Общество

Январӗн 15-мӗшӗнче республикӑра, ҫавӑн пекех пирӗн округра та Пӗрлехи информаци кунӗ иртнӗ. Ӑна округ пуҫлӑхӗ Н.Н.Раськин уҫнӑ. Информаци кунӗн ӗҫне ЧР физкультурӑпа спорт министрӗ В.В.Петров, депутатсен Пухӑвӗн председателӗ С.Н.Грачева, округри Обществӑлла палатӑн ертӳҫи К.С.Мифтахутдинов, депутатсем, округ администрацийӗн пайӗсен, территори уйрӑмӗсен пуҫлӑхӗсем хутшӑннӑ. Пӗрремӗш ыйтупа, банк картисем ҫинчи  укҫа-тенке вӑрлани тата контактсӑр майпа ултавҫӑсем усӑ куракан хальхи меслетсем  ҫинчен РФ шалти ӗҫсен пайӗн «Комсомольский» уйрӑмӗн начальникӗ С.А.Ласточкин сӑмах илнӗ. Ҫӗршывра, республикӑра, ҫавӑн пекех пирӗн округра та  ултавҫӑсен серепине лекнисем час-часах тупӑнса пыраҫҫӗ. Телефонпа, компьютерпа усӑ курнӑ чухне асӑрхануллӑрах пулмалли ҫинчен массӑллӑ информаци хатӗрӗсем ур

«Каҫал ен» хаҫата ҫырӑнса илекенсем хушшинче тӗрлӗ ӳсӗмрисем пур. Аслӑраххисем хаҫатра телепрограмма курасшӑн. Хальхи телевизорсем ҫинче программӑна пульт ҫине пуссах пӗлме пулать. Анчах та ватӑрах ӳсӗмрисемшӗн ҫакна тума йывӑр. Ҫамрӑкраххисем хаҫатра телепрограмма пичетленине хирӗҫ. Хаклӑ вулаканӑмӑрсем! Эпир сирӗн сӗнӗвӗрсене пӗлесшӗн. Хаҫатра телепрограмма кирлӗ-и? Кирлӗ пулсан сире хӑш каналсем интереслентереҫҫӗ? Эсир панӑ сӗнӳсемпе канашсем хаҫат номерӗсене хатӗрленӗ чухне пулӑшасса шанатпӑр. Шӑнкӑравлӑр, ҫырса ярӑр, кӗрсе тухӑр. 8(83539)5-13-00, 5-14-07. Электронлӑ почта: kasal1971@rambler.ru, smi05-1@cap.ru. Хаҫат редакцийӗ.

Январӗн 13-мӗшӗнче ҫӗршывра Раҫҫей Пичет кунне, январӗн 19-мӗшӗнче Чӑваш Пичет кунне паллӑ тӑваҫҫӗ. Ҫак ятпа округри шкулсенче тӗрлӗ мероприятисем пулса иртнӗ. Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗнче  9 «а» класра вӗренекенсем журналистика ветеранӗпе, пултаруллӑ ялкорпа В.В.Гавриловпа  тӗлпулу ирттернӗ. Василий Васильевич хӑйӗн сӑмахӗнче «Каҫал ен» хаҫатӑн историйӗпе паллаштарнӑ, журналист ӗҫӗ ҫинчен каласа панӑ.  Шкул директорӗн воспитани енӗпе ӗҫлекен советникӗ П.В.Родионов журналист-ветерана уяв ячӗпе саламланӑ, асӑнмалӑх парне панӑ. Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗнче 7-мӗш класра вӗренекен кадетсем «Каҫал ен» хаҫат редакцийӗнче пулса курнӑ. Тӗп редактор ӗҫне вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Т.В.Мамуткина редакцин ӗҫӗ-хӗлӗ ҫинче чарӑнса тӑнӑ, ачасен ыйтӑвӗсем ҫине хуравланӑ. Вӗренекенсем хаҫатӑн па

