Образование

Август уйăхĕн шутлă кунĕсем çеç юлчĕç. Шкулсенче пĕрремĕш шăнкăрав янăриччен нумай та юлмарĕ. Шкул ачисем çуллахи вăрăм каникул вăхăтĕнче кăмăл туличчен выляса-чупса канчĕç, халĕ вара чăтăмсăррăн парта хушшине ларма вăхăт çитессе кĕтеççĕ. Çĕнĕ Мăрат вăтам шкулĕнче ăс пухакансем те сентябрĕн 1-мĕшĕ çитиччен кун шутлаççĕ. Ара, шкулти пурнăç вĕренÿпе çеç мар, класс тулашĕнче иртекен тĕрлĕ мероприятипе, кăсăклă ĕçсемпе пуян-çке-ха. «Çĕнĕ хум» пресс-центрти ачасем пирĕн хаçат редакцийĕпе те тачă çыхăну тытаççĕ. Вĕсем шкулта, ялта пулса иртнĕ мероприятисемпе хаçат вулаканĕсене паллаштарса тăраççĕ. Хаçатăн 90 çулхи юбилейĕнче хастар хĕрачасем Тав хучĕсене тивĕçрĕç. Шкул директорĕн воспитани енĕпе ĕçлекен çумĕ, Валентина Филиппова вожатăй кашни уява асра юлмалла ирттерме, ачасен кашни кунне мĕнл

Çу кунĕсем питĕ хăвăрт иртеççĕ. Тин çеç ачасем каникула кайнăччĕ. Çĕнĕ вĕренÿ çулĕ те çывхарса килет. Август уйăхĕ çĕр ĕçченĕсемшĕн çеç мар, вĕренÿ учрежденийĕсемшĕн те хĕрÿ вăхăт. Ачасем каннă вăхăтра районти вăтам тата тĕп шкулсемпе ача сачĕсенче тунсăхласа ларма вăхăт çук — пĕлÿ кунĕ тĕлне юсав ĕçĕсене вĕçлес тесе тăрăшсах ĕçлеççĕ. Кăçал район центрĕнчи 1-мĕш вăтам шкула тĕпрен юсаса çĕнетме тытăннă. Аса илтеретпĕр, ку юсав ĕçĕсен 2-мĕш тапхăрĕ. 1-мĕш тапхăрне пĕлтĕр пурнăçланăччĕ. «Муниципаллă вĕренÿ учрежденийĕсен пурлăхпа техника никĕсне çирĕплетесси» программăпа килĕшÿллĕн пĕлтĕр вăтам шулта чылай ĕç пурнăçлама вăй çитерчĕç: шкул çивиттине улăштарнă, шкулĕпех çĕнĕ пластик чÿречесем вырнаçтарнă, чÿрече янахĕсене улăштарнă, шкула тулаш енчен çĕнĕ сăн кĕртнĕ, крыльцана çĕнетнĕ, пÿлĕмс

Мĕн чухлĕ ĕмĕтленмен-ши çак куна кĕтсе? Кĕçĕн классенче вĕреннĕ чухне аслисем çине пăхса хамăр та хул пуççи урлă хĕрлĕ лента çакса утнине куç умне кăлараттăмăр. Мĕнле пулăпăр-ши эпир 11-мĕш класа çитсен тесе шутлаттăмăр. Акă кĕтнĕ кун та вĕçтерсе çитрĕ. Шкултан вĕренсе тухнăпа пĕрех ĕнтĕ. Юлашки шăнкăрав та янăрарĕ. Эпир те шкул линейки умне тухса тăтăмăр. Темле ытла кĕтмен çĕртен пулнă пек туйăнса кайрĕ. Паллах, эпир уява хатĕрлентĕмĕр, ташă-юрă вĕрентĕмĕр, тав сăмахĕсем çыртăмăр. Çапах 11 çул ытла та хăвăрт иртсе кайрĕ пек туйăнать. Унччен кĕтнĕ пулсан çак куна халĕ вăхăта чарма та çук — ытла хăвăрт чупать. Иртнĕ кунсенче Çĕнĕ Мăрат вăтам шкулĕнчи шăнкăрав пирĕншĕн юлашки хут янăрарĕ. Паллах, ку шкула эпир тăван кил пек шутлама хăнăхнă та, малашне те кунта килсе çÿрĕпĕр. Анчах урок вăхă

Тăманлă Выçли тĕп шкулĕнче 9-мĕш класра вĕренекен пултаруллă каччă — Никита — Ирина Алексеевнăпа Ярослав Николаевич Ильинсен туслă çемйинче çитĕнет. Çак çемьере ачисене ашшĕ-амăшĕ вĕрентсе каланине ăса хывма, çемье чысне çÿлти шайра тытма, ума лартнă тĕллевсене тивĕçлĕ пурнăçлама хăнăхтараççĕ. Никита вĕренÿре лайăх ĕлкĕрсе пырать. Унсăр пуçне, музыка пултарулăхне аталантарма тăрăшаканскер, çĕнĕ кĕвве итлесе тÿрех ăса хываяканскер, ача-пăча пултарулăх шкулĕнче 2-мĕш çул вĕренет. Унта вăл эрнере пĕр кун çÿрет, тĕрлĕ музыка инструменчĕсемпе нотăсене вуласа выляма вĕренет. Унсăр пуçне пултарулăхне килте хăй тĕллĕн те туптать. — Киле тĕрлĕ заданисем пурнăçлама парса яраççĕ. Шкулта ăс пухнипе çеç лăпланса лармалла мар, вĕрентекен парса яракан ĕçсене хам тĕллĕн пурнăçлани пултарулăха тивĕçлĕ ат

