125 ҫул ҫитет. Ҫеҫпӗл Мишши — чӑваш  литературишӗн хаклӑран та хаклӑ ят.  Ӑна пирӗн халӑхра «кӑвар чӗреллӗ сӑвӑҫ» теҫҫӗ, унӑн сӑввисене чӑвашсем кӑна мар, Раҫҫейри тата чикӗ леш енчи халӑхсем те пӗлеҫҫӗ, хӑйсен чӗлхипе юратса вулаҫҫӗ.  Октябрӗн 29-мӗшӗнче Комсомольски тӑрӑхӗнчи чӑваш чӗлхипе литература вӗрентекенӗсене  Канаш муниципалитет округӗн Ҫеҫпӗл музейӗнче хапӑл турӗҫ. Музей ертӳҫи — Алина Николаевна Волкова  — учительсене питӗ кӑмӑллӑ та тарават кӗтсе илчӗ.  Поэтӑн пурнӑҫӗ ҫинчен тӗплӗн каласа пачӗ. Ҫеҫпӗл Мишшин сӑввисене вӗрентекенсем илемлӗ вуларӗҫ, унӑн пултарулӑхне сӳтсе яврӗҫ, кӑвар чӗреллӗ поэта асӑнса музей ҫывӑхӗнчи паркра вырнаҫнӑ Ҫеҫпӗл палӑкӗ умне чечексем хучӗҫ, поэт ҫуралнӑ ҫурт вырӑнӗнче те пулч

Вышла книга Сергея Павлова

«Кам-ши вăл, Çеçпĕл? Кто он, Сеспель?» В этом году исполняется 125 лет со дня рождения известного чувашского поэта Михаила Сеспеля (1899‒1922). Прожив недолгую жизнь, он стал яркой звездой в чувашской литературе: его стихи учат в школах, критики, литературоведы и писатели создают о нем книги, статьи… В Чувашском книжном издательстве вышел сборник биографических рассказов народного писателя Чувашии Сергея Павлова «Кам-ши вăл, Çеçпĕл? Кто он, Сеспель?». Перевод на русский язык Ольги Васильевой, редактор – Ольга Федорова, художник – Юлия Лутошкина. Новинка адресована детям младшего школьного возраста. Отец Сергея Лукияновича Лукиян Иванов родился в д. Оженары недалеко от малой родины поэта. Он был краеведом, работал в школе учителем, дружил с младшим братом М. Сеспеля Гурием Кузьмичом.

Аттепе пӗрле хаваслӑ

Кашни арҫыннӑн пурнӑҫӗнчи чи яваплӑ та кирлӗ ӗҫсенчен пӗри — лайӑх атте пуласси. Ашшӗн ывӑлӗшӗн тӗслӗх, хӗрӗшӗн ырӑ асамҫӑ пулма пӗлмелле. Ҫемьере вӑл пысӑк вырӑн йышӑннине палӑртса октябрӗн виҫҫӗмӗш вырсарнику- нӗнче эпир Ашшӗсен кунне уявлатпӑр. Кӑҫал та муниципаллӑ округри ялсенче ҫак уява халалласа хаваслӑ мероприятисем ирттернӗ. Октябрӗн 20-мӗшӗнче Аслӑ Ҫӗрпӳел территори уйрӑмӗнче Ашшӗсен кунне халалласа литературӑпа вӑйӑ сехечӗ йӗркеленӗ. Мероприяти пуҫламӑшӗнче культура ӗҫченӗсем уява пуҫтарӑннӑ ашшӗсене ӑшшӑн саламланӑ, ырлӑх-сывлӑх, телей суннӑ. Унтан конкурса хутшӑнакансем пилӗк тематика лапамӗнче тӗрлӗ ӗҫсем пурнӑҫланӑ. «Интеллектуалы» викторинӑра ашшӗсем хӑйсем тарӑн пӗлӳллӗ, анлӑ тавракурӑмлӑ пулнине кӑтартса панӑ. Ташӑ конкурсӗнче тата «Караоке» конкурсра вӗсем юрра-ташша

Ҫӗнӗ кӗнекесемпе паллашнӑ

ЧР Наци библиотеки августӑн 20-мӗшӗнчен пуҫласа октябрӗн 23-мӗшӗччен «Литературӑллӑ Чӑваш Ен: ҫулталӑк кӗнеки — 2023» фестиваль-конкурс ирттернӗ. Унӑн тӗллевӗ — кӗнеке вуласси ҫине тимлӗх уйӑрасси. Фестиваль-конкурспа килӗшӳллӗн Кӗҫӗн Каҫалти ял библиотекинче «Литературӑллӑ Чӑваш Ен — 2023» кӗнеке выставки йӗркеленӗ. Библиотекӑна ҫӳрекенсем конкурсӑн тӗллевӗсемпе тата ҫӗнӗ кӗнекесемпе паллашнӑ. Вӗсем Н.Царыгинан «Ҫил-тӑманлӑ ӗмӗт» тата Н.Евдокимовӑн «Ҫулсем-йӗрсем» кӗнекисен уйрӑм сыпӑкӗсене вуланӑ. Килте вулама кӗнекесем те суйланӑ. Ҫак фестивальпе килӗшӳллӗн Шурут ял библиотекинче те пӗлтӗр пичетленсе тухнӑ кӗнекесен выставкине йӗркеленӗ. Библиотекарь вулакансемпе пӗрле А.Афанасьевӑн «Юманлӑх ҫулҫӑ тӑкмарӗ» романне  сӳтсе явнӑ. Ҫак кӗнекере автор пӗртӑван Ҫӗпритунпа Ҫимунӑн пурнӑҫ

Мала тухнӑ

Нумаях пулмасть пӗтӗм Раҫҫей шайӗнче иртнӗ педагогика ӑсталӑхӗн «Престиж» фестиваль-конкурсне пӗтӗмлетнӗ. Унта Комсомольскинчи ача-пӑча искусство шкулӗн вӗрентекенӗсем лайӑх кӑтартусемпе палӑрнӑ. «Методическая мастерская» номинацире Ольга Буслаева, Наталия Ковшова, Виктор Кокшин I степеньлӗ лауреатсем пулса тӑнӑ. «Открытый урок» номинацире Татьяна Иванова чи пултарулли пулнине ҫирӗплетсе панӑ. «Исполнительское мастерство» номинацире Татьяна Ивановӑпа «Островок» хореографи ансамблӗ 1-мӗш вырӑна тивӗҫнӗ. Надежда Абдюшевӑпа Татьяна Макарова III степеньлӗ лауреатсем пулса тӑнӑ. Педагогсене саламласа малашне те ҫитӗнӳсем тума сунатпӑр.  Материалсене Наталья КАЛАШНИКОВА хатӗрленӗ.