Ҫемье вучахӗн ӑшшине упраса пӗр-пӗринпе пӗр ҫӑвартан тенӗ пек пурӑнакан мӑшӑрсене халӑхра «ҫӳпҫипе хупӑлчи» теҫҫӗ. Ҫакнашкал ҫемьесем пирӗн хушӑра та йышлӑ. Ҫак кунсенче Хирти Сӗнтӗр территори уйрӑмӗнче тӳрех икӗ мӑшӑр «ылтӑн туй» кӗрекине ларнӑ. Шӑпа пӳрнӗ мӗнпур йывӑрлӑха пӗрле тӳссе ирттерсе, савӑнӑҫне те, хурлӑхне те пӗрле пайласа пурнӑҫ сукмакне алла-аллӑн такӑрлатса пурӑнакан мӑшӑрсем — пуриншӗн те ырӑ тӗслӗх.  Январӗн 11-мӗшӗнче Тӗвенеш ялӗнче пурӑнакан Галинӑпа Федор Журавлевсем пӗр ҫемье чӑмӑртанӑранпа 50 ҫул ҫитнине халалласа савӑнӑҫлӑ уяв йӗркеленӗ. Килӗшӳллӗ мӑшӑра Хирти Сӗнтӗр территори уйрӑмӗн начальникӗ Валентина Салмина тата культура ӗҫченӗсем ӑшшӑн саламланӑ. Галина Николаевнӑпа Федор Алексеевич виҫӗ ачана кун ҫути парнелесе тивӗҫлӗ воспитани парса ҫитӗнтернӗ. «Ыл

Георгий Николаевич Чернов Вӑл Нӗркеҫ ялӗнче 1916 ҫулхи майӑн 15-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Ҫамрӑклах ашшӗ-амӑшӗпе пӗрле Алтай крайӗнчи Канаш ялне куҫса кайнӑ. 1930 ҫулта Голишевӑри 7 ҫул вӗренмелли шкула пӗтернӗ. Ун хыҫҫӑн колхозра бригадир пулса ӗҫленӗ. Пӗлсе, ҫынсемпе килӗштерсе тӑрӑшнӑ Георгий Николаевич. Ашшӗ-амӑшӗ пилӗпе авланса ҫемье ҫавӑрнӑ. Вӗсен виҫӗ ача ҫуралнӑ. Питӗ савӑнса, килӗштерсе пурӑннӑ вӗсем.  1941 ҫулта Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ пуҫланнӑ. Ялта та лару-тӑру улшӑннӑ. Вӑйпитти ҫынсем фронта тухса кайнӑ. Кӗҫех Г.Чернов патне те черет ҫитет. 1942 ҫулта ӑна ҫарпа пехота училищине вӗренме янӑ. Ун хыҫҫӑн лейтенанта вӑрҫӑ хирне ӑсатнӑ. Георгий Чернов паттӑр салтак пулнӑ. Хӑюллӑ ҫапӑҫнӑшӑн ӑна 1943 ҫулта кӗске сроклӑ отпуск та панӑ. Сталинграда, Дон тӑрӑхне, Украина ҫӗрӗсене ирӗ

Асанкасси ялӗнче пурӑнакансем инҫетри ентешсене  тӑтӑшах пулӑшма тӑрӑшаҫҫӗ.  Вӑтам шкул учителӗ Оксана Копташкина тата ял библиотекарӗ  Надежда Козлова ертсе пынипе ял библиотекинче  кӗҫӗн классенче вӗренекенсем уроксем хыҫҫӑн ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансем валли окоп ҫуртисем тӑваҫҫӗ. Салтаксене ҫак япаласем питӗ кирлине туйса вӗсем хавхаланса ӗҫлеҫҫӗ.

2025 ҫулхи январӗн 8-мӗшӗнче Хадзят Шакирзянович Миннетуллин ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ пулӗччӗ. Шел пулин те, вӑл 2002 ҫулхи мартӑн 24-мӗшӗнче 77 ҫулта чухне пирӗнтен ӗмӗрлӗхех уйрӑлса кайнӑ. Ӑна ял халӑхӗ ҫеҫ мар, район ертӳҫисем те лайӑх пӗлнӗ. Ачалӑхӗ унӑн ашшӗсӗр иртнӗ, ӑна амӑшӗпе кукамӑшӗ ҫитӗнтернӗ. Чӗчкенти ҫичӗ ҫул вӗренмелли шкула пӗтерсен 14-ри ҫамрӑк Патӑрьелӗнчи педагогика училищине кӗнӗ, ӑна ӑнӑҫлӑн вӗренсе пӗтернӗ. Вӗреннӗ чухне час-часах канмалли кунсенче Патӑрьелӗнчен Чӗчкене ҫуранах ҫӳренӗ. 1943 ҫулхи апрель уйӑхӗнче вӑл Совет ҫарӗн ретне тӑнӑ. Хадзят Шакирзянович — Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ ветеранӗ, службӑна 3-мӗш Белорусси фронтӗнче ирттернӗ. 1946 ҫулта ӑна демобилизациленӗ. Хӑюлӑхпа паттӑрлӑхшӑн тӗрлӗ медальсемпе чысланӑ. Ҫак ҫулах Х.Миннетуллин Чӗчкенти ҫичӗ ҫ

