Общество

Февралĕн 13—15-мĕшĕсенче Сочире Олимп паркĕнче Пĕтĕм тĕнчери Раççей инвестици форумĕ иртет. Унта Раççей Федерацийĕн Правительствин Председателĕ Дмитрий Медведев хутшăнать. Форум ĕçне Чăваш Енрен сумлă делегаци кайнă, ăна Чăваш Республикин Пуçлăхĕ Михаил Игнатьев йĕркелесе ертсе пырать. Программăпа килĕшÿллĕн, тĕрлĕ темăсемпе уçă калаçусем пулĕç, Раççейри ĕç климачĕ, çитĕнÿ патне ăнтăлмалли çул-йĕрсем, регионсенчи политика, тĕрлĕ чĕнÿсене йышăнса хуравласси тата ытти те. Куравсем, ĕçлĕ тĕлпулусем, пĕр-пĕринпе килĕшсе ĕçлемелли ĕç хучĕсене алă пусса çирĕплетес ыйтусем те кун йĕркинчех. Апла пулсан, сахал мар пĕлтерĕшлĕ ыйтусем тавра канашлĕç, усăллă сĕнÿсем илсе килĕç, паха ĕç опычĕсен витĕмлĕхне туйĕç. Февралĕн 14-мĕшĕнче Чăваш Республикин Министрсен Кабинечĕпе "Талант и успех" Вĕренÿ фо

Февралĕн 14-мĕшĕнче районти тĕп библиотекăра "Единая Россия" партин Председателĕн Д.А.Медведевăн Чăваш Республикинчи регионаллă обществăлла приемнăйĕн ертÿçи, Чăваш Республикин Патшалăх Канашĕн Социаллă политика тата наци ыйтăвĕсем енĕпе ĕçлекен комитечĕн председателĕн çумĕ, РФ Сывлăх сыхлавĕн министерствин травматологи, ортопеди тата эндопротезировани федераллă центрĕн тĕп врачĕ Николай Николаев граждансене тĕрлĕ ыйтупа йышăнчĕ. Çавăн пекех йышăнăва район администрацийĕн пуçлăхĕ Александр Осипов, "Единая Россия" партин вырăнти уйрăмĕн йышăну пÿлĕмĕн ертÿçи Людмила Макарова хутшăнчĕç. Район çыннисене тĕрлĕ ыйту пăшăрхантарать: ялсенче çулсене йĕркене кĕртесси, нумай хваттерлĕ çуртсене тĕпрен юсасси, ялта ĕçленишĕн хушса паракан пенси кама тивĕçнипе тивĕçменни, строительство, хытă каяш тур

1979 çулхи декабрĕн 25-мĕшĕнче 15 сехетре Совет çарĕсене Афганистана кĕртме пуçланă. Çак куна манас килет пулсан та, ăна асра тытмаллах. Урăх çакăн пек ан пултăр тесе çакна манма юрамасть. 620 пин совет салтакĕ Афган вăрçи витĕр тухнă, 15 пин те 52 çын пуçĕсене хунă. 1989 çулхи февралĕн 15-мĕшĕнче пирĕн салтаксене Афганистанран илсе тухнă. Çак вăрçă пирĕн района та айккинче хăварман. Аякри Афган çĕрĕсенче пирĕн 5 ентеш пуçĕсене хунă. Вăрçă вучĕ сÿннĕренпе 30 çул иртрĕ, çапăçусене хутшăннă салтаксем халĕ асаттесем пулса тăчĕç, мăнукĕсене ÿстереççĕ. Вĕсем çулсерен районти шкулсене çитсе ачасемпе тĕл пулусем ирттереççĕ. Январĕн 24-мĕшĕнче пирĕн афганецсем Комсомольски 2-мĕш вăтам шкулĕнче вĕренекен кадетсемпе тĕл пулчĕç. Кадетсем Афган вăрçин тĕрлĕ саманчĕпе интересленчĕç, ыйтусем пачĕç. Т

Совет çарĕсене Афганистанран кăларнăранпа паян 30 çул çитрĕ. Вунă çула яхăн пынă вăрçă 15 пин ытла совет çыннин пурнăçне татнă. Афганистанра Чăваш Енри 6 пин çамрăк хĕсметре пулнă. 111 çын аякри çĕршывра ĕмĕрлĕхе куçне хупнă, 3-шĕ вара хыпарсăр çухалнă. Чи йывăр самантсенче, вилĕмпе куçа-куçăн тăнă вăхăтсенче те пĕр çемьери пек пулнă салтаксем. Вăрçă вутĕнчен тухайманнисем вара ĕмĕрех халăх асĕнче пулĕç. Вĕсен ячĕпе Александровка ялне кĕрсенех мемориал комплексĕ йĕркеленĕ. Малтанах Афган вăрçинче пуç хунисене çапла чыс тума çак ялта пурăннă Николай Игонин шухăш тытнă /Николай Федоровичăн ывăлĕ те 1982—1984 çулсенче Афганистанра çар тивĕçне пурнăçланă/. 1996 çулта ытти салтак-интернационалистсене явăçтарса палăк лартнă. Каярах Афган вăрçинчен таврăнайман чăваш салта-кĕсен шучĕпе 111 улмуçç