Алевтина Ревовна — Чăваш Республикинчи Çыравçăсен союзĕн, Çĕнĕ Шупашкарти «Крылья» литература обществин членĕ, педагог, виçĕ хĕр амăшĕ. Вăл ача-пăча литературинче воспитани пĕлтерĕшне вăй кĕртет. Çавăнпа унăн хайлавĕсенче телейлĕ ачалăх сăнарланать — йĕри-тавра мĕн пулса иртнипе питĕ кăсăк- ланакан, пĕтĕмпех пĕлме тăрăшакан йăкăлт-якăлт чĕрчунсен çурисене тата хĕрачасемпе арçын ачасене. Çыравçăн хайлавĕнчи геройсем кашни самантпа савăнма пĕлеççĕ, выляма, ĕмĕтленме тата пулмасла япаласем шутласа кăларма юратаççĕ. Вĕсем çамрăк вулакансене ырă кăмăллă, тимлĕ, хăюллă та пуçаруллă пулма вĕрентеççĕ. Алевтина Корочкова — «Затейницы», «Листиковый дождь», «Удивительный компот» кĕнекесен авторĕ. Чи малтан мероприятире вĕренекенсем çыравçăн «Литературăлла Чăваш Ен, чи нумай вулакан çулталăк кĕнеки»

Апрелĕн 28-мĕшĕнче Шупашкарти «Кванториум» ача-пăча технопаркĕнче судомоделизм спорчĕн республикăри ăмăртăвĕсем иртнĕ. Унта Чăваш Енри хуласенчи тата районсенчи вĕренÿ учрежденийĕсен 7—15 çулсенчи 20 ытла вĕренекенĕ хутшăннă. Тăватă команда хушшинче пирĕн районти ачасене хушма пĕлÿ паракан центрăн Вячеслав Максимович Салаев ертсе пыракан команди те пулнă. Судомоделизм спорт ăмăртăвĕсене вĕренекенсене техника спорчĕсемпе интересленессине ÿстерес, техника пултарулăхĕн занятийĕсене явăçтарас, карап моделĕсем тăвас пĕлĕве, ăсталăха тарăнлатас тĕллевпе йĕркелеççĕ. Унсăр пуçне çакăн пек тĕлпулусем ача-пăчан пушă вăхăтне пуянлатма тата чи вăйлă спортсменсене тупса палăртма май параççĕ. Ăмăрту пĕтĕмлетĕвĕсем — Егор Козловпа /ЕК-400 модель/ Даниил Маргиданов /ЕК-600 тата EL-600 модельсем/ 2-мĕш в

Çак кунсенче эпир шкул çулне çитмен ачасемпе ялти вулавăшра экскурсире пултăмăр. Надежда Козлова биб- лиотекарь ачасене пысăк сĕтел тавра вырнаçтарчĕ. Вулавăшра хăтлă, илемлĕ. Кунта хаçат-журналпа, кĕнекесемпе паллашма, компьютерпа усă курса интернетран кирлĕ информаци илме пулать. Пÿлĕмре кĕнекесене сентресем çине вырнаçтарнă. Надежда Васильевна ачасене Ордем Гали çырнă «Аньăн вунă вăрттăнлăхĕ» кĕнекине вуласа пачĕ. Ачасем ăна тăрăшсах итлерĕç, ыйтусем çине хуравларĕç. Надежда Козлова вулавăшра чылай çул ĕçлет, унăн ăсталăхĕпе пултарулăхĕ пысăк. Çынсемпе вăл яланах тарават та кăмăллă. «Кĕнеке — пĕлÿ çăлкуçĕ, ăна юратăр», — терĕ вăл пирĕнпе сыв пуллашнă май. Вăхăт тупса вулавăша час-часах çÿреме сĕнчĕ. С.ШАЛКАНОВА, Асанкасси ача сачĕн воспитателĕ.  

Шкулта вĕренекенсене çитĕнĕвĕсене кура хаклаççĕ. Çакă тĕрĕсех те. Пултарулăхри ăнтăлушăн вара çамрăк ăру хисепе тивĕçет. Тăманлă Выçли тĕп шкулĕн 7-мĕш класĕнче вĕренекен Елизавета Зверева шăпах вĕсен йышĕнчен. Елизавета пĕрремĕш класранпах лайăх паллăсемпе çеç вĕренет. Уроксене тĕплĕн хатĕрленет вăл. Хушма литература сахал мар вулать. Шкул, район тата Раççей шайĕнчи олимпиадăсене те хастар хутшăнать, çĕнтерÿçĕсен тата призерсен йышне кĕрет. Унăн математикăпа «Кенгуру», вырăс чĕлхипе «Русский медвежонок» конкурссен дипломĕсем пур. Елизавета шыравпа тĕпчев анинче те ĕçлеме кăмăллать. Нумаях пулмасть вăл йăлана кĕнĕ республикăри «Excelsior — 2021» ăслăлăхпа практика конференцине хутшăнчĕ. Кăçал конференци апрелĕн 17-мĕшĕнче Шупашкарта пултаруллă ачасемпе çамрăксен «Эткер» центрĕнче иртрĕ.