Публикации

Икӗ пуҫарупа тухнӑ

Икӗ пуҫарупа тухнӑ

РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Алла Салаева Туризм комитечӗ ҫумӗнчи эксперт советне саккунсен икӗ пуҫарӑвӗпе тухнӑ. «Вӗсене командӑпа, эксперт совечӗн тата эпӗ ертсе пыракан ача-пӑчапа ҫамрӑксен туризмӗн ушкӑнӗн членӗсемпе пӗрле хатӗрленӗ. Пӗрремӗш саккун проектӗнче, Раҫҫей туриндустри союзӗн сӗнӗвӗсем ҫинче никӗсленнӗскерте, турист автобусӗсем пирки сӑмах пырать. «Турист автобусӗсем» ӑнлава вӑя кӗртни ачасен ҫулҫӳревне йӗркелекен организацисене укҫа-тенкӗ енчен тухакан йывӑрлӑхӗсене чакарма май памалла. Иккӗмӗш саккун проекчӗ туризмӑн пӗтӗмӗшле ӗҫӗ-хӗлне тата ача-пӑча туризмне йӗркелессипе ҫыхӑннӑ. Вӑл «Раҫҫей Федерацийӗнчи туризм ӗҫӗ-хӗлӗн никӗсӗсем ҫинчен» федераллӑ саккуна «экскурси», «ҫулҫӳрев», «поход» тата «экспедици» ӑнлавсене кӗртсе  туризма пырса тивекен право хутшӑнӑвӗсе
Юсавлӑ техникӑпа хире тухма шанчӑклӑ

Юсавлӑ техникӑпа хире тухма шанчӑклӑ

Техникӑна пӑхса тӑрас, унӑн ӗмӗрне вӑрӑмлатас тӗлӗшпе пирӗн округ республика                             шайӗнче те лайӑх енчен палӑрса тӑнине иртнӗ ҫул хамӑр тӑрӑхра иртнӗ канашлура Чӑваш Республикин патшалӑх техника надзорӗн тӗп испекторӗ  В.П.Димитриев та каланӑччӗ. Ҫакна кӑҫал ку вӑхӑтчен иртнӗ хуҫалӑхсенчи техника тӗрӗслевӗсем те туллин ҫирӗплетсе пачӗҫ, вӗсенчи тракторсем ҫӗр проценчӗпех техосмотр витӗр тухрӗҫ. «Рассвет» ял хуҫалӑх кооперативӗ — округра ҫӗр ӗҫӗпе те, выльӑх-чӗрлӗх отраслӗпе те ӑнӑҫлӑ ӗҫлекен хуҫалӑхсенчен пӗри. Тукайсем машинӑпа трактор паркне те ҫӗнетсех пыма тӑрӑшаҫҫӗ. Кунти «Джон Дир» маркӑллӑ 2 трактор, ытти йышши ку
Урӑхла пулма та пултараймасть

Урӑхла пулма та пултараймасть

Украина ҫӗрӗнче  ятарлӑ ҫар операцийӗ пуҫланнӑранпа ҫулталӑк иртрӗ те ӗнтӗ. Ял халӑхӗ салтаксене май пур таран пулӑшать. Фронтри ентешсене валли  укҫа-тенкӗ, апат-ҫимӗҫ, ытти япала параҫҫӗ. Ялӗ-ялӗпе пуҫтарӑнса автомашинӑсем туянса ӑсатаҫҫӗ, тимӗр кӑмакасем ӑсталаҫҫӗ тата ытти те. Пархатарлӑ ҫак ӗҫ-пуҫ пирки пӗлтернине социаллӑ тетелти ушкӑнсенче, радио, инҫекурав передачисенче, хаҫат-журнал страницисенче час-часах тӗл пулатӑн. Ҫапах та ҫынсен ыркӑмӑллӑхӗ ҫинчен татах та татах каласа парас килет. Хырхӗрри территори уйрӑмне пилӗк ял кӗрет: Хырхӗрри, Хурнай, Вӑрманхӗрри Чурачӑк, Кӗтне Пасар тата Эткер. Вӗсенчи вӑйпитти ҫынсем те ҫӗршыв уттинчен юлма шутламаҫҫӗ. Юлашки вӑхӑтра маскировка тетелӗсем ҫыхас юхӑм вӑй илчӗ. Ял-йыш ку ӗҫе хавхаланса пикенчӗ. Икӗ ялти клубра (маларах шк
Ӑсталӑх класӗ иртнӗ