Тăван çĕршывăн Аслă Отечественнăй вăрçи пирĕн халăхăн историйĕнче хура сăрăпа çырăнса юлнă. Вăрçă вăхăтĕнче çапăçу хирне тухса кайнă арçынсене çеç мар, тăван колхозра тĕп ĕç аллисем пулса юлнă хĕрарăмсене те, ача-пăчана та йывăр килнĕ. "Вăрçă ачисен" мĕн пĕчĕкрен пурнăç тути-масине пĕлсе ÿсме тивнĕ. Йывăрлăхсене пăхмасăр малтан-мала утнисем, пурнăçăн пăрăнăçĕсенчен çĕнтерÿçĕ пулса тухнисем, чăннипех те, хисепе тивĕçлĕ. Çакăн пек хисеплĕ çынсенчен пĕри — Вăрманхĕрри Чурачăк ялĕнче пурăнакан Вениамин Белков. Ашшĕ, Василий Белков, вăрçа тухса кайнă чухне пĕчĕк Веня 2 уйăхра çеç пулнă. Ывăлне çÿле çĕклесе çамрăк арçын "Белковсен йăхне малалла тăс", — тесе каланă. Çак сăмахсемпе ывăлне пиллесе хăварнă колхоз бригадирĕ киле каялла таврăнайман. 22 çулти амăшĕ, Таисия Сергеевна, виçĕ ачапа тăрса

Афган вăрçи çинчен малтанхи вăхăтра нимех те каламан, хаçатсем те çырса кăтартман. Салтаксем ашшĕ-амăшĕсене, тăванĕсене хăйсем служба ирттернĕ вырăн пирки пĕр сăмах та шарламан. 1979 çулхи декабрĕн 25-мĕшĕнче çак хăрушă вăрçă пуçланнă, совет салтакĕсем кăнтăрти çĕршыва пĕрремĕш утăмсем тунă. Вунă çула яхăн тăсăлнă вăрçăра 15 пин ытла çамрăк совет салтакĕ пуçĕсене хунă, нумайăшĕ сусăрланса килĕсене таврăннă. 1989 çулхи февралĕн 15-мĕшĕнче пирĕн çарсене Афганистанран илсе тухнă. Çак кун çĕршыв çыннисемшĕн чăннипех те пысăк уяв пулса тăчĕ. 40-мĕш арми командующийĕ Борис Громов хăйĕн аса илĕвĕнче çапла çырса хăварнă: "Çак вăрçă никама та кирлĕ марччĕ. Вăл пирĕн çĕршыва нимĕн те памарĕ, çемьесене инкек илсе çитерчĕ, питĕ нумай çын пурнăçĕ татăлчĕ". Пирĕн халăх паттăр совет салтакĕсене, прися

Афган вăрçи çинчен малтанхи вăхăтра нимех те каламан, хаçатсем те çырса кăтартман. Салтаксем ашшĕ-амăшĕсене, тăванĕсене хăйсем служба ирттернĕ вырăн пирки пĕр сăмах та шарламан. 1979 çулхи декабрĕн 25-мĕшĕнче çак хăрушă вăрçă пуçланнă, совет салтакĕсем кăнтăрти çĕршыва пĕрремĕш утăмсем тунă. Вунă çула яхăн тăсăлнă вăрçăра 15 пин ытла çамрăк совет салтакĕ пуçĕсене хунă, нумайăшĕ сусăрланса килĕсене таврăннă. 1989 çулхи февралĕн 15-мĕшĕнче пирĕн çарсене Афганистанран илсе тухнă. Çак кун çĕршыв çыннисемшĕн чăннипех те пысăк уяв пулса тăчĕ. 40-мĕш арми командующийĕ Борис Громов хăйĕн аса илĕвĕнче çапла çырса хăварнă: "Çак вăрçă никама та кирлĕ марччĕ. Вăл пирĕн çĕршыва нимĕн те памарĕ, çемьесене инкек илсе çитерчĕ, питĕ нумай çын пурнăçĕ татăлчĕ". Пирĕн халăх паттăр совет салтакĕсене, прися

Раççей Президенчĕ Владимир Путин 2012 çулхи утă уйăхĕн 28-мĕшĕнче алă пуснă хушупа килĕшÿллĕн 2019 çулта Шупашкара йĕркелесе янăранпа 550 çул, 2020 çулта Чăваш автономи облаçне туса хунăранпа 100 çул çитнине уявлăпăр. Çавна май уявсене хатĕрленсе ирттерсе ярас тĕлĕшпе ĕçлекен йĕркелÿ комитечĕ туса хунă. Унăн председателĕ — Раççей культура министрĕ Владимир Мединский. Владимир Ростиславович февралĕн 8-мĕшĕнче Шупашкара килсе çитнĕ. Ĕçлĕ çулçÿревĕн тĕллевĕ — уявсене мĕнле ха-тĕрленнине хак парасси, пĕлтерĕшлĕ çак пулăмсен витĕмĕпе хулара çĕкленекен çĕнĕ объектсене çитсе курасси, туса çитермелли ĕçсене палăртасси. Владимир Мединский Чăваш Республикин Пуçлăхĕпе Михаил Игнатьевпа ĕçлĕ калаçу ирттернĕ хыççăн Правительство çуртĕнче Республика тĕп хулине йĕркелесе янăранпа 550 çул тата Чăваш ав

Кĕнеке — пĕлÿ çăлкуçĕ, теççĕ. Çак çăлкуç нихăçан та ан иксĕлтĕр, пĕчĕк çăлкуçран пысăк юханшыва çаврăнтăр тесен библиотекăсен пуян пулмалла. Шăпах вĕсенче кĕнекесен хăйне евĕр тĕнчипе паллашма пулать-çке-ха. Февралĕн 14-мĕшĕнче Пĕтĕм тĕнчери кĕнеке парнелемелли куна паллă тăваççĕ. Çак куна хирĕç пирĕн районти библиотекăсемпе шкулсем те çĕнĕ кĕнекесемпе пуянланчĕç. Гуманитари ăслăлăхĕсен Чăваш патшалăх институчĕн директорĕ