Театр тӗнчи илӗртӳллӗ

Нумаях пулмасть Комсомольскинчи культура ҫуртӗнче шкул театрӗсен «АСАМ» республика фестивалӗн муниципалитетри тапхӑрӗ иртнӗ. Фестивале Раҫҫейри Ҫемье ҫулталӑкне тата Чӑваш Республикинчи Экологи культурин ҫулталӑкне халалланӑ. Унта 16 вӗренӳ учрежденийӗ хутшӑнса тӗрлӗ жанрлӑ миниатюрӑсем кӑтартнӑ, ҫав шутра пуҫтарӑннисем халӑх юмахӗсенчен пуҫласа драмӑлла постановкӑсем таранах курса савӑннӑ. Фестивальте Хирти Явӑш вӑтам шкулӗн «Мерчен» театр коллективӗ (ертӳҫи — И.Н.Комиссарова) ҫӗнтерӳҫӗ пулса тӑнӑ. Иккӗмӗш вырӑнта — Ҫӗнӗ Мӑрат вӑтам шкулӗн «Дебют» команди (ертӳҫисем — Э.В.Мурзаева тата О.Ю.Павлова) тата Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗн «Первые» ҫамрӑксен театрӗ» (ертӳҫисем — А.Н.Артемьева тата П.В.Родионов). Виҫҫӗмӗш вырӑнта — Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗн «Росто

Владимир Андреевӑн «Ачалӑх сӑввисем» кӗнеки кун ҫути курчӗ

Ачалӑха халалласа сӑвӑ-калав шӑрҫаламан ҫыравҫӑ ҫук-тӑр. Тин кӑна Чӑваш кӗнеке издательствинчен Владимир Андреевӑн «Ачалӑх сӑввисем» кӑларӑмӗ пичетленсе тухрӗ. Редакторӗ – Ольга Иванова, ӳнерҫи – Наталия Андреева. Тиражӗ – 500 экземпляр. Чӑваш поэзийӗпе кӑсӑкланакансем Владимир Юрьевичӑн сӑввисене социаллӑ тетелте асӑрханах ӗнтӗ. Пултаруллӑ поэт вырӑс ҫыравҫисен хайлавӗсене те чӑвашла куҫарать. 2022 ҫулта унӑн пӗрремӗш кӗнеки – «Ура утать – ҫул юлать» – кун ҫути курнӑччӗ. Авторӑн тепӗр «ҫимӗҫӗ» те библиотекӑсемпе лавккасене кӗҫех ҫитӗ. Ҫӗнӗ кӑларӑма кӗнӗ ача-пӑча сӑввисенчен нумайӑшӗ – вӗрентекенсемпе ача сачӗн воспитателӗсем ыйтнипе е шкулта, садикра ирттерекен тӗрлӗ уяв-конкурс валли ятарласа ҫырнӑскерсем. Вӗсене пӗр ҫӗре пуҫтарса уйрӑм кӗнекен кӑларас шухӑш та ҫакӑнтанах ҫуралнӑ Вла

В Доме дружбы народов Чувашской Республики открылась персональная выставка народного художника Чувашии, члена Союза художников РФ, профессора кафедры изобразительного искусства и методики его преподавания «ЧГПУ им И. Яковлева» Анатолия Данилова.

В экспозиции «Мой живописный мир» представлены избранные произведения автора, написанные в различных техниках. Автор посвятил её Году семьи в России и 70-летнему юбилею. Открытие выставки посетил Глава Чувашской Республики Олег Николаев. Олег Алексеевич поблагодарил художника за многолетнее творчество, вклад в развитие искусства, пожелал здоровья и созидания. «Мы с удовольствием присоединяемся к этому событию и радуемся красоте, которая здесь представлена. Она нам отчасти знакома, но при этом мы от неё никогда не устаем. Каждый раз здесь можно увидеть по-новому казалось бы уже знакомые полотна. Художник за это время обучил тысячи студентов, которые стали знаменитым в разных уголках земли и несут красоту, которую получили, передают её и наполняют ею различные уголки нашей страны

ВПЕРВЫЕ ЧУВАШИ ВЫСТУПИЛИ В ИСТОРИЧЕСКОМ ПАРКЕ

В Историческом мультимедийном парке “Россия – Моя история” состоялся день Комитета по межнациональным отношениям и реализации миграционной политики в Санкт-Петербурге. Мероприятие прошло в рамках выставки "Мой Петербург" и приняли участие национально-культурные объединения города. На главной сцене исторического парка выступили национальные творческие коллективы Санкт-Петербурга. Чувашская делегация в главе председателя ЧНКА СПб Валериана Гаврилова приняла активное участие на мероприятии. Марина Кириллова, солистка фольклорного ансамбля “Юрату” и Пелагея Терентьева, руководитель фольклорного хореографического ансамбля “Кевер” впервые выступили на большой сцене Исторического мультимедийного парка “Россия – Моя история”. А в музейно-выставочном центре "Россия - Моя история" продолжает

Книга Чувашский национальный музей. 1921–2021» удостоена престижной научной Премии имени И.Е. Забелина

Книга «Чувашский национальный музей. 1921–2021», изданная к 100-летию музея, стала одним из шести лауреатов престижной научной Премии имени И.Е. Забелина за 2023 год. Итоги конкурса огласил учредитель Премии – Государственный исторический музей. Премия имени И.Е. Забелина – это особая награда за научные исследования, выполненные сотрудниками исторических, краеведческих, церковно-исторических и историко-художественных музеев Российской Федерации в области истории России, специальных исторических дисциплин, источниковедения, историографии, истории материальной культуры, изобразительного и декоративно-прикладного искусства, музееведения, памятниковедения, культурологии и исторического краеведения. 1 октября 2024 года состоялось заседание Ученого совета Государс

Чыс та хисеп ветерансене

Кашни ҫулах октябрь пуҫламӑшӗнче эпир «кӗмӗл ӳсӗмри» ҫынсене — аслӑ ӑрӑва пӗрле пуҫтарӑнса саламлатпӑр. Ҫак уяв эпир вӗсене хисепленине, вӗсен паха опытне пысӑк хак панине кӑтартса пама пулӑшать. Кӑҫал та  Ваттисен кунне халалланӑ уявсем шавлӑн та савӑнӑҫлӑн иртнӗ. Муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин чи малтанах администрацинче ӗҫлесе тивӗҫлӗ канӑва тухнӑ ҫынсемпе тӗл пулнӑ, вӗсене округа аталантарассине пысӑк тӳпе хывнӑшӑн, пурнӑҫра яланах активлӑ пулнӑшӑн тав тунӑ, ырлӑх-сывлӑх суннӑ. Ҫак кунах Комсомольскинчи культура ҫуртне культура тытӑмӗнчи ветерансене йыхравланӑ. Муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин аслӑ ӑру ҫыннисене саламласа активлӑ пулма, округӑн обществӑлла тата культура пурнӑҫне хастаррӑн хутшӑнма суннӑ. Администрацин культура секторӗн начальникӗ Дария Г

Ольга Федорова – на презентации книги

«Уявсен кăшăлĕ. Наши праздники» 1 октября в Чувашской республиканской детско-юношеской библиотеке состоялась презентация книги «Уявсен кăшăлĕ. Наши праздники». Новинка увидела свет в Чувашском книжном издательстве. Она посвящена календарным праздникам. В ней двенадцать глав, как и месяцев в году. Включены официальные государственные, национальные, международные, неофициальные и другие праздники, о которых будет интересно узнать не только юным читателям, но и взрослым. Даты в главах расположены не по календарной хронологии, а по важности. Сначала дается краткая информация о празднике на чувашском и русском языках, затем – стихи чувашских поэтов, посвященные этой дате, на родном языке. Художник – Екатерина Васильева. На праздник книги пришла составитель и редактор книги Ольга Федорова

Музей Победы подписал соглашение с Министерством культуры, по делам национальностей и архивного дела Чувашской Республики

видео - https://disk.yandex.ru/d/yHnpSn1eM4vHvw Музей Победы заключил соглашение о сотрудничестве с Министерством культуры, по делам национальностей и архивного дела Чувашской Республики. Торжественная церемония прошла в Музее Победы в Москве 1 октября.  В подписании приняли участие генеральный директор Музея Победы Александр Школьник и министр культуры, по делам национальностей и архивного дела Чувашской Республики Светлана Каликова. Почетным гостем также стала депутат Государственной Думы, член комитета Государственной Думы по туризму и развитию туристической инфраструктуры Алла Салаева. «Для нас это действительно очень важное и значимое событие, к Международному проекту «Территория Победы» присоединяются такие знаковые регионы страны. На сегодня в этом

