Общество

Январĕн 15-мĕшĕнче Мускаври "Манеж" курав залĕнче Раççей Федерацийĕн Президенчĕ Владимир Путин Федераци Пухăвне янă Çырупа паллаштарчĕ. Çĕршыв ертÿçи сăмаха чи малтанах демографи ыйтăвĕнчен пуçларĕ. "Раççей шăпи эпир миçен пулнинчен, çемьесенче тепĕр темиçе çултан миçе ача çуралнинчен, вĕсем ÿссен кам пулнинчен, çĕршыв аталанăвĕшĕн мĕн тунинчен килет", — палăртрĕ Владимир Путин. Халĕ Раççейре 147 миллион çын пурăнать. Тĕллев халăх йышне ÿстермелле, чи малтан çамрăк, нумай ачаллă тулли мар çемьесем мĕнлерех йывăрлăхсемпе тĕл пулнине палăртнинчен пуçламалла. Вĕсене пулăшма вара тĕрлĕ мера йышăннă, кăçалхи январь уйăхĕнчен çемьесем пĕрремĕш тата иккмĕш ачишĕн /вĕсем 3 çул тултариччен/ уйăхсерен тÿлеве тивĕçĕç. Ку пособие вара Владимир Владимирович ача 7 çул тултариччен тÿлеме сĕнет. Тÿлеве к

Ача-пăча хĕле чи малтанах Çĕнĕ çул уявĕсене пула чăтăмсăррăн кĕтет. Хĕл мучипе, Юр пикепе пĕрле капăр елка тавра юрласа-ташласа савăнни тепĕр çулчченех асра юлать, чунра ăшă туйăм çуратать. Мускаври Кремльте иртекен елкăра пулса курни вара — уйрăмах асра юлмалли пулăм. Çакна Комсомольски 1-мĕш вăтам шкулĕнче 4-мĕш "б" класра пĕлÿ илекен Полина Романова çирĕплетсех калама пултарать. Кăçал вăл шăпах Кремльти елкăна кайма тивĕçнĕ. Раççей шайĕнчи елкăна, паллах, кашни ачанах йыхравламаççĕ. Унта çитсе курас тесен чылай тăрăшмалла: вĕренÿре ĕлкĕрсе пымалла, тĕрлĕ конкурс-олимпиадăна хутшăнса малти вырăнсене тивĕçмелле, пур çĕрте те активлă пулмалла. Çакна асра тытса Полина мĕн пĕчĕкрен тăрăшса вĕренет, унăн дневникĕнче "5" паллăсем анчах. Вăл тĕрлĕ конкурса хутшăнма яланах хавас. Çавăнпах та пу

Çулсерен республикăри чи маттур та пултаруллă яшсемпе хĕрсем ЧР Пуçлăхĕн стипендине илсе тăраççĕ. Кăçал та, ытти çулсенчи пекех, вĕсен йышĕнче пирĕн районти пултаруллă çамрăксем пур. Çав шутра: Пĕтĕм Раççейри "Молодая гвардия Единой России" обществăлла организацин Чăваш Енри уйрăмĕн членĕсем Валерия Александрина, Никита Лепешкин тата Есения Любимова, Алексан-дровка тĕп шкулĕнче пĕлÿ илекен Никита Алексеев, РФ ШĔМĕн "Комсомольский" уйрăмĕн следователĕ Энис Биккулов, полицин участковăй уполномоченнăйĕ Илнур Гайнетдинов, Ольга Ильина юрисконсульт, кадрсемпе ĕçлекен специалист Рамиля Сабирова, Комсомольски 2-мĕш вăтам шкулĕнче вĕренекен Ангелина Бурлакова, Кирилл Краснов, Иван Кузьмин тата Александра Салмина, Нĕркеç вăтам шкулĕнче вĕренекен Дарья Голыева, Комсомольски 1-мĕш вăтам шкулĕнче ăс п

