Суббота, 24 мая

Публикации

Май162025 - РедакцияНет Ответов
Ҫӗнтерӳ уявӗ мӑнаҫлантарать

Ҫӗнтерӳ уявӗ мӑнаҫлантарать

Ҫамрӑк армеецсен парачӗ, ретроавтомобильсен куравӗ, салтак пӑтти, уяв концерчӗ... Совет халӑхӗ Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра ҫӗнтернӗренпе 80 ҫул ҫитнине халалланӑ Комсомольскинчи уява халӑх йышлӑн пуҫтарӑнчӗ. Хаяр вӑрҫӑ вучӗ сӳннӗренпе темиҫе ӑру ылмашӑнчӗ пулсан та ҫак куна эпир яланах асра тытатпӑр. Ҫӗнтерӳ уявӗ куҫҫульлентерет те, мӑнаҫлантарать те.  Иртнӗ ӗмӗрӗн 40-мӗш ҫулӗсенчи пекех халӗ те пирӗн халӑх тӑшманпа кӗрешет, ҫӗршыв ирӗклӗхӗшӗн юн тӑкать. Украина ҫӗрӗнче ҫӗршыв чысне хӳтӗлекенсем — паянхи кун геройӗсем. Ҫавӑнпа та уява йыхравланӑ хаклӑ хӑнасем хушшинче тыл ветеранӗсемпе «вӑрҫӑ ачисем» ҫеҫ мар, ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансем тата вӗсен ҫемйисем пулчӗҫ. «Паян Раҫҫей каллех ирӗклӗхшӗн тата мирлӗ пурнӑҫшӑн кӗрешет. Аслӑ Ҫӗнтерӳ тунӑ салтаксен мӑнукӗсемпе мӑнмӑнук
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Уй-хир ешӗл тумпа витӗнет

Уй-хир ешӗл тумпа витӗнет

Округри ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе фермер хуҫалӑхӗсен хирӗсем ешӗл тумпа витӗнсе пыраҫҫӗ. Майӑн 15-мӗшӗнче тӗпрен илсен пӗрлешӳллӗ хуҫалӑхсем пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши тырӑсене акассине вӗҫленӗ. Вӗсене 9430 гектар ҫине акса хӑварнӑ. Вӑл шутран: 3459 гектар ҫурхи тулӑ, 4243 гектар урпа, 1249 гектар сӗлӗ, 479 гектар пӑрҫа йышши тырӑсем. Хальхи вӑхӑтра округра ҫӗрулми лартас ӗҫсем пыраҫҫӗ. «Слава картофелю» агрофирма, «Рассвет» ял хуҫалӑх кооперативӗ, Н.Г.Самаринӑн фермер хуҫалӑхӗ 165 гектар ҫине «иккӗмӗш  ҫӑкӑр» лартнӑ. «Комсомольские овощи» агрофирма 20 гектар кишӗр акнӑ.  Ял хуҫалӑх предприятийӗсенче ытти культурӑсене акасси малалла пырать. Минзаит Зайнуллин.
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Райпо команди палӑрнӑ

Райпо команди палӑрнӑ

Ҫак кунсенче Сӗнтӗрвӑрринче гастрономи уявӗ — «Вкусы Чувашии» фестиваль иртнӗ. Унта талантлӑ поварсемпе чӑваш апат-ҫимӗҫне юратакансем пуҫтарӑннӑ. Фестивальте 17 команда тупӑшнӑ. Вӗсем хӑйсем пӗҫерсе килнӗ чӑваш апат-ҫимӗҫӗсене илемлӗн вырнаҫтарса презентаци сӗтелӗсем хатӗрленӗ, дегустаци ирттернӗ. Пӗтӗмлетӳсем тӑрӑх Комсомольски райповӗн «Комбинат питания» ООО (директорӗ М.Н. Федотова) 2-мӗш вырӑна тухма пултарнӑ.  Райпо командине  (председателӗ С.Н.Грачева) «Вкусы Чувашии» фестивальте   ҫӳллӗ шайра палӑрнӑшӑн ӑшшӑн саламлатпӑр!
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Проектсем ӗҫе кӗмелле

Проектсем ӗҫе кӗмелле

Аслӑ экономика канашӗн президиумӗ ҫӗнӗ форматпа пӗрремӗш хут пуҫтарӑннӑ. Ларура Чӑваш Республикин Экономикӑпа социаллӑ пурнӑҫ аталанӑвӗн 2020—2025 ҫулсенчи комплекслӑ программине (КПСЭР) пурнӑҫлассине, унӑн инфраструктура тата инвестици проекчӗсене тарӑннӑн пӑхса тухнӑ. Стратеги докуменчӗсене хатӗрленӗ чухне социологи ыйтӑмӗсене, тишкерӳ ӗҫне, аталану ҫул-йӗрӗсене, округсемпе хуласен хастарӗсен сӗнӗвӗсене шута илӗҫ. Чӑваш Енӗн комплекслӑ программине 600 ытла инвестици тата 2350 ытла инфраструктура проекчӗ кӗрет. Программӑна пурнӑҫлас ӗҫри ҫитӗнӳ республикӑра пурӑнакан кашни ҫыннах унта хутшӑннинчен килет. Олег Николаев, Чӑваш  Республикин  Пуҫлӑхӗ: «Ҫулталӑк вӗҫленнӗ ҫӗре кашни муниципалитет хӑйӗн аталанӑвӗн мастер-планне хатӗрлеме тивӗҫ. Эпир ҫак программӑсене хӳтӗлеме стр
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Ҫемье кунне уявларӗҫ

Ҫемье кунне уявларӗҫ

Майӑн 15-мӗшӗнче Комсомольскинчи этнобиблиотекӑра Пӗтӗм тӗнчери ҫемье кунне уявларӗҫ. Унта Михеевсен, Столяровсен, Соколовсен, Ефремовсен, Морозовсен тата Кокоревсен ҫемйисем тӗрлӗ конкурссенче тупӑшрӗҫ, викторинӑра пӗлӗвне тӗрӗслерӗҫ. Ҫавӑн пекех «Манӑн ҫемье йывӑҫҫи»  ӑсталӑх класӗ иртрӗ. Унта хутшӑнакансем пурнӑҫ йывӑҫҫи ӳкерсе ҫемье композицийӗсем хатӗрлерӗҫ. Инна ЯДРОВА.
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ

Иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ

Майӑн 5—6-мӗшӗсенче Ҫӗнӗ Шупашкарти 1-мӗш номерлӗ спорт шкулӗнче Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра Ҫӗнтерӳ тунӑранпа  80 ҫул ҫитнине  халалласа «В.Г.Надеждина мемориалӗ» Пӗтӗм Раҫҫейри ҫӑмӑл атлетсен ӑмӑртӑвӗ пулса иртнӗ. Пирӗн округри «Кӗтне» спорт шкулӗн воспитанници  Карина Ильина унта хутшӑннӑ. Вӑл 800 метра чупса 2007—2009 ҫулсенче ҫуралнӑ хӗрачасем хушшинче  иккӗмӗш вырӑн ҫӗнсе илнӗ. Маттур спортсменкӑна саламлатпӑр, малашне те ӑнӑҫусем сунатпӑр. (Хамӑр инф.).
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Ҫемье ӑшши – чи пахи

Ҫемье ӑшши – чи пахи

«Ылтӑн» туй — ҫемьешӗн питӗ паллӑ, пӗлтерӗшлӗ кун. Ҫак уявччен пӗр-пӗринпе килӗштерсе, шӑкӑл-шӑкӑл калаҫса пурӑнакан ҫемьесем чӑннипех те телейлӗ. Вӗсенче ӑнлану, ӑшӑлӑх, шанчӑклӑх хуҫаланать. Ҫак кунсенче Нӗркеҫ ялӗнче пурӑнакан Любовь Арсентьевнӑпа Николай Андреевич Морозовсем те «ылтӑн» туйне уявланӑ. Хирти Сӗнтӗр территори уйрӑмӗн начальникӗ Валентина Салмина мӑшӑра уяв ячӗпе ӑшшӑн саламласа Комсомольски муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗн Николай Раськинӑн Тав хутне тата парне панӑ. Валентина Алексеевна юбилярсене ҫирӗп сывлӑх, иксӗлми телей тата ҫемье ӑшши суннӑ.  Морозовсем ырми-канми ӗҫӗпе ял ҫинче хисеп ҫӗнсе илнӗ. Ҫемье пуҫӗ мӗн тивӗҫлӗ канӑва тухичченех «Гигант» колхозра водительте вӑй хунӑ. Унӑн пӗтӗмӗшле ӗҫ стажӗ — 45 ҫул. Любовь Арсентьевна нумай ҫул «Госсортучастокра» ӗҫл
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Хӑтлӑх кӗртмелли вырӑнсемшӗн

Хӑтлӑх кӗртмелли вырӑнсемшӗн

Пӗтӗм Раҫҫейри сасӑлав малалла пырать. Пирӗн округра пурӑнакансен Комсомольски ялӗн центрӗнчи «Таныш» пасар умӗнчи лаптӑка тирпей-илем кӗртессишӗн тата Комсомольскинче универсаллӑ спорт площадки тӑвассишӗн сасӑламалла. Хӑвӑр сассӑрсене эсир zagorodsreda.ru платформӑна кӗрсе Патшалӑх пулӑшӑвӗн (Госуслуги) аккаунчӗ урлӑ пама  пултаратӑр. Округра пурӑнакансем сасӑлава хастар хутшӑнаҫҫӗ. Хамӑр пурӑнакан вырӑн илемлӗ те хӑтлӑ пулни пуриншӗн те аван. Кам халиччен сасӑлава хутшӑнман, вӗсем июнӗн 12-мӗшӗччен хӑйсен сассисене пама пултараҫҫӗ. Эсир суйласа илнӗ вырӑнсене тирпей-илем кӗртессине Пӗтӗм Раҫҫейри «Хӑтлӑ хула хутлӑхӗ» наци проекчӗпе пурнӑҫлаҫҫӗ.
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Из семьи крылатых

Из семьи крылатых

(Продолжение) Перед строем летного состава авиаэскадрильи за проявленное мужество в воздушных боях, командир полка полковник Мозговой С. торжественно вручил Будакову Н. орден Красной Звезды. Тут же младшего лейтенанта ожидало и другое известие. Командир авиаэскадрильи, Герой Советского Союза, майор Васильев Н. ознакомил присутствующих с приказом о назначении Будакова Н. ведомым звена штурмовых самолетов, а коммунисты, хорошо знавшие бесстрашие летчика в воздушных боях, видевшие в нем глубокую порядочность, отзывчивость и неравнодушие к вопросам сослуживцев, вскоре избрали Николая Владимировича своим парторгом. Не однажды Будаков Н. водил свое звено отважных «соколов» на штурмовку наземных целей врага и на уничтожение фашистских стервятников в воздухе. В руках умелого летчика штурмо
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Унӑн сӑнарӗ – пирӗншӗн тӗслӗх

Унӑн сӑнарӗ – пирӗншӗн тӗслӗх

Ҫӗршыври нумай-нумай ҫемье пекех Аслӑ Чурачӑкри Мария Мироновнӑпа Григорий Лукиянович Лукияновсем те малашлӑха, мирлӗ пурнӑҫа шаннӑ. ,мӗчӗсемпе тӗллевӗсем те чылай пулнӑ вӗсен. Ҫемье пуҫӗ, пӗчӗккӗллех ашшӗсӗр тӑрса юлнӑскер, ачаранах нуша-терт курса ӳснӗ. Апла пулсан та ялти пуҫламӑш шкула пӗтерме май тупнӑ.  1931 ҫулта вӑл Улатӑрти счетоводсем хатӗрлекен  3 уйӑхлӑх курса вӗренме кайнӑ. Ун хыҫҫӑн ялти потребительсен обществи ҫумӗнчи столовӑй заведующийӗнче ӗҫленӗ.  Хӗрлӗ Ҫарта службӑра пулнӑ хыҫҫӑн яла таврӑннӑ. «Заветы Ильича» колхозра тӑрӑшаканскере председатель пулма суйлаҫҫӗ. Кайран вӑл Аслӑ Чурачӑк ял Совечӗн секретарӗнче, Йӗпреҫ  РПС райсоюзӗн председателӗнче, Чкаловски ҫу завочӗн Комсомольски районӗнчи инспекторӗнче ӗҫлет. Финн вӑрҫи пуҫлансан каллех ӑна ҫара
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Тӑван чӗлхе яланах янратӑр

Тӑван чӗлхе яланах янратӑр

Республикӑра чӑвашла калаҫакансем сахалланса пыни регион ертӳлӗхне, наука ӗҫченӗсене, культура сферинче тӑрӑшакансене, тӑван чӗлхене чунтан юратакансене пӗрремӗш ҫул мар ӗнтӗ пӑшӑрхантарать. Ҫамрӑксем ялтан тухса кайсанах чӑваш чӗлхине «манаҫҫӗ», ачисене те мӗн пӗчӗкрен вырӑсла пуплеме хӑнӑхтараҫҫӗ. Малашне те ҫаплах пулсан чӑваш чӗлхи пач пӗтме пултарасси пурне те шухӑшлаттарать. Ҫавна май Чӑваш Енре тӑван чӗлхене упрассине аталану ҫулӗ ҫинчи пӗлтерӗшлӗ тӗллевсен шутне кӗртнӗ.   Чӑваш чӗлхине сыхласа хӑварас, ӑна пӗтме парас мар тӗллевпе республикӑра юлашки ҫулсенче уйрӑмах нумай ӗҫ пурнӑҫлаҫҫӗ. Регион ертӳҫин Олег Николаевӑн хушӑвӗпе 2020 ҫулта «Чӑваш чӗлхине упрасси, вӗрентесси тата аталантарасси» подпрограмма ӗҫлеме пуҫланӑ. Вӑл «Культура аталанӑвӗ» программӑна кӗрет. Унп
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Пӗрлӗхре – вӑй

Пӗрлӗхре – вӑй

Малта пыракан опыта анлӑн сарма тата пӗтӗмлетме 2022 ҫултан пуҫласа тӑван чӗлхене вӗрентекенсен «Пӗрлӗхре — вӑй» регионсем хушшинчи форумӗ иртет. Кӑҫал та вӑл питӗ тухӑҫлӑ пулнӑ, 200 ытла педагог пӗрле пуҫтарӑнса чӗлхесене вӗрентес ӗҫе лайӑхлатассипе ҫыхӑннӑ ыйтусене сӳтсе явнӑ (сӑн ӳкерчӗкре — уяв саманчӗ). Форумра Пушкӑрт Республикинчен, Тутарстанран, Мордови Республикинчен, Чӗмпӗр тата Иркутск облаҫӗсенчен килнӗ специалистсем хӑйсен опычӗпе паллаштарнӑ, тӑван чӗлхепе литературӑна аталантарма, халӑх йӑли-йӗркине упрама пулӑшакан мелсене сӳтсе явнӑ. Ача сачӗсенче ӗҫлекенсем, пуҫламӑш классене вӗрентекенсем те форумӑн пултарулӑх лабораторийӗсене хутшӑнса хӑйсен пӗлӗвне пуянлатнӑ. Ҫавӑн пекех И.Я.Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче ӑслӑлӑхпа практика конференцийӗ тата ӑсталӑх
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Хаҫатсем те, кӗнекесем те – чӑвашла

Хаҫатсем те, кӗнекесем те – чӑвашла

Чӑваш чӗлхи эрнинче иртнӗ канашлура ЧР культура, национальноҫсен ӗҫӗсен тата архив ӗҫӗн министрӗ Светлана Каликова чӑваш чӗлхине упраса хӑварас ӗҫе массӑллӑ информаци хатӗрӗсем те пысӑк тӳпе хывнине палӑртнӑ. Республикӑра патшалӑх массӑллӑ информаци хатӗрӗсен 80,6 проценчӗ, Чӑваш наци телекуравӗн программисен 56 проценчӗ, Чӑваш наци радиовӗн программисен 75 проценчӗ, «Тӑван радион» программисен 51 проценчӗ чӑвашла тухса тӑраҫҫӗ. Чӑвашла кӗнекесем кӑларасси ҫине те паянхи кун пысӑк тимлӗх уйӑраҫҫӗ. 2024 ҫулта патшалӑх заказӗпе 32 тӗрлӗ кӗнеке пурӗ 34,2 пин экземплярпа пичетлесе кӑларнӑ, ҫав шутра ачасем валли — 21 тӗрлӗ кӗнеке пурӗ 20,7 пин экземплярпа. Кӑҫал 35 чӑваш кӗнекине 36,4 пин экземплярпа пичетлесе кӑларма планлаҫҫӗ, ҫав шутра 28 кӗнеки (пурӗ 29,6 пин экземплярпа) — ачасем валл
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Диктант ҫырнӑ, пӗлӗвне тӗрӗсленӗ

Диктант ҫырнӑ, пӗлӗвне тӗрӗсленӗ

Чи сулмаклӑ мероприятисенчен пӗри — Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ. Юлашки 5 ҫулта унта ҫӗршывӑн тӗрлӗ регионӗсенче пурӑнакан 50 пин ытла ҫын хутшӑннӑ. Палӑртса хӑвармалла, чӑваш чӗлхине пирӗн республикӑра ҫеҫ мар, чӑвашсем йышлӑн пурӑнакан ытти вырӑнсенче те вӗренеҫҫӗ, ҫав шутра Чӗмпӗр тата Оренбург облаҫӗсем, Тутар тата Пушкӑрт Республикисем, Самар облаҫӗнче те ҫакӑн пек шкулсем пур. Кӑҫал Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ апрелӗн 23-мӗшӗнче иртнӗ. Ятарлӑ вырӑнта пӗлӗвне тӗрӗслес текенсем И.Я.Яковлев ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх педагогика университетӗнче, И.Н. Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнче, Шупашкар хулин Н.В.Никольский ячӗллӗ професси колледжӗнче, Чӑваш наци библиотекинче, Чӑваш Республикин вӗренӳ институтӗнче, чӑвашсем пурӑнакан е ӗҫлекен вырӑнсенчи вӗренӳ тата культура организацийӗсенче ҫырнӑ.
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Нумай мероприяти иртнӗ

Нумай мероприяти иртнӗ

Республикӑра чӑваш чӗлхине упраса хӑварас, ӑна халӑх хушшинче анлӑн сарас тесе нумай ӗҫ пурнӑҫлани сисӗнет. Апрель уйӑхӗнче иртнӗ чӑваш чӗлхи эрни те чылай мероприятипе асра юлчӗ. Ача сачӗсенче, шкулсенче, культура учрежденийӗсенче, библиотекӑсенче калаҫусем, вӑйӑсем, Яковлев вулавӗсем, конкурссем ирттерчӗҫ, чӑвашла юрӑсем шӑрантарса, чӑваш ташши ташласа савӑнчӗҫ (сӑн ӳкерчӗкре — «Рябинушка» ача садӗнче чӑваш чӗлхи кунне уявланӑ самант). Чӗлхене лайӑх пӗлменнисем те халӑх йӑлисемпе, культурипе киленсех паллашрӗҫ. Чӑваш чӗлхи эрни иртсе кайнӑ хыҫҫӑн та ҫакнашкал мероприятисем час-часах иртессе, чӑваш чӗлхи таврара уҫҫӑн янӑрасса, ачасем те, ҫамрӑксем те пӗр вӑтанмасӑр чӑвашла пуплессе чунтан шанас килет.
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Чӑваш чӗлхи асамлӑ кӗвӗ евӗр

Чӑваш чӗлхи асамлӑ кӗвӗ евӗр

Пирӗн округ талантлӑ ҫынсемпе пуян. Куҫ тулли чечеклӗ улӑхсемпе, шӑрӑхра хыр шӑршиллӗ сулхӑн парнелекен вӑрмансемпе, вӗҫӗ-хӗррисӗр хирсемпе илӗртекен Кӗтне тӑрӑхӗ хӑйӗн сӑпкинче сиктерсе нумай ӳнерҫе, ҫыравҫа, сӑвӑҫа пултарулӑх ҫулӗ ҫине кӑларнӑ. Паян сире, хаклӑ вулаканӑмӑрсем, тӑван тӑрӑхра ҫуралса ӳснӗ поэтсен чӑваш чӗлхине халалланӑ сӑввисемпе паллаштаратпӑр. Поэзи анинче сулмаклӑ утӑмсем тӑвакансене те, тинтерех ҫеҫ алла калем тытнӑ хастарсене те пӗр шухӑш пӗрлештерет: тӑван чӗлхерен хакли, унран ырри нимӗн те ҫук.  Чӑваш чӗлхи Эп нихӑш чӗлхене те  хурламастӑп, Тӑван чӗлхем ҫапах та хаклӑ теп. Ӑҫта пулсан та чӑвашла   манмастӑп, Чӑваш чӗлхи вӑл маншӑн  сывлӑш пек. «Чӑваш чӗлхи ялтан тухма  кӑна вӑл», Хӑш чух тиркеҫҫӗ вӗҫкӗн-пуҫтахсем.
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Сцена ҫинче – чӑваш спектаклӗсем

Сцена ҫинче – чӑваш спектаклӗсем

Чӑваш Енри театрпа концерт учрежденийӗсем те тӑван чӗлхене халӑх хушшинче анлӑн сарас енӗпе ӗҫлеҫҫӗ. Сӑмахран, 2022 ҫулта чӑвашла ҫырнӑ пьесӑсен регионсем хушшинчи конкурсӗ иртнӗ. Ҫӗнтерӳҫӗсен пьесисем тӑрӑх хатӗрленӗ спектакльсене Ҫеҫпӗл Мишши ячӗллӗ ҫамрӑксен театрӗн тата К.В.Иванов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх академи драма театрӗн сценисем ҫинче кӑтартнӑ. Кӑҫал та ҫакӑн пек конкурс иртет. Унта заявкӑсене июнӗн 1-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ.  
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Паттӑр парттисем – астӑвӑм паллисем

Паттӑр парттисем – астӑвӑм паллисем

Элпуҫ территори уйрӑмӗнче пурӑнакансемшӗн майӑн 6-мӗшӗ пурин асӗнче те юлмалли самантпа палӑрса юлчӗ. Хирти Явӑш вӑтам шкулӗнче кунта пӗлӳ, воспитани илсе ҫитӗннӗ, кайран ятарлӑ ҫар операцийӗнче Тӑван ҫӗршыва хӳтӗлесе паттӑррӑн пуҫ хунӑ  салтаксене асӑнса «Паттӑрсен парттисене» уҫрӗҫ. Рузалин Зинетьянович Азизов, Раниф Фидаилович Феткуллин, Шамиль Рауфович Фаряхов  шкулта вӗреннӗ чухне пур енӗпе те лайӑххипе палӑрса тӑнӑ. Ҫӗршыв ыйтсан  вӗсем ӑна хӳтӗлеме тухса кайнӑ. «Ҫак парттӑсем ахаль сӗтел-пукан анчах мар. Вӗсем асӑну, мӑнаҫлӑх, тав тунин символӗсем. Кашни вӗренекенех вӗсене перӗнсен ӑрусен ҫыхӑнӑвне туйса, Тӑван ҫӗршыв хаклӑлӑхне ӑнланса илме пултартӑр. Вилнӗ паттӑрсем тӗслӗх пулса тӑччӑр», —  терӗ шкул директорӗ  Н.Г.Ильин. Мероприятие уҫнӑ ҫӗрте патт
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Асӑну хӑми ҫинче – 6 ят