Кӗр парнесемпе пуян

Сентябрӗн 26-мӗшӗнче Комсомольскинчи «Хозтовары» магазин умӗнчи лапамра «Кӗр парнисем» ярмӑркка уҫӑлнӑ. Ҫак ятпа унта савӑнӑҫлӑ уяв йӗркелесе ирттернӗ. — Тӑван ҫӗрӗмӗр пире пуян тухӑҫпа савӑнтарчӗ — мухтанмалӑх пур. Ҫӗр ӗҫченӗсене ял хуҫалӑх продукцине туса илес ӗҫе пысӑк тӳпе хывнӑшӑн тав тӑватӑп, ярмӑрккара кашниех хӑйне кирлӗ тавара тупасса шанатӑп, — палӑртнӑ мероприятие уҫса муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин. Округри культура ӗҫченӗсем илемлӗ юрӑсем шӑрантарса пуҫтарӑннисене савӑк кӑмӑл парнеленӗ. «Кӗр парнисем» ярмӑрккара вырӑнти сутуҫӑсем хӑйсем ҫитӗнтернӗ ял хуҫалӑх таварӗсене, тӑварланӑ тата маринадланӑ пахча ҫимӗҫе тутанма сӗннӗ. Малалла ял хуҫалӑх таварӗсен ярмӑркки пасар территорийӗнче иртет. Ярмӑркка вӑхӑтӗнче тӗрлӗ пахча ҫимӗҫ ҫитӗнтерекенсем суту-илӳ выр

Сцена ҫинче – вырӑнти артистсем

Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх, кӗркунне культура учрежденийӗсем черетлӗ пултарулӑх сезонне чаплӑ концерт кӑтартса уҫаҫҫӗ. Кӑҫал та нумаях пулмасть районти культура ҫурчӗ хӑйӗн алӑкӗсене уҫса куракансене юрӑ-ташӑ тӗнчине кӗме, вырӑнти артистсен пултарулӑхӗпе киленме, кӑмӑллӑн канма йыхравланӑ. Муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин пуҫтарӑннисене саламласа художество пултарулӑх коллективӗсене ҫӗнӗ сезона ӑнӑҫлӑн пуҫлама, нумай ҫитӗнӳсем тума суннӑ. Мероприятире округри культурӑпа кану учрежденийӗсен художествӑлла пултарулӑх ӗҫне чи активлӑ хутшӑнакансене чысланӑ. Ҫапла округӑн культура пурнӑҫне хастаррӑн хутшӑнакан Виталий Хораськин «Комсомольски округне туса хунӑранпа 85 ҫул» медале тивӗҫнӗ. Пӗлтӗрхи пултарулӑх сезонӗнче пысӑк ҫитӗнӳсем тунӑшӑн Асанкасси культура ҫурчӗн художество пултарулӑх ко
Талантлӑ музыкант, композитор

Талантлӑ музыкант, композитор

Музыка, юрӑ-кӗвӗ унӑн пурнӑҫӗнче питӗ пысӑк вырӑн йышӑнаҫҫӗ. Вӗсем тӗп вырӑнта тесен те йӑнӑш пулмӗ. Тӑманлӑ Выҫли ялӗнче пурӑнакан Михаил Бархонов - музыка учителӗ те, композитор та, фольклор ансамблӗн ертӳҫи те. Юрӑ-кӗвӗ тӗнчипе ҫывӑххӑн туслашасси ачаранах пуҫланнӑ. Унӑн амӑшӗ Зинаида Григорьевна питӗ хитре юрланӑ, ашшӗ Владимир Иванович тӗлӗнмелле илемлӗ балалайка каланӑ. Вӗсем ачисене те мӗн пӗчӗкренех юрӑ-ташӑпа туслашма хавхалантарнӑ. Ҫавӑнпа та шкул пӗтернӗ хыҫҫӑн професси суйлас ыйту пӗрре те йывӑр пулман. Михаил Бархонов И.Я.Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика институтне музыка учительне вӗренме кӗнӗ. Алла диплом илсен Ҫӗнӗ Мӑрат шкулне ӗҫлеме килнӗ, 40 ҫул ытла вӑй хурать.  Михаил Владимирович ачасене юрӑ-кӗвӗ тӗнчипе туслаштарнисӗр пуҫне хӑех юрӑсем кӗвӗлет, Ҫӗ
ЕВГЕНИЙ ЕМЕЛЬЯНОВ ПРЕЗЕНТОВАЛ В САРАНСКЕ

ЕВГЕНИЙ ЕМЕЛЬЯНОВ ПРЕЗЕНТОВАЛ В САРАНСКЕ

ПРОЕКТ «БОГАТЫРИ. ПОДВИГИ СКВОЗЬ ВЕКА» Фестиваль «Время героев», организуемый третий год в Мордовии, в этот раз расширил географический охват и получил статус межрегионального. И впервые частью насыщенной фестивальной программы стала экспозиция «Богатыри. Подвиги сквозь века», знакомящая с творчеством санкт-петербургского художника Евгения Емельянова, уроженца Чувашии. Тематически оно созвучно главной теме проекта «Подвиги». Потому что на полотнах Евгения Емельянова оживают знаковые фрагменты героической истории России и люди, самоотверженно сражавшиеся за свободу и независимость Отчизны. От Древней Руси до первой обороны Севастополя, от революционных потрясений 1917 года до Великой Отечественной войны. Фрагменты батальных сцен на Чудском озере и 19-летний князь Александр, ведущи

ЧУВАШСКИЕ АРТИСТЫ НА ФЕСТИВАЛЕ В ЭНКОЛОВО

Дом дружбы и этнокультурные общественные организации Ленинградской области провели традиционный фестиваль «Энколово собирает друзей». Уже девятый год подряд он собирает на гостеприимной Всеволожской земле любителей народного творчества. В этом году фестиваль был посвящен 10-летию Дома дружбы. Чувашские артисты Марина Кириллова, солистка чувашского фольклорного ансамбля «Юрату» и Пелагея Терентьева, руководитель чувашского фольклорного хореографического ансамбля «Кевер», лауреат всечувашских фестивалей-конкурсов, члены чувашской молодежной организации Чувашского культурного общества Ленинградской области приняли активное участие на мероприятии. С теплыми словами приветствия к гостям и участникам обратились председатель комиссии по межнациональным, межконфессиональным отношениям и воп
Культура ҫурчӗсем ҫӗнелеҫҫӗ

Культура ҫурчӗсем ҫӗнелеҫҫӗ

Нумаях пулмасть ЧР культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Светлана Каликова пирӗн округа килсе муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗпе Николай Раськинпа пӗрле Кӗҫӗн Ҫӗрпӳел тата Элпуҫ ялӗсенчи культура ҫурчӗсене юсас ӗҫсем мӗнле пынипе паллашнӑ. Министр культура учрежденийӗсене ҫӗнетни халӑхшӑн питӗ кирлӗ пулнине палӑртса строительсем ӗҫсене мӗнле пахалӑхлӑ тата срока пӑхӑнса пурнӑҫланине хакланӑ. Культура ҫурчӗсем ял аталанӑвӗ, йӑла-йӗркесене упраса хӑварасси ҫине пысӑк витӗм кӳреҫҫӗ. Ҫавна май вӗсене юсасси ҫине юлашки ҫулсенче пысӑк тимлӗх уйӑраҫҫӗ. Юсав тӗллевлӗ укҫа-тенкӗ калӑпӑшӗ те пӗчӗк мар. Сӑмахран, 2024 ҫулта Кӗҫӗн Ҫӗрпӳелӗнчи культура ҫуртне юсама  федераци бюджетӗнчен 30 миллион тенкӗ тата республика бюджетӗнчен 11 миллион ытла тенкӗ уйӑрнӑ. Хальлӗхе унта кивӗ
Савӑнҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ

Савӑнҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ

Сентябрӗн 1-мӗшӗнче Йӑлмахва пуҫламӑш шкулӗн асӑну паллине савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. Ку ӗҫе хисеплӗ таврапӗлӳҫӗ, ЧР халӑх академикӗ, Чӑваш обществӑпа культура центрӗн членӗ П. Зайцев пуҫарнипе ял ҫыннисем пӗрле пуҫтарӑнса пурнӑҫланӑ. Мероприятие Комсомольски муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Н.Раськин, округри депутатсен пухӑвӗн председателӗ С.Грачева, ГСВГ ветеранӗсен Чӑваш Енри союзӗн ертӳҫи М.Семенов, муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗ — территорисене тирпей-илем кӗртес тата аталантарас енӗпе ӗҫлекен управленин начальникӗ А.Кузьмин, ГСВГ ветеранӗсен союзӗн Комсомольскинчи уйрӑмӗн ертӳҫи Н.Смирнов, Пограничниксен тӑванлӑхӗн ертӳҫи Г.Филиппов, Моряксен тӑванлӑхӗн ертӳҫи Е.Орешкин, ытти чӗннӗ хӑнасем тата ял ҫыннисем хутшӑннӑ. Асӑну паллине савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫас чыса ЧР тава ти
Йӗтемре концерт лартнӑ

Йӗтемре концерт лартнӑ

Халӗ ял хуҫалӑх сферинче тӑрӑшакансемшӗн хӗрӳ вӑхӑт. Хирсенче комбайнсем карапсем евӗр ишеҫҫӗ, йӗтемсенче те ӗҫ шавӗ кунӗпе илтӗнет. Вырма вӑхӑтӗнче ҫулленех культура ӗҫченӗсем тата ачасем ҫӗр ӗҫченӗсене савӑнтарма, хӑпартлантарма концерт программи хатӗрлесе хире тухаҫҫӗ, йӗтемсене ҫитеҫҫӗ. Августӑн 28-мӗшӗнче Тукай культура ҫурчӗ ҫумӗнчи пултарулӑх ушкӑнӗ «Рассвет»                               ЯХПКн йӗтемре вӑй хуракан ӗҫченӗсене концерт лартса панӑ. Ачасем Раҫҫее, тӑван ҫӗре, тӑвансене юратни ҫинчен юрӑсем шӑрантарнӑ. Ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансене аса илсе чӗрене пырса тивекен юрӑсемпе куракансене тыткӑнланӑ. Тукай культура

Шупашкарӑн юбилей% ҫулӗпе аслӑ, чунӗпе ҫамрӑк хула

Канмалли кунсенче Шупашкарта пурӑнакансем тата хӑнасем тӗп хуламӑрӑн юбилейне — 555 ҫул тултарнине уявланӑ. Хӗрлӗ лапамра иртнӗ савӑнӑҫлӑ мероприятире республика Пуҫлӑхӗ Олег Николаев пурне те ҫак паллӑ уявпа саламланӑ, тӗрлӗ ӗҫре палӑрнӑ ентешсене патшалӑх наградисем парса чысланӑ. РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Анатолий Аксаков, РФ сенаторӗ Николай Владимиров, РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Алла Салаева, ЧР Патшалӑх Канашӗн председателӗ Леонид Черкесов тата ыттисем те саламлӑ сӑмахсем каланӑ, Шупашкар кунран-кун аталанса, хитреленсе пынине палӑртнӑ. Шупашкарта пурӑнакансем тата хӑнасем «Стрижи» пилотаж ушкӑнӗ кӑтартнӑ авиашоупа, уяв концерчӗпе киленнӗ. Каҫпа Шаман юрӑҫ хӑйӗн пултарулӑхӗпе савӑнтарнӑ. Уяв кунӗнче «Пултарулӑх бульварӗ» арт-проект ӗҫленӗ. Унта Комсомольски муниципаллӑ округӗ

Ялав кунне паллӑ тунӑ

Августӑн 22-мӗшӗнче эпир пирӗн ҫӗршывра пурӑнакан кашни ҫыншӑн питӗ пысӑк пӗлтерӗшлӗ уява — Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх ялавӗн кунне — паллӑ тӑватпӑр. Раҫҫей ялавӗ — пирӗн ҫӗршыври ӑрусен мухтавӗн символӗ, вӑл ӗҫ паттӑрлӑхне, ҫапӑҫури ҫӗнтерӳсене, ӑслӑлӑхри ҫӗнӗлӗхсене, спортри тата культурӑри ҫитӗнӳсене пӗрлештерсе тӑрать. Ҫак кун муниципаллӑ округ администрацийӗн волонтерӗсем пурне те триколорлӑ хӑюсем валеҫнӗ, ҫак уявӑн пысӑк пӗлтерӗшӗ ҫинчен аса илтернӗ. РФ Патшалӑх ялавӗн кунне халалланӑ мероприятисем кашни территори уйрӑмӗнчех иртнӗ. Вӗсем вӑхӑтӗнче пуҫтарӑннисем ҫак уявӑн историйӗпе паллашнӑ, триколорӑн кашни тӗсӗ мӗне пӗлтернине аса илнӗ, мӗнле лару-тӑрура РФ ялавне ҫӳле ҫӗклени ҫинчен калаҫнӑ.
Туризм индустрийӗ аталанать

Туризм индустрийӗ аталанать

ЧР Экономика  аталанӑвӗн тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен министрӗ Дмитрий Краснов пӗлтернӗ тӑрӑх, Чӑваш Енри отельсенче туристсем вӑтамран 2—3 талӑклӑх чарӑнаҫҫӗ. Кӑҫалхи пӗрремӗш ҫур ҫулта коллективлӑ вырнаҫтармалли ҫуртсенче пурӗ 538 пин хутчен ҫӗр каҫнӑ. Чӑваш Енри хӑна ҫурчӗсемпе кану базисенче чарӑннӑ туристсен шучӗ 214 пин ытла ҫынпа танлашнӑ. Ку 2023 ҫулхи ҫак тапхӑртинчен пӗрре виҫҫӗмӗш пайӗ чухлӗ нумайрах. «Ҫапла вӑтамран туристсем Чӑваш Енре 2—3 талӑклӑх чарӑнни паллӑ. Ку лайӑх кӑтарту. Вӑл ҫул ҫӳрекенсем ҫак кунсенче пирӗн республикӑра укҫа-тенкӗ тӑкакланине пӗлтерет% вӗсем кафесемпе ресторансене, магазинсене ҫӳреҫҫӗ, сувенирсем туянаҫҫӗ, экскурси пулӑшӑвӗсемшӗн тӳлеҫҫӗ. Ҫак ӗҫе тата та анлӑлатмалла», — палӑртнӑ Дмитрий Краснов. Пӗрремӗш ҫур ҫулти кӑтартусем тӑрӑх респуб

Сӑпас ҫимӗҫпе пуян

Август уйӑхӗ тӗрлӗ пахчаҫимӗҫпе, улма-ҫырлапа ҫеҫ мар, Сӑпас уявӗсемпе те пуян. Ҫак уйӑхра эпир виҫӗ Сӑпаса паллӑ тунине кура Хирти Шӑхасан ялӗнче «Виҫӗ Сӑпас — виҫӗ запас» мероприяти ирттернӗ. Уява пуҫтарӑннӑ ял халӑхне Аслӑ Ҫӗрпӳел ял библиотекин библиотекарӗ Галина Родионова, Кӗҫӗн Ҫӗрпӳел культура ҫурчӗн заведующийӗ Елена Яковлева саламланӑ, ырлӑх-сывлӑх суннӑ. Территори уйрӑмӗн тӗп специалист-эксперчӗ Александр Иванов та саламсем ҫумне хутшӑнса уявра кӑмӑлтан савӑнма суннӑ. Мероприятие хутшӑнакансене Пыл, Панулми тата Мӑйӑр сӑпасӗсене хӑҫан тата мӗнле уявланипе, халӑх йӑли-йӗркисемпе паллаштарнӑ, Сӑпас уявласси ӑҫтан пуҫланса кайни ҫинчен каласа панӑ. Ачасем те, ҫитӗннисем те Сӑпас уявӗсемпе ҫыхӑннӑ каларӑшсене тата ваттисен сӑмахӗсене аса илнӗ. Малалла вӗсем илемлӗ концерт про
Ҫыхӑнӑва малалла аталантармалла

