Понедельник, 9 декабря

Сельское хозяйство

Аграрисен хĕрÿ вăхăт – вырма

Аграрисен хĕрÿ вăхăт – вырма

Вырма вăхăчĕ çитсессĕн çĕр ĕçченĕн пĕр канăç та çук — çитĕнтернĕ тыр-пула тăкаксăр пухса кĕртес тесе кунне-çĕрне пĕлмесĕр тăрăшмалла. Уяр çанталăкпа усă курса "сарă ылтăна" пÿлмесене вăхăтра кĕртсе хуни темрен те хаклă. "Труд" ЯХПК хирĕсенче ĕç кал-кал пырать, комбайнсен шавĕ таçтанах илтĕнет. "120 гектар çинче кĕрхи тулă çитĕн-тертĕмĕр. Çак кунсенче ăна çапса пĕтертĕмĕр. Тухăç кашни гектартан 25 центнерпа танлашрĕ. Халĕ комбайнсем урпа хирĕ çинче ĕçлеççĕ. Çак культура пирĕн пурĕ 170 гектар йышăнать", — паллаштарчĕ лару-тăрупа Геннадий Кузьмин агроном. Минрамиль Алимовпа Дмитрий Шуряшкин комбайнерсем вырма вăхăтĕнче "хир карапĕсенчен" анмаççĕ те темелле. Хĕрÿ ĕç вăхăтĕнче кашни минут хаклă. Решит Гибатдинов, Сергей Наумов тата Алексей Трофимов тырра йĕтем çине турттараççĕ. Йĕтем çинч
Ял чĕрĕлет

Ял чĕрĕлет

Çапла вара Чăваш Республикин 2020 — 2025 çулсенчи социаллă экономика аталанăвĕн комплекслă программине çирĕплетрĕç. Çапах та пирĕн ку тема патне пĕрре мар таврăнма тивет, мĕншĕн тесен паян республика мĕнпе пурăнать — çакна пĕтĕмпех программăра пĕр çĕре пухнă. Çапла министрсен доклачĕсем те пулчĕç, Чăваш Ен ертÿçин Олег Николаевăн комментарийĕсем те, вăл вара программăна туса хатĕрлессипе ăна йышăнассин пуçаруçи пек кăна тухса калаçмарĕ, "Регионсен аталанăвĕн тĕнчери центрĕ" акционер хупă пĕрлешĕвĕн генеральнăй директорĕ Игорь Меламед каланă пек, вăл йывăр, çапах та кăсăклă процеса хутшăнакан пулса тăчĕ. Анчах та чылай самант кадр хыçне юлчĕ. Ларусене хутшăнакансем программăна сÿтсе явас процеса вĕсене хумхантаракан проблемăсене республика ертÿлĕхĕ патне илсе çитермелли меллĕ май тесе унпа

Ял хуçалăх ĕçне чунтан парăннă

Ял хуçалăх ĕçне чунтан парăннă Вĕçсĕр-хĕрсĕр сарăлса, сарă тинĕс евĕр хумлăн-хумлăн кашласа ларакан тырă уйĕсем, пулса çитнĕ пĕрчĕсен йывăрăшне чăтаймасăр усăнса тăракан пучахсем, "сарă ылтăнпа" туп-тулли тулнă пÿлмесем... Çак ÿкерчĕксем унăн чĕрине яланлăхах кĕрсе вырнаçнă, хĕллехи çил-тăманлă каçсенче те вĕсем ун чунне ăшăтса тăраççĕ. Сăмахăм паян 24 çул "Труд" ЯХПК председателĕнче вăй хунă Василий Николаев çинчен. Çичĕ теçетке çула çывхарса пыракан-скер, паянхи кун та ял хуçалăх производство кооперативĕн ĕçĕпе интересленсех тăрать, ял хуçалăхĕ уншăн темрен те çывăх. Василий Тукай ялĕнче çут тĕнчене килнĕ, кăштахран вĕсем амăшĕпе Аслă Чурачăка куçнă. Çăкăр мĕн тути каланине, ăна ĕçлесе илес тесен чылай тар тăкмаллине пĕчĕкрен пĕлсе ÿснĕ вăл. — Ача чухне питĕ велосипедпа ярăнас килетчĕ.
Вырма вăхăчĕ  — яваплă тапхăр

Вырма вăхăчĕ — яваплă тапхăр

Акма лайăх йĕпелле, вырма лайăх типĕлле, теççĕ халăхра. Чăнах та ĕнтĕ, вырма ĕçĕсем мĕнле иртесси хуçалăхра вăй хуракансен тăрăшулăхĕнчен, ĕçченлĕхĕнчен çеç мар, çанталăкăн кăмăлĕ еплерех выляннинчен те килет. Тырă пучахĕсем тулса йывăрланчĕç те районти хуçалăхсенче ĕçлекенсем уяр кунсем çитессе чăтăмсăррăн кĕтме пуçларĕç. Халĕ хирсенче трактор-комбайн шавĕ самантлăха та лăпланмасть, кашни хĕвеллĕ кунпа туллин усă курма тăрăшаççĕ çĕр ĕçченĕсем. "Искра" колхозăн  тырă уйĕсенче те хир карапĕсем мăнаçлăн ярăнаççĕ. Александр Зайцев, Артем Мартынов тата Александр Мартынов пулса çитнĕ тырра вăхăтра çапса пĕтерес тесе тăрăшаççĕ. Николай Кошкин, Андрей Руссаков, Сергей Мартынов водительсем  тырра йĕтем çине турттараççĕ. — Вырмана эпир июлĕн 26-мĕшĕнче тухрăмăр. Пурĕ 350 гектар çинч
Пурнăçланă ĕçсене пĕтĕмлетрĕç, малашнехи плансене палăртрĕç