Ӑсталӑх класӗ иртнӗ

Чӑваш Ен пирки «ҫӗр пин юрӑ, ҫӗр пин сӑмах, ҫӗр пин тӗрӗ ҫӗршывӗ» тесе калаҫҫӗ. Чӑнах та, тӗрӗ — хӗрарӑмсем тахҫантанпах юратакан алӑ ӗҫӗсен чи ватӑ тӗсӗсенчен пӗри. Вӗсем ӗмӗр-ӗмӗрех тӗрӗ ӗҫӗпе пурӑннӑ, унпа кил-ҫуртне, ҫи-пуҫне илемлетнӗ. Нумаях пулмасть Элпуҫри культура ҫуртӗнче Комсомольски ялӗнчи тата вырӑнти ӑстасем Валентина Константинова, Валентина Хораськина, Мария Ильязова хушпу-тухья тата капӑрлӑхсем хатӗрлес енӗпе ӑсталӑх класӗ ирттерчӗҫ. Мероприятие йӗркелекенӗ Лариса Носова заведующи пулчӗ. «Тӗрӗ ӗҫне пӗчӗк салфеткӑсенчен пуҫларӑмӑр, малтан ансатах пулмарӗ», — каласа параҫҫӗ ӗҫчен хӗрарӑмсем. Ӑстасен коллекцийӗнче 15 ҫула яхӑн пуҫтарӑннӑ илемлӗ тӗрӗсем, пуҫа тӑхӑнмалли хатӗрсем, вун-вун ытла эреш шутланать. Ӗҫӗсене йӑлана кӗнӗ техникӑпа пурнӑҫланӑ, пурте питӗ капӑр, па
Эмелпе те, ӑшӑ сӑмахпа та сиплет

Эмелпе те, ӑшӑ сӑмахпа та сиплет

Хӑв суйласа илнӗ профессие чунтан юрататӑн пулсан ӗҫ вырӑнне те хавхаланупа килетӗн. Ҫӗнӗ Кипеҫри фельдшерпа акушер пунктӗнче тӑрӑшакан Галина Николаевна Кольцова та паян яланхиллех уҫӑ кӑмӑлпа ҫитрӗ. Фельдшер ӗҫӗ ҫӑмӑл тесе калаймӑн, явалӑхӗ те пысӑк унӑн. Ҫӗнӗ Кипеҫпе Тӗвенеш ялӗсем пысӑках мар, анчах та куллен вуншар ҫын тӗрлӗ ыйтупа кӗрсе тухать унта. Паян та ирех темиҫе ҫын килме ӗлкӗрнӗ. ФАПа ытларах аслӑ ӳсӗмри ҫынсем ҫитеҫҫӗ. Ватлӑх ватлӑхах ҫав, вӗсен шӑм-шакӗ ҫанталӑк улшӑннине те хӑвӑрт туять, организмӗ те хавшасах пырать. Галина Николаевна вӗсене ӑшӑ кӑмӑлпа кӗтсе илет, мӗн хумхантарни пирки ыйтса пӗлет. «Ытла та ӑшӑ кӑмӑллӑ-ҫке вӑл, унӑн ҫепӗҫ сассине илтсен ыратни те иртсе кайнӑ пек пулать», — теҫҫӗ мучисемпе кинемейсем. Янкасси хӗрӗн ачалӑхӗ хӑй ҫулӗсенчи ялти ытти шӑ
Партизан пулса фашистсемпе кӗрешнӗ