Ҫыхӑнӑва малалла аталантармалла

Нумаях пулмасть Чӑваш Ен делегацийӗ Беларусь Республикинче ӗҫлӗ ҫул ҫӳревпе пулни ҫинчен ҫырса пӗлтернӗччӗ. Ку визитӑн тӗллевӗ — ҫак ҫӗршывпа тӗрлӗ енлӗ ҫыхӑнӑва аталантарасси. Пӗлтӗр икӗ енлӗ суту-илӳ калӑпӑшӗ 94,6 миллион долларпа танлашнӑ — малашне ҫак кӑтартӑва тата та ӳстересшӗн. Ҫакна валли никӗс те пур. Беларусь Президенчӗ Александр Лукашенко та ЧР Пуҫлӑхӗпе Олег Николаевпа иртнӗ ӗҫлӗ калаҫура ҫакна ҫирӗплетнӗ. Пирӗн республикӑна белоруссем туса кӑларакан эмелсем, ҫав шутра ветеринарире усӑ кураканнисем, техника хатӗрӗсем тата ытти тавар кирлӗ. Беларусь Республикин ертӳлӗхӗ вара пирӗн хими таварӗсемпе, хӑмлапа, ҫӑнӑх-кӗрпепе, сухан-севокпа интересленет. Ҫавӑн пекех белоруссем Шупашкарти Травматологипе эндопротезировани тата ортопеди центрӗн, «Куҫ микрохирургийӗн» майӗсемпе усӑ к

Таврапӗлӳҫӗсем канашланӑ

Паянхи кун кашни халӑхшӑн историлле астӑвӑма упраса хӑварасси пӗлтерӗшлӗ вырӑнта тӑрать. Тӑван енӗн историне, хамӑрӑн тымарсене пӗлмесен ӑрусене пӗр-пӗринпе ҫыхӑнтаракан ҫип татӑлать, халӑхӑн аталанӑвӗ чарӑнать. Ҫавӑнпа та таврапӗлӳҫӗсем халӑхӑн историне, хамӑр пурӑнакан вырӑнта нумай ҫул каялла пулса иртнӗ пулӑмсене тӗпчесе пӗлме тӑрӑшаҫҫӗ.   Июлӗн 15-мӗшӗнче Комсомольскинчи этнобиблиотекӑн вулав залӗнче муниципаллӑ округри таврапӗлӳҫӗсен канашӗн пухӑвӗ иртнӗ. Унта нумай ҫул каялла пулса иртнӗ истори пулӑмӗсене аса илнӗ, палӑксемпе музейсен пӗлтерӗшӗ ҫинчен калаҫнӑ. Чӑнах та, историлле вырӑнсем пирӗн пурнӑҫра пысӑк вырӑн йышӑнаҫҫӗ. Иртнисӗр пуласлӑх ҫук, тетпӗр. Шӑпах музейсемпе палӑксем паянхи ӑрӑва авалхи пуян культурӑпа паллашма, хамӑрӑн несӗлсем ҫинчен ытларах пӗлме май

Кану паркӗ уҫрӗҫ

Округри чылай ялта Ял кунне уявласси йӑлана кӗнӗ. Вӑл уяв унта пурӑнакансене ҫеҫ мар, кунта ҫуралса ӳссе тӗрлӗ ҫӗре саланнӑ ентешсене, кӳршӗ ялсенчен килнӗ хӑнасене пӗр ҫӗре пӗрлештерет. Июлӗн 12-мӗшӗнче ҫакӑн пек уяв Хирти Явӑш ялӗнче те иртрӗ. Ӑна пуҫаруллӑ проектпа патшалӑх пулӑшнипе тата ял халӑхӗ пуҫтарнӑ укҫа-тенкӗпе тунӑ. Кӑҫалхи уяв ытти ҫулсенчисенчен хаваслӑрах та асра юлмалла пулнӑ. Савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура Элпуҫӗнчи «Туслӑх» культурӑпа кану паркне уҫнӑ. Ку тӑрӑхра пурӑнакансем ҫакна тахҫантанпах кӗтнӗ, ялтах ҫакӑн пек кану вырӑнӗ пурри питӗ кӑмӑллӑ пулӑм-ҫке. Уява Комсомольски муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗн ҫумӗ, территорисене тирпей-илем кӗртес тата аталантарас енӗпе ӗҫлекен управленин начальникӗ Альберт Кузьмин, администрацин вӗренӳ пайӗн начальникӗ Наталия Комиссарова, Элпуҫ

Халӑх йӑли-йӗркипе уявсем иртнӗ

Питрав кунӗ чӑвашсен пысӑк уявӗсенчен пӗри шутланать. Ӑна мӗн ӗлӗк-авалтанах анлӑн паллӑ тӑваҫҫӗ. Ҫак кун яш-кӗрӗм юлашки вӑйӑ ирттернӗ. Малалла тырпул пиҫсе ҫитсе пынипе ӗҫҫи пуҫланнӑ. Питрав уявӗ ҫуллана ҫурмалла пайлать, малалла вара кӗркунне сӑнӗ ҫапать, тенӗ.  Ҫак вӑхӑтра ҫырла  пуҫтараҫҫӗ, милӗксем ҫыхса хураҫҫӗ, хӗллене    хатӗрленме  пуҫлаҫҫӗ. Пирӗн округри территори уйрӑмӗсенчи ялсенче те Питрава анлӑн паллӑ тунӑ. Пурин ҫинчен каласа параймасан та сайтсем ҫинче мӗн ҫырнисене пӗлтерес килет. Ку халӑх йӑли-йӗркине тытса пыни-ҫке, ҫамрӑксене кӑтартса пани. «Ҫӗнӗ Сӗнтӗр ялӗнче ял уявне ирттерчӗҫ.  Округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин, округ депутачӗ Александр  Зайцев, чӑваш халӑх поэчӗ Валери Тургай, Александровка территори уйрӑмӗн начальникӗ Любовь Полякова, «Единая Россия»

Пӗр-пӗрне юратни – чи хакли

Ҫемье вӑл юратупа килӗшӳ, ӑнланупа ҫураҫулӑх ҫинче тытӑнса тӑрать. Ҫемьере савӑнӑҫне те, хуйхи-суйхине те пӗрле пайлаҫҫӗ, пурнӑҫри чӑрмавсене пӗрле ҫӗнтерсе алла-аллӑн тытӑнса малалла утаҫҫӗ. Ҫавӑнпа та кашни ҫыншӑн ҫемье чи хакли, чи пӗлтерӗшли. Июлӗн 8-мӗшӗнче пирӗн ҫӗршывра Ҫемье, юрату тата шанчӑклӑх кунне уявлаҫҫӗ. Ҫак кун округри ЗАГСра нумай ҫул пӗрле килӗштерсе пурӑнакан ҫемьесене чысласа «Юратупа шанчӑклӑхшӑн» медаль параҫҫӗ. Кӑҫал та ҫак мероприятие округри тӗслӗхлӗ ҫемьесем тата вӗсен ҫывӑх ҫыннисем йышлӑн пуҫтарӑнчӗҫ.   «Юратупа шанчӑклӑхшӑн» медале Валентина Владимировнӑпа Валерий Васильевич Горбуновсем (Хырхӗрри), Валентина Васильевнӑпа Николай Васильевич Ильинсем (Тури Тимӗрчкасси), Светлана Аркадьевнӑпа Олег Николаевич Матросовсем (Комсомольски) тивӗҫрӗҫ.