Асӑну хӑми ҫинче – 6 ят

Ҫӗнтерӳ кунӗ умӗн округри ялсенче вӑрҫӑ паттӑрӗсене асӑнса нумай мероприяти йӗркелерӗҫ. Шурут ялӗнче те асра юлмалли пулӑм пулса иртрӗ — Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра ҫапӑҫнӑ летчик-ентешсен ячӗпе Асӑну хӑми уҫрӗҫ. Йӑлмахва ялӗнче пурӑнакан Павел Зайцев (унӑн салтак ҫулӗсем шӑпах авиаципе ҫыхӑннӑ пулнӑ) тата Комсомольскинчи Валерий Павлов таврапӗлӳҫӗсем тӑрӑшнипе Шурут территори уйрӑмӗнче ҫуралса ӳснӗ 6 летчикӗн ятне уҫӑмлатма май килнӗ. Вӗсем: Антон Иванович Анисимов, Александр Михайлович Белкин, Климентий Иванович Коновалов, Егор Федотович Смирнов, Сергей Кузьмич Федоров тата Харитон Николаевич Улжусев. Шӑпах вӗсен ячӗсене Асӑну хӑми ҫине кӗртнӗ. Территори уйрӑмӗн начальникӗ Сергей Маштанов хӑйӗн сӑмахӗнче вӑрҫӑ паттӑрӗсене асра тытасси пирӗн тивӗҫ пулнине палӑртрӗ, пурне те мирлӗ тӳ
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Вӑрҫӑ ҫинчен кӗнекесем вулатпӑр

Вӑрҫӑ ҫинчен кӗнекесем вулатпӑр

Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра Ҫӗнтерӳ тунӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалласа Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗнче «Вӑрҫӑ ҫинчен кӗнекесем вулатпӑр» патриотизмла акци ирттертӗмӗр. Унта 3—9-мӗш классенче вӗренекен 280 ытла ача хутшӑнчӗ. «Вӑрҫӑ ҫинчен кӗнекесем вулатпӑр» конкурс виҫӗ номинаципе пулчӗ: «Чи хастар вулакан», «Вуласа тухнӑ кӗнекене чи лайӑх хак паракан» тата «Вуласа тухнӑ кӗнеке пирки чи лайӑх ӳкерчӗк». Ҫакӑ ачасене хӑйсем паллашнӑ кӗнекере мӗн ҫинчен ҫырнине лайӑх ӑнланма, нумайлӑха асра тытма май парас тӗлӗшпе пӗлтерӗшлӗ пулчӗ. «Чи хастар вулакан» ята 8-мӗш «б» класра вӗренекен Мария Косова ҫӗнсе илчӗ. Вӑлах хӑй вуланӑ кӗнекене чи лайӑх хак паракан та пулчӗ. 3-мӗш «а» класри Амина Фасхутдинова, Анастасия Кокорева, Антон Хурасев, Яна Жукова, 6-мӗш «к» класри  Виктория Соловьев
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Ҫӗнӗ палӑк уҫрӗҫ

Ҫӗнӗ палӑк уҫрӗҫ

Пирӗн округри Киров поселокӗ Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ хыҫҫӑн, 1948 ҫулта пуҫланса кайнӑ. Хамӑр районти Нӗркеҫ, Хирти Сӗнтӗр, Хирти Ӗнел, Тӗвенеш тата  Елчӗк районӗнчи  ялсенчен кунта куҫса килнисем хушшинче хаяр вӑрҫӑра Тӑван ҫӗршыв ирӗклӗхӗшӗн ҫапӑҫнисем те пулнӑ. Чылайӑшӗн ҫывӑх ҫыннисем фронтра пуҫ хунӑ. Вӑрҫӑра вилнисен ячӗсене малтан пурӑннӑ ялсенчи палӑксем ҫинче палӑртнӑ-ха. Анчах та Киров поселокӗнче вӗсене палӑртнӑ ятарлӑ вырӑн пулман. Кӑҫал Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра Ҫӗнтерӳ тунӑранпа 80 ҫул ҫитнӗ май кунти пуҫаруллӑ ҫынсем, ял-йыш тӑрӑшнипе палӑк тума шутланӑ. Ӑна Ҫӗнтерӳ  уявӗн кунӗ умӗн, майӑн 8-мӗшӗнче савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫрӗҫ. Кӑҫал Раҫҫейре Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫин, Чӑваш Енре Ҫӗнтерӳпе патриотлӑх ҫулталӑкӗсем пулнӑ май ку уйрӑмах пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Палӑка уҫнӑ
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Паттӑрсем умӗнче пуҫ тайрӗҫ

Паттӑрсем умӗнче пуҫ тайрӗҫ

Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ О.А.Николаев Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра вилнисене тата унта хутшӑннисене асӑнса лартнӑ асӑну вырӑнӗсемпе палӑксене тирпей-илем кӗртме хушнӑччӗ. Темиҫе ҫул каялла Ҫӗнӗ Шӑхран ялӗнчи кивӗ палӑка та ҫӗнетнӗччӗ. Анчах та унта вӑрҫӑ паттӑрӗсен ячӗсем ҫукчӗ. Г.В.Атласкин пуҫарӑвӗпе кӑҫал унта ӗҫсем пуҫланчӗҫ. В.Миронов, Ю.Васильев, А.Петров, П.Чукмарев, Олегпа Анатолий Смирновсем,  В.Ильин тата ялти ытти  хастар ҫынсем тӑрӑшнипе, Григорий Васильевич ертсе пынипе кӗске вӑхӑтрах палӑк патӗнче ялтан вӑрҫӑ хирне тухса кайнӑ ҫынсен ячӗсене ҫырнӑ стелӑсем вырнаҫтарчӗҫ. Халӗ ватти-вӗтти унта пырса ҫапӑҫу хирӗсенчен таврӑнайманнисен тата фронтран килсен мирлӗ ӗҫре тӑрӑшнӑ ҫынсен ячӗсене вуласа вӗсен умӗнче пуҫ тайма пултарать. Ялти хӗрарӑмсем палӑк умне чечексем л
Подробнее
Май162025 - РедакцияНет Ответов
Реализуется проект по профориентации

Реализуется проект по профориентации

Куда пойти учиться, чтобы завтра не остаться без работы? Найдется ли для меня место на этом рынке труда? Чему нужно учиться уже сегодня, чтобы завтра быть востребованным? Решение данной задачи может быть найдено при условии, что в систему профессиональной ориентации и содействия профессиональному самоопределению обучающихся будут вовлечены не только школы, но и образовательные организации среднего профессионального и высшего образования, а также компании-работодатели — т.е. будет присутствовать преемственность и согласованность действий всех участников на каждом из этапов этого процесса. Справиться с этими задачами школьникам Чувашии поможет проект Единая модель профориентации «Билет в будущее», который реализуется с этого года в рамках федерального проекта «Профессионалитет» нац
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Медальпе чысланӑ

Медальпе чысланӑ

Ҫак кунсенче округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин РФ Хӗҫ-пӑшаллӑ вӑйӗсен ветеранӗсен пӗтӗм Раҫҫейри обществӑлла организацийӗн Канашӗн председателӗн Виктор Ермаков генералӑн ячӗпе муниципаллӑ округри ветерансен Канашӗн председательне Юрий Тимофеева тата спорт ветеранне Василий Пундякова «1941—1945 ҫулсенчи Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра ҫӗнтернӗренпе 80 ҫул» медальсемпе чысланӑ. Николай Никандрович ветерансене ӑшшӑн саламланӑ, ырлӑх-сывлӑх суннӑ, истори астӑвӑмне упрани, ватӑсене сума суни, ҫитӗнекен ӑрӑва паттӑрлӑхпа патриотлӑх хаклӑхӗсене тӗпе хурса воспитани пани паянхи кун пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулнине палӑртнӑ. (ХАМӐР ИНФ.).
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Аса илтерсе тӑрӗ

Аса илтерсе тӑрӗ

Майӑн 5-мӗшӗнче округра Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра Ҫӗнтерӳ тунӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалласа  Пӗтӗм Раҫҫейри Халӑх фрончӗ ЧР Пуҫлӑхӗн администрацийӗпе пӗрле йӗркеленӗ «Огонь памяти» патриотла акци иртнӗ.  Ҫак кун Шупашкартан  Комсомольскине символла астӑвӑм ҫулӑмӗ илсе килнӗ. Ӑна  Мускаври Кремль стени ҫывӑхӗнчи Александровски садри вилӗмсӗр ҫулӑмран чӗртнӗ. Патриотла акцие округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин, шкул ачисем, педагогсем, ҫар конфликчӗсене хутшӑннӑ ветерансем, территори уйрӑмӗсен начальникӗсем хутшӑннӑ. Вӗсем символла ҫулӑма  ялсене, вӗренӳ учрежденийӗсене илсе ҫитернӗ. Ҫак ҫулӑм ялкӑшса Ҫӗнтерӳ уявне халалланӑ савӑнӑҫлӑ мероприятисенче  халӑх тунӑ паттӑрлӑха аса илтерсе тӑрӗ.
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Ҫураки малалла пырать

Ҫураки малалла пырать

Округри ял хуҫалӑх кооперативӗсемпе фермер хуҫалӑхӗсенче ҫурхи ака-суха ӗҫӗсем малалла пыраҫҫӗ. Ҫӗр ӗҫченӗсем мӗн палӑртнине вӑхӑтра тата пахалӑхлӑ акса-лартса хӑварасшӑн. Майӑн 6-мӗшӗ тӗлне  округри пӗрлешӳллӗ хуҫалӑхсем 7992 гектар (палӑртнин 84,8 проценчӗ чухлӗ) пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши тырӑсем акнӑ. Вӑл шутран: ҫурхи тулӑ — 2927 гектар, урпа — 3589 гектар, сӗлӗ — 1107 гектар, пӑрҫа тата вика — 369 гектар. Хуҫалӑхсенче ҫавӑн пекех выльӑх апачлӗх культурӑсем 1087 гектар акнӑ. «Комсомольские овощи» агрофирмӑра 20 гектар кишӗр, В.В. Кузнецовӑн, В.В. Михайловӑн фермер  хуҫалӑхӗсенче 37 гектар сухан вӑрлӑхне ҫӗр айне хывса хӑварнӑ. Округра сидератлӑ тата техникӑлла культурӑсем те акаҫҫӗ. Самаринӑн фермер хуҫалӑхӗнче 35 гектар ҫине ир пулакан ҫӗрулми лартнӑ. Кӗҫех кӑҫал «ик
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Педагогика ӗҫӗнче – 976 ҫул

Педагогика ӗҫӗнче – 976 ҫул

Ҫуркуннепе ӗҫ уявӗнче эпир ҫулсерен ырми-канми ӗҫӗпе хисепе тивӗҫнӗ ҫынсене чыслатпӑр. Ҫак кунсенче Хирти Мӑнтӑрти Кузьминсем ӗҫ династийӗсен республикӑри слетне хутшӑннӑ, ЧР Пуҫлӑхӗн Тав ҫырӑвне тивӗҫнӗ. Кузьминсен династийӗн пӗтӗмӗшле ӗҫ стажӗ — 976 ҫул! Ҫак тӗлӗнмелле ҫемьере — 31 педагог. Вӗсем хушшинче Чӑваш Республикин тата Раҫҫей Федерацийӗн тава тивӗҫлӗ учителӗ ята тивӗҫнисем те нумай. Династие пуҫарса яраканӗсем — Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ ветеранӗ, вырӑс чӗлхипе литература учителӗ Александр Артемьевич Артемьев тата унӑн мӑшӑрӗ Клавдия Германовна (вӑл Хирти Мӑнтӑр шкулӗнче пуҫламӑш классене вӗрентнӗ). Вӗсен хӗрӗ Тамара Александровна та пурнӑҫне ҫак профессипе ҫыхӑнтарма шут тытнӑ. Учительсен ҫемйинче ҫитӗнсе мӗн пӗчӗкрен ҫак ӗҫӗн кӑткӑслӑхӗпе, хӑйнеевӗрлӗхӗпе паллашнӑ, ҫавӑн
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Наградӑсене тивӗҫнӗ

Наградӑсене тивӗҫнӗ

Вырӑнти хӑйтытӑмлӑх кунӗ ячӗпе Шупашкарта иртнӗ мероприятие пирӗн округ делегацийӗ те хутшӑннӑ. Пуҫтарӑннисене Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Олег Николаев саламланӑ. Тӗллевсем нумай пулнине, вӗсене пурнӑҫлас тесе ҫине тӑмаллине палӑртнӑ. Ӗҫтешсене хастарлӑхшӑн тата ӗҫе парӑннӑшӑн тав тунӑ. Уйрӑмах пултаруллӑ ӗҫченсене патшалӑх наградисем парса чысланӑ. Округ администрацийӗн организаципе контроль ӗҫӗсен пайӗн специалист-эксперчӗ Любовь Пушкина «Вырӑнти хӑйтытӑмлӑх управленийӗнчи хастар службӑшӑн» палла тивӗҫнӗ. Александровка территори уйрӑмӗн начальникне Любовь Поляковӑна вырӑнти хӑйтытӑмлӑх аталанӑвӗн Пӗтӗм Раҫҫейри ассоциацийӗн (ВАРМСУ) Хисеп грамотипе наградӑланӑ. Н.Н.Владимиров сенаторӑн  Тав хучӗпе округ администрацийӗн строительство тата архитектура секторӗн заведующине Александр Тяка
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Вӑрҫӑ паттӑрӗсем

Вӑрҫӑ паттӑрӗсем

Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ пӗтнӗренпе 80 ҫул ҫитет. Пирӗн ҫӗршывра паллӑ тӑвакан пысӑк, аслӑ уяв сахал мар, анчах пуринчен те чапли, пӗлтерӗшли вӑл — Ҫӗнтерӳ кунӗ. Ҫулсем иртӗҫ, ӗмӗрсем ылмашӗҫ — пурпӗрех куҫҫуль пек ҫутӑ, ҫӑлкуҫ евӗр таса, ҫуркунне пек хаваслӑ уяв пирӗн асра. Ҫак уява ҫывхартма пирӗн районтан сывлӑшри икӗ стрелок-радист та хутшӑннӑ. Вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи статистика пӗлтернӗ тӑрӑх 5—7 вӗҫев хыҫҫӑн пилотсене ытти юлташӗсем улӑштарсах тӑнӑ. Ҫапӑҫусем хаяр та хӗрӳ пулнӑ. Илья Петрович Петров 1915 ҫулта Ҫӗнӗ Шӑхран ялӗнче ҫут тӗнчене килнӗ. 1937 ҫулхи сентябрӗн 15-мӗшӗнче Комсомольски район ҫар комиссариачӗ урлӑ Хӗрлӗ Ҫара каять. 1938 ҫулхи майӑн 1-мӗшӗнче полкри шкулта ҫар присягине тытать. Ҫав ҫулхи сентябрь уйӑхӗнчен пуҫласа пӗр ҫулталӑк хуш
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Уявпа саламларӗҫ

Уявпа саламларӗҫ

Пушар хуралӗнче ӗҫлекенсене уяв ячӗпе округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин, шалти ӗҫсен «Комсомольский» уйрӑмӗн начальникӗ Сергей Ласточкин саламларӗҫ, ҫирӗп сывлӑх, вӑй-хал сунчӗҫ. Малтанах кунта вӑй хуракансемпе  пӗрле Пӗтӗм Раҫҫейри  «Сад памяти» акцие хутшӑнса  вӑрҫӑра вилнисене асӑнса территорире чӑрӑш хунавӗсем лартса хӑварчӗҫ. Коллективра пултаруллӑ та хӑюллӑ  ӗҫченсем тӑрӑшаҫҫӗ. В.Е.Степанов, А.В.Прохоров, С.П.Жуков, Н.В.Ананьев, В.Ф.Акчурин, М.Т.Табаев, Н.Н.Яковлев тӗрлӗ шайри наградӑсене тивӗҫрӗҫ. Пушар хуралӗнче тӑрӑшакансене Комсомольски культура ҫуртӗнче ӗҫлекенсем, Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗнчи 7-мӗш «к» класра вӗренекенсем юрӑ-ташӑ парнелерӗҫ. Иван Ананьев.
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Мӑн кукаҫи ялан асра

Мӑн кукаҫи ялан асра

Манӑн мӑн кукаҫи, Ахвандей Савандеевич Абдюшев, Елчӗк районӗнчи Лаҫ Таяпа ялӗнче 1910 ҫулхи августӑн 3-мӗшӗнче хресчен ҫемйинче ҫуралнӑ. Анчах та ятне пӗр ҫулталӑкран ҫеҫ ҫыртарнӑ. Ҫавӑнпах ӗнтӗ ҫуралнине ӗнентерекен свидетельство ҫинче мӑн кукаҫи 1911 ҫулхи октябрӗн 15-мӗшӗнче ҫеҫ ҫут тӗнчене килни курӑнать. Мӑн кукаҫин ҫамрӑк чухнехи пурнӑҫӗ ҫав тери йывӑр пулнӑ. Унӑн амӑшӗ 1921 ҫулти выҫлӑх асапне тӳссе тиф чирӗпе чирлесе вӑхӑтсӑр ҫӗре кӗнӗ. Ҫапла вара мӑн кукаҫи ҫамрӑклах, 10 ҫултах ҫурма тӑлӑха тӑрса юлнӑ. Ашшӗ тепре авланнӑ. Апла пулин те пӗтӗм хуҫалӑх ӗҫӗ мӑн кукаҫи ҫине тиеннӗ, вӑл ҫамрӑклах йывӑр ӗҫе кӳлӗннӗ. Ашшӗпе пӗрле ака-суха тунӑ. Ҫулсем иртнӗ. Мӑн кукаҫи 18 ҫула ҫитсе пынӑ вӑхӑтра Мускава ӗҫлеме тухса кайнӑ. Унта тӗрлӗ стройкӑсенче вӑй хунӑ. Уяв кунӗсенче Мускаври Кр
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Савӑнӑҫлӑн паллӑ тунӑ

Савӑнӑҫлӑн паллӑ тунӑ

Комсомольски центрӗнчи лапамра майӑн 1-мӗшӗнче Ҫуркуннепе ӗҫ уявне савӑнӑҫлӑн паллӑ тунӑ. Мероприятие хаклӑ хӑнасем: Чӑваш Республикин физкультурӑпа спорт министрӗ Василий Петров, округ пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Альберт Кузьмин, округри депутатсен Пухӑвӗн председателӗ Светлана Грачева, ветерансен Канашӗн председателӗ Юрий Тимофеев хутшӑннӑ. Василий Петров пуҫтарӑннисене уявпа саламланӑ май Комсомольски округӗ ҫирӗп кӑмӑллӑ, ӗҫчен те туслӑ ҫынсемпе пуян пулнине, аталану ҫулӗпе малалла утнине палӑртнӑ. Ыттисем те саламлӑ сӑмахсем ҫумне хутшӑнса пурне те ырлӑх-сывлӑх, телей суннӑ, ӗҫре те, вӗренӳре те маттур пулма хавхалантарнӑ. Уявра уйрӑм юрӑҫсем, ачасен тата ҫитӗннисен пултарулӑх коллективӗсем юррисемпе, ташшисемпе пурне те савӑнтарнӑ.     
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Хаҫатҫӑсем те фронтра юн тӑкнӑ

Хаҫатҫӑсем те фронтра юн тӑкнӑ

Районти  колхозсем, предприятисемпе организацисем, учрежденисем вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче тылра мӗнле ӗҫленине ҫутатнипе пӗрлех фронтран килекен хыпарсене те пӗлтерсе тӑнӑ «Октябрь ялавӗ» хаҫат. Унти журналистсемпе типографи ӗҫченӗсенчен чылайӑшӗ малтанхи кунсенчех фронта тухса кайнӑ пулин те тылра  юлнӑ корреспондентсем хаҫата вулакан патне вӑхӑтра ҫитернӗ. Ҫапӑҫури  шӑплӑх вӑхӑтӗнче ҫырнӑ хайлавӗсене Тукай ялӗнче ҫуралса ӳснӗ В.Викторов (Ҫиҫӗм Ваҫҫи)  тӑтӑшах ярса пама тӑрӑшнӑ.  Редакцин приказсен кӗнекинче вӑл 1942 ҫулхи майӑн 1-мӗшӗнчен Рабочипе Хресчен Хӗрлӗ Ҫарне тӑнине ҫирӗплетнӗ. «...Халь пирӗн ҫирӗп каччӑ Вӑрҫать Гитлер ҫарӗпе. Турать вӑл —  маттур гвардеец Тӑшмана ҫут хӗҫӗпе. Хӗр ӗҫлет пӗр ывӑнмасӑр, Ҫывӑрмасӑр ҫӗрӗпе. Хӗрлӗ Ҫара пулӑшать вӑл Хӑйӗ
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Концерт пулнӑ

Концерт пулнӑ

Иртнӗ эрнере Комсомольскинчи культура ҫуртӗнче Аслӑ Ҫҫӗнтерӗве 80 ҫул ҫитнине халалланӑ уяв концерчӗ иртнӗ. Унта ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакан ентешсен амӑшӗсене, мӑшӑрӗсемпе ачисене те йыхравланӑ. Комсомольскинчи ача-пӑча искусствӑсен шкулӗнче пӗлӳ илекенсем чуна пырса тивекен юррисемпе, илемлӗ ташшисемпе куракансене тыткӑнланӑ. Кадетсем бал ташшинче ҫаврӑннине те пурте киленсех пӑхнӑ. Ҫҫавӑн пекех уявра янӑранӑ вӑрҫӑ юррисем, чӑваш, тутар, китай, финн, авар, чикан халӑхӗсен ташшисем куракансен кӑмӑлне кайнӑ.  Наталья МЕДВЕДЕВА.
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Вӑрҫӑра 6 ывӑлне ҫухатнӑ

Вӑрҫӑра 6 ывӑлне ҫухатнӑ

Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ кашни ҫемьене хурлӑх, нуша илсе килнӗ. Кам ывӑлӗсене, кам мӑшӑрне ҫапӑҫу хирӗсенчен кӗтсе илеймен. Ҫӗнӗ Шӑхранти Дарья Осиповна Васильева вара вӑрҫӑра 6 ывӑлне ҫухатнӑ. Амӑшӗн чӗри ҫав хуйха мӗнле чӑтнӑ-ши? Паянхи кун вӑл пирӗн хушӑра ҫук ӗнтӗ. Паттӑр ывӑлсем ҫитӗнтернӗ хӗрарӑм пирки Совет Союзӗ вӑхӑтӗнче нумай ҫырнӑ, ун пирки аса илнӗ.  Вӑл чӑтӑмлӑ амӑшӗн тӗслӗхӗ пулса тӑнӑ. Халӗ, ҫулсем иртнӗҫемӗн, «нимӗн те манӑҫман, никама та манман» тетпӗр пулин те, ун ҫинчен аса илместпӗр.  Вӑрҫӑра хӑйӗн тӗрекӗсене, ултӑ ывӑлне ҫухатнӑ хӗрарӑмӑн  йӑх-несӗле тӑсакан ҫывӑх тӑванӗсем  юлманпа пӗрех. Масар ҫинче унӑн вилтӑприне  тивӗҫлипе пӑхса тӑманнипе  хӗресӗ те ҫӗрӗшнӗ. Кун пирки округри влаҫ органӗсенче ӗҫлекенсемпе калаҫрӑм та, «пирӗн ун пе
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Из семьи крылатых