Партизан пулса фашистсемпе кӗрешнӗ

«Наследие» шырав отрячӗ хальхи вӑхӑтра «Партизансен сукмакӗсемпе» проект пурнӑҫа кӗртет. Унпа килӗшӳллӗн Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи партизансен ушкӑнӗсен пӗлтерӗшне, партизан операцийӗсене хутшӑннӑ пирӗн ентешсене тӗпчеҫҫӗ. Хальлӗхе отряд Комсомольски районӗнче ҫуралса ӳснӗ 6 партизан ҫинчен информаци тупнӑ. Паян Кивӗ Сӗнтӗр ялӗнчен тухнӑ партизан ҫинчен каласа парас терӗмӗр. Иван Гаврилович Кокшин 1919 ҫулхи декабрӗн 30-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Ҫемье ҫӗр ӗҫӗпе пурӑннӑ, килти хуҫалӑха тытса пынӑ. 8 ҫулта Иван Кокшин Кивӗ Сӗнтӗрти тулли мар вӑтам шкулта ӑс пухма пикеннӗ, 1935 ҫулта шкул пӗтернӗ. Ҫав ҫулах Патӑрьелӗнчи педагогика училищине вӗренме кӗнӗ, 3 ҫултан ӑна ӑнӑҫлӑ вӗҫленӗ. Вӑл активист, общественник пулнӑ. 1933 ҫулта ирттернӗ халӑх ҫыравне хутшӑннӑ, ҫакӑншӑн ӑна СНА СССР Тав
Техника юсавлӑ — ӗҫе  тухма шанчӑклӑ

Техника юсавлӑ — ӗҫе  тухма шанчӑклӑ

Уй-хирте хӗрӳ ӗҫсем пуҫланиччен ҫулсеренех тракторсене техника тӗрӗслевӗ витӗр кӑлараҫҫӗ.  Юлашки ҫулсенче пирӗн округри техосмотр «Слава картофелю» тата «Комсомольские овощи» агрофирмӑсенчен пуҫланать, ҫакӑ кунти тракторсем ҫӗнӗрех пулнинчен ҫеҫ мар, механизаторсем хӑйсене шанса панӑ техникӑна кирлӗ шайра пӑхса тӑнинчен те килет. Асӑннӑ агрофирмӑсем хамӑр округра анчах мар, республика шайӗнче те тӗш-тырӑ, ҫӗрулми, пахча-ҫимӗҫ туса илес енӗпе ӑнӑҫлӑ ӗҫлекенсен йышӗнче.  Вӗсем усӑ куракан ҫӗр лаптӑкӗсен калапӑшӗ те аванах пысӑк.  Хамӑр тӑрӑхра ҫеҫ мар, кӳршӗ округсенче те пур.  Ҫавӑнпа та механизаторсен ӗҫе кайнӑ чухне аслӑ ҫулсем ҫине те тухма тивет.  Кун пек чухне техника юсавлӑхӗ уйрӑмах пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Агофирмӑсенчи «Джон Дир» маркӑллӑ 11, «МТЗ-1025» маркӑллӑ 8, «МТЗ-82» маркӑл
Паттӑра асра тытса – турнир