Выставка-форум вӗҫленнӗ

Мускаври ВДНХра иртнӗ Пӗтӗм тӗнчери «Россия» выставка-форум  хӑйӗн ӗҫне вӗҫленӗ.  Выставка  пӗтӗмлетӗвӗсем тӑрӑх пирӗн  республика чи лайӑххисен шутӗнче. 9 уйӑхра Чӑваш Ен экспозици йӗркелес  тӗлӗшпе сасӑлавсем тӑрӑх 11 номинацире  чи лайӑххисен шутӗнче  пулнӑ. Раҫҫейӗн тӗрӗллӗ картти павильонӑн  культура проекчӗсен зонинче тӗп экспонат пулса тӑнӑ. Чӑваш Республики 1070 интерактивлӑ мероприяти йӗркеленӗ, 207 экспонат кӑтартнӑ, хӑнасем 300 пин сувенир парнеленӗ, Чӑваш Ене килме 100 турист путевки выляттарнӑ. ВДНХра Пӗтӗм чӑвашсен Акатуйне  ирттернӗ. Унта 165 пин ытла ҫын пулса курнӑ. Раҫҫей Президенчӗн администрацийӗ пирӗн республикӑна «Лучший образ выставки», «Лучший старт культурной программы» тата выставкӑра  тухӑҫлӑ ӗҫленӗшӗ
Акатуй пурне те савӑнтарчӗ

Акатуй пурне те савӑнтарчӗ

Ака-суха ӗҫӗсене вӗҫлесен чӑвашсем кашни ҫулах Акатуй уявӗ ирттернӗ, пурте пӗрле пуҫтарӑнса юрласа-ташласа савӑннӑ, спорт ӑмӑртӑвӗсенче тупӑшнӑ, чи маттур ӗҫченсене чысланӑ. Ҫак ырӑ йӑла паян кунччен те упранса юлнӑ. Иртнӗ шӑматкун ӗҫпе юрӑ тата спорт уявӗ пирӗн округра иртрӗ, Комсомольскинчи вӑрман уҫланкине халӑх йышлӑн пуҫтарӑнса кӑмӑл туличчен савӑнчӗ. Кӑҫал пирӗн района туса хунӑранпа 85 ҫул ҫитнине кура юбилейлӑ мероприяти питӗ анлӑ иртрӗ. Ҫак кун ирех кунта суту-илӳ вырӑнӗсем ӗҫлеме пуҫларӗҫ, ал ӑстисем хӑйсен ӗҫӗсен куравӗсене вырнаҫтарчӗҫ, тӗрлӗ енлӗ тематика лапамӗсем, ача-пӑча валли аттракционсем уҫӑлчӗҫ. Уява хаклӑ хӑнасем те килсе ҫитрӗҫ, ҫав шутра: муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин, ЧР физкультурӑпа спорт министрӗ Василий Петров, ЧР Пуҫлӑхӗн Администрацийӗн ертӳҫи

Хастар та активлӑ ҫамрӑксене чысланӑ

Июнӗн 27-мӗшӗнче Раҫҫейре Ҫамрӑксен кунне уявлаҫҫӗ. Ку уява 1993 ҫулта официаллӑ мелпе ҫирӗплетнӗ, ҫавӑнпа та ӑна чи ҫамрӑк уявсенчен пӗри теме те пулать. Ҫак кун Комсомольскинчи культурӑпа кану паркӗнче Раҫҫей ҫамрӑ- кӗсен кунне халалланӑ мероприяти иртнӗ. Муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин пуҫтарӑннисене уяв ячӗпе ӑшшӑн саламланӑ. «Сирӗн пурнӑҫ ҫулӗ ҫинче пултарулӑх тата спорт енӗпе аталанма тӗрлӗ майсем, креативлӑ шухӑшсем, интереслӗ паллашусем пулччӑр. Сире активлӑ та хастар, ӗҫчен те мал ӗмӗтлӗ пулма сунатпӑр. Телейлӗ те уҫӑ чунлӑ, ырӑ кӑмӑллӑ та сисӗмлӗ пулӑр», — тенӗ вӑл. Уявра «Хӑтлӑ хула хутлӑхӗ тӑвасси» федераллӑ проектпа килӗшӳллӗн тирпей-илем кӗртмелли объектсемшӗн сасӑлассине активлӑ хутшӑннӑ ҫамрӑксене Комсомольски муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗн Тав хучӗпе чысланӑ.

Халӑх уявра савӑннӑ

Июнӗн 24-мӗшӗнче Чӑваш Енре Республика кунне анлӑ паллӑ тунӑ. Ку уявпа ҫыхӑннӑ мероприятисем  малтанах пуҫланнӑ.  Вӗсем пирки массӑллӑ информаци хатӗрӗсем пӗлтерсех тӑчӗҫ. Шупашкарта иртнӗ экономика форумӗнче, регионсем хушшинчи «Регионы — сотрудничество без границ» выставкӑра, Медиафорумра, «Женщины-предприниматели — лидеры устойчивого развития» ҫавра сӗтелре тата ытти мероприятисенче те  республикӑна малалла аталантармалли ҫул-йӗрсене пӑхса тухнӑ, тӗрлӗ регионсемпе килӗштерсе ӗҫлесси пирки килӗшӳсем тунӑ.  Июнӗн 24-мӗшӗнчи тӗп мероприятисем Шупашкар хулинче тата Тӑвай муниципаллӑ округӗнче иртнӗ. Вӗсене хамӑр республикӑра пурӑнакансем ҫеҫ мар, хӑнасем те йышлӑн хутшӑннӑ. Ҫак кунсенче республикӑна малалла аталанма май паракан, халӑх пурнӑҫне лайӑхлатма пулӑша
Пушкин карттипе анлӑн усӑ кураҫҫӗ

Пушкин карттипе анлӑн усӑ кураҫҫӗ

Чӑваш Республики «Пушкин картти» программӑпа  — чи лайӑх ӗҫлекен регион.  Ҫакӑн пирки Раҫҫей  культура министрӗ  Ольга Любимова  ӗҫ тӑвакан влаҫсен  канашлӑвӗнче палӑртнӑ. Хальхи вӑхӑт тӗлне республикӑра 99,8 процент Пушкин карттипе  усӑ курнӑ, Раҫҫейпе илсен ку кӑтарту 73,9 процентпа ҫеҫ танлашать.  Чӑваш Ен пурӑнакан кашни  пин ҫын пуҫне 11 пин билета ӗҫе кӗртнӗ. «Ку питӗ лайӑх кӑтарту. Ҫакӑ интереслӗ программӑсем, экскурсисем йӗркеленипе, тӗллевлӗ спектакльсем кӑтартнипе, концертсемпе тухса ҫӳренипе ҫыхӑннӑ. Ку енӗпе республикӑра культурӑн  98  учрежденийӗ ӗҫлет», — палӑртнӑ Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Олег Николаев  телеграмм-каналӗнче. Пирӗн округра та Пушкин карттипе анлӑн усӑ курнине палӑртмалла.  Ҫамрӑксем Урм

Пирӗн хӗрарӑмсем маттур та пултаруллӑ

Республика кунӗнче «Я женщина» конкурсӑн финалӗ иртрӗ. Унта пирӗн округран 19 хӗрарӑм хутшӑнчӗ. Тӗрлӗ професси ҫыннисем пулчӗҫ унта: педагогика, медицина, культура, бизнес ӗҫченӗсем, ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнаканӑн мӑшӑрӗ...  Вӗсем пурте хӑйсене лайӑх енчен ҫеҫ кӑтартрӗҫ. Ку конкурс 2021 ҫултанпа иртет. Унта тӑватӑ ҫул хушшинче 17—93 ҫулхи 2500 хӗрарӑм хӑй пултарулӑхне кӑтартнӑ. Кӑҫалхи конкурсра 1026 хӗрарӑм пулнӑ. Пирӗн районти хӗрарӑмсем маттур пулнине палӑртса хӑварас килет. Вӗсем хӑйсем суйласа илнӗ ӗҫре те хастар, кил-ҫурта та тытса пыма пӗлеҫҫӗ, юрӑ-ташӑра та ӑста, спортра та пултаруллӑ. Инна Ядрова, Чӑваш Республикинчи хӗрарӑмсен союзӗн вырӑнти уйрӑмӗн председателӗ.