Из семьи крылатых

Как упоминалось в предыдущих номерах нашей газеты, Будаков Николай Владимирович  был призван на фронт из Баку в первые дни войны. Изначально военную службу он проходил в 232-м авиационном полку в составе войск Закавказского фронта. В послужной характеристике наградного листа на Будакова Н., подписанного командиром авиаполка подполковником Бочаровым, указывалось: «Старший сержант Будаков Н. с первых дней службы в полку проявил себя смелым летчиком, идущим решительно на выполнение любого задания, летает грамотно, потерь ориентировок не имеет, цели противника поражает с высокой точностью. Только в июле 1941 г. он совершил 25 боевых успешных вылетов на бомбометание по скоплениям вражеских войск и технике врага». А далее в наградном листе указывалось, что 26 февраля 1942 года пилот Будако
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Палӑк

Палӑк

Вениамин Северов (Аслӑ Ҫӗрпӳел  территорийӗнчи Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра вилнисене асӑнса лартнӑ палӑка) Палӑксем... Палӑксем... Пур ҫӗрте... Тӗрлӗ мрамор... Ахаль чул... Гранит... Халӑха куҫҫульпе-ҫке йӗртеҫҫӗ, Тӳрленми сурансене чӗртеҫҫӗ. Мӗншӗн-ши? Эп чӗнместӗп... Ан ыйт. Шӑплӑх ҫеҫ калаҫӗ пӗр санпа, Е шӑпчӑк ҫепӗҫ юрӑ шӑрантарӗ. Ҫҫулсерен эс ларӑн чечеклӗ сӑнпа, Пырӗҫ пурте пуҫ тайма. Икӗ ял хушшинчи чул палӑк — Ман умра автоматлӑ салтак. «Ку пирӗн  Алеша», —  тет халӑх, Вӑл тӑрать ӗмӗрхи хуралта.
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Куҫҫульпе вуланӑ ҫырусем

Куҫҫульпе вуланӑ ҫырусем

Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче арҫынсемпе пӗрле хӗрарӑмсем те тӑшмана хирӗҫ паттӑррӑн ҫапӑҫнӑ. Аслӑ Ҫӗрпӳел тӑрӑхӗнчен вӑрҫӑ хирне 6 хӗрупраҫ кайни паллӑ. Вӗсенчен пӗри — ман ҫывӑх тӑван Маша аппа — Мария Александровна Северова. Ҫав тискер вӑрҫӑ тамӑкӗнчен ӑна тӗрӗс-тӗкел каялла таврӑнма тӳр килмен. Вилтӑприйӗ те ун пиртен инҫетри Калинин облаҫӗнчи Медведово ялӗнчи масар ҫинче. Аппа фронтран янӑ ҫырӑвӗсенчен иккӗшӗ анчах ҫемйинче упранса юлнӑ. «Вӑрҫа вилме мар, ҫӗнтерме каяҫҫӗ», — тенӗ Маша аппа, ӑна кӗтсе илеймессине пӗлнӗн ҫӳҫне тӑрмала-тӑрмала татӑлса йӗрекен амӑшне лӑплантарма тӑрӑшса. Ҫҫамрӑк хӗр, йӗркеллӗ пурӑнса та курманскер, хӑй ҫирӗмрех вилсе выртасси пирки тӗлленме те пултарайман. Пӗтӗм шухӑшӗ малашлӑх ҫинче пулнӑ. «Ну, анне, кунта Каҫалтан киле пырса каясси кӑна мар», — ҫы
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Ҫӗнӗ проект ӗҫе кӗрет

Ҫӗнӗ проект ӗҫе кӗрет

Чӑваш Республикин Цифра аталанӑвӗн министерстви малта пыракан цифра технологийӗсене тӗпчеме, лайӑхлатма тата анлӑн ӗҫе кӗртме пулӑшакан специалистсене илӗртес тӗллевпе ҫӗнӗ проект пуҫарать. Ку ҫӗнӗлӗх «Даннӑйсен экономики тата патшалӑхӑн цифра трансформацийӗ» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн пурнӑҫланать. Вӑл ИТ-компанисен аталанӑвне пулӑшу кӳме тивӗҫ.  Паянхи кун шӑпах вӗсем регионшӑн пысӑк пӗлтерӗшлӗ шутланаҫҫӗ. Ҫӗнӗ йышши цифра  технологийӗсене ӗҫе кӗртнипе юлашки  ҫулсенче пирӗн пурнӑҫра чылай улшӑнусем пулса иртрӗҫ. Проект тӑрӑх специалистсене грантсем, налук ҫӑмӑллӑхӗсем, лайӑх условисемлӗ ипотека пама пуҫлӗҫ. Ҫавӑн пекех тухӑҫлӑ пуҫарусене тӗрев парӗҫ. Ку вырӑнти специалистсем шухӑшласа кӑларакан ҫӗнӗ цифра технологийӗсене тата та ӑнӑҫлӑрах тума пулӑшӗ. Ҫӗнӗ экспертсем тӑ
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Турнир ҫӳллӗ шайра иртнӗ

Турнир ҫӳллӗ шайра иртнӗ

Майӑн 3-мӗшӗнче Нӗркеҫри шкул стадионӗнче пирӗн Тӑван ҫӗршывӑн ирӗклӗхӗшӗн пуҫне хунӑ Алексей Антипова асӑнса мини-футбол турнирӗ ирттернӗ. Алексей Петрович Нӗркеҫ ялӗнче ҫуралса ӳснӗ, «Шурӑ кашкӑрсем» батальонӑн старшини пулнӑ. Турнира уҫнӑ ҫӗре Комсомольски муниципаллӑ округӑн депутатсен Пухӑвӗн председателӗ Светлана Грачева, Хирти Сӗнтӗр территори уйрӑмӗн начальникӗ Валентина Салмина, «Шанчӑклӑ тыл» волонтерсен ушкӑнӗн ертӳҫи Владимир Воронов, паттӑрӑн пӗртӑванӗ Светлана Евграфова, пӗр класра вӗреннисем, тӑванӗсем, ял ҫыннисем пуҫтарӑннӑ. Вӗсем спортсменсене май уявӗсем ячӗпе саламланӑ, турнира хутшӑнма вӑхӑт тупса килнӗшӗн тав тунӑ. Ӑмӑрту питӗ хӗрӳ иртнӗ. Унта ҫитӗннисен 7 тата ачасен 2 команди хутшӑнса малти вырӑнсене тивӗҫме ӑнтӑлнӑ. Ҫитӗннисенчен «Гигант» команда ҫӗнтерӳҫӗ п
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Ҫамрӑк армеецсем тупӑшнӑ

Ҫамрӑк армеецсем тупӑшнӑ

Шкул ачисем кашни ҫулах ҫарпа спорт вӑййисенче тупӑшаҫҫӗ. Кӑҫал округри «Зарница 2.0» ӑмӑртӑвӗсенче ҫамрӑк армеецсен «Выживание в экстремальных условиях», «Военизированная эстафета», «Тактическая медицина», «Радиационная, биологическая и химическая защита», «Стрельба», «Строевая подготовка», «Разборка и сборка  автомата», «Основы российской государственности и военной истории» конкурссенче хӑйсен ӑсталӑхӗпе пултарулӑхне кӑтартма тивнӗ. Кунта вӗренекенсене вӑй-хал енчен ҫирӗп пулнипе пӗрлех медицинӑн, ҫар историйӗн, гражданла оборонӑн пуҫламӑш пӗлӗвӗ те кирлӗ пулнӑ. Тупӑшусенче уйрӑмах Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗнче вӗренекенсем палӑрнӑ. Вӗсем чылай конкурссенче 1-мӗш вырӑн ҫӗнсе илнӗ, ҫӗнтерӳҫӗсем пулса тӑнӑ. Аслӑ Чурачӑк вӑтам шкулӗнчи ҫамрӑк армеецсем те нумай енӗпе палӑрнӑ.
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Республикӑра туризм аталанӗ

Республикӑра туризм аталанӗ

Чӑваш ене  туризма аталантарма 143 миллион тенкӗ субсиди уйӑрнӑ.  Вӑл укҫа-тенкӗрен 60 миллионне «Неизведанная Чувашия% вся республика из окна автомобиля» турмаршрутӑн инфраструктурине аталантарма ярӗҫ. Кемпингсемпе кемпингстоянкӑсем тума, туристсене кӗтсе илсе пурӑнма кирлӗ оборудованисем туянма, информцентрсене тирпей-илем кӗртме, санитари модулӗсем тума, инклюзивлӑ турмаршрутсем йӗркелеме усӑ курӗҫ. Юлнӑ 83 миллион тенки «Туризм тата тараватлӑх» наци проекчӗн бизнес пуҫарӑвӗсене пулӑшма кайӗ. Республикӑра туризма аталантарас енӗпе ку пысӑк пулӑшу. Апла пулсан ку енӗпе ӗҫсем лайӑхланӗҫ, пирӗн тӑрӑха курма килекенсем те йышланӗҫ.
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Ҫулсене юсаҫҫӗ

Ҫулсене юсаҫҫӗ

Ҫак кунсенче пирӗн округра вырӑнти пӗлтерӗшлӗ ҫулсем ҫинчи лакӑм-тӗкӗмсене юсама пикеннӗ. Ҫул-йӗр бригадисем чи малтанах Комсомольскинчи Завод урамне йӗркене кӗртнӗ. Ҫывӑх вӑхӑтра ытти урамсенче те, ҫавӑн пекех тӗрлӗ ялсенче те ҫакӑн пек ӗҫсем пурнӑҫлӗҫ.
Подробнее
Май72025 - РедакцияНет Ответов
Бесплодие после искусственного аборта

Бесплодие после искусственного аборта

Частой причиной дальнейшего бесплодия является процесс искусственного прерывания беременности (аборт). После аборта вероятность бесплодия достаточно высока, в процентном соотношении бесплодие после аборта достигает 15 %, даже при условии отсутствия осложнений при аборте. Медики отмечают частые случаи бесплодия именно при первом аборте (аборте при первой беременности), с последующим возникновением различных нарушений репродуктивных функций у женщин (осложнений при беременности, выкидышей, бесплодия).  Осложнения после абортов могут развиться у женщины спустя некоторое время (через несколько месяцев и даже несколько лет). У 18% женщин через два месяца после сделанного аборта разовьется хроническое воспаление придатков матки, у 11% — эрозия шейки матки, у 7% — эндоцервицит, у 4% — ра
Подробнее
Апр302025 - РедакцияНет Ответов
Тӗллевлӗ вӗрентеҫҫӗ

Тӗллевлӗ вӗрентеҫҫӗ

Апрелӗн 28-мӗшӗнче Комсомольскинчи халӑха ӗҫпе тивӗҫтерекен центрӑн ӗҫченӗсем Асанкасси вӑтам шкулӗнче 9—11-мӗш классенче вӗренекенсемпе профориентаци тӗлпулӑвӗ ирттерсе тӗллевлӗ вӗренӳ ҫинчен калаҫнӑ. Тӗллевлӗ вӗренӳ ӗҫ параканпа килӗшӳ ҫырса аслӑ е вӑтам професси вӗренӳ учрежденийӗнче ӑс пухма май парать. Кун  пек чухне ӗҫ паракан студента уйӑхсерен стипенди тӳлесе е урӑх майлӑ пулӑшса тӑрать. Диплом илсен тӗллевлӗ мелпе вӗреннӗ ҫыннӑн ҫак ӗҫ паракан патне ӗҫе вырнаҫса 3—5 ҫултан кая мар вӑй хумалла. Паянхи кун тӗллевлӗ вӗренӳ кадрсем ҫитменнине пӗтерме тата выпускниксене хамӑр регионтах хӑварма пулӑшать.
Подробнее
Апр302025 - РедакцияНет Ответов
Килӗшӳсем алӑ пуснӑ

Килӗшӳсем алӑ пуснӑ

Халӑхсем хушшинчи «ИННОПРОМ. Центральная Азия» промышленноҫ куравӗнче Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Олег Николаев пирӗн республикӑшӑн ҫӗнӗ майсем уҫакан пысӑк пӗлтерӗшлӗ килӗшӳсене алӑ пуснӑ, ҫав шутра Узбекистанри Бухара тата Кашкадарья облаҫӗсемпе килӗштерсе ӗҫлеме йышӑннӑ. Ҫавӑн пекех Узбекистанӑн Шыв хуҫалӑхӗн министерствипе меморандум ҫырнӑ. Вӑл электротехника кластерне кӗрекен чӑваш предприятийӗсене Узбекистанӑн шывпа тивӗҫтерессипе ҫыхӑннӑ ыйтӑвӗсене татса парас ӗҫе хутшӑнма май парӗ. Кунта тӗрлӗ хӑватлӑ насуссем тӑвасси тата вӗсен ӗҫне автоматизаци мелӗпе ертсе пырасси ҫинчен сӑмах пырать. Унсӑр пуҫне Узбекистан Республикишӗн пӗлтерӗшлӗ ытти проектсене ӗҫе кӗртессине те сӳтсе явнӑ. Ҫакӑ икӗ еншӗн те усӑллӑ пулӗ.   Олег Николаев, Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ: «Чӑваш Ен суту-и
Подробнее
Апр302025 - РедакцияНет Ответов
Пахалӑхлӑ акса хӑварасшӑн

Пахалӑхлӑ акса хӑварасшӑн

Ҫанталӑк пӗр евӗр тӑмасть пулин те округри ял хуҫалӑх предприятийӗсенче ҫурхи ака-суха ӗҫӗсем малалла пыраҫҫӗ.  Ҫӗр ӗҫченӗсем мӗн палӑртнине вӑхӑтра та пахалӑхлӑ лартса-акса хӑварасшӑн. Апрелӗн 29-мӗшӗ тӗлне округри пӗрлешӳллӗ хуҫалӑхсем 6711 гектар ҫине (палӑртнин 71 проценчӗ) пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши тырӑсем акнӑ. «Родина» ООО, «Искра», «Урожай» колхозсем, «Рассвет» ял хуҫалӑх предприятийӗ, А.Ю.Орешкинӑн, Г.В.Атласкинӑн фермер хуҫалӑхӗсем тыр-пул акассине вӗҫленӗ. Округри ял хуҫалӑх предприятийӗсем ҫӗрулми лартма пуҫланӑ.  Ҫак ӗҫе 20 гектар ҫинче пурнӑҫланӑ. Хуҫалӑхсем 20 гектар кишӗр, 37 гектар  вӑрлӑхлӑх сухан, 200 гектар горчица, 971 гектар выльӑх апачлӗх культурӑсем акнӑ. Ҫураки малалла пырать. Ял хуҫалӑх ӗҫченӗсем ытти культурӑсене те акма-лартма пуҫлӗҫ. Минзаит З
Подробнее
Апр302025 - РедакцияНет Ответов
Вӗсен ӗҫӗ яваплӑ та пархатарлӑ

Вӗсен ӗҫӗ яваплӑ та пархатарлӑ

Вут-кӑвар сиксе тухсан ӑна хирӗҫ кӗрешме, ҫулӑма хӑвӑртрах сӳнтерме Комсомольскинчи 31-мӗш пушар чаҫӗн ӗҫченӗсем яланах хатӗр тӑраҫҫӗ. Кунсӑр пуҫне ялсенче  те ирӗклӗ пушар хуралӗнче тӑрӑшакансем пур. Пирӗн районта пушар хуралне 1962 ҫулта йӗркеленӗ. Ӑна И.Е.Евграфов ертсе пынӑ. Приказсен кӗнекине пӑхсан вӑл вӑхӑтра унта начальниксӗр пуҫне унӑн ҫумӗ А.В.Будаков, А.С.Митюков, Н.Г.Чукмарев, В.Н.Егоров, А.Г.Гусячкин ӗҫлени паллӑ. Пушар чаҫӗ Ленин ячӗллӗ колхозӑн йывӑҫ ҫуртӗнче вырнаҫнӑ. Вӗсен аллинче пушар сӳнтермелли пӗр ГАЗ-63  автомашина анчах пулнӑ. 1967—1973 ҫулсенче пушар чаҫне А.С.Митюков ертсе пыма пуҫланӑ. Вӑл тӑрӑшнипе 1968 ҫулта кирпӗчрен купаланӑ ҫӗнӗ ҫурта куҫнӑ.  1973—1992 ҫулсенче пушар чаҫӗн начальникӗнче В.Б.Мамуткин (вӑл ӗҫленӗ ҫулсенче пушар хуралӗн хальхи
Подробнее
Апр302025 - РедакцияНет Ответов
Пуйӑс ҫула тухнӑ

Пуйӑс ҫула тухнӑ

Ҫывхарса килекен Ҫӗнтерӳ кунӗ умӗн пирӗн республикӑри чукун ҫулсем тӑрӑх «Ҫӗнтерӳ пуйӑсӗ» иртнӗ. Вӑл Улатӑр, Ҫӗмӗрле, Вӑрнар, Канаш, Шупашкар хулисенче чарӑннӑ. Кашни чарӑнурах пуйӑса ҫӗнтерӳ юррисемпе кӗтсе илнӗ, курма пыракансем йышлӑн пулнӑ. Куҫса ҫӳрекен музейре ҫар техникине вырнаҫтарса лартнӑ платформӑсем, хирти кухня  тата фотозона пур. Пуйӑс Чулхуларан апрелӗн 23-мӗшӗнче ҫула тухнӑ. Вӑл Горький чукун ҫулӗ ҫинче вырнаҫнӑ 45 станцире пулӗ.    
Подробнее
Апр302025 - РедакцияНет Ответов
Ирӗн-каҫӑн сывлӑх хуралӗнче

Ирӗн-каҫӑн сывлӑх хуралӗнче

Чирлесе ӳкесси, аманасси кӗтмен ҫӗртен пулать. Вӑхӑта та, ҫанталӑка та пӑхса тӑмасть вӑл. Кун пек чухне эпир тӳрех васкавлӑ пулӑшу ӗҫченӗсем патне шӑнкӑравлатпӑр,  килессе чӑтӑмсӑррӑн кӗтетпӗр. Вӗсем талӑкӗпех службӑра. Уяв кунӗсенче те ӗҫлеҫҫӗ. Ӗҫлеҫҫӗ ҫеҫ мар, ку вӑхӑтра, тепӗр чухне, ытларах та шӑнкӑравсем пулаҫҫӗ. Апрелӗн 28-мӗшӗнче Раҫҫейре  Васкавлӑ медицина  пулӑшӑвӗн службин ӗҫченӗсен кунне паллӑ турӗҫ. Ӗҫӗ ҫӑмӑл мар вӗсен, канӑҫсӑр та. Талӑкра вуншар ҫӗре ҫитме тивет. Ҫул ҫинчи аварисем, сасартӑк чирлесе ӳкнисем, йывӑр аманнисем... Пурне те асӑнса та пӗтереймӗн. Васкавлӑ пулӑшу фельдшерӗн  медицинӑн тӗрлӗ енӗсене лайӑх пӗлмелле. Кам чӗрепе аптраса ӳкнӗ, кам сывлӑш тухманнипе асапланать, кам...  Ватӑ ҫынсен вара темиҫе тӗрлӗ чир те пулма пултарать. Ҫын аптранин сӑлтавне ҫийӗнче
Подробнее
Апр302025 - РедакцияНет Ответов
Паттӑрсене аса илчӗҫ, вӗсемпе хӑпартланчӗҫ

Паттӑрсене аса илчӗҫ, вӗсемпе хӑпартланчӗҫ

Округри муниципаллӑ  архив  ӗҫченӗсем Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗнчи 7-мӗш «к» класс ачисемпе (ертӳҫи Р.А.Автономова) пӗрле  Пӗтӗм Раҫҫейри «Ночь в архиве» акцие хутшӑнчӗҫ. Ӑна Раҫҫейри Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫин, Чӑваш Енри Ҫӗнтерӳпе патриотлӑх ҫулталӑкӗсене халалларӗҫ. Мероприяти «Ҫӗр тата ҫынсем» музейре иртрӗ. Ӑна округ администрацийӗн архив ӗҫӗсен секторӗн заведующийӗ  В.Н.Шингалова уҫрӗ. Архив ӗҫченӗсем  «Герои Великой Отечественной  войны» электронлӑ презентаци, архивра упранакан вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи документсенчен «Тыл для фронта» выставка йӗркеленӗ. Архив специалисчӗ Т.В. Краснова Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ паттӑрӗсем пирки «Помним всех, вспомним каждого...» квест-задани, «Герои-уроженцы Комсомольского района» презентаци хатӗрленӗ. Ачасемпе Брест креп
Подробнее
Апр302025 - РедакцияНет Ответов
Паттӑра асра тытса – турнир

Паттӑра асра тытса – турнир

Ҫак кунсенче «Кӗтне» спорт шкулӗн стадионӗнче ятарлӑ ҫар операцийӗнче пуҫне хунӑ Владимир Жукова асӑнса мини-футбол турнирӗ иртрӗ. Мероприятие округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин, «Кӗтне» спорт шкулӗн директорӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Валерий Денисов, Комсомольски тата Елчӗк районӗсен ҫар комиссарӗн аслӑ пулӑшуҫи Герольд Серебров, СВОри мотострелоксен ротин командирӗ Григорий Михайлов, надзорпа профилактика ӗҫӗн уйрӑмӗн начальникӗ Андрей Симуков, Владимирӑн амӑшӗ, мӑшӑрӗ, ачисем, ҫывӑх ҫыннисем, тус-юлташӗсем, унпа пӗрле службӑра тӑнисем хутшӑнчӗҫ. «Ҫакӑн пек турнирсем — спорт ҫеҫ мар, астӑвӑм, пирӗн ирӗклӗхе хӑйсен пурнӑҫӗн хакӗпе сыхласа хӑваракансене тав туни. Владимир Жуков — чӑн-чӑн герой. Эпир ӑна асра тытатпӑр, ун ячӗ стадионсенче, ачасемпе ҫитӗннисен чӗрисенче илтӗнет пулсан, эппи
Подробнее
Апр302025 - РедакцияНет Ответов
Лауреатсем пулса таврӑннӑ

Лауреатсем пулса таврӑннӑ

Комсомольскинчи искусствӑсен шкулӗн Аслӑ Чурачӑкри филиалӗнчи ачасен «Тевет» фольклор ансамблӗ Т.В.Макарова  ертсе пынипе, С.А.Просвирнов концертмейстер  пулӑшса тӑнипе ял-йыша, округра пурӑнакансене тӑтӑшах халӑх юрри-кӗввипе савӑнтарать. Ку коллектив  республика шайӗнчи конкурссемпе фестивальсене те хутшӑнать. Нумаях пулмасть ансамбль Хусанти патшалӑх культура институтӗнче иртнӗ халӑх йӑли-йӗрки тата художествӑлла пултарулӑх творчествин «Этномириада» конкурс-фестивальне  хутшӑннӑ.  Унта Раҫҫейри чылай регионти  ансамбльсем хӑйсен ӑсталӑхне кӑтартнӑ. Ачасен «Тевет» фольклор ансамблӗ «Фольклорные ансамбли» номинацире 1-мӗш, «Народный танец фольклорный» номинацире 2-мӗш степеньлӗ лауреат пулса тӑнӑ.  Вӗсене малашне те ӑнӑҫу сунатпӑр. Елена  Шур
Подробнее
Апр302025 - РедакцияНет Ответов