Çемьери килĕшÿпе çураçу, ăшпиллĕх, туслăх малтан ашшĕпе амăшĕнчен килет, çакă ачасене тÿрĕ кăмăллă, ĕçчен, типтерлĕ, мал ĕмĕтлĕ пулма ырă витĕм кÿрет. Туслă, çирĕп çемье кăна кирек епле йывăрлăха та çăмăллăнах тÿссе ирттерме пултарать. Ырă чунлă ашшĕпе амăшĕ ачисемшĕн паха тĕслĕх. Комсомольски районĕнчи Нĕркеç ялĕнче пурăнакан Розăпа Викентий Герасимовсем çакна тĕпе хурса пурăнаççĕ. Вĕсен хăтлă кил-çуртне кĕрсен унта туслăх, юрату, шанчăк чăнах та тымар янине туйса илетĕн. Хăйсем патне хăна килсен Роза аппа самантрах сĕтел çине тутлă апат-çимĕç кăларса лартать. Лара-тăра пĕлменскер унталла-кунталла чупса кăна çÿрет. Хăйĕн çулĕнчен чылай çамрăкрах курăнакан кил ăшшин управçи: "Мăшăрăм лайăх манăн", — терĕ савăнăçлăн йăл кулса. Викентий Иванович Нĕркеç ялĕнче çуралса ÿснĕ. Хирти Сĕнтĕр хĕр

Кăçал юр часах çуманнине кура йĕлтĕр спортне кăмăллакансем чылай пăшăрханчĕç. Декабрь вĕçленчĕ, апла пулин те йĕлтĕр сырса уя тухмалли çинчен ĕмĕтленмелли те çукчĕ-ха. Çĕнĕ çула хирĕç лапка-лапка юр çуса пани вара спортсменсемшĕн питĕ кĕтнĕ парне пулчĕ. Çак кунсенче районта пурăнакансем те хĕллехи спорт сезонне уçма васкарĕç — Хырхĕрри ял тăрăхĕнче Олимп чемпионне В.П.Воронкова асăнса йĕркелекен районти йĕлтĕр ăмăртăвне хутшăнчĕç. Мероприятие хутшăнакансене район администрацийĕн пуçлăхĕ Александр Осипов тата Хырхĕрри ял тăрăхĕн пуçлăхĕ Анатолий Воробьев спорт уявĕ ячĕпе саламларĕç, ăмăртура мала тухма сунчĕç. Чи малтанах старта районти организацисенче, предприятисемпе учрежденисенче ĕçлекенсем тухрĕç. Район администрацийĕн пуçлăхĕ Александр Осипов, Хырхĕрри тĕп шкулĕн директорĕ Юрий Алек

Чăваш Ен Пуçлăхĕн Михаил Игнатьевăн Чăваш Республикин Патшалăх Канашне çулсерен тухакан Çырăвне хатĕрлес ĕç пуçланнă. Ку документра Правительствăн, Патшалăх Канашĕн, вырăнти хăй тытăмлăх органĕсен, предприятисемпе организацисен кĕске вăхăтлăх тата нумайлăха пыракан ĕçĕсен тĕп çул-йĕрне палăртаççĕ. Çырăва хатĕрленĕ чухне республика çыннисен, общество организацийĕсен, граждан обществин тата институчĕсен шухăшĕсене тĕпе хурĕç. Халăх пурнăçĕн пахалăхне ÿстерме чи малтанах мĕн тумалла? Республика Пуçлăхĕн мĕнле темăсене тимлĕх уйăрмалла? Сĕнÿсене çак адреспа йышăнаççĕ: Шупашкар хули, Президент бульварĕ, 10-мĕш çурт; e-mail: analit2@cap.ru.  

Чăваш Республикин Министрсен Кабинечĕ 2020 çулхи сывлăхпа спорт кунĕсене çирĕплетнĕ. Кăçалхи пĕрремĕш спортпа сывлăх кунĕ январĕн 11-мĕшĕнче пулчĕ те. Февралĕн 15-мĕшĕнче, мартăн 28-мĕшĕнче, апрелĕн 25-мĕшĕнче, майăн 23-мĕшĕнче, июнĕн 20-мĕшĕнче, июлĕн 25-мĕшĕнче, августăн 29-мĕшĕнче, сентябрĕн 26-мĕшĕнче, октябрĕн 24-мĕшĕнче, ноябрĕн 28-мĕшĕнче, декабрĕн 19-мĕшĕнче Чăваш Енре спортпа сывлăх кунĕсем иртеççĕ. Шăпах çак кунсенче физкультурăпа спорт комплексĕсенче тÿлевсĕрех тренажер залне кĕме, килĕшекен спорт вăййине выляма, бассейнра ишме пулать.  