Асӑну каҫӗсем, тӗрлӗ ӑмӑртусем иртнӗ

Иртнӗ эрнере пирӗн округра пурӑнакансем Асӑнупа хурлӑх кунне (июнӗн 22-мӗшӗ Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ пуҫланнӑ кун) паллӑ турӗҫ. Июнӗн 23-мӗшӗ Троица уявӗ пулчӗ. Ҫынсем вилнисене асӑнма масарсем ҫине ҫитрӗҫ. Ҫав кунсенче округри территори уйрӑмӗсенчи ялсенче культура тата спорт мероприятийӗсем те нумай  иртнӗ. Кашни ҫемьенех пырса тивнӗ Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи. Чылай ҫын фронтран яла таврӑнайман. Ҫапӑҫу хирӗсенче пуҫ хунисене асӑнса «Асӑну ҫуртисем» ҫутнӑ. Аслӑ   Отечественнӑй вӑрҫа хутшӑннисем ячӗпе лартнӑ палӑксем патне чечек ҫыххисем хунӑ. Культура ҫурчӗсенче Асӑну каҫӗсем йӗркеленӗ. Троица умӗн ялсенче спорт ӑмӑртӑвӗсем те чылай пулнӑ.  Акӑ, Аслӑ Чурачӑк, Анат тата Тури Тимӗрчкасси, Ҫӗнӗ Мӑрат ялӗсенчи ҫамрӑксем футбол уйӗнче тупӑшнӑ. Аслӑ Чурачӑк ялӗнче ирт

Мускавра Акатуй иртнӗ

Раҫҫейӗн тӗп хулинче ВДНХри «Россия» выставкӑра иртнӗ шӑматкун Пӗтӗм чӑвашсен Акатуйӗ кӗрленӗ. Вӑл Раҫҫейри тӗрлӗ регионсенче пурӑнакан чӑвашсене ҫеҫ мар ытти халӑх ҫыннисене те хӑй тавра пуҫтарнӑ. Хӑнасен  йышӗнче Раҫҫей тата Мускав правительствисен членӗсем те, РФ Патшалӑх Думин депутачӗсем те, Раҫҫей Геройӗсемпе ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансем те, ҫӗршыври паллӑ артистсем те, ют патшалӑхсен полномочиллӗ посолӗсем те тата ытти чаплӑ ҫынсем пулнӑ. Пуҫтарӑннисене ЧР Пуҫлӑхӗ Олег Николаев, республикӑн пӗрремӗш президенчӗ Николай Федоров, РФ Патшалӑх Думин депутачӗсем Анатолий Аксаков, Алла Салаева, Николай Владимиров сенатор, Ульяновск облаҫӗн кӗпӗрнатӑрӗ Алексей Русских, Мускав мэрӗн ҫумӗ Александр Горбенко саламланӑ, Акатуй чӑваш халӑхӗшӗн  пысӑк пӗлтерӗшлӗ уяв пулнине палӑртн

Раҫҫей кунне анлӑн паллӑ тунӑ

2002 ҫултан пуҫласа ҫӗршывра июнӗн 12-мӗшӗнче Раҫҫей кунне паллӑ тӑватпӑр. Ҫак ятпа округри территори уйрӑмӗсенчи ялсенче тӗрлӗ мероприятисем маларах та ирттерме пуҫланӑ. Тӗп уяв вара Комсомольскинчи культурӑпа кану паркӗнче пулнӑ. Пуҫтарӑннисене уяв ячӗпе округ пуҫлӑхӗн социаллӑ ыйтусемпе ӗҫлекен ҫумӗ Наталия Комиссарова, депутатсен  Пухӑвӗн председателӗ Светлана Грачева, округри православи тата мӑсӑльман тӗнӗсен представителӗсем  Сергий Скворцов иерей, Урмаел мечечӗн имам хатыйбӗ Рафаил Минадиев  саламланӑ. Ҫак кун Раҫҫей ҫыннисемшӗн пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулнине, нумай нациллӗ халӑха  пӗр чӑмӑра пӗрлешме, ҫирӗпрех пулма пулӑшнине пӗлтернӗ. Комсомольскинчи «Ҫӗр тата ҫынсем» музей уҫӑлнӑранпа 25 ҫул ҫитнӗ май унӑн заведующине А.О.Поляковӑна малашне те халӑхшӑн питӗ кирл
Халӑхсен йӑли-йӗркине пӗлме килнӗ

Халӑхсен йӑли-йӗркине пӗлме килнӗ

Июнӗн 10-мӗшӗнче пирӗн округра Пермьри гуманитари институчӗн ӗҫченӗсен фольклорпа этнографи экспедицийӗ пулнӑ. Вӗсене вырӑнти халӑхӑн йӑли-йӗркипе пурнӑҫӗ интереслентернӗ. «Каҫал» фольклор ансамблӗ Ҫӗнӗ Мӑрат ялӗнче чӑвашсен туй йӑли-йӗркине  кӑтартса панӑ. Ҫавӑн пекех экспертсем  вырӑнти ватӑсемпе те тӗл пулса калаҫнӑ. О.И.Басникова, Р.А.Иванова, М.И.Васильева, М.А.Краснова, А.Т.Ежергина, К.Г.Иванова, А.Е. Шуряшкина ялсенче мӗн ӗлӗкрен пыракан йӑласем ҫинчен каласа панӑ. Александровка ялӗнче экспедици членӗсене ку тӑрӑхра пурӑнакан вырӑссен  йӑли  интереслентернӗ.  Г.П.Шутова, В.В.Микенина тата вырӑнти  таврапӗлӳҫӗ А.В.Грачев хушшинчи калаҫу та  интереслӗ пулнӑ.  Вӗсем кӑмӑлтан хӑйсем мӗн ас тунине, пӗлнине каласа кӑтартнӑ.

Пӗтӗм чӑвашсен Акатуйӗ пулать

Мускаври ВДНХра иртекен «Россия» выставка-форумра июнӗн 3—9-мӗшӗсенче Ҫӗрпӳ округӗ хӑйӗнпе паллаштарнӑ. Вӗсем хыҫҫӑн эстафетӑна Сӗнтӗрвӑрри округӗ йышӑннӑ. Кунта та 75-мӗш павильона килекенсемшӗн курмалли, тӗлӗнмелли нумай пулнӑ. Сӗнтӗрвӑррисем хӑйсемпе июнӗн 13-мӗшӗччен паллаштарнӑ. Июнӗн 15-мӗшӗнче  вара ВДНХри форум выставкӑра пӗтӗм чӑвашсен Акатуйӗ иртет. Ӑна чылай малтан хатӗрленме пуҫланӑ. Ҫавӑнпа та вӑл мероприятисенчен пуян пулӗ. Уяв 12 сехетре пуҫланса пилӗк лаптӑкра пымалла. Чӑваш халӑх йӑли-йӗркипе иртекен Акатуйра юрӑ-ташӑпа пӗрлех, халӑх апат-ҫимӗҫне те тутанса пӑхма май пулӗ, мастер-классем те иртӗҫ... Чи тыткӑнлаканнисенчен пӗри наци кӗрешӗвӗ пулӗ. Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Олег Николаев пурне те уява ҫитсе курма чӗннӗ.