Паттӑра асра тытса – турнир

Паянхи лӑпкӑ мар лару-тӑрура чӑн-чӑн паттӑрсем, чӑваш улӑпӗсем, Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫисем Украинӑри ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнса малти ретре нацистсемпе кӗрешеҫҫӗ.  Шел пулин те, вӑрҫӑ юн юхмасӑр пулмасть.  Пирӗн муниципаллӑ округра та мирлӗ тӳпешӗн кӗрешсе пуҫне хунисем пур.  Мартӑн 25-мӗшӗнче ентеше, Комсомольски ялӗнче ҫуралса ӳснӗ, Украина ҫӗрӗнче паттӑрла пуҫне хунӑ, «Хӑюлӑхшӑн» орден кавалерне Геннадий Павлова халалласа ирӗклӗ майпа  кӗрешес енӗпе турнир иртнӗ. Мероприятие Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗн 6-мӗш кадет класӗн вӗренекенӗсем уҫнӑ.  Муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Александр Осипов хӑйӗн сӑмахӗнче Геннадий Павловӑн амӑшӗпе кукамӑшне, Вера Геннадьевнӑпа Галина Андреевнӑна, хӑюллӑ та патвар ывӑл, мӑнук  ҫитӗнтернӗшӗн тав тунӑ, паянхи лару-тӑрура нацизма ҫӗн
Саламланӑ, чысланӑ, наградӑсем панӑ

Саламланӑ, чысланӑ, наградӑсем панӑ

Пирӗн округри ҫынсен пурнӑҫне хаваслӑх кӳрес, канӑвне усӑллӑ та интереслӗрех йӗркелес тӗлӗшпе 25 культура ҫурчӗ, 7 клуб ӗҫлет.  Вӗсенче тӑтӑшах кӑсӑклӑ мероприятисем йӗркелеҫҫӗ.  Тӗп тата ача-пӑча библиотеки, ялсенчи 16 вулавӑш кӗнекесене юратакансен кӑмӑлӗсене туллин тивӗҫтерес тесе тӑрӑшать.  Тӑван ен историйӗпе паллашас текенсем валли «Ҫӗр тата ҫынсем» музей алӑкӗ уҫӑ, кунтах  хамӑрӑн пултаруллӑ ентешсен ӗҫӗсен выставкисемпе те час-часах паллашма пулать.  Округри искусствӑсен шкулӗнче преподавательсем ачасене илемлӗх тӗнчине илсе кӗреҫҫӗ, юрӑ-ташӑпа туслашма, ӳнер искусствин ӑсталӑхне алла илме пулӑшаҫҫӗ.  Архив секторӗнче пӗлтерӗшлӗ документсене упрас енӗпе вӑй хураҫҫӗ.   Мартӑн 25-мӗшӗ — Культура ӗҫченӗсен кунӗ.  Ҫак ятпа Комсомольскинчи культура ҫуртӗнче савӑнӑҫлӑ уяв ирттерни пи
Ашшӗ-амӑшӗ ППЭ тытнӑ

Ашшӗ-амӑшӗ ППЭ тытнӑ

Вӗрентӳпе наука сферине тӗрӗслекен федераллӑ служба пуҫарнипе юлашки ҫулсенче Пӗтӗм Раҫҫейри «Пӗрле тытатпӑр.  Ашшӗ-амӑшӗ ППЭ памалли кун» акци ирттересси йӑлана кӗчӗ.  Мартӑн 24-мӗшӗнче асӑннӑ акци шайӗнче Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗнче экзамен ирттернӗ.  Мероприятие кӑҫал 11-мӗш класран вӗренсе тухакансен ашшӗ-амӑшӗ хутшӑннӑ. Пӗрлехи патшалӑх экзаменӗ пуҫланас умӗн муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗн социаллӑ ыйтусемпе ӗҫлекен ҫумӗ — вӗренӳ пайӗн начальникӗ Ю. Н. Митюков, информаципе методика центрӗн директорӗ, ППЭ ирттерекен пунктӑн ертӳҫи  Л. М. Антонова, пункт йӗркелӳҫи Анна Кольцова тата экзамен тытакан ашшӗ-амӑшӗ хутшӑннипе малтанах ҫавра сӗтел пулнӑ.  Унта йӗркелӳҫӗсем 2023 ҫулта патшалӑх пӗрлехи экзаменне ирттермелли уйрӑмлӑхсем пирки каласа панӑ.   Ҫав кун ашшӗ-амӑшӗ хӑйсен ачис