Пурнăçланă ĕçсене пĕтĕмлетрĕç, малашнехи плансене палăртрĕç

Августăн 6-мĕшĕнче районăн 2019 çулхи пĕрремĕш çур çулĕн социаллă пурнăçĕпе экономика аталанăвне пĕтĕмлетрĕç, малашнехи плансене палăртрĕç. Пĕтĕмлетÿ канашлăвне Чăваш Республикин сывлăх сыхлавĕн министрĕ Владимир Викторов, район пуçлăхĕ Хасиятулла Идиатуллин, район администрацийĕн пуçлăхĕ Александр Осипов, район Пухăвĕн депутачĕсем, ял тăрăхĕсен пуçлăхĕсем, предприятисемпе организацисен ертÿçисем тата ыттисем те хутшăнчĕç. Канашлу маттур та хастар ĕçлекенсене чысланинчен пуçланчĕ. Чăваш Республикин Ял хуçалăх министерствин Хисеп грамотипе "Восток" ЯХПК" бухгалтерне Мария Романовăна, Светлана Белкова бригадира, "Рассвет" ЯХПК склад заведующине Мария Ельтемеровăна, Петр Павлов лаша пăхакана, "Сюрбеево" ООО бухгалтерне Дилюза Тазетдиновăна, Н.И.Васильев фермер хуçалăхĕн бухгалтерне Тамара Ша
Çуракине хатĕрленеççĕ

Çуракине хатĕрленеççĕ

Районти ял хуçалăх производство кооперативĕсенче, колхозсенче, фермер хуçалăхĕсенче çурхи ĕçсене пуçăнма хатĕрленеççĕ. Хальлĕхе хуçалăхсенче тракторсемпе прицепсене, сÿрелемелли, акмалли, лартмалли агрегатсене хатĕрлеççĕ, юсав ĕçĕсем пурнăçлаççĕ. Унпа пĕрлех çураки ирттерме çунтармалли-сĕрмелли материалсем, минераллă удобренисем кÿрсе килеççĕ. Хуçалăхсене çураки ирттерме пĕтĕмĕшле 1850 тонна удобрени кирлĕ. Хăш-пĕр хуçалăхсем ку енĕпе çине тăрсах ĕçлеççĕ: "Слава картофелю" агрофирма 460 тонна, "Комсомольские овощи" ООО 264 тонна, "Урожай" колхоз 120 тонна, "Сюрбеево" ООО 100 тонна, "Родина" фермер хуçалăхĕ 80 тонна удобрени кÿрсе килнĕ те. Районти хуçалăхсенче паха вăрлăх акасси çине те пысăк тимлĕх уйăраççĕ. Хальлĕхе 30644 центнер вăрлăха тĕрĕсленĕ, вĕсенчен 89 проценчĕ — кондициллĕ. Эл
Тĕлпулу усăллă иртрĕ

Тĕлпулу усăллă иртрĕ

Çак кунсенче район администрацийĕн ларусен залĕнче ял хуçалăх предприятийĕсен ертÿçисемпе агрономсен семинар-канашлăвĕ иртрĕ. Унта хамăр районти хуçалăхсенчен çеç мар, Елчĕк, Муркаш районĕсенчен те специалистсем пуçтарăнчĕç. Чи малтанах район администрацийĕн ял хуçалăх, экономика тата пурлăх ыйтăвĕсен уйрăмĕн начальникĕ Инна Лепешкина районăн ял хуçалăхĕнчи пĕлтĕрхи кăтартăвĕсемпе кĕскен паллаштарчĕ. "Пирĕн умра — питĕ пысăк ĕç: çуракине тивĕçлĕ шайра ирттересси. Çавна кура эпир паян пуçтарăнтăмăр та", — палăртрĕ вăл. Инна Николаевна çурхи ака пуçлансан ĕç йĕркине пăхăнса ĕçлемелли, типнĕ курăка çунтарнă чухне асăрхануллă пулмалли çине те тимлĕх уйăрчĕ. "Сервис-Агро" наукăпа производство центрĕн специалисчĕ Марат Шарафутдинов хăйсен ĕçĕ-хĕлĕпе паллаштарчĕ. Организаци виççĕмĕш çул ĕнтĕ уд
Чи маттур дояркăсем – уявра

Чи маттур дояркăсем – уявра

Кунран-кун хĕвел ăшшăнрах та ăшшăнрах пăхни, урамра тумла сасси илтĕнме пуçлани ырă та ăшă çулталăк вăхăчĕ — çуркунне çитнине систерет. Çутçанталăк тарăн хĕл ыйхинчен вăранса пырать. Часах хĕлĕпе пуçтарăннă, халĕ сăнсăрланса хуралнă юр кĕрчĕсем ирĕлсе пĕтсе пĕрремĕш чечексем тухĕç, йывăç-курăк ешерме пуçлĕ. Шăпах çуркунне пуçламăшĕнче, çутçанталăк чĕрĕлме пуçланă вăхăтра, эпир пире пурнăç паракансен — Хĕрарăмсен кунне уявлатпăр. Çак уяв умĕн районти чи пултаруллă дояркăсене пуçтарса ĕçре тунă çитĕнÿсемшĕн чысласси йăлана кĕнĕ ĕнтĕ. Кăçал та çулталăк тăршшĕпе чи лайăх кăтартусемпе палăрнă, ĕçченлĕхĕпе хисепе тивĕçнĕ дояркăсем уява пуçтарăннă. Район администрацийĕн пуçлăхĕ Александр Осипов пуçтарăннисене çурхи уяв ячĕпе чĕререн саламланă, паянхи пекех килте те, ĕçре те йăлтах ĕлкĕрсе пыма,