Кӗнекере – тӑван тӑрӑхӑн историйӗ

Хальхи вӑхӑтра пирӗн ҫӗршывра нумай кӗнеке пичетлесе кӑлараҫҫӗ. Вӗсем хушшинче пирӗн тӑван тӑрӑх, тӑван ен, паллакан ҫынсем ҫинчен вуласа пӗлме пулӑшаканнисем уйрӑмах ҫывӑх. Вӗсем кашни ӑрушӑн хаклӑ та пӗлтерӗшлӗ. Ҫакӑн пек кӗнеке ҫурални — кашнинчех вӑл чӑн-чӑн уяв, пирӗн округшӑн пысӑк пулӑм. Июнӗн 8-мӗшӗнче Комсомольскинчи этнобиблиотекӑра Евгений Игонинӑн «Покорители «Дикого поля». Дорога к храму» кӗнекин презентацийӗ иртнӗ. Мероприятие ертсе пыракан Валентина Боровкова авторӑн пурнӑҫӗ тата ӗҫӗ-хӗлӗ ҫинчен каласа панӑ. Евгений Игонин кӗнеке ҫырас шухӑш ӑҫтан ҫуралнипе, ӑна валли материалсем мӗнле пуҫтарнипе паллаштарнӑ. Комсомольски муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Альберт Кузьмин кӗнеке тухнӑ ятпа саламланӑ, пирӗн историе сыхласа хӑварас

Ҫӗрпӳсен те кӑтартмалли пур

Мускаври  ВДНХри «Россия» выставка-форумра Шупашкар  хули хӑйӗнпе паллаштарни ҫинчен маларах  пӗлтернӗччӗ ӗнтӗ.  Халӗ вӑл хӑйӗн ӗҫне вӗҫленӗ. Хула администрацийӗ йӗркеленӗ экспозице  пырса куракансем кӑмӑллӑ юлнӑ. Чӑвашсем  хӑнасене  кӗтсе илме хапӑл пулнине палӑртнӑ. Шупашкар хулин кунӗсем пынӑ вӑхӑтра  павильонра Тӑвай муниципаллӑ округӗнчи Аннӑпа Алексей  Андреевсем  чӑваш йӑли-йӗркипе  туй туса ирттернӗ, вӗсене ҫемьере килӗшӳллӗ пурнӑҫ суннӑ,  тематикӑлла парнесем панӑ. Хулан хисеплӗ ҫыннисем, интерактивлӑ арт-объектсем, фотозонӑсем, тӗрлӗ енлӗ мастер-классем  пурне те илӗртнӗ. Кӑҫал 555 ҫул тултаракан  хула хӑйӗн илӗртӳлӗхне, аталанӑвне, пуянлӑхне туллин кӑтартнӑ. Июнӗн 3-мӗшӗнчен  Ҫӗрпӳ муниципаллӑ округӗ  вӗсен вырӑнне йышӑнса Чӑваш Республ
Ҫӗнӗ маршрут хатӗрленӗ

Ҫӗнӗ маршрут хатӗрленӗ

Пирӗн пысӑк ҫӗршывра ҫынсене курса ҫӳреме, канма, пушӑ вӑхӑта интереслӗ те усӑллӑ ирттерме  пур майсем  те пур. Раҫҫейре пурӑнакансене ҫеҫ мар, ют ҫӗршывсенчи  хӑнасене те пирӗн патри паллӑ вырӑнсемпе паллаштарас, ҫитсе курма чӗнес  тӗллевпе 2020 ҫулта «Туризм и индустрия гостеприимства» наци проекчӗ хатӗрленӗ. Вӑл 2021 ҫулхи ҫуркунне  ӗҫлеме пуҫланӑ. Вӑл «Развитие туристской инфраструктуры», «Повышение доступности туристских услуг», «Совершенствование управления в сфере туризма» федераллӑ проектсенчен тӑрать. Чӑваш Республикинче  туристсене  илӗртмелли вырӑнсем чылай. Кун пирки Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Олег Николаев хӑй сӑмахӗнче тӑтӑшах палӑртать. Хамӑр тӑрӑхри пурнӑҫа кӑтартма ҫеҫ пӗлмелле. Комсомольски округӗнче те хӑнасемшӗн ҫеҫ мар, унта пурӑнакансемшӗн
Кирлӗ йышӑнусем тунӑ

Кирлӗ йышӑнусем тунӑ

Округ администрацийӗн ларусем ирттермелли залӗнче  наркотиксене хирӗҫ кӗрешес енӗпе ӗҫлекен комиссин черетлӗ ларӑвӗ пулса иртнӗ. Раҫҫей Федерацийӗн  ку енӗпе  2030 ҫулччен палӑртнӑ стратегийӗ пирки округри тӗп больницӑн врач-наркологӗ Людмила Ярышева тата ҫул ҫитмен ачасемпе ӗҫлекен комиссин  тӗп специалист-эксперчӗ Гузель Гадельянова чарӑнса тӑнӑ. Вӗсем пирӗн тӑрӑхра  ҫав енӗпе йышӑннӑ мерӑсемпе паллаштарнӑ.   Ларура ҫавӑн пекех вӗренӳ учрежденийӗсенче пӗлӳ пухакансем хушшинче ирттернӗ тест пӗтӗмлетӗвӗсем пирки те калаҫу пулнӑ. Наркотиксене хирӗҫ тӑрас енӗпе ӗҫлекен округри  комиссин ыйтӑвӗсемпе кирлӗ йышӑнусем тунӑ. Муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин лару ӗҫне пӗтӗмлетнӗ. Ку сиенлӗ йӑлана хирӗҫ тӑрас енӗпе чылай тӑрӑшнӑ пулин те лӑпланс
Тирпей-илем кӗртес енӗпе тӑрӑшнӑ

Тирпей-илем кӗртес енӗпе тӑрӑшнӑ

Раҫҫейре эколог тата тавралӑха сыхламалли Пӗтӗм тӗнчери кун кӑҫал Чӑваш республикинче эгологи тата ҫутҫанталӑкпа перекетлӗ  усӑ курассин ҫулталӑкӗ тесе йышӑннӑ май уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ вырӑнта тӑрать.  Ҫавна май округри территори уйрӑмӗсенче те, Комсомольскинче те хамӑр пурӑнакан вырӑн тирпейлӗ те илемлӗ пултӑр тесе чылай мероприяти  ирттернӗ. Кӑҫал Комсомольски районне (округне) туса  хунӑранпа  85 ҫул ҫитрӗ. Пирӗн тӑрӑха килекенсене, ҫул тӑрӑх иртсе каякансене «Комсомольски ялӗ. Чӑваш республики» текен стела кӗтсе илет, ӑсатса ярать. Округ пуҫлӑхӗн  ҫамрӑксемпе ӗҫлес енӗпе тӑрӑшакан  советникӗ О.П.Григорьева ертсе пынипе Эколог кунӗнче хастар ҫамрӑксемпе тата волонтерсемпе пӗрле ун ҫывӑхӗнчи вырӑна тирпей-илем кӗртес енӗпе тӑрӑшнӑ. Чӗрӗ чечексем  лартса 85 ҫул