Из семьи крылатых

3 февраля 1943 года воины и жители Сталинграда праздновали победу в честь разгрома элитных частей гитлеровских войск. За проявленное мужество, отвагу и меткость поражения вражеских целей младший лейтенант летного состава А. Будаков был удостоен ордена Красной Звезды. В начале марта на вооружение бомбардировочного полка стали поступать самолеты нового поколения «ИЛ-2». До этого бомбометатели полка знали о штурмовом грозном летающем танке «Илюха» лишь понаслышке. Многие авиаторы 654-го полка решили пройти переподготовку на освоение новой летной машины. Немногие из тех, кому было жаль расставаться с привычным «карпушей», как «отказники» были направлены со Сталинградского фронта на пополнение войск формировавшегося Воронежского фронта. Вождь фашистов Гитлер А., потерпев поражение под Сталингр
Подробнее
Апр302025 - РедакцияНет Ответов
Пӗр-пӗринпее паллашни кирлех

Пӗр-пӗринпее паллашни кирлех

Нумаях пулмасть Урмаел вӑтам шкулӗнче  округри вӗренӳ учрежденийӗсенчи ӗҫ (технологи),  ӳнер  искусстви, музыка вӗрентекенӗсен  муниципаллӑ фестивалӗ пулса иртнӗ. Ӑна ҫак предметсен округри методика пӗрлешӗвӗн ертӳҫи  Е.В.Федотов уҫнӑ, мероприяти тӗллевӗсемпе паллаштарнӑ. Фестиваль темиҫе номинаципе те пынӑ. Вӗрентекенсем уҫӑ  уроксем панӑ, мастер-классем ирттернӗ, вӗренекенсен творчествӑлла ӗҫӗсен выставкине те йӗркеленӗ.  Кашниех хӑйӗн ӗҫӗнче усӑ куракан ҫӗнӗлӗхсене уҫса пама, кӑтартма тӑрӑшнӑ. Вӗрентекенсем ҫапла майпа пӗр-пӗрин опычӗпе паллашнӑ. Уроксене, мастер-классене ушкӑнпа сӳтсе явнӑ. Фестивальти шухӑшсемпе, уроксенче усӑ куракан меслетсемпе вӗрентекенсем тӑван шкула таврӑнсан анлӑн усӑ курасса шанма пулать. Ачасене ӗҫ патне туртӑнтарасси, тӗрлӗ япаласем ӑсталама вӗ
Подробнее
Апр302025 - РедакцияНет Ответов
Сасӑлав пырать

Сасӑлав пырать

Хамӑр пурӑнакан вырӑн илемлӗ те тирпейлӗ  пулни  пуриншӗн те паха.  Апрелӗн 21-мӗшӗнчен кӑҫал хӑтлӑх кӗртмелли вырӑнсемшӗн Пӗтӗм Раҫҫейри сасӑлав  пуҫланнӑ. Пирӗн округра пурӑнакансем Комсомольски ялӗн центрӗнчи «Таныш»  пасар  умӗнчи лаптӑка тирпей-илем кӗртессишӗн тата Комсомольскинче универсаллӑ спорт площадки тӑвассишӗн сасӑлама пултараҫҫӗ. Хӑвӑр сассӑрсене парас тесен zagorodsreda. ru платформӑна кӗрсе Патшалӑх пулӑшӑвӗн (Госуслуги) аккаунчӗ урлӑ палӑртмалла. Кӑҫал  республика сӑн-сӑпатне илем кӗртме май паракан  25 объектшӑн сассӑрсене пама пултаратӑр.
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Олег Николаев, Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ:

Олег Николаев, Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ:

«Чӑваш Енри аграри секторӗ лайӑх хӑвӑртлӑхпа   ӳссе пырать. Эпир хамӑра тӗп апат-ҫимӗҫпе тивӗҫтернипе ҫеҫ мар, отрасле малалла аталантармалли майсене те хушса пыратпӑр. Регионӑн апат-ҫимӗҫ хӑрушсӑрлӑхне тивӗҫтерессинче вак тата вӑтам хуҫалӑхсем тӗп вырӑн йышӑнаҫҫӗ. 2020 ҫултан пуҫласа 2024 ҫулччен эпир вӗсене аталантарма 2 миллиард тенке яхӑн уйӑртӑмӑр. Ку вӑл ахаль инвестици мар, ҫӗр ҫинче ӗҫлекенсене, пирӗн ҫемьесене тӑрантаракансене, ӗҫ вырӑнӗсем тӑвакансене пулӑшни. Регионти Министрсен Кабинечӗ халӗ ял хуҫалӑхӗнче тӑрӑшакансене пулӑшма 44,7 миллион тенкӗ ямаллине ырларӗ. Ку пирӗн экономикӑна ҫирӗплетес, республикӑри пурнӑҫ шайне ӳстерес енӗпе пӗлтерӗшлӗ утӑм». 
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Пӗтӗм Раҫҫейри форума хутшӑннӑ

Пӗтӗм Раҫҫейри форума хутшӑннӑ

Апрелӗн 21—23-мӗшӗсенче Мускавра, «Россия» наци центрӗнче «Малая Родина — сила России» Пӗтӗм Раҫҫейри 2-мӗш форум пулса иртнӗ. Унта ҫӗршыври пур регионсенчен те вырӑнти хӑйтытӑмлӑх пуҫлӑхӗсем, федераллӑ тата регионти влаҫ органӗсенче ӗҫлекенсем, бизнесра тӑрӑшакансем, обществӑлла организацисен тата экспорт обществин представителӗсем пуҫтарӑннӑ, вырӑнти самоуправлени ӗҫӗ-хӗлӗсене пӑхса тухнӑ, малашнехи тӗллевсене палӑртнӑ. Форум ӗҫне  пирӗн округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин та хутшӑннӑ.  Вӑл   «ВКонтакте» сайтра унта пысӑк пӗлтерӗшлӗ ыйтусене пӑхса тухнине палӑртать. «Сильное село — процветающая Россия: новые возможности для развития» панельлӗ сессире ял территорийӗсен малашлӑхӗ пирки сӑмах пынине пӗлтерет. Форумра  вырӑнти  муниципалитетсен ялти вырӑнӗ, агропромышленность к
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов

Ҫураки вӑй илсех пырать

Ҫанталӑк кунран-кун ӑшӑтать. Округри ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе фермер хуҫалӑхӗсен хирӗсем трактор-машина сассисемпе тулчӗҫ.  Пӗрлешӳллӗ хуҫалӑхсем пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши тырӑсем  валли ҫӗр хатӗрлесе акаҫҫӗ. Апрелӗн 24-мӗшӗ тӗлне округри ял хуҫалӑх предприятийӗсем 4313 гектар тӗш-тырӑпа пӑрҫа йышши культурӑсем (палӑртнин 47,5 проценчӗ чухлӗ) акнӑ. «Родина» ОООра  та  (сӑн ӳкерчӗкре) ӗҫсем хӗрӳ пыраҫҫӗ. Унта 120 гектар тулӑ, 100 гектар урпа акнӑ. «Рассвет» ЯХПК ҫур тыррисем акас ӗҫе вӗҫленӗ те. «Комсомольские овощи» агрофирмӑра 5 гектар кишӗр, «Слава картофелю» агрофирмӑра  200 гектар горчица акнӑ. Округӗпе 769 гектар выльӑх апачлӗх культурӑсем акнӑ. Ку ӗҫ малалла пырать. Н.Самаринӑн фермер хуҫалӑхӗнче ир пулакан ҫӗрулми лартма пуҫланӑ. Ҫак тымарҫи
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Малашне те упраса хӑварасчӗ

Малашне те упраса хӑварасчӗ

Паян — Чӑваш чӗлхин кунӗ. Ӑна ЧАССР Верховнӑй Президиумӗн 1992 ҫулхи указӗпе ҫирӗплетнӗ. Вӑл вырӑс чӗлхипе пӗрле республикӑн патшалӑх чӗлхи шутланать. Уява чӑваш халӑхне ҫутта кӑлараканӗн, ҫырулӑха пуҫарса яраканӗн И.Я.Яковлевӑн ҫуралнӑ кунӗнче, апрелӗн 25-мӗшӗнче паллӑ тӑваҫҫӗ. Чӑваш чӗлхин кунне халалланӑ  уяв программи чылай малтан пуҫланать. Ӑна пирӗн республикӑра ҫеҫ мар, чӑвашсем йышлӑ пурӑнакан Тутарстан, Пушкӑртстан республикисенче, Оренбург, Самара, Ульяновск  облаҫӗсенче тата ытти регионсенче те уявлаҫҫӗ. Чылай хуласенче нацин обществӑлла пӗрлешӗвӗсем  ӗҫлеҫҫӗ. Вӗсем пӗрле пуҫтарӑнса тӑван халӑх чӗлхине, культурине, историне, йӑли-йӗркине сыхласа хӑварас енӗпе пысӑк ӗҫ тӑваҫҫӗ. Республика тулашӗнче те чӑвашла «Урал сасси», «Сувар», «Канаш» тата ытти хаҫатсем ту
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
«Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ» ҫырчӗҫ

«Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ» ҫырчӗҫ

Апрелӗн 23-мӗшӗнче чӑвашсем пурӑнакан пур тӑрӑхра та «Пӗтӗм чӑваш диктанчӗ — 2025» акци иртнӗ. Ӑна Раҫҫейри Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫин, Чӑваш Республикинчи Ҫӗнтерӳпе патриотлӑх ҫулталӑкӗсене тата Чӑваш чӗлхин кунне халалланӑ. Акцин тӗп тӗллевӗ — чӑваш чӗлхин пӗлтерӗшне, сумӗпе хисепне ӳс- тересси. Акцие хутшӑнакан кашни ҫын хӑй  чӑвашла тӗрӗс ҫырма пултарнине тӗрӗсленӗ. Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗнче  вӗренекенсемпе вӗрентекенсем те акцие  хастар хутшӑнчӗҫ. Вӗсем   В.Алентей ҫыравҫӑн «Ҫӗнтерӳ салтакӗ» хайлавӗ тӑрӑх диктант ҫырчӗҫ. Шкулти чӑваш чӗлхипе литературине вӗрентекенсем малтан ачасемпе пӗрле диктант ҫыртарчӗҫ, кайран вара вӗсен ӗҫӗсене тӗрӗслесе хак пачӗҫ. Людмила Абрамова.
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Хунавсем лартнӑ

Хунавсем лартнӑ

Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра Ҫӗнтерӳ тунӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалласа Пӗтӗм Раҫҫейри «Астӑвӑм сачӗ» акци  пырать. Унӑн тӗллевӗ — вӑрҫӑра вилнӗ  ҫынсене асӑнса  27 миллион йывӑҫ хунавӗ лартасси.  Апрелӗн 22-мӗшӗнче, Ҫӗр кунӗнче, Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗнчи Ҫӗнтерӳ волонтерӗсем тата историе упракансем округ пуҫлӑхӗн социаллӑ ыйтусемпе ӗҫлекен ҫумӗпе, вӗрентӳ пайӗн начальникӗпе Н.А.Комиссаровӑпа тата «Комсомольски округӗнчи  пограничниксен тӑванлӑхӗ» обществӑлла организацин членӗсемпе, ӗҫ ветеранӗсемпе пӗрле Комсомольскинчи Ӑрусен паркӗнче йывӑҫ хунавӗсем лартнӑ. Вӗсем ӳссе пынӑҫемӗн  вӑрҫӑра ҫапӑҫса пуҫӗсене хунӑ салтаксем, тӑван тӑрӑха таврӑнсан мирлӗ ӗҫре ӗмӗрӗпех тӑрӑшнӑ ветерансем, тылра ырми-канми ӗҫлесе Ҫӗнтерӗве ҫывхартнӑ ҫынсем ҫинчен, вӗсен па
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Пысӑк пӗлтерӗшлӗ уяв

Пысӑк пӗлтерӗшлӗ уяв

Кашни ҫӗршывӑн хӑйӗн гербӗ, ялавӗ, гимнӗ пур. Вӗсем патшалӑх символӗсем пулса тӑраҫҫӗ. 1992 ҫулта ЧР  Патшалӑх Канашӗн культура ыйтӑвӗсемпе ӗҫлекен комиссийӗ Республика символӗсен конкурсӗнче унта тӑратнӑ вун-вун вариантран чи ӑнӑҫлисене суйласа илнӗ. Ҫав ҫулхинех Э.Юрьев ӗҫӗсене, гербпа ялава тата И.Тукташ сӑввипе Г.Лебедев кӗвӗленӗ «Тӑван ҫӗршыв» юрра Чӑваш Республикин патшалӑх символӗсем тесе саккунпах йышӑннӑ. Гербӑн та, ялавӑн та, гимнӑн та хӑйӗн пӗлтерӗшӗ пур.  Чӑваш Республикин ялавӗ тесен кашнин умӗнчех ҫутӑ сарӑпа  йӗпкӗн хӗрлӗ тӗслӗ вӗлтӗртетекен «тӑваткал» сӑнарланать. Сарӑ — хӗвел, ҫӗр ҫинчи пур чӗрӗ чуна та, ӳсен-тӑрана та пурнӑҫ парнелекен тӗс. Вӑл пуянлӑха, тӗрӗслӗхе, ӗненӗве, вӑй-хала пӗлтерет. Йӗпкӗн хӗрлӗ тӗс — чӑваш халӑх эрешӗсенче вӑй-хӑвата, хаст
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Строительсен ӗҫ вӗрет

Строительсен ӗҫ вӗрет

2025 ҫулхи сентябрӗн 1-мӗшӗнчен Раҫҫейри шкулсем пӗр расписани тӑрӑх ӗҫлеме пуҫлӗҫ. Вӗренекенсен пурнӑҫӗ ҫӑмӑлланӗ, мӗншӗн тесен тӗрӗслев ӗҫӗсем малашне пӗтӗмӗшле вӑхӑтран 10 процент ҫеҫ йышӑнӗҫ. Ҫавӑн пекех ирхи зарядка та ырӑ йӑла пулса тӑрӗ. Шкулсем улшӑнусене хатӗрленнӗ вӑхӑтра Комсомольскинче пурӑнакансем ҫӗнӗ шкула туса пӗтерессе чӑтӑмсӑррӑн кӗтеҫҫӗ. Кунта ӗҫ вӗресе тӑрать. Хальхи вӑхӑтра ҫуртӑн никӗсне тӑваҫҫӗ, путвал урайне бетон сараҫҫӗ, кирпӗч перегородкӑсем хӑпартаҫҫӗ. Ҫавӑн пекех вырӑнти тасатакан сооруженисем, пусӑсем тӑвас ӗҫсем те малалла пыраҫҫӗ. Шывпа тивӗҫтерекен, хура шыва юхтарса кӑларакан, дренаж тытӑмӗсене тӑвасси те малалла пырать. Аса илтеретпӗр, проекта 2026 ҫулхи июлӗн 31-мӗшӗ тӗлне вӗҫлеме палӑртнӑ.
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Перекетлӗхе мала хураҫҫӗ

Перекетлӗхе мала хураҫҫӗ

Чӑваш Енри суту-илӳпе промышленноҫ палати «Тухӑҫлӑ тата конкурентлӑ экономика» наци проектне кӗрекен «Ӗҫ тухӑҫлӑхӗ» федераллӑ проектпа килӗшӳллӗн перекетлӗ производствӑн инструменчӗсене ӗҫе кӗртме пулӑшать. Ҫак кунсенче иртнӗ «Производство начальникӗ» семинарта та перекетлӗх ҫинчен калаҫнӑ. Семинара республикӑри компанисен ертӳҫисем, цехсемпе производство участокӗсен начальникӗсем, мастерсем хутшӑннӑ. Унта цехсенчи ӗҫсене мӗнле йӗркелемеллине, планламаллине тата тӗрӗслесе тӑмаллине сӳтсе явнӑ, сахал тӑкак туса пысӑк тупӑш илме май паракан мелсене пӑхса тухнӑ, производство тытӑмне тухӑҫлӑн йӗркелеме пулӑшакан ҫӗнӗ йышши методикӑсемпе паллашнӑ. Федераллӑ проекта хутшӑнакан компанисен шучӗ республикӑра ӳссех пырать. Кӑҫал тата 6 предприяти перекетлӗх методикисене тӗпе хурса хӑйсен ӗҫӗс
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Вӗренме илеҫҫӗ

Вӗренме илеҫҫӗ

Ҫак кунсенче республика Пуҫлӑхӗ Олег Николаев ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансен мӑшӑрӗсемпе тата амӑшӗсемпе тӗл пулнӑ. Калаҫу ҫар ҫыннисен ачисене аслӑ пӗлӳ илме пулӑшасси тавра пынӑ. Олег Алексеевич республикӑра ятарлӑ ҫар операцийӗнчи ентешсене тата вӗсен ҫемйисене тӗрлӗ енлӗн пулӑшу кӳнине ҫирӗплетнӗ, пуласлӑха хамӑрӑн пӗрле тӑрӑшса, плансем туса, вӗсене пурнӑҫа кӗртсе тумаллине палӑртнӑ. Ҫавӑнпа та ачасене аталанма майсем туса парасси тӗп вырӑнта пулмалла.   СВОна хутшӑнакансем тата вӗсен ҫемйисем аслӑ вӗренӳ заведенийӗсене уйрӑм квотӑпа вӗренме кӗме пултараҫҫӗ. Пӗлтӗр ҫакӑн пек 360 вырӑн   уйӑрнӑ пулнӑ, ҫӑмӑллӑхпа 63 ҫын усӑ курнӑ. Кӑҫал 320 квота пулӗ. Тӗлпулура Олег Алексеевич салтак амӑшӗсемпе мӑшӑрӗсен ыйтӑвӗсене те туллин хуравланӑ. Пуҫтарӑннисем юридици пулӑшӑвӗ илесс
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов

Йывӑр вӑхӑтра ҫухалса кайман

Арҫын ачасенчен чылайӑшӗ шкулта вӗреннӗ ҫулсенче вӑрҫӑ ҫинчен ӳкернӗ фильмсене курма юратать, хӑй те унти сӑнарсем пек хӑюллӑ та паттӑр пулма ӗмӗтленет. Комсомольскинчи Валерий Чуркин кинофильмсенчи лару-тӑру уншӑн чӑнлӑха ҫаврӑнасса, тен, шутлама та пултарайман. Ятарлӑ ҫар операцийӗ виҫҫӗмӗш ҫул тӑсӑлнине, пирӗн арҫынсем унта пурнӑҫӗсене шеллемесӗр ҫӗршывӑн ирӗклӗхӗшӗн кӗрешнине кура вӑл айккинче ҫеҫ тӑма пултарайман, пӗлтӗрхи сентябрь уйӑхӗнче контракт ҫырса фронта ҫул тытнӑ. Гварди кӗҫӗн сержанчӗ  В.Чуркин 3-мӗш мотострелоксен бригадин штурм ротин 2-мӗш взвочӗн стрелок-саперӗ пулса нумай хутчен ҫапӑҫӑва кӗнӗ, хӑйне яваплӑха туякан, хушнине тӗплӗн пурнӑҫлакан ҫар ҫынни пек кӑтартса панӑ. Кӑҫалхи апрелӗн 4-мӗшӗнче Валерий Чуркина икӗ ротӑна ҫапӑҫу линийӗ ҫывӑхне илсе ҫитерме х
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Пӗтӗм Раҫҫейри  сасӑлав пуҫланнӑ

Пӗтӗм Раҫҫейри  сасӑлав пуҫланнӑ

Хамӑр пурӑнакан вырӑн илемлӗ те тирпейлӗ  пулни  пуриншӗн те паха.  Апрелӗн 21-мӗшӗнчен кӑҫал хӑтлӑх кӗртмелли вырӑнсемшӗн Пӗтӗм Раҫҫейри сасӑлав  пуҫланнӑ. Кӑҫал  республика сӑн-сӑпатне илем кӗртме май паракан  25 объектшӑн сассӑрсене пама пултаратӑр. Пирӗн округра пурӑнакансем Комсомольски ялӗн центрӗнчи «Таныш»  пасар  умӗнчи лаптӑка тирпей-илем кӗртессишӗн тата Комсомольскинче универсаллӑ спорт площадки тӑвассишӗн сасӑлама пултараҫҫӗ. Хӑвӑр сассӑрсене парас тесен zagorodsreda. ru платформӑна кӗрсе Патшалӑх пулӑшӑвӗн (Госуслуги) аккаунчӗ урлӑ палӑртмалла. Ку енӗпе сире ялсенчи волонтерсем те пулӑшма пултарӗҫ. Вӗсем сире хӑтлӑх кӗртмелли вырӑн пирки каласа парӗҫ. Сирӗн шухӑшӑртан округ центрӗ мӗнле пуласси нумай килет.  Сасӑлав пӗтӗмлетӗвӗ
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Ыйтӑм пырать

Ыйтӑм пырать

Округра Комсомольски ялӗнчи Мухтав монуменчӗн ҫӗнӗ сӑн-сӑпачӗ пирки ыйтӑм  (опрос) пуҫланнӑ. Унӑн 2 дизайнне хатӗрленӗ (сӑн ӳкерчӗксенче). Пӗрремӗшӗ  — 12 чул  паллӑсем вырнаҫтарни (округри 12 территори уйрӑмне палӑртать), иккӗмӗшӗ —  салтак палӑкӗ ҫийӗн шпиль — юпа вырнаҫтарни. Вӗсенчен сирӗн хӑвӑра килӗшекеннине суйласа илмелле. Хӑвӑр шухӑшӑрсене округ администрацийӗн сайтне, «ВКонтакте», «Телеграм» каналсене кӗрсе палӑртма пултаратӑр. Монумент палӑк анчах мар, пирӗн астӑвӑм та, Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра пирӗн пуласлӑхшӑн вилнисене пуҫ тайни, вӗсен ячӗсене асра тытни те. 
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Хорсен тупӑшӑвӗнче палӑрнӑ

Хорсен тупӑшӑвӗнче палӑрнӑ

Пӗтӗм Раҫҫейри инвалидсен обществин вырӑнти организацийӗн членӗсем округри тата республикӑри мероприятисене хутшӑнма тӑрӑшаҫҫӗ. Ҫӗршыв Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра Аслӑ Ҫӗнтерӳ тунӑранпа 80 ҫул ҫитнине паллӑ тума хатӗрленнӗ май вӗсем те айккинче юлмаҫҫӗ. Нумаях пулмасть инвалидсен обществин вырӑнти организацийӗн «Прикубнинская сторона» художество пултарулӑх коллективӗ Шупашкарти «Салют» культура Керменӗнче иртнӗ «Битва хоров» конкурс-фестивалӗн финалне хутшӑнчӗ. Елена Васильева, Светлана Ильина, Луиза Петрова, Лидия Карзакова, Валентина Федорова, Людмила Симендеева, Галина Быкова, Людмила Васильева, Светлана Ванюшкина, Елена Длинова, Алексей Гаврилов, Валентина Райкова юрӑҫӑсем хӑйсен ҫепӗҫ те уҫӑ сассисемпе куракансене те, жюри членӗсене те тыткӑнларӗҫ. Комсомольскинчи культура ҫурчӗн ӗ
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Вӑрҫӑра та, мирлӗ  пурнӑҫа та пархатарлӑ ӗҫ тунӑ