2020 çулта Раççейре пурăнакансене çĕнĕлĕхсем кĕтеççĕ: ытти чухнехи пекех, çитес çул та нумай саккун вăя кĕрет, çав шутран нумайăшĕ — кăрлач уйăхĕн 1-мĕшĕнченех. Электронлă ĕç кĕнекисем Çĕнĕ çултан Раççейре электронлă ĕç кĕнеки пирки калакан саккунсем «ĕçлеме» тытăнаççĕ. Çапла майпа малашне пуçлăхсем организацире вăй хуракан кашни çыннăн ĕçĕ-хĕлĕ тата стажĕ пирки калакан кăтартусене Пенси фондне онлайн мелпе парĕç. Çав хушăрах çыннăн суйлама ирĕк пур: электронлă ĕç кĕнеки илмелле-и е малтанхи хутлă документах хăвармалла-и; Çĕнĕ тытăм çине куçас тесен гражданинăн алă вĕççĕн çырса заявлени памалла. 2021 çулхи кăрлач уйă-хĕн 1-мĕшĕнчен официаллă майпа ĕçлеме пуçлакансен хутлă ĕç кĕнеки илме май пулмĕ. 7,5 процент ÿснĕ Ĕç укçин чи пĕчĕк виçи /МРОТ/ ÿсет: чăн та — 850 тенкĕ çеç, урăхла калас

Хĕл кунĕсем çитнĕ май ĕлĕкхи самантсем куç умне тухса пыраççĕ. Эпир ун чухне çамрăк пулнă, пушă вăхăтра урамран кĕмен тесен те тĕрĕсех пулать. Илемлĕ, хĕвеллĕ кунсенче йĕлтĕрпе чупма юрататтăмăр, юр тăрăх ашса футбол мечĕкне те хăваланă. Хоккей вылямалли площадкăсем ял тăрăхĕнче нумайччĕ. Вĕсене хамăрах юртан тасатса, тирпейлесе тăнă. Ун чухне шăнса пăсăлнă тĕслĕхсем ял ачисем хушшинче сахал пулнă. Мĕн тăхăннă-ха эпир урана? Паллах, çăматă! Вăл çемьери кашни çыннăнах пулнă. Хĕл сиввинче урана шăнтса çÿрес мар тесе картиш тулли сурăх усранă, вĕсен çăмне касса çăматă хатĕрленĕ. Вăл утма меллĕ, питĕ ăшă пулнă. Анчах пирĕн ял лавккинче çăматă сутнине ас тумастăп. Çăматă маçтăрĕсем кашни ялтах пулнă, вĕсен паха пĕлĕвĕсем ламран лама куçса пынă. Историе тĕпчесен, çăматă хатĕрлес ĕçе 18 ĕмĕрте

Çĕнĕ çул — кашни килтех чăтăмсăррăн кĕтекен уяв. Анчах та вут-кăвартан асăрханас ĕç çине çиелтен пăхни пысăк инкек патне илсе пыма пултарать. Кун пек тĕслĕхсем пирĕн районта кашни çулах пулаççĕ. 2019 çулта пирĕн районта 34 пушар пулчĕ /2018 çулта — 27 пушар/. Пĕтĕмĕшле тăкак 5 миллион та 979 пин тенкĕпе танлашать /2018 çулта — 10013326 тенкĕ/. Вĕсенчен 7-шĕ Комсомольски ял тăрăхĕнче пулнă. Час-часах пушарсем мĕнрен тата мĕншĕн тухни шутлаттарать. Пĕрремĕш вырăнта, çуртсенче электричество пралукĕсем кивелсе çитнипе е вĕсене пушар хăрушсăрлăхĕн правилисене пăхăнса усă курманнипе /15 пушар/, иккĕмĕш вырăнта вут-кăварпа асăрханусăр пулнипе /7 пушар/, виççĕмĕшĕнче мунча кăмакисене, мăрйисене тĕрĕс мар тунипе /4 пушар/, ача-пăча вут-кăварпа вылянипе /2 пушар/. Хĕл ларчĕ, юр та çума пултарать,