Пушар ҫулталӑкӑн кирек хӑш вӑхӑтӗнче те сиксе тухма пултарать. Хӗл кунӗнче вут-кӑвара            сӳнтерме пӗвесенчен пр чӑрмавсӑр шыв илме май пултӑр тесе Элпуҫ территори уйрӑмӗнче шартлама сивӗсенче те шӑнман ваксем тунӑ. Пӑра касса шӑтарнӑ хыҫҫӑн унта хупӑллӑ йывӑҫ кӑшкар вырнаҫтарнӑ, ӑна ӑшӑ тытакан япаласемпе витнӗ. Ҫавӑн пекех ҫак территори уйрӑмне кӗрекен Хирти Выҫли тата Хирти Явӑш ялӗсенче те Хӑнтӑрла юханшывӗнчи пӗвесенче пӑр шӑтарса вак касса пушар сӳнтермелли машинӑсем валли шыв илмелли ятарлӑ вырӑнсем тунӑ. Ҫак енӗпе округри ытти территори уйрӑмӗсенче те ӗҫлеҫҫӗ. Юханшывсемпе пӗвесенче 55—60 сантиметр сарлакӑш вак касаҫҫӗ. Шӑнасран йӗри-тавра 30—40 сантиметр ҫӳллӗш юр купаласа ҫаврӑнаҫҫӗ, улӑм е утӑ тултарнӑ михӗсемпе хуплаҫҫӗ. Ҫынсене ку вырӑнта асӑрхануллӑ пулмаллине пӗлт

Декабрӗн 23-мӗшӗнче пирӗн округра Донор кунӗ иртнӗ. Мероприятие пурӗ 58 ҫын хутшӑннӑ, вӗсенчен 46-шне тухтӑрсем юн пама ирӗк панӑ. Палӑртса хӑварар, донор пулас текенсен 18 ҫултан пуҫласа 65 ҫул таранччен пулмалла, 50 килограмран ытларах таймалла, сывлӑх енчен йӑлтах йӗркеллӗ пулни те пӗлтерӗшлӗ. Медицина ӗҫченӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫынран илекен пӗр доза юн 450 миллилитрпа танлашать, вӑл хӑвӑрт ҫӗнелет. Донорсем инфекциллӗ чирсемпе тата гриппа сайрарах чирлеҫҫӗ. Онкологи тата чӗре чирӗсемпе аптӑракансем те вӗсем хушшинче сайра. Куллен юн пани организма лайӑх витӗм кӳрет, юн ҫӗнелсех тӑнине кура ҫын хӑйне ҫамрӑкрах туять. Ҫав вӑхӑтрах сирӗн юн такамӑн пурнӑҫне ҫӑлса хӑварма пулӑшни ҫинчен те асра тытӑр.

18 декабря 2024 года  в райпо провели мероприятие, посвященное 120-летию со дня рождения  Долгова Михаила Герасимовича, первого председателя райпо. На мероприятии участвовали глава округа Раськин Н.Н., внук Долгова М.Г. Краснов Владислав Алексеевич, ветераны потребительской кооперации, работники райпо, глава Тойсинского территориального отдела Батыревского муниципального округа Мальцева Алена Николаевна. Время скоротечно и одновременно богато историческими событиями. Мы не должны допускать того, чтобы безвозвратно стерлись имена и события, связанные с историческим прошлым потребительской кооперации района. В скупых строках пожелтевших архивных документов, раскрывается целая эпоха, жизнь тех, кто в то или иное время жил и работал в системе потребительской кооперации. Хотело