Вӑрҫӑра та, мирлӗ  пурнӑҫа та пархатарлӑ ӗҫ тунӑ

Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑран таврӑнсан тӗрлӗ фронтсенче ҫӗршыва хӳтӗленӗ ҫынсем  тӳрех мирлӗ ӗҫе кӳлӗннӗ. Ҫапӑҫу хирӗсенче аманнӑ салтаксене ҫӑлнӑ медицина ӗҫченӗсем шур халатсем тӑхӑнса сиплев учрежденийӗсенче ӗҫлеме тытӑннӑ. Вӗсем ӗмӗр тӑршшӗпех халӑх сывлӑхӗшӗн тӑрӑшнӑ. Аслӑ Ҫӗнтерӳ пулнӑранпа 80 ҫул ҫитнӗ май районти тӗп больница администрацийӗ тата  профсоюзӑн пуҫламӑш организацийӗ Пӗтӗм Раҫҫейри  «Ҫӗнтерӳ аллейи» акцие хутшӑннӑ.  Вӗсем Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫа хутшӑннӑ медицина ӗҫченӗсене асӑнса  савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура районти тӗп больница территорийӗнче аллея уҫнӑ. Мероприятире больницӑн тӗп врачӗ, округри депутатсен Пухӑвӗн депутачӗ Инна Ефремова сӑмах каланӑ . Ҫак йывӑҫсем вӑрҫӑран таврӑнсан районта сывлӑха сыхлас енӗпе тӑрӑшнӑ ҫынсен пархатарлӑ ӗҫне аса
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Каждую семью затронула война

Каждую семью затронула война

Приближается 80-ая  годовщина Великого  праздника — Дня Победы. Это — день памяти павших. Это — почтение ныне живущим героям. Это — ликование освобожденного народа. Это — вечное напоминание нам, молодым, какой ценой добывалась Великая Победа. Каждую семью затронула война, и в каждой семье из поколения в поколение, из уст в уста передаются рассказы о том страшном времени, что пришлось пережить нашим прадедушкам и прабабушкам. Нам уже не побеседовать с участниками войны, но память хранится в семейных рассказах, архивах и книгах. В нашей семье был свой герой, воин, победитель, родной дядя — Алексеев Николай Герасимович. Родился в деревне Беззубино 06.09.1926 г. в многодетной крестьянской семье. С раннего детства был приучен к труду, в школе учился хорошо, любил много читат
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Хатӗрленӳ пырать

Хатӗрленӳ пырать

«Ҫӗнтерӗве пӗрле кӗтсе илер!» Ҫак девизпа Чӑваш Енре Ҫӗнтерӗве халалланӑ уяв мероприятийӗсем иртеҫҫӗ. Аслӑ Ҫӗнтерӳ кунӗччен нумай та юлмарӗ. Ҫавна май Шупашкарта уява хатӗрлесе ирттерес енӗпе ӗҫлекен ушкӑнӑн ларӑвӗ иртнӗ. Унта вице-премьер Владимир Степанов та хутшӑннӑ. Ларура майӑн 1—9-мӗшӗсенче ирттермелли мероприятисен программине ҫирӗплетнӗ, «Вилӗмсӗр полк» акци вӑхӑтӗнче хӑрушсӑрлӑха тивӗҫтерессине те сӳтсе явнӑ. Муниципалитетсен ертӳҫисем округсенче хатӗрленӳ ӗҫӗсем мӗнле пынипе паллаштарнӑ. Мероприятире манӑҫа тухнӑ «Паттӑр ҫӑлтӑрӗ» акцие ҫӗнӗрен чӗртме сӗннӗ. Совет Союзӗ вӑхӑтӗнче хӗрлӗ ҫӑлтӑрсем фронта кайнӑ паттӑрсем ҫинчен аса илтернӗ. Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫисен ҫулталӑкӗнче ҫакӑн пек ҫӑлтӑрсем ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакан ентешсен ҫурчӗсем ҫине вырнаҫтарма йышӑннӑ.
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов

Из семьи крылатых

(Продолжение) По окончании учебы в аэроклубе дирекция летного обучения назначила смышленого курсанта инструктором по подготовке кадров нового летного состава. Здесь Будаков Н. встретился со своей будущей женой — Анастасией Григорьевной, работавшей в буфете общежития. Не прошло и года совместного общения, как они поженились. У молодой четы родилось двое сыновей-погодков. Началась Великая Отечественная война. В первых числах июля 1941 года  Будаков Н. в числе других сослуживцев аэроклуба был призван на фронт, в авиацию. Обстановка военного времени определила судьбу и других сыновей Будаковых. Павел, работавший в Москве слесарем-наладчиком на водонасосной станции в Рублево, вечерами — после трудового дня посещал курсы обучения сержантского состава мотострелковых войск. В начале январе 19
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Аслӑ техник пулнӑ, тӳпене те хӑпарнӑ

Аслӑ техник пулнӑ, тӳпене те хӑпарнӑ

Паян тепӗр летчик-герой, Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра пулса хӑйӗн ятне ӗмӗрлӗхех паттӑр ентешсен списокне кӗртсе хӑварнӑ Сергей Николаевич Ананьев ҫинчен ҫырса пӗлтеретӗп. Вӑл 1922 ҫулта ҫуралнӑ. Архиври документсенче ун пирки икӗ тӗрлӗ ҫырса кӑтартнӑ. Сӑмахран, вӑл ҫуралнӑ вырӑна малтанхи документсенче Аслӑ Каҫал ялӗ тесе палӑртнӑ, каярах Канаш хули тесе ҫырса хуни те пур. 1941 ҫулта ҫамрӑк каччӑ Канаш район военкомачӗ урлӑ Хӗрлӗ Ҫара каять. Ҫав ҫулах ӑна ВЛКСМ ретне илеҫҫӗ. 1943 ҫулхи ноябрӗн 17-мӗшӗнче 15-мӗш гварди бомбардировка авиацийӗн полкӗнче фотооборудованипе ӗҫлекен аслӑ техник должноҫне алла илсен ҫапӑҫӑва кӗрет. Полкра пулнӑ вӑхӑтра «Б-25» самолета каҫхи вӗҫевре тӗрлӗ объектсене ӳкерме кирлӗ фотооборудование 80 хутчен ӑнӑҫлӑн хатӗрленӗ, техника службин капитанӗ Ананьев хӑ
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Тӑван чӗлхе сасси илтӗнсе тӑтӑр

Тӑван чӗлхе сасси илтӗнсе тӑтӑр

Апрелӗн 25-мӗшӗнче чӑвашсене ҫырулӑх парнелекенӗ, ҫутта кӑлараканӗ  И.Я.Яковлев ҫуралнӑ. Ҫак кун эпир Чӑваш чӗлхин кунне уявлатпӑр. Ачасене тӑван чӗлхене юратса вӗренме хавхалантарас, халӑх йӑли-йӗркине упрама, чӗлхе илемлӗхӗпе пуянлӑхне туйма, пӗлӗвне  ӳстерме пулӑшас тӗллевпе Ҫӗнӗ Мӑрат библиотекинче «Чӗвӗлти чӗкеҫ» ятпа сӑвӑ конкурсӗ ирттересси йӑлана кӗнӗ. Кӑҫал та унта Ҫӗнӗ Мӑрат вӑтам шкулӗнчи кӗҫӗн классенче вӗренекенсемпе шкул ҫулне ҫитменнисен ушкӑнне ҫӳрекенсем хаваспах хутшӑнчӗҫ. Т.А.Полякова, А.Г. Афанасьева, В.А.Филиппова, О.М.Шингалова тата культура ӗҫченӗсем мероприяти ачасемшӗн интереслӗ пултӑр тесе нумай тӑрӑшрӗҫ. Малтанах пурте Иван Яковлев пурнӑҫӗпе, ӗҫӗ-хӗлӗпе, Вӗрентекенӗмӗрӗн чӑваш халӑхне панӑ Халалӗпе паллашрӗҫ. Культура ӗҫченӗсем хаваслӑ юрӑ парнелерӗҫ.
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
200 ытла ҫын ӑмӑртнӑ

200 ытла ҫын ӑмӑртнӑ

«Кӗтне» физкультурӑпа спорт комплексӗнче пенсионерсен «За активное долголетие» XIII Спартакиадин финал тапхӑрӗ пулни ҫинчен хаҫатӑн иртнӗ номерӗнче ҫырса пӗлтернӗччӗ, анчах та ӑмӑртусем час вӗҫленменнине кура ҫӗнтерӳҫӗсемпе паллаштарма май килмерӗ. Халӗ вара тӗплӗнрех ҫырса кӑтартар. Пенсионерсен спартакиадин чи малтанхи тапхӑрӗ февральтех иртнӗ. Ун чухне аслӑ ӳсӗмри спортсменсем шахмӑтла тата сӗтелҫи теннисӗлле выляса тупӑшнӑ. Финал тапхӑрӗнче вара шывра ишессипе, тӗл перессипе, ҫӑмӑл атлетикӑра, дартс вӑййинче тата хутӑш эстафетӑра вӑйӗсене тӗрӗсленӗ. Мероприятие республикӑри 200 ытла ҫын хутшӑннине кура ҫӗнтерме пӗрре те ҫӑмӑл пулман. Апла пулин те пирӗн округ спортсменӗсем пултарулӑхне тивӗҫлӗн кӑтартса панӑ, спортӑн уйрӑм тӗсӗсенче призерсен шутне кӗнӗ. Акӑ, шывра ишессипе арҫы
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Участились случаи моешннических звоноков

Участились случаи моешннических звоноков

Управление Федеральной налоговой службы по Чувашской Республике предупреждает об участившихся случаях мошеннических звонков гражданам. Под предлогом подтверждения или уточнения записи на прием в обособленные подразделения Управления злоумышленники, представляясь сотрудниками службы, пытаются получить доступ к паспортным данным граждан и другим конфиденциальным сведениям (ИНН, СНИЛС). Управление Федеральной налоговой службы по Чувашской Республике обращает внимание на то, что специалисты налоговых органов не запрашивают персональные данные, не осуществляют запись на прием в налоговый орган по телефону, не спрашивают коды и не просят перейти по ссылкам, ведущим на сторонние сайты. Налогоплательщик записывается на прием в налоговый орган самостоятельно, используя электронный сервис ФНС
Подробнее
Апр252025 - РедакцияНет Ответов
Христос чӗрӗлнӗ, Чӑн чӗрӗлнӗ

Христос чӗрӗлнӗ, Чӑн чӗрӗлнӗ

Мӑнкун — Христос тӗнне ӗненекенсемшӗн пысӑк уяв. Ҫак ятпа апрелӗн 20-мӗшӗнче округри пур чиркӳсенче те кӗлӗсем иртрӗҫ. Комсомольскинчи «Вознесения Господня» чиркӳре Мӑнкун кӗллине округ благочиннӑйӗ Сергий иерей ирттерчӗ. Халӑх йышлӑ пухӑнчӗ уяв кӗллине: аслисем те, ҫамрӑксем те, ачасем те. Пурте Аслӑ Мӑнкун уявне  чӑтӑмсӑррӑн кӗтни туйӑнчӗ. Сергий атте кӗлле тӗлӗнмелле хӑватлӑ ирттерчӗ. Юрлакансене итлесе тӑма кӑмӑллӑ пулчӗ. Унпа пӗрлех вара Сергий атте парнесем те чылай хатӗрленӗ — нумай ҫӑмарта валеҫрӗ. Аслисем те, ачасем те хаваспах ӑна йышӑнчӗҫ. Хӑватлӑ ҫулӑм илсе килни те кӗлӗре тӑракансене хавхалантарчӗ. Мӑнкуна хаваслӑ кӑмӑлпа кӗтсе илтӗмӗр. Тӑван округри благочиннӑя, Сергий аттене кӗлле ҫӳллӗ шайра йӗркеленӗшӗн тав тӑватпӑр. «Мӑнкун эрнинче «Христос чӗрӗлнӗ», «Чӑн чӗрӗ
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Журналистсемпе  пресс-конференци ирттернӗ

Журналистсемпе  пресс-конференци ирттернӗ

Апрелӗн 17-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Олег Николаев федераллӑ, регионти тата округсенчи массӑллӑ информаци хатӗрӗсенчи журналистсемпе, Чӑваш Енри шкулсенчи тата аслӑ шкулсенчи медиа студисенче вӗренекенсемпе пресс-конференци ирттернӗ. Тӗлпулу виҫӗ сехете яхӑн тӑсӑлнӑ. Вӑл вӑхӑтра Олег Алексеевич 30 ытла ыйту ҫине хурав панӑ. Массӑллӑ информаци хатӗрӗсенче ӗҫлекенсем халӑха интереслентерекен  ыйтусем ҫине хуравлама ыйтнӑ. Вӗсенчен ытларахӑшӗ экономикӑпа, ҫул-йӗрпе, вӗрентӳпе, сывлӑх сыхлавӗпе, спортпа ҫыхӑннисем  пулнӑ. «Российская газета» корреспонденчӗ  Чӑваш Енӗн экономикӑри ҫитӗнӗвӗсем пирки ыйтсан  О.Николаев  ҫакна пысӑк, вӑтам, пӗчӗк предпринимательство ӑнӑҫлӑ ӗҫленипе, вӗсене аталанма, вӗсен бизнес-шухӑшӗсене вӑхӑтра шута илсе вӑя кӗртме пулӑшнипе
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Аслӑ ҫултисем старта тухнӑ

Аслӑ ҫултисем старта тухнӑ

Мероприятие муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин, «Раҫҫей пенсионерӗсен союзӗн» республикӑри уйрӑмӗн ертӳҫи Дамир Сабиров, ЧР Патшалӑх канашӗн председателӗн пулӑшуҫи Василий Шоркин, «Кӗтне» ФСК директорӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Валерий Денисов, спорт ветеранӗ Вениамин Белков, Мускавран килнӗ хӑна — ӑмӑртӑвӑн тӗп спонсорӗ Сергей Ильин та хутшӑннӑ. Вӗсем старта тухакан аслӑ ҫулти спортсменсене ӑнӑҫлӑн финиша ҫитме, лайӑх кӑтартусемпе палӑрма суннӑ. Ветерансем 5 тӗрлӗ дисциплинӑра ӑмӑртнӑ: ҫӑмӑл  атлетикӑра, шывра ишессипе, винтовкӑран тӗл перессипе, дартс вӑййинче тата хутӑш эстафетӑра. Ӑмӑртӑвӑн ҫӗнтерӳҫисемпе призерӗсем ҫинчен тӗплӗнрех хаҫатӑн ҫитес номерӗнче пӗлтерӗпӗр.   (ХАМӐР ИНФ.).
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Ака ӗҫӗсем малалла пыраҫҫӗ

Ака ӗҫӗсем малалла пыраҫҫӗ

Округри ял хуҫалӑх предприятийӗсенче ҫурхи ака-суха ӗҫӗсем малалла пыраҫҫӗ. Пӗрлешӳллӗ хуҫалӑхсем нумай ҫул  ӳсекен курӑксене сӳрелеҫҫӗ, апатлантараҫҫӗ, ҫуртыррисем акма ҫӗр хатӗрлеҫҫӗ. Апрелӗн 17-мӗшӗ тӗлне округра 656 гектар пӗрчӗллӗ тата пӑрҫа йышши тырӑсем акнӑ. Вӑл шутран%  «Урожай» колхоз, «Слава картофелю» агрофирма  пурӗ 96 гектар ҫурхи тулӑ, «Урожай» колхоз, «Родина» ООО, «Рассвет» ЯХПК 310 гектар урпа, «Слава», «Асаново» ял хуҫалӑх кооперативӗсем, «Урожай» колхоз 170 гектар сӗлӗ, «Рассвет» ЯХПК тата «Урожай» колхоз 80 гектар пӑрҫа. Ҫанталӑка кура кӗҫех ытти хуҫалӑхсем те акана тухӗҫ. Минзаит Зайнуллин.
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Ҫӗнтерӳ уявӗ, экономика аталанӑвӗ – тӗп ыйтусем

Ҫӗнтерӳ уявӗ, экономика аталанӑвӗ – тӗп ыйтусем

Аслӑ Ҫӗнтерӳ кунӗччен — майӑн 9-мӗшӗччен — вӑхӑт нумаях та юлмарӗ. Кӑҫал Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра совет халӑхӗ нимӗҫ фашисчӗсене ҫапса аркатнӑранпа 80 ҫул ҫитет. Ҫак юбилей ҫулне ҫӗршывра анлӑн паллӑ тума палӑртаҫҫӗ. Апрелӗн  16-мӗшӗнче иртнӗ Пӗрлехи информаци кунӗнчи пӗрремӗш ыйту Ҫӗнтерӳ кунне уявлассипе ҫыхӑнни те ахальтен мар. Ҫӗршывра, ҫавӑн пекех пирӗн округра та ҫак паллӑ пулӑмпа ҫыхӑннӑ мероприятисене йӗркеленӗ, халӗ те пулаҫҫӗ. Вӗренӳ учрежденийӗсенче, культура ҫурчӗсенче, библиотекӑсенче Ҫӗнтерӗве халалласа Паттӑрлӑх урокӗсем, калаҫусем, вулав конференцийӗсем ирттереҫҫӗ. Кӗнекесен тата ачасен ӳкерчӗкӗсен выставкисем йӗркелеҫҫӗ. Вӗренекенсем музейсене ҫитсе кураҫҫӗ, ҫӗршыв шайӗнчи тӗрлӗ акцисене хутшӑнаҫҫӗ, тӗпчев ӗҫӗсем тӑваҫҫӗ. Округра Аслӑ Ҫӗнтерӳ уявне хатӗрленсе ир
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Пилӗк ҫулти ӳсӗмсем курӑмлӑ

Пилӗк ҫулти ӳсӗмсем курӑмлӑ

ЧР Пуҫлӑхӗ Олег Николаев Чӑваш Енри организацисен ертӳҫисемпе регионӑн юлашки 5 ҫулти аталанӑвне тата малашлӑх валли плансене сӳтсе явнӑ. Олег Алексеевич палӑртнӑ тӑрӑх, чӑрмавсем нумай пулнине пӑхмасӑр республика аван кӑтартусем тунӑ. Ҫакӑн ҫине, паллах, малта пыракан технологисемпе активлӑн усӑ курни, республика Правительствипе бизнес сферинче тӑрӑшакансем вӑйӗсене пӗрлештерсе ӗҫлени те витӗм кӳнӗ. Республикӑн юлашки ҫулсенчи аталанӑвне РФ Президенчӗ Владимир Путин та ӗҫлӗ тӗлпулу вӑхӑтӗнче пысӑк хак панӑ. Регионӑн пӗтӗмӗшле продукчӗ 2 хута яхӑн, республика бюджечӗ 2 хутран ытла, регионта пурӑнакансен тупӑшӗсем те икӗ хута яхӑн  ӳснӗ. Пӗлтӗрхи экономика ӳсӗмӗн хӑвӑртлӑхӗпе Чӑваш Ен Атӑлҫи федераллӑ округӗнче 2-мӗш вырӑн йышӑннӑ. Промышленноҫа пулӑшасси 30 хут нумайланнӑ, и
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Пирӗн вӑй — пӗрлӗхре

Пирӗн вӑй — пӗрлӗхре

Апрелӗн 14-мӗшӗнче «Кӗмӗл ӑру» хутшӑну центрне ҫӳрекенсем «Ҫамрӑк гварди» организацин членӗсемпе пӗрле «Ҫӗнтерӳ чӳречисем» акцие хутшӑннӑ. Аса илтеретпӗр, «Ҫӗнтерӳ  чӳречисем» — кашни ҫулах Аслӑ Ҫӗнтерӳ кунӗ умӗн ирттерекен акци. Кӑҫал вӑл округра ҫамрӑк тата аслӑ ӑрусене пӗрлештернӗ. Вӗсем чӳречесене ҫӗнтерӳ символӗсемпе илемлетсе ветерансене тата Ҫӗнтерӗве ҫывхартма пулӑшнӑ кашни ҫынна тав сӑмахӗсем каланӑ. «Ҫамрӑк гвардеецсем» ҫак кун маскировка сечӗсем тӑвас ӗҫе те хаваспах хутшӑннӑ. Фронтри ентешсене пулӑшасси ҫинчен калас пулсан ялсенчи волонтерсен ӗҫне те палӑртса хӑварас килет. Акӑ, Нӗркеҫ тата Янкасси ялӗсенчи хастарсен ӗҫ вӗрет. Ҫак кунсенче вӗсем 250-мӗш маскировка тетелне ҫыхса пӗтернӗ. «Ҫак ӗҫе хутшӑнакан кашни ҫынна тав тӑватӑп. Ку вӑл пирӗн ҫӗршывӑн ирӗклӗхӗшӗн, ни
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
10 ҫул йӗркелӗхе тимлеҫҫӗ

10 ҫул йӗркелӗхе тимлеҫҫӗ

Йӗрке хуралӗнче тӑрӑшакансен ӗҫӗ ҫӑмӑл мар. Ҫынсем урамсенче, обществӑлла вырӑнсенче пӗр хӑрамасӑр ҫӳреме пултарччӑр, пурте саккун йӗркине пӑхӑнса пурӑнччӑр тесе вӗсем профилактика ӗҫӗ ҫине пысӑк тимлӗх уйӑраҫҫӗ. Ҫак ӗҫре вӗсене курӑмлӑ пулӑшу кӳрекенсем — халӑх дружинисем. Нумаях пулмасть Комсомольскинчи этнобиблиотекӑра округра «Халӑх дружини» туса хунӑранпа 10 ҫул ҫитнине уявларӗҫ. Мероприятие округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин, РФ ШӖМӗн «Комсомольский» уйрӑмӗн начальникӗ Сергей Ласточкин, дружинниксем, вӗсен штаб начальникӗ Мария Илларионова, Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗн 7-мӗш кадетсен класӗ хутшӑнчӗҫ. Валентина Боровкова пирӗн ҫӗршыври ирӗклӗ дружинӑн историйӗпе кӗскен паллаштарчӗ. Ҫак обществӑлла организацие XIX ӗмӗр вӗҫӗнчех туса хунӑ. 1991 ҫулта ӑна пӗтернӗ, 2000-
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
«Татар кызы —  2025» конкурс ҫӗнтерӳҫи – Рилия Мирзетзянова

«Татар кызы —  2025» конкурс ҫӗнтерӳҫи – Рилия Мирзетзянова

Пирӗн округра тӗрлӗ халӑх ывӑл-хӗрӗ килӗштерсе пурӑнать. Вӗсем ӗҫре те пултаруллӑ, юрӑ-ташӑра та ӑста. Кашни халӑх ҫыннисем хӑйсен йӑли-йӗркине сыхласа, тытса пыма тӑрӑшаҫҫӗ. Маларах округра «Чӑваш пики — 2025» конкурс пулнӑччӗ. Иртнӗ эрнере вара Комсомольскинчи культура ҫуртӗнче «Татар кызы — 2025» конкурс йӗркеленӗ. Унта округри шкулсенчи пултаруллӑ, илемлӗ 8 хӗр тупӑшнӑ. Вӗсене округ пуҫлӑхӗн социаллӑ ыйтусемпе ӗҫлекен ҫумӗ, вӗрентӳ пайӗн начальникӗ Н.А.Комиссарова саламланӑ. Ҫакӑн пек мероприятисем халӑхӑн йӑли-йӗркине, историне, чӗлхине упраса аталантарас тӗлӗшпе пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулнине палӑртнӑ. Сумлӑ жюрине илемлӗ те маттур, хаваслӑ хӗрсенчен чи-чи лайӑххине суйласа илме те  ҫӑмӑлах килмен. Вӗсем  хӑйсемпе паллаштарнӑ май вӗренӳре те, обществӑлла ӗҫсенче те маттур,
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Патриотлӑх теми ҫамрӑксемшӗн интереслӗ

Патриотлӑх теми ҫамрӑксемшӗн интереслӗ

РФ Президенчӗн Владимир Путинӑн хушӑвӗпе тунӑ «ВОИН» центр Чӑваш Енре ӗҫлеме пуҫланӑранпа ҫулталӑк ҫитрӗ. Ҫавна май ЧР Пуҫлӑхӗ Олег Николаев курсантсемпе тӗл пулнӑ. Пурӗ ҫӗршывӗпе ҫакӑн пек 21 центр пур. Пирӗн республикӑри уҫӑлнӑранпа нумай та вӑхӑт иртмен пулсан та вӑл тӳрех лайӑх старт илни курӑнать% пӗлтӗрхи ӗҫ кӑтартӑвӗсемпе пирӗн центр чи лайӑххисен шутне кӗнӗ. Ҫак хушӑра 3000 курсантпа 270 педагог вӗренӳ курсӗ тухнӑ, 250 ӑсталӑх класӗ иртнӗ. Ҫакӑ ҫамрӑксем патриотлӑх темипе питӗ интересленнине ҫирӗплетет. «ВОИН» центрта вӗсем вут-ҫулӑм, инженери тата тактика хатӗрленӗвне алла илеҫҫӗ, беспилотниксемпе ӗҫлеме, пӗрремӗш пулӑшу пама вӗренеҫҫӗ. Палӑртса хӑвармалла, республикӑра патриотла воспитани ҫине нумай тимлӗх уйӑраҫҫӗ. Ҫамрӑк армеецсен, кадетсен юхӑмӗсем пирӗн вӑйлӑ аталаннӑ.
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Из семьи крылатых

Из семьи крылатых

О судьбе Будакова Н.В. и его единокровных братьях-фронтовиках Старшая сестра летчика-гастелловца Будакова Н. Александра, по мужу Турханова, проживавшая после войны с семьею в деревне Малые Кошелеи, вспоминала: «Родились и выросли мы в многодетной семье потомственных крестьян в деревне Крестниково Комсомольского района. Нас было в семье 5 сестренок и четверо братишек. Семья имела полгектара приусадебной земли, где выращивали картофель, овощи и отдельные виды зерновых культур. Невиданная засуха весной и летом 1921—1922 года охватила все Среднее Поволжье и районы Северного Кавказа. От стихийного бедствия и недорода урожая страдали не только горожане, но и сами земледельцы. Вся надежда была на приусадебный участок, но и он не обеспечивал семью достатком. Более того, определенную долю зерно
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
История памятника летчика-гастелловцам

История памятника летчика-гастелловцам

Тепло и радушно встретили почетных гостей колхозники солнечной Чувашии, все они были обеспечены бесплатным проживанием, питанием. 9 мая 1985 года, как сказано выше, у монумента гастелловцам состоялся многолюдный митинг. С импровизированной трибуны выступали приезжие однополчане, старожилы деревни, знавшие с детства Будакова Н., местные ветераны войны. Военный комиссар РВК Тутов В.А. вручил колхозникам, ветеранам войны юбилейные медали в честь 40-летия Победы. Под звуки траурной мелодии у постаментов памятников гастелловцам и другим погибшим фронтовикам-односельчанам было возложено множество венков и живых цветов от благодарных жителей всех 10 окрестных селений укрупненного колхоза «Россия». Три дня приезжие гости знакомились с большим хозяйством и тружениками сельхозартели, где единой
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов

Польшӑна ирӗке кӑларма хутшӑннӑ

Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра юн тӑкнӑ, яла таврӑнсан мирлӗ ӗҫре вӑй хунӑ ҫынсем пирӗн хушӑра юлмарӗҫ. Анчах та вӗсен ачисем, мӑнукӗсем пурӑнаҫҫӗ. Вӗсем ашшӗсен, аслашшӗсемпе кукашшӗсен ячӗсене асра тытаҫҫӗ, наградисене упраҫҫӗ. Ҫак кунсенче редакцире Комсомольски ялӗнче пурӑнакан В.Н.Макарова пулчӗ, ашшӗн докуменчӗсемпе наградисене илсе килсе кӑтартрӗ. Эпӗ  вӗсемпе паллашнӑ май  Николай Александрович Чернов пирки «Октябрь ялавӗ» хаҫатра пичетленнӗ материалсене шыраса тупрӑм тата ытти ҫӑлкуҫсене те пӑхса тухрӑм. Вӑл чӑннипех те вӑрҫӑра паттӑр салтак пулса ҫапӑҫнине, тӑван тӑрӑхра тӳрӗ кӑмӑлпа тӑрӑшса ӗҫленине пӗлтӗм. Николайӑн ачалӑхӗ ҫӑмӑлах килмен. Вӑл ултӑ ҫулта чухнех ашшӗ тифпа чирлесе ҫӗре кӗрет. Амӑшӗ темӗнле хӗн пулсан та ывӑлне вӗрентме тӑрӑшать. Комсомольски вӑтам ш
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Проектсем пурнӑҫланаҫҫӗ

Проектсем пурнӑҫланаҫҫӗ

«2025 ҫулта «Ял территорийӗсене комплекслӑ аталантарасси» патшалӑх программипе 1555 пуҫаруллӑ проект 3,3 миллиард тенкӗлӗх, вӑл шутран 80 проценчӗ республика бюджетӗнчен, ӗҫе кӗртме палӑртатпӑр. Чӑваш Ен ку енӗпе Атӑлҫи федераллӑ округра 1-мӗш вырӑн йышӑнать», — палӑртнӑ ЧР Пуҫлӑхӗ Олег Николаев. Пирӗн округра «Детский мир» ятпа 3, «Развитие сельской инфраструктуры» ятпа 7, «Наши дороги» ятпа 15, «Благоустройство села» ятпа 11, «Твой выбор» ятпа 10, «Удивительная вода» ятпа 2 проект ӗҫлеме пуҫланӑ. Малтанхи кӑтартусем те курӑмлӑ. Ҫӗнӗ Шӑхран ялӗнче масар ҫине каякан ҫул тунӑ, Хирти Выҫли ялӗнче масар ҫинче тирпей-илем кӗртме тытӑннӑ. Тукай Мишер ялӗнчи  Школьная урама асфальтлӑ ҫул сарнӑ. Унта 8314389 тенкӗпе  усӑ курнӑ. Вӑл шутран 1662877 тенкине пуҫаруллӑ проектпа ял ҫыннисенчен пуҫт
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Кашниех мала тухма тӑрӑшрӗ

Кашниех мала тухма тӑрӑшрӗ

Ӑмӑрту уҫӑ сывлӑшра физкультура хусканӑвӗсем тунинчен пуҫланни ҫак кун вӑрман хӗррине  чӑннипех те сывӑ пурнӑҫ йӗркине юратакансем пуҫтарӑннине ҫирӗплетрӗ. Ҫак кун Космонавтика кунӗ пулни спорт тусӗсене татах та хавхалану кӳчех пулӗ. Тӳпене ҫӗкленекенсем пурте ачаранах спортпа туслӑ пулса сывлӑхӗсене ҫирӗплетнӗ. Округ пуҫлӑхӗн социаллӑ ыйтусемпе ӗҫлекен ҫумӗ, вӗрентӳ пайӗн начальникӗ Н.А.Комиссарова пурне те ҫуллахи спорт сезонӗ уҫӑлнӑ ятпа саламларӗ, ӑнӑҫлӑ финишсем сунчӗ. «Кӗтне» физкультурӑпа спорт комплексӗн директорӗн ӗҫне пурнӑҫлакан  В.Х. Денисов хӑй сӑмахӗнче  спортсменсенчен ҫӗнӗ сезонра округра тата ун тулашӗнче иртекен ӑмӑртусенче  ҫӗнӗ ҫитӗнӳсем кӗтни пирки пӗлтерчӗ. Старта малтан чи ҫамрӑккисем, 2012—2013 ҫулсенче ҫуралнӑ хӗрачасем тӑчӗҫ. 1 ҫухрӑмлӑ
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Округ чысне хӳтӗлӗҫ

Округ чысне хӳтӗлӗҫ

Апрелӗн 16-мӗшӗнче «Кӗтне» физкультурӑпа спорт комплексӗн стадионӗнче шкул ачисем хушшинче ҫӑмӑл атлетика енӗпе республика чемпионачӗн муниципаллӑ тапхӑрӗ иртнӗ. Унта 2008—2009, 2010—2011, 2012—2013 ҫулсенче ҫуралнӑ хӗрачасемпе арҫын ачасем тупӑшнӑ. Ҫӗнтерӳҫӗсем округ чысне республика шайӗнче хӳтӗлӗҫ. Хӑйсен ӳсӗмӗсенчисем хушшинче 60 метра чупса А.Тимофеева (Аслӑ Чурачӑк вӑтам шкулӗ), А.Краснов (Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗ, А.Тухветуллина (Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗ), С.Лукиянов (Аслӑ Чурачӑк вӑтам шкулӗ), П.Семенова (Ҫӗнӗ Мӑрат вӑтам шкулӗ), Р.Крылов (Аслӑ Чурачӑк вӑтам шкулӗ) пӗрремӗш вырӑн ҫӗнсе илнӗ. 300 метрлӑ дистанцире  К.Ильина (Ҫӗнӗ Мӑрат вӑтам шкулӗ), К.Кузьмин (Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗ), А.Лукиянова (Ҫӗнӗ Мӑрат вӑтам шкулӗ), А.Феткуллин (Чӗчкен тӗп шкулӗ), П.
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Кӗрешекенсем маттур

Кӗрешекенсем маттур

Округра паллӑ ентешсен ячӗпе ҫулсерен йӗркелесе ирттерекен ӑмӑртусем чылай. Йӑлана кӗнӗ тупӑшусенчен пӗри — нумаях пулмасть Комсомольскинчи «Кӗтне» физкультурӑпа спорт комплексӗнче Петр Матросова асӑнса ирттернӗ ирӗклӗ майпа кӗрешес енӗпе турнир. Петр Георгиевич — районта спорт кӗрешӗвне пуҫарса яраканӗ, пултаруллӑ тренер, педагогика ӑслӑлӑхӗсен кандидачӗ. Турнира уҫса округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин, «Кӗтне» спорт шкулӗн директорӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Валерий Денисов пурне те ӑнӑҫу сунчӗҫ. Кӗрешӳҫӗсем яланхиллех тӗрлӗ виҫесенче тупӑшрӗҫ, куракансемпе тренерсем хавхалантарнине кура кашни тытӑҫу хӗрӳ иртрӗ. Чи пӗчӗк виҫеллисем хушшинче Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗнче пӗлӳ илекен Вадим Никифоров пурне те парӑнтарчӗ. Ҫак шкултах ӑс пухакан Расиль Ялаков тепӗр виҫере ҫӗнтерӳҫӗ пул
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Юбилей ячӗпе саламларӗҫ

Юбилей ячӗпе саламларӗҫ

Пурнӑҫ ирттересси уй урлӑ иртсе каҫасси мар, тенӗ ӗлӗкех ваттисем. Асанкасси ялӗнче  пурӑнакан Елена Макаровна Миронован та пурнӑҫӗнче хура-шурне нумай курма тивнӗ. Ачалӑхӗпе ҫамрӑклӑхӗ Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ вӑхӑтне тата ун хыҫҫӑнхи ҫулсене лекнӗ те  йывӑрлӑхсене парӑнтарма, чӑтма  хӑнӑхнӑ. Ҫакӑ ӑна мӗн пурнӑҫ тӑршшӗпех пулӑшса пынӑ. Ульянов ячӗллӗ колхозра  дояркӑра ӗҫленӗ вӑхӑтра фермӑра ҫӑмӑлах килмен. Апла пулин те вӑл пуҫ усман, хӑйне шаннӑ ӗҫе тӳрӗ кӑмӑлтан туса пынӑ. Хастарлӑхшӑн чылай наградӑна тивӗҫнӗ. Колхоз ӗҫне те ӗлкӗрнӗ вӑл, килти хуҫалӑхри ӗҫсене те тытса пынӑ, пилӗк ача ӳстерсе пурнӑҫ ҫулӗ ҫине кӑларнӑ.  Халӗ ӑна 8 мӑнукӗпе 5 мӑнмӑнукӗ савӑнтараҫҫӗ. Ҫак кунсенче Елена Макаровна  90 ҫул тултарчӗ. Ҫак ятпа ӑна  Асанкасси территори уйрӑмӗн начальникӗ Н.Н.Карпо
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Проектра ҫӗнтернӗ

Проектра ҫӗнтернӗ

Иртнӗ ҫул Халӑх пӗрлӗхӗн кунӗнчен Пӗтӗм Раҫҫейри «Познаю Россию» вӗрентӳ проекчӗ хута кайнӑччӗ. Унта Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗнчи  «Пӗрремӗшсем» те хутшӑнма кӑмӑл турӗҫ. Проекта вӗрентӳ организацийӗсене таврапӗлӳпе туризм енӗпе ӗҫлеме явӑҫтарас, наукӑпа вӗрентӳ туризмне аталантарас тӗлӗшпе ӗҫе кӗртнӗ. Ачасем Раҫҫейӗн культура, истори, ҫутҫанталӑк эткерлӗхӗпе интересленччӗр, ҫӗршывӑн паттӑрлӑх ҫулӗпе утса тухчӑр, чаплӑ та паллӑ ҫыннисем пирки ытларах пӗлччӗр тесе тӗрлӗ мероприятисем йӗркелемелле пулнӑ. Вӗренекенсем 7 урокра ҫӗршывӑн 7 кӗтесӗнче дистанциллӗ форматпа пулса курчӗҫ. Кашнинчех интерактивлӑ видеоролик  тата викторина пулчӗ. Шкул директорӗн воспитани енӗпе ӗҫлекен советникӗ П.В.Родионов ертсе пынипе аслӑ класра вӗренекен А.Тимкина, Ю.Исаева, А.Гельметдинова,
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Фестиваль пуриншӗн те усӑллӑ иртрӗ

Фестиваль пуриншӗн те усӑллӑ иртрӗ

Нумаях пулмасть Тукай Мишер вӑтам шкулне округри шкулсенче географи предметне вӗрентекенсем пуҫтарӑнчӗҫ. Кунта Раҫҫейри Тӑван ҫӗршыв сыхлавҫин тата Чӑваш Республикинчи Ҫӗнтерӳпе патриотлӑх ҫулталӑкӗсене халалласа методика шухӑшӗсен «Географи учителӗсен ӑсталӑхӗ» ятпа 12-мӗш фестиваль иртрӗ. Вӑл вӑхӑтра вӗрентекенсем тӗрлӗ мероприятисем йӗркелерӗҫ. Уҫӑ уроксенче таврапӗлӳ материалӗсем тата патриотлӑх ҫине тайӑнса предметпа уроксем ирттерессинчи ҫӗнӗлӗхсемпе паллаштарчӗҫ. Чӑваш Енӗн ҫутҫанталӑк пуянлӑхӗ, историйӗ тата Аслӑ Ҫӗнтерӳ ҫинче тӗплӗн чарӑнса тӑчӗҫ. Класс тулашӗнчи мероприятисенче таврапӗлӳ енӗпе интерактивлӑ хӑнӑхусем пулчӗҫ. Унта вӗренекенсен тӗпчевҫӗ вырӑнӗнче пулма та тиврӗ. Шкул ачисем тӑван тавралӑх, регион хӑйнеевӗрлӗхӗ, унӑн иртнӗ пурнӑҫӗ пирки проектсем тӑратрӗҫ. Мас
Подробнее
Апр182025 - РедакцияНет Ответов
Хунавсем чылай лартнӑ

Хунавсем чылай лартнӑ

Юр кайса пӗтнӗ-пӗтменех округри ялсенчи ҫынсем хӑйсем пурӑнакан вырӑнсене тирпей-илем кӗртме пуҫларӗҫ. Предприятисемпе организацисенче, учрежденисенче субботниксем иртрӗҫ, вӗсем малалла пыраҫҫӗ. Ял территори уйрӑмӗсенче пурӑнакансем тавралӑха тасалӑхпа илем кӗртнипе пӗрлех йывӑҫсем лартас енӗпе те тӑрӑшаҫҫӗ. Акӑ, Асанкасси ялӗнче пурӑнакансем вӑрман ҫывӑхӗнче 3 гектар ҫине йывӑҫ хунавӗсем лартса хӑварнӑ.  Ку ӗҫе 40 ытла ҫын хутшӑннӑ. Вӗсем  лартнӑ 1300 тӗп хунав чӗрӗлсе тавралӑха татах та илем кӳрессе шанма пулать. Хирти Сӗнтӗр территори уйрӑмӗнчи Янкасси ялӗнче пурӑнакансем те хӑйсен ялӗ ҫывӑхӗнче йывӑҫ-тӗм йышлантӑр  тесе вӑй хунӑ. Ял старости П.Краснов ертсе пынипе ҫул хӗррине 500 тӗп чӑрӑш хунавӗ лартса хӑварнӑ. Йывӑҫсем ҫитӗнсе ҫитсен ҫула юр хӳсе каясран сыхлӗҫ.
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Марафона савӑнӑҫлӑн уҫнӑ

Марафона савӑнӑҫлӑн уҫнӑ

Апрелӗн 8-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Олег Николаев Шупашкарта «Ачалӑх ячӗпе, ачалӑхшӑн» марафона савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. «Раҫҫей Президенчӗ Владимир Путин пуҫарӑвӗсемпе йышӑнӑвӗсене пула пирӗн ҫемьесем, ачасем пурнӑҫри кӑткӑс лару-тӑрура пулӑшӑва туяҫҫӗ. Эпир те, Чӑваш Республикин правительстви, муниципалитетсем, хамӑр енчен,  федераллӑ программӑсенче ҫук, регион пӗлтерӗшлӗ пулӑшу формисене ӗҫе кӗртетпӗр. Ун пеккисем юлашки ҫулсенче 17 ытла пулчӗҫ», — палӑртнӑ вӑл марафона малтанхи тӳлев хывнӑ май. Пурне те ҫак кирлӗ ӗҫе хутшӑнма чӗннӗ. Ку марафон 1995 ҫултанпа пырать. Юлашки 5 ҫулта ҫеҫ унта ачасен пурнӑҫӗпе пуласлӑхӗшӗн тӑрӑшас кӑмӑллӑ 5 пин ытла ҫынпа предприяти-организаци, учрежденисем хутшӑннӑ, 28 миллион ытла тенкӗллӗх укҫа пуҫтарӑннӑ. Вӑл шутран пӗлтӗр анчах 6,3
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Ӗҫсем малалла тӑсӑлӗҫ

Ӗҫсем малалла тӑсӑлӗҫ

Округри ял хуҫалӑх предприятийӗсенчи техникӑсем хирсенче ӗҫлеме пуҫланӑччӗ. Ҫанталӑк ҫумӑрлӑ тӑни пӑртак чӑрмав кӳчӗ. Кунсем лайӑхлансан каллех уйсене техника тухӗ.  Апрелӗн 10-мӗшӗ тӗлне  округри хуҫалӑхсем 2194 гектар кӗр тыррисене апатлантарнӑ (пӗтӗм лаптӑкӑн 87,7 проценчӗ чухлӗ). 3474 гектар нумай ҫул ӳсекен курӑксене сӳреленӗ. «Урожай» колхоз 125 гектар ҫур  тыррисем акнӑ. Ял хуҫалӑх предприятийӗсенче тракторсен техника тӗрӗслевӗсем малалла пыраҫҫӗ. Минзаит Зайнуллин.
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Ярмӑрккӑ пуҫланнӑ

Ярмӑрккӑ пуҫланнӑ

Апрелӗн 10-мӗшӗнче Комсомольскинче йӑлана кӗнӗ ял хуҫалӑх ярмӑрккине савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура  уҫнӑ.  «Ял хуҫалӑх продукцине туса илекенсем тата туянакансем йышлӑ пулни савӑнтарать. Кунта кашни ял ҫынниех пахалӑхлӑ продукцине сутма, мӗн кирлине туянма пултарать. Ҫакӑн пек мероприятисем вырӑнта  тавар туса илекенсене хӑйсем ҫитӗнтернӗ ял хуҫалӑх продукцине меллӗ сутма май параҫҫӗ», — палӑртнӑ округ пуҫлӑхӗ Н.Н.Раськин ярмӑрккӑна килнисене саламланӑ май. Кашни ытларикунпа кӗҫнерникун кунта округра пурӑнакансем хӑйсене кирлӗ таварсем туянма пултарӗҫ. Ярмӑрккӑ ӗҫленӗ малтанхи кунах чылайӑшӗ пахча ҫимӗҫ, чечексен, ҫӗрулми вӑрлӑхӗсем, апатра усӑ курмалли ытти ял хуҫалӑх продукцийӗ нумай сутӑн илнӗ. Кунтах килте тӑварласа хатӗрленӗ пахча ҫимӗҫ, пыл, ял хуҫалӑхӗнче усӑ курмалли
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Ҫул-йӗр хӑрусшӑрлӑхӗ пирки калаҫнӑ

Ҫул-йӗр хӑрусшӑрлӑхӗ пирки калаҫнӑ

Ҫак кунсенче округ администрацийӗн ларусем ирттермелли залӗнче ҫул-йӗр ҫинчи хӑрушсӑрлӑх ыйтӑвӗпе ведомствӑсем хушшинчи лару иртнӗ. Ӑна округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин ертсе пынӑ. Малтанах РФ шалти ӗҫсен «Комсомольский» уйрӑмӗн ГИБДД пайӗн начальникӗ Алексей Матросов округ территорийӗнчи ҫулсем ҫинче пулнӑ аварисем пирки чарӑнса тӑнӑ, сӑлтавӗсене тишкернӗ, вӗсене чакарас енӗпе пурнӑҫламалли тӗллевсене палӑртнӑ. Иртнӗ ҫул округра 21 авари пулнӑ, унта 27 ҫын аманнӑ, 6 ҫын вилнӗ. Административлӑ  право йӗркине пӑснӑ 3132 тӗслӗх тупса палӑртнӑ, вӗсенчен 91-шӗ транспорт хатӗрӗ умне эрех ӗҫсе ларнипе е медицина тӗрӗслевӗ урлӑ тухма килӗшменнипе ҫыхӑннӑ.  Ҫул-йӗре юсас тата пӑхса тӑрас ыйтусемпе округ администрацийӗн капиталлӑ строительство тата пурӑнмалли ҫурт-йӗрпе коммуналлӑ хуҫ
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
105 ҫул – паллӑ пулӑм

105 ҫул – паллӑ пулӑм

Кӑҫал эпир Чӑваш автономине туса хунӑранпа 105 ҫул ҫитнине уявлатпӑр. Ҫавна май республикӑра уявӑн пуян программине хатӗрлеҫҫӗ. Чӑваш Енре пӗрремӗш хут Пӗтӗм Раҫҫейри «Земля вкуса» гастрономи фестивалӗ иртӗ. Унта 40 регионтан тавар туса кӑларакан 100 предприяти хутшӑнӗ. Хӑнасем ҫӗршыври чи лайӑх апат-ҫимӗҫсене хаклама пултарӗҫ. «Ялта чи лайӑххисем» агрослет тата пысӑкрах шая тухӗ. Ҫавӑн пекех лашасен ӑмӑртӑвӗ, «Раҫҫейӗн симӗс ылтӑнӗ», «Ҫырла фестивалӗ», «Раҫҫей ҫӑлкуҫӗсем», «Раҫҫей чунӗ. Атӑлҫи» фестивальсем те интереслӗ иртӗҫ, хӑнасене тӗлӗнтерӗҫ. Уявра «Паянхи Раҫҫейӗн музыка карттине» те кӑтартса парӗҫ. Кӑҫал Шупашкарти экономика форумӗ 15-мӗш хут пурне те технологи суверенитетне, экономикӑри ҫӗнӗ майсене, креативлӑ индустрисене, ҫамрӑк предпринимательсене пулӑшу кӳрессине сӳт
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Комитет ӗҫӗ курӑмлӑ

Комитет ӗҫӗ курӑмлӑ

Республика ертӳҫи Олег Николаев Чӑваш Енри ҫар ҫыннисен ҫемйисен Комитечӗн ертӳҫипе Ольга Владимировӑпа тӗл пулса ҫар ҫыннисемпе вӗсен ҫемйисене пулӑшу кӳрессине сӳтсе явнӑ. Ольга Николаевна, хӑй те ҫар ҫыннин мӑшӑрӗ, икӗ ача амӑшӗ, командӑпа пӗрле пысӑк ӗҫ пурнӑҫлать% юридици тата психологи пулӑшӑвӗ кӳрес, гуманитари пулӑшӑвӗ пуҫтарас енӗпе ӗҫлет тата ытти пысӑк проектсене пурнӑҫа кӗртет. Сӑмахран, Комитетӑн асра юлакан проекчӗсенчен пӗри — «Ҫӗнтерӳ кителӗ». Унпа килӗшӳллӗн Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ ветеранӗсен астӑвӑмне ҫӗнтерӳҫӗсен тӑхӑмӗсене сӑн ӳкерттерсе упраса хӑварасшӑн. Ҫакӑ ӑрусем хушшинчи ҫыхӑнӑва сыхлас ӗҫре питӗ пысӑк пӗлтерӗшлӗ. «Пулӑшу рюкзакӗ» проект та курӑмлӑ. Ун тӑрӑх аманнӑ салтаксене реабилитаци хатӗрӗсемпе пулӑшакан  фонд йӗркеленӗ. «Комитет «Тӑван ҫӗршы
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Ҫӗнтерӳ уявӗ тӗп ыйту пулчӗ

Ҫӗнтерӳ уявӗ тӗп ыйту пулчӗ

Ветерансем хӑйсен совечӗн ларӑвӗсенче, канашлӑвӗсемпе пухӑвӗсенче округ, общество пурнӑҫӗпе, ӗҫӗ-хӗлӗпе ҫыхӑннӑ ыйтусене час-часах пӑхса тухаҫҫӗ. Вӗсене, ӗмӗр тӑршшӗпех  тӗрлӗ отрасльсенче тӑрӑшнӑскерсене, производство та, политика та, воспитани те, ҫутҫанталӑка сыхлассипе тавралӑха тирпей-илем кӗртесси те интереслентерет. Пӗрле пуҫтарӑнса калаҫнӑ чухне кун йӗркине ҫав ыйтусене те кӗртеҫҫӗ. Кӑҫал Раҫҫейре  Тӑван ҫӗршыв  хӳтӗлевҫин, Чӑваш Енре Ҫӗнтерӳпе патриотлӑх ҫулталӑкӗсем пулнӑ май  ӗҫ тата вӑрҫӑ, хӗҫ-пӑшаллӑ вӑйсен, шалти ӗҫсен органӗсен ветеранӗсен черетлӗ канашлӑвӗнче те калаҫу тӗпрен илсен Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра Ҫӗнтерӳ тунӑранпа 80 ҫул ҫитнине паллӑ тума хатӗрленсе ӑна уявласси тавра пычӗ. Хырай ,нел вӑтам шкулӗнче ачасене ҫарпа патриотизмла воспитани п
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Пулас амӑшӗсене – тӗп тимлӗх

Пулас амӑшӗсене – тӗп тимлӗх

Пирӗн ҫӗршывра палӑртакан чи ҫамрӑк уявсенчен пӗри — Ача кӗтекен хӗрарӑмсен кунӗ. Ӑна 2023 ҫултанпа ҫулталӑкра икӗ хутчен — апрелӗн 7-мӗшӗнче тата октябрӗн 7-мӗшӗнче уявлаҫҫӗ. Ҫак уяв умӗн Комсомольскинчи этнобиблиотекӑра ача кӗтекен хӗрарӑмсене «Чӗре айӗнчи юрату» мероприятие пуҫтарчӗҫ. Чи малтанах Валентина Боровкова библиотекарь уяв ӑҫтан пуҫланса кайнипе паллаштарчӗ, анне кашни ҫыннӑн пурнӑҫӗнче чи пысӑк вырӑн йышӑннине палӑртрӗ. Уява пуҫтарӑннӑ пулас аннесене салам сӑмахӗсем каласа администраци пуҫлӑхӗн ҫумӗ — вӗренӳ пайӗн начальникӗ Наталия Комиссарова, Комсомольскинчи больницӑн тӗп врачӗ Инна Ефремова, акушер-гинеколог Анна Козлова тухса калаҫрӗҫ. Паянхи кун округра пурӗ 60 хӗрарӑм учетра тӑрать. Вӗсем хушшинче пӗрремӗш пепкине кӗтекенсем ҫеҫ мар, виҫҫӗмӗш е тӑваттӑмӗш хут ан
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Отпускри салтаксемпе тӗл пулнӑ

Отпускри салтаксемпе тӗл пулнӑ

Хырай ,нел ялӗнче ятарлӑ ҫар операцийӗнчен отпуска килнӗ ентешсемпе тӗлпулусем ирттересси йӑлана кӗнӗ. Ҫак кунсенче те ялти культура ҫуртӗнче ҫакӑн пек мероприяти иртнӗ. Отпуска килнӗ икӗ салтак ял ҫыннисене ҫар служби, мӗнле условисенче пурӑнни ҫинчен каласа панӑ, ыйтусем ҫине хуравланӑ. Вӗсем палӑртнӑ тӑрӑх, чылай салтак Тӑван ҫӗршыва юратнипе, хӑйӗн ҫывӑх ҫыннисене тӑшманран хӳтӗлес тенипе алла пӑшал тытнӑ. Сумлӑ хӑнасем СВОри ентешсене яланах пулӑшса пынӑшӑн «Искра» колхоз администрацине тата ялти хастарсене чӗререн тав тунӑ. «Искра» колхоз председателӗ Александр Зайцев ҫар ҫыннисене службӑна тивӗҫлӗн ирттерме, киле ыррӑн-сыввӑн ҫӗнтерӳпе таврӑнма суннӑ. Тӗлпулу ҫавра сӗтел хушшинче ӑшӑ лару-тӑрура иртнӗ. Ҫакӑн пек мероприятисем паянхи кун питӗ кирлӗ. Вӗсем фронтри лару-тӑрӑв
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов

Чул сарнӑ

Хальхи вӑхӑтра республикӑра, ҫавӑн пекех пирӗн округра та пуҫаруллӑ бюджет программипе усӑ курса нумай ӗҫ пурнӑҫлаҫҫӗ. Халӑх хӑй пурӑнакан вырӑна аталантарас ӗҫе тӳпе хывнине кура патшалӑх та укҫа-тенкӗпе пулӑшать. Ҫапла майпа курӑмлӑ проектсене пурнӑҫа кӗртме май килет. Нумаях пулмасть Ҫӗнӗ Шӑхран ялӗнче пуҫаруллӑ бюджет программипе усӑ курса масар патне каякан ҫула чул сарнӑ. Ял ҫыннисемшӗн ку питӗ пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Малашне пылчӑк ҫӑрмасӑрах сӑваплӑ вырӑна ҫитме пулӗ. 
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Харсӑр салтакпа мӑнаҫланатпӑр

Харсӑр салтакпа мӑнаҫланатпӑр

Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫинче ҫӗнтернӗренпе 80 ҫул ҫитнине халалласа паянхи номерте Иван Дмитриевич Воробьев ҫинчен ҫырса кӑтартасшӑн. Вӑл 1922 ҫулхи февралӗн 18-мӗшӗнче Кивӗ Сӗнтӗр ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. 1941 ҫулхи июнӗн 10-мӗшӗнче Комсомольски ҫар комиссариачӗ урлӑ Хӗрлӗ Ҫара илеҫҫӗ, 12 кунран вӑрҫӑ пуҫланать. 21-мӗш стрелоксен дивизийӗ Инҫет Хӗвелтухӑҫӗнче Спасск-Дальний ятлӑ вырӑнта тӗпленнӗ пулнӑ. 1941 ҫулхи сентябрӗн 9-мӗшӗнче Карели фронтне куҫса килеҫҫӗ, Свирь юханшывӗ хӗрринчи чикӗре пулаҫҫӗ. 47-мӗш стрелоксен полкӗнчи Воробьев рядовой темиҫе хутчен те хаяр ҫапӑҫусене кӗрсе тӑшмана тӗп тунӑ. 1942 ҫулта Великие Луки хулашӑн пынӑ ҫапӑҫура паттӑррӑн, харсӑр ҫапӑҫнӑ, йывӑр аманнӑ. Вӑрҫӑ хирӗнче тӑнсӑр выртса юлнӑ салтака санитарсем тупса пӗрремӗш пулӑшу параҫҫӗ, госпитале ӑсатаҫҫӗ
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов

Умра – вӑрҫӑ витӗр тухнӑ справка

Манӑн умра 1943 ҫулхи июнӗн 17-мӗшӗнче Брянск фрончӗн Ҫар Совечӗ панӑ справкӑпа унӑн копийӗ. Вӗсем аттепе пӗрле Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ витӗр тухнӑ, кайран  вӑл вилес умӗн вӗсене малалла упрама мана парса хӑварчӗ. Мӗн ҫинчен-ха ҫак справка?  Ҫар Совечӗн секретарӗ Галкин полковник алӑ пусса ҫирӗплетнӗ справкӑра  вӑрҫӑра нимӗҫсене хирӗҫ ҫапӑҫура палӑрнӑшӑн  манӑн аттене 1940 ҫул вӗҫӗнче Чӑваш республикин Аслӑ Сучӗн приговорӗпе айӑпланине  пӑрахӑҫланӑ тенӗ. Ҫак справка, унтанпа 80 ҫул ытла иртнӗ пулин те,  маншӑн пысӑк реликви пулса тӑнӑ. Кӑҫал Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра Ҫӗнтерӳ тунӑранпа 80 ҫул ҫитнӗ май эпӗ хамӑн атте пирки кӗскен каласа парасшӑн. Мӗншӗн айӑпланӑ-ха ҫавӑн чух ял Советӗнче ӗҫленӗ 3 ҫынна. Ял совет председателӗ Козлов пӗрле ӗҫлекен икӗ ҫынна илсе хамӑр ялта пурӑнакан, ан
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Тӗлпулура – пирӗн ентеш, профессор

Тӗлпулура – пирӗн ентеш, профессор

Кашни ҫыншӑн професси суйласа илесси пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Паян тӗрӗс йышӑну туни ыран лайӑх ӗҫ тупма, професси сферинче аталанса пыма, телейлӗ пулма пулӑшать. Шӑпах ҫавӑнпа округри шкулсенче час-часах профориентаци тӗллевӗллӗ мероприятисем ирттереҫҫӗ, тӗрлӗ професси ҫыннисемпе паллаштарса ачасене пурнӑҫра тӗрӗс йышӑну тума пулӑшаҫҫӗ. Нумаях пулмасть Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗнче 11-мӗш класра вӗренекенсем патне философи ӑслӑлӑхӗсен докторӗ, И.Н.Ульянов ячӗллӗ ЧПУн философи кафедрин профессорӗ Василий Федотов тӗлпулӑва килнӗ. Василий Артемьевич — пирӗн ентеш. Вӑл Кӗҫӗн Каҫал ялӗнче ҫуралса   ӳснӗ. Нумай ҫул обществӑн ӑс-тӑн культурине, чӑваш халӑх йӑли-йӗркисене, вӗсем ҫыннӑн кӑмӑл-сипечӗ ҫине мӗнле витӗм кӳнине тӗпчет. Этнофилософи енӗпе вӑл 17 монографи, 200 ытла статья
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов

Куҫлӑхсӑр вулать, типӗ тытать…

Канаш районӗнчи Анаткас Кипеч ялӗнче ҫуралса ӳснӗ, унта хӗр пулса ҫитӗннӗ Антонина Ивановнӑна шӑпа Каҫал тӑрӑхӗнчи Шурут ялне илсе ҫитернӗ. Кунта вӑл хӑй юратнӑ ҫынпа мӑшӑрлӑ пурӑннӑ, ача-пӑча ҫитӗнтернӗ, ӗмӗрне ӗҫре ирттернӗ.  Нумаях пулмасть вӑл 95 ҫулхи юбилейне паллӑ турӗ. Ачалӑхӗпе ҫамрӑклӑхӗ унӑн Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ умӗнхи, вӑхӑтӗнчи тата хыҫҫӑнхи йывӑр ҫулсене лекнӗ. Фронтра халӑх хаяр тӑшманпа ҫапӑҫнӑ, ялта ватти-вӗтти иртен пуҫласа каҫченех Ҫӗнтерӗве  ҫывхартас тесе тӑрӑшнӑ. Антонина та арҫын ачасемпе пӗрле 2 вӑкӑра харӑс кӳлсе хирте суха тунӑ, кӗркунне вара ҫитӗннӗ тырра Канашри хатӗрлев пунктне леҫнӗ ҫӗрте ӗҫленӗ. Вӑл вӑхӑтра хӗр ача 12—14 ҫулта анчах пулнӑ. Пултарулӑхшӑн  ноябрь уявӗнче пальто парнеленине лайӑх астӑвать вӑл. Ку чӑннипех те уншӑн  пы
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Пирӗн округ команди – виҫҫӗмӗш вырӑнта

Пирӗн округ команди – виҫҫӗмӗш вырӑнта

Нумаях пулмасть «Кӗтне» физкультурӑпа спорт комплексӗнче ҫамрӑксем хушшинче армрестлинг енӗпе Чӑваш Республикин ӑмӑртӑвӗ иртрӗ. Унта пирӗн округ спортсменӗсем ҫеҫ мар, республикӑн тӗрлӗ кӗтесӗсенчен пуҫтарӑннӑ яшсемпе хӗрсем тупӑшрӗҫ. 16—18 ҫулсенчи хӗрсем хушшинче тӗрлӗ виҫесенче Кристина Якимова (Елчӗк округӗ), Ксения Морозова (Шупашкар округӗ), Анастасия Тихонова (Елчӗк округӗ), Эльвина Сафина (Патӑрьел округӗ), Кристина Жирнова (Елчӗк округӗ), Эльвина Земдиханова (Патӑрьел округӗ), Анастасия Краснова (Тӑвай округӗ) мала тухса пьедесталӑн чи ҫӳллӗ картлашкине хӑпарчӗҫ. Ҫак ӳсӗмри каччӑсем хушшинче Ярослав Тихонов (Елчӗк округӗ), Линар Искиндаров (ЧПУ), Егор Иванов (Патӑрьел округӗ), Никита Гурьев (ЧПУ), Дмитрий Прохоров (Патӑрьел округӗ), Илья Петров (Шупашкар округӗ), Роберт Шак
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Экскурси усӑллӑ иртнӗ

Экскурси усӑллӑ иртнӗ

«Ҫамрӑксем тата ачасем» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн апрелӗн 7—12-мӗшӗсенче республикӑра «Профориентаци эрни» иртет. Унӑн тӗллевӗ — шкул ачисене професси суйлас ыйтура пулӑшасси. Ҫак эрнере округри шкулсенче те тӗрлӗ профессисемпе тата вӗренӳ учрежденийӗсемпе ҫывӑхрах паллаштаракан тӗлпулусем йӗркеленӗ. Апрелӗн 8-мӗшӗнче Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗн 7 «а» класс вӗренекенӗсем «Слава картофелю» агрофирмӑра пулса курнӑ, унти ӗҫ-хӗлпе интересленсех паллашнӑ. Агрофирма ҫӗнӗ йышши технологисемпе усӑ курса вӑрлӑхлӑх тата апатлӑх ҫӗрулми туса илес енӗпе ӗҫлет. Вӑл — республикӑри чи ӑнӑҫлӑ ӗҫлесе пыракан ял хуҫалӑх предприятийӗсенчен пӗри. Хуҫалӑхра ҫӗнӗ йышши машинӑсемпе, ял хуҫалӑх техникипе тата хатӗр-хӗтӗрпе  усӑ кураҫҫӗ. ,ҫсене механизацилени, кирлӗ оборудованисемпе тивӗҫтернӗ тепл
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Акцие хастар хутшӑнчӗҫ

Акцие хастар хутшӑнчӗҫ

Округри вӗрентӳ учрежденийӗсемпе пӗрлех Хирти Явӑш вӑтам шкулӗнчи вӗрентекенсемпе вӗренекенсем те Пӗтӗм Раҫҫейри  «Вилӗм ӑҫта сутнине пӗлтер» акцие хастар хутшӑнчӗҫ. Апрелӗн 1—7-мӗшӗсенче шкулта чылай мероприяти йӗркелесе ирттертӗмӗр. Педагогсем классенче наркотиксем тата психотроплӑ япаласем пирки калаҫусем йӗркелерӗҫ, вӗсен сиенӗ пирки видеороликсем пӑхрӗҫ. Наркотиксем обществӑшӑн пысӑк хӑрушлӑх кӑларса тӑратаҫҫӗ. Вӗсемпе усӑ курни сывлӑха сиенлет, малашлӑх ҫулне хупса хурать. Ачасемпе тӗл пулса калаҫма РФ шалти ӗҫсен «Комсомольский» уйрӑмӗнче ҫул ҫитмен ачасемпе ӗҫлекен пайӑн аслӑ инспекторне О.Н.Коротинӑна тата полицин  участокри  уполномоченнӑйне Л.Р.Муллина  та чӗнтӗмӗр. Вӗсемпе мероприяти калаҫу евӗр иртрӗ. Вӗренекенсем хӑйсене интереслентер
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Пенсионерсене ӑмӑртӑва чӗнетпӗр

Пенсионерсене ӑмӑртӑва чӗнетпӗр

«Раҫҫей пенсионерӗсен союзӗн» Чӑваш Республикинчи уйрӑмӗ ЧР физкультурӑпа спорт министерствипе пӗрле ҫулсеренех «За активное долголетие» пенсионерсен спартакиадине ирттерет. Унӑн кӑҫалхи юлашки тапхӑрӗ пирӗн округра «Кӗтне» физкультурӑпа спорт комплексӗнче  апрелӗн 17-мӗшӗнче пулать. Ӑмӑртусене 60 ҫултан аслӑ арҫынсем тата 55 ҫул тултарнӑ хӗрарӑмсем, врач ирӗк пани пулсан хутшӑнма пултараҫҫӗ. Командӑра 8 ҫын (4 арҫынпа 4 хӗрарӑм) пулмалла. Шывра ишессипе  50 метрлӑ дистанцире вӑй виҫӗҫ. Пневматикӑлла винтовкӑран 10 метртан перӗҫ. 800 метрлӑ кросс пулӗ. Дартс енӗпе тупӑшӗҫ. Ку енсемпе командӑсенчен пӗрер арҫынпа хӗрарӑм хутшӑнӗҫ. Хутӑш эстафетӑра вара командӑри пур ҫын та хӑйсен ӑсталӑхне кӑтартӗҫ. Ӑмӑртусем ирхине 10 сехетре пуҫланаҫҫӗ. Пирӗн округра пурӑнакансем ытти ҫулс
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
История памятника летчикам-гастелловцам

История памятника летчикам-гастелловцам

«Уважаемые сотрудники редакции! 9 мая — в день Великой Победы над фашистской Германией, мы и другие жители нашей деревни Александровка по сложившейся традиции соберемся у памятника летчикам-гастелловцам Будакову Н. и Ефименко А., но многие из нас не знают историю постройки этого монумента и мало что известно об их героических поступках. Помогите нам выяснить историю сооружения памятника». Группа учащихся начальных классов Александровской средней школы. На вопрос школьников мы попросили ответить Игонина Е.Н. В те годы он работал заведующим отделом пропаганды и агитации райкома партии и являлся одним из соучастников в сооружении этого монумента, и он рассказал следующее. «24 марта 1980 года в райком партии с письмом из деревни Бикишево соседнего Батыревского района обратился ветеран в
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Участники СВО и их семьи получают поддержку от отделения СФР по ЧР

Участники СВО и их семьи получают поддержку от отделения СФР по ЧР

Участники специальной военной операции имеют право на различные меры государственной поддержки по линии Отделения СФР по Чувашии. Повышенные пенсионные льготы Период участия в СВО для мобилизованных, добровольцев и контрактников учитывается в двойном размере из расчёта 3,6 пенсионных коэффициента в год (вместо 1,8). При назначении пенсии по старости досрочно время нахождения в зоне СВО позволяет уйти на пенсию на 2 года раньше пенсионного возраста. Ежемесячные денежные выплаты С 2024 года эта выплата устанавливается с даты оформления удостоверения, в том числе ветеранам боевых действий, принимающим участие в специальной военной операции, беззаявительно на основании сведений, полученных СФР от федеральных государственных органов, осуществляющих выдачу удостоверений. Кроме то
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Приближается срок предоставления уведомлений

Приближается срок предоставления уведомлений

Управление Федеральной налоговой службы по Чувашской Республике  напоминает, что приближается срок представления уведомлений об исчисленных суммах авансовых платежей по налогу, уплачиваемому в связи с применением УСН, по итогам 1 квартала 2025 года. Срок представления — не позднее 25 апреля  2025 года. Уведомление можно направить по телекоммуникационным каналам связи, через личный кабинет налогоплательщика, а также представить на бумаге лично или по почте. Если у плательщика подключен личный кабинет налогоплательщика, то рекомендуется представлять уведомление в электронном виде с помощью сервиса. Если сумма авансовых платежей к уплате равна нулю, в том числе из-за уменьшения суммы налога на страховые взносы, уведомление представлять не требуется. Срок уплаты авансовых п
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов
Раннее выявление туберкулеза и его профилактика

Раннее выявление туберкулеза и его профилактика

Туберкулез представляет серьезную угрозу здоровью населения во всем мире. В 1993 г. ВОЗ объявила туберкулез глобальной проблемой общественного здравоохранения.   Туберкулез — одно из древнейших заболеваний. Он заразен и очень опасен. В отличие от многих других инфекций он имеет хроническое течение, что повышает количество заразившихся многократно. Заболевание, как правило, наступает не сразу: от заражения до проявления может пройти от нескольких месяцев до нескольких лет. От туберкулеза умирает больше, чем от всех инфекционных заболеваний вместе взятых. В настоящее время отмечается рост заболеваемости туберкулезом. Возбудитель заболевания — микробактерия туберкулеза была открыта Робертом Кохом в 1882 г., ее назвали «палочкой Коха». Отличительным свойством туберкулезной палочки
Подробнее
Апр112025 - РедакцияНет Ответов

Прием у населения  незарегистрированных  предметов вооружения

В целях совершенствования работы по профилактике преступлений в сфере незаконного оборота оружия, боеприпасов, взрывчатых веществ, Управлением Росгвардии по Чувашской Республике — Чувашии во взаимодействии с МВД по Чувашской Республике реализуются мероприятия по изъятию добровольно сдаваемых гражданами незарегистрированных предметов вооружения, в том числе за денежное вознаграждение. Мероприятия по возмездному изъятию оружия осуществляются в рамках подпрограммы «Профилактика терроризма и экстремистской деятельности в Чувашской Республике» Государственной программы Чувашской Республики «Повышение безопасности жизнедеятельности населения и территорий Чувашской Республики». Под действие программы подпадает любой предмет вооружения, хранящийся у граждан без соответствующих разрешительны
Подробнее
Апр42025 - РедакцияНет Ответов
Олег Николаев: «Ҫынсен ыйтӑвӗсене тухӑҫлӑн татса пама ЦУР аналитикипе усӑ курмалла»

Олег Николаев: «Ҫынсен ыйтӑвӗсене тухӑҫлӑн татса пама ЦУР аналитикипе усӑ курмалла»

Правительство ҫуртӗнчи канашлура республикӑра пурӑнакансемпе диалога тата ӑнӑҫлӑрах йӗркелесси тавра калаҫнӑ. Ку влаҫ органӗсене электронлӑ мелпе янӑ ҫырусене те пырса тивет. Чӑваш Енри ЦУР ертӳҫи Татьяна Немцева палӑртнӑ тӑрӑх, март уйӑхӗнче социаллӑ сетьсем тата патшалӑх пулӑшӑвӗсен порталӗнчи ятарлӑ «Пӗрле татса паратпӑр» платформа урлӑ 9,3 пин ҫыру килнӗ. Ытларах чухне ҫынсем «Вконтакте» социаллӑ сетьпе (65,3 процент), «Телеграм» мессенджерпа (23,3 процент) усӑ курнӑ. Чи нумай ҫыру Шупашкарта, Ҫӗнӗ Шупашкарта, Улатӑр, Ҫӗмӗрле тата Канаш округӗсенче пурӑнакансенчен килнӗ. Социаллӑ сетьсенче ытларах чухне ҫулсем, тирпей-илем кӗртесси, обществӑлла транспорт тавра калаҫнӑ пулсан, патшалӑх пулӑшӑвӗсен порталӗнче ҫынсем медицина докуменчӗсем тата врач патне электрон мелпе ҫырӑнасс
Подробнее
Апр42025 - РедакцияНет Ответов
Сӳрелеҫҫӗ, апатлантараҫҫӗ…

Сӳрелеҫҫӗ, апатлантараҫҫӗ…

Округри ял хуҫалӑх предприятийӗсемпе хресчен (фермер) хуҫалӑхӗсенчи хирсенче трактор-машина сасси илтӗнме пуҫларӗ. Ҫӗр ӗҫченӗсем нумай ҫул ӳсекен курӑксене тата кӗр тыррисене сӳрелеҫҫӗ, апатлантараҫҫӗ. Апрелӗн 3-мӗшӗ тӗлне округри пӗрлешӳллӗ хуҫалӑхсем 1516 гектар, акнӑ пӗтӗм лаптӑкӑн 60,6 проценчӗ чухлӗ кӗр тыррисене апатлантарнӑ. 1951 гектар нумай ҫул ӳсекен курӑксене сӳреленӗ тата удобренисем сапнӑ. 450 гектар ҫӗртмене сӳреленӗ. Хуҫалӑхсенче акмалли вӑрлӑха имҫамлас ӗҫсем те пыраҫҫӗ. Машинӑпа техника паркӗсенче техника тӗрӗслевӗсем иртеҫҫӗ. Минзаит Зайнуллин.
Подробнее
Апр42025 - РедакцияНет Ответов
Ҫӗнӗ пӗлӳсем малашне пулӑшӗҫ

Ҫӗнӗ пӗлӳсем малашне пулӑшӗҫ

Мартӑн 31-мӗшӗнче муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансене тата ун ветеранӗсене пулӑшу кӳрес тӗллевлӗ «Время СВОих» программӑна пурнӑҫлакан Обществӑлла канаш ларӑвне хутшӑннӑ. Анкетӑсем тӑрӑх чи пултаруллисен шутне 298 кандидат кӗнӗ, вӗсем конкурсӑн пӗрремӗш тапхӑрӗ витӗр ӑнӑҫлӑн тухнӑ. Программӑн иккӗмӗш тапхӑрӗ апрелӗн 1-мӗшӗнче пуҫланнӑ. Унта хутшӑнакансен 72 сехете тӑсӑлакан тестировани витӗр тухмалла. Вӑл инҫет мелпе иртет. Тест ыйтӑвӗсем кандидатсен ертӳҫӗ пултарулӑхне хаклама май параҫҫӗ. Чӑваш Республика Пуҫлӑхӗ Олег Николаев палӑртнӑ тӑрӑх, «Время СВОих» программа пирӗн ентешсене ҫӗнӗ пӗлӳ тата ертӳҫӗ опычӗ илме пулӑшать. Вӗсем патшалӑх службинче те, ҫамрӑксене воспитани парас ӗҫре те, корпоративлӑ секторта та ҫак пӗлӳсемпе ӑнӑҫлӑн усӑ курм
Подробнее
Апр42025 - РедакцияНет Ответов
Ҫӗнӗ ФАП хута кайӗ

Ҫӗнӗ ФАП хута кайӗ

Чӑваш Республикинчи ялсенче пурӑнакансене  медицина пулӑшӑвӗ парассине лайӑхлатас енӗпе чылай ӗҫ тӑваҫҫӗ. «Сывлӑх» наци проекчӗпе юлашки  5 ҫулта  республикӑра 200 ытла фельдшерпа акушер пунктне ҫӗнетнӗ. Пирӗн округра та ФАПсен ҫӗнӗ ҫурчӗсен алӑкӗсем уҫӑлчӗҫ. Хальхи вӑхӑтра Анат Тимӗрчкасси ялӗнче фельдшерпа акушер пункчӗн ҫӗнӗ ҫуртне хӑпартса пӗтернӗ.  Унта ӗҫсем хӗрӳ пыраҫҫӗ. «Диметра» ООО ӗҫченӗсем ҫуртӑн кӑшкарне тунӑ, сайдингпа илемлетнӗ, ҫивиттине витнӗ. Коммуникаци ӗҫӗсене пуҫланӑ. План тӑрӑх объект майӑн 15-мӗшӗ тӗлне хатӗр пулмалла. Ҫывӑх вӑхӑтра Анат тата Тури Тимӗрчкасси ялӗсенче пурӑнакансем паянхи кун ыйтӑвне тивӗҫтерекен медицина учрежденине ҫӳреме пуҫлӗҫ. Ҫавӑн пекех Кӗҫӗн Каҫал ялӗнче те фельдшерпа акушер пункчӗ тума тытӑнаҫҫӗ. Ун валли вырӑн хатӗ
Подробнее
Апр42025 - РедакцияНет Ответов
Волонтерсем – маттур!

Волонтерсем – маттур!

Маттур, хастар, ӗҫчен ҫынсем пурӑнаҫҫӗ пирӗн хушӑра.  Вӗсем кулленхи ӗҫре ҫеҫ мар, ыркӑмӑллӑх ӗҫӗнче те вӑр-вар. Пуҫаруллӑ ҫынсем пирки хаҫат страницисенче пӗрре кӑна мар ҫырнӑ, ҫыратпӑр та.  Ҫак кунсенче Комсомольски округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансене кулленех пулӑшакан волонтерсемпе тӗл пулчӗ. Вӑл «Кӗмӗл ӳсӗм» центра ҫӳрекенсемпе курнӑҫнӑ май, вӗсене куллен пурнӑҫлакан ӗҫшӗн тав турӗ. Хӗрарӑмсем чӑннипех те маттур. Вӗсем кашни кунах ҫӗнтерӗве ҫывхартас тата салтаксене пулӑшас тесе маскировка сеткисем ҫыхаҫҫӗ, хӳтӗленмелли ятарлӑ утиялсем те сахал мар ҫӗлерӗҫ, ҫӗлеҫҫӗ те. Ҫавӑн пекех Хирти Сӗнтӗр территори уйрӑмӗнче пурӑнакансем те ку ӗҫре хастарлӑхпа палӑраҫҫӗ. Николай Раськин ҫак  тӑрӑха ҫитнӗ май, Нӗркеҫри культура ҫуртӗнче ӗҫлекен волонт
Подробнее
Апр42025 - РедакцияНет Ответов

Ӗҫ сыхлавӗн ыйтӑвӗпе

Кӑҫалхи апрелӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа пирӗн муниципаллӑ округра, пӗтӗм республикӑри пекех, Ӗҫ сыхлавӗн уйӑхлӑхӗ иртет. Ӑна ӗҫ паракансене, профсоюз организацийӗсене коллективсенче ӗҫлекенсен пурнӑҫӗпе сывлӑхне сыхлас, производствӑри травматизма чакарас, професси чирӗсенчен сыхланас енӗпе тимлӗрех ӗҫлеме ыйтас тӗллевпе йӗркелеҫҫӗ. Ҫак вӑхӑтра предприятисемпе организацисенче, учрежденисенче коллективсен пухӑвӗсем ирттермелле,  техника хатӗрӗсене тӗрӗслев витӗр кӑлармалла, ӗҫ сыхлавӗпе ҫыхӑннӑ кабинетсенче стендсемпе ытти кӑтарту хатӗрӗсене ҫӗнетмелле, ӗҫлекенсемпе инструктажсем йӗркелемелле,  медицинӑн пӗрремӗш пулӑшӑвне пама вӗрентмелле. Уйӑхлӑха округри предприятисемпе организацисем, учрежденисем хастар хутшӑнасса шанас килет.
Подробнее
Апр42025 - РедакцияНет Ответов

Тата нумай ҫул пурӑн, эс пире савӑнтарса

,мӗр ӗмӗрлесси — уй урлӑ каҫасси мар, теҫҫӗ халӑхра. Пурӑнан пурнӑҫра йывӑр ӗҫре асапланмалли те, хӗн-нушине курмалли те пайтах пулать. Иртнӗ ӗмӗрте кун ҫути курнӑ «вӑрҫӑ ачисен» те мӗн пӗчӗклех синкерлӗ шӑпана куҫран пӑхма тивнӗ. Вӗсем мӗн ачаран ӗҫе кӳлӗннӗ, ҫитӗннисемпе тан ӗҫлесе тертленнӗ. Янкассинче пурӑнакан Валентина Миронован паян кун та ҫак вӑхӑтсене аса илсен куҫӗсем шывланаҫҫӗ. Кинемей пурнӑҫри йывӑрлӑхсене туллин ас тивнӗ, мӗн пӗчӗкрен ҫӑкӑр хакне пӗлсе  ӳснӗ.  Валентина Гурьяновна 1930 ҫулхи апрелӗн 2-мӗшӗнче Елчӗк районӗнчи Ҫуткӳль ялӗнче хресчен ҫемйинче кун ҫути курнӑ. Вӗсем ҫемьере  5-ӗн — 2 ывӑлпа 3 хӗр — пулнӑ. Тӑван ҫӗршыва ирсӗр фашистсем тапӑнсан ашшӗ, ялти ытти арҫынсем пекех, вӑрҫа тухса кайнӑ. Шел пулин те, ӑна яла каялла ҫаврӑнса ҫитме Турри пӳрмен. Йышлӑ ҫем
Подробнее
Апр42025 - РедакцияНет Ответов
Республика кунӗ кӑҫал Шупашкарта тата Етӗрне округӗнче иртӗ

Республика кунӗ кӑҫал Шупашкарта тата Етӗрне округӗнче иртӗ

Республика кунне халалласа 50 ытла мероприяти йӗркелеме палӑртнӑ. Йӑлана кӗнӗ тӑрӑх уяв тӗлне социаллӑ пӗлтерӗшлӗ объектсем уҫӗҫ. Шупашкарти «Ҫӗнӗ хула» районта ача сачӗ хута кайӗ. Хӗллехи спорт тӗсӗсен центрӗнче лыжероллер трасси,  Футбол спорт шкулӗнче манеж уҫӗҫ. Округсенче фельдшерпа акушер пункчӗсем ҫӗклӗҫ.  Палӑртмалла, кӑҫал Чӑваш автономине туса хунӑранпа 105 ҫул ҫитет.
Подробнее
Апр42025 - РедакцияНет Ответов

Пурнӑҫӗсем ӗҫре иртнӗ, маттур ывӑлсем ҫитӗнтернӗ

Хирти Мӑрат ялӗнче пурӑнакан  Василиса Николаевнӑпа Николай Александрович 4 ывӑл ҫуратса ӳстернӗ, вӗсене тивӗҫлӗ воспитани парса пурнӑҫӑн анлӑ ҫулӗ ҫине тухма пулӑшнӑ. Хӑйсем Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ вӗҫленсенех ҫуралнипе, ачалӑхӗ кӑткӑс вӑхӑта лекнипе пулӗ тӗпренчӗкӗсене те мӗн пӗчӗкрен ӗҫе хӑнӑхтарса ҫитӗнтернӗ. Вӗсене Тӑван ҫӗршыва юратма, ӑна сыхлама вӗрентнӗ. Ҫавӑнпа та виҫӗ ывӑлӗ ҫар ҫыннин тата йӗрке хуралҫин профессине суйласа илнинчен тӗлӗнме те кирлӗ мар пулӗ. Ачисемшӗн ашшӗ- амӑшӗ яланах тӗслӗх пулса тӑнӑ. Игнатьевсем  мӗн тивӗҫлӗ канӑва кайичченех «Дружба» колхозра вӑй хунӑ. Василиса Николаевна ирсерен пӗрлешӳллӗ хуҫалӑхри сурӑх фермине утнӑ, Николай Александрович вара машинӑпа трактор паркне. Иккӗшӗн сӑн ӳкерчӗкӗсем те хастар ӗҫшӗн колхозӑн Хисеп хӑми ҫинчен кайман. В
Подробнее
Апр42025 - РедакцияНет Ответов

Ҫар парачӗ пулӗ, Вилӗмсӗр полк ҫула тухӗ…

Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра Ҫӗнтерӳ тунӑранпа 80 ҫул ҫитнине халалласа ҫӗршывра, республикӑра, ҫавӑн пекех пирӗн округра та чылай мероприяти пулса иртӗ. Майӑн 9-мӗшӗнче Шупашкарта  Республика тӳремӗнче 12 сехетре ҫар парачӗ пуҫланать.  Шупашкарти территори гарнизонӗн пӗрлештернӗ полкӗн подразделенийӗсем ҫирӗппӗн пусса  утӗҫ, хӗҫ-пӑшаллӑ ҫар тата пирӗн республикӑра туса кӑларакан техника иртӗ. Парада  1200 ытла ҫынна, 70 ытла техникӑна явӑҫтарма палӑртаҫҫӗ. Ун хыҫҫӑн Вилӗмсӗр полк  Наци библиотеки умӗнчен хускалса Хӗрлӗ лапама ҫити утса пырӗ. Кун каҫипех хаваслӑ юрӑ-кӗвӗ янӑраса тӑрӗ. 22 сехетре Шупашкар  тӳпине Ҫӗнтерӳ салючӗ илем кӳрӗ. Аслӑ Ҫӗнтерӗве халалланӑ пысӑк акцисемпе мероприятисем апрель уйӑхӗнчех пуҫланӗҫ. Ку вӑхӑтра шкулсенче «Ҫӗнтерӳ ялавӗ у
Подробнее
Апр42025 - РедакцияНет Ответов

Авиаторсене аса илер

Истребительсен 438-мӗш авиаци полкӗ 1941 ҫулхи сентябрӗн 21-мӗшӗнче Арзамас хулинче «ЛаГГ-3» самолетсенчен Мускав ҫар округӗн запасри 1-мӗш авиаци полкне йӗркеленӗ. Унӑн ҫапӑҫу районӗсем: Мускавшӑн пынӑ ҫапӑҫу, Сталинградшӑн пынӑ ҫапӑҫу, Вӑтам Дон операцийӗ, Острогпа Россошь операцийӗ, Воронежпа Касторное операцийӗ (1943), Курск ҫапӑҫӑвӗ, Кировоград операцийӗ, Корсуньпе Шевченково операцийӗ, Уманьпе Ботошани операцийӗ, Львовпа Сандомир операцийӗ. Ҫак авиаци полкӗнче пирӗн районтан тухнӑ икӗ чӑваш каччи вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче самолетсене вӗҫеве тухма хатӗрленӗ. Алексей Терентьевич Краснов (12.02.1916 — 24.09.1998) Тукай ялӗнче ҫуралнӑ. Хӗрлӗ Ҫара 1938-мӗш ҫулта кайнӑ. Вӑрҫӑ пуҫлансанах вӑл Мускаври ҫар округӗнче пулнӑ. 1944-мӗш ҫулхи сентябрӗн 12-мӗшӗнче хатӗрленӗ Хисеп хутӗнче ҫырнӑ
Подробнее
Апр42025 - РедакцияНет Ответов

Вӑл Ҫӗнтерӳ парадне хутшӑннӑ

80  ҫул каялла Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра Ҫӗнтерӳ тунине халалласа июнӗн 24-мӗшӗнче Мускаври Хӗрлӗ площадьре йӗркеленӗ ҫар парадне районти Хырай Ӗнел ялӗнче ҫуралса ӳснӗ Ф.М.Воробьев хутшӑннӑ. Чӑн-чӑн ҫӗнтерӳҫӗ салтак пек ҫирӗппӗн пусса, мӑнаҫлӑн пуҫне ҫӗклесе утнӑ вӑл. Мӑнаҫланмалли вара унӑн пулнах. Хаяр ҫапӑҫусенче вӑл пысӑк паттӑрлӑх кӑтартнӑ, чылай наградӑна тивӗҫнӗ. Федор Максимович  1939 ҫулхи апрельте ҫара кайнӑ. Служба пуҫламӑшӗнче Ленинград ҫар округӗнче Финлянди чиккинче пулнӑ. Шурӑ финсемпе пынӑ вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче тӑшманран пирӗн ҫӗрсене сыхланӑ. Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи пуҫланнӑ вӑхӑтра вӑл Керчь хулинче службӑра тӑнӑ. Хулашӑн ҫапӑҫу питӗ ҫивӗч пынӑ пулсан та Совет ҫарӗн Новороссийск хулине ҫитиччен чакма тивнӗ. Ҫак ҫапӑҫусенче пулас паттӑр икӗ хутчен аманнӑ, ҫичӗ уй
Подробнее
Апр42025 - РедакцияНет Ответов

Ӑсталӑха ӳстернӗ

Ҫак кунсенче, мартӑн 29—30-мӗшӗсенче математика тата информатика предметне вӗрентекен округри педагогсем С.А.Лукиянов, П.В.Родионов, Т.И. Никифорова, И.А.Смирнова, И.П.Кириллова Мускавра «Яндекс» ООО  никӗсӗ ҫинче иртнӗ «Кадровый резерв учителей информатики» прогаммӑпа вӗрентӳре пулнӑ. Чӑваш Республикин вӗрентӳ министерстви Раҫҫей Федерацийӗн Патшалӑх Думин депутачӗ А.Г.Аксаков тӑрӑшнипе информатика учителӗсене пулӑшас тӗллевпе кӑҫал республикӑра  «Яндекс. Учебник» проект ӗҫе кӗртет.  Петр РОДИОНОВ.
Подробнее
Апр42025 - РедакцияНет Ответов

Ҫӗнӗлӗхсемпе паллашнӑ, тӗллевсем палӑртнӑ

Иртнӗ эрнере Комсомольскинчи 1-мӗш вӑтам шкулта округри шкулсенчи математика тата информатика вӗрентекенӗсен семинарӗ пулса иртнӗ. Унта чи малтанах  пӗтӗм Раҫҫейри тӗрӗслев ӗҫӗсем (Всероссийские проверочные работы) пирки сӑмах пынӑ. Округри математиксен методика пӗрлешӗвӗн ертӳҫи Н.Н. Салмина  ӗҫтешӗсене  вӗрентӳ пахалӑхне тӗрӗслемелли ҫӗнӗ правилӑсем пирки ӑнлантарса панӑ. 2024 ҫулхи сентябрӗн 1-мӗшӗнчен ку енӗпе виҫӗ тӗрлӗ мероприяти ирттереҫҫӗ: танлаштаруллӑ наци тӗпчевӗ (НИКО), шкулсемпе ятарлӑ пӗлӳ паракан организацисенче пӗтӗм Раҫҫейри тӗрӗслев ӗҫӗсем (ВПР) тата пӗтӗм тӗнчери танлаштаруллӑ тӗпчевсем. Наталия Николаевна кӑҫалхи пӗтӗм Раҫҫейри тӗрӗслев ӗҫӗсем 4—8-мӗш тата 10-мӗш классенче апрелӗн 11-мӗшӗнчен пуҫласа майӑн 16-мӗшӗччен пулнине пӗлтернӗ. Унӑн йӗркисемпе
Подробнее
Апр42025 - РедакцияНет Ответов
Яковлевӑн ялӗнче пулни асамлӑ вӑй пачӗ

Яковлевӑн ялӗнче пулни асамлӑ вӑй пачӗ

Аслӑ патриарх И.Я. Яковлев ҫуралнӑранпа 177 ҫул ҫитнӗ май  мартӑн 27-мӗшӗнче Комсомольски муниципалитет округӗнчи  чӑваш чӗлхипе литература вӗрентекенӗсем  И.Я. Яковлевӑн тӑван ялӗнче  — Тутар Республикинчи Теччӗ районӗнчи Кӑнна Кушкинче пулчӗҫ. Ҫак ялтах патриарха халалланӑ музей, шкул пур. Ку музейре 27 ҫул Алексей Александрович Пыркин вӑй хурать. Вӑл пире Иван Яковлевичӑн пурнӑҫӗпе тата ӗҫӗ-хӗлӗпе питӗ тӗплӗн паллаштарчӗ. 1895 ҫулта И.Яковлев тӑван ялӗнче шкул уҫнӑ. 1998 ҫулта апрель уйӑхӗнче ҫак вырӑнта И.Я.Яковлев ячӗллӗ мемориал музейне хута янӑ. Музейре Кӑнна Кушки ялӗн историйӗ, тӗрлӗ документсем, кӗнекесем, ал ҫырӑвӗсем, ӳнер ӗҫӗсем, ӗлӗкхи ӗҫ хатӗрӗсем, XIX — XX ӗмӗрсенчи  тумсем  упранаҫҫӗ. Музейпе юнашарах икӗ хутлӑ шкул ларать. Чӑваш чӗлхипе литерату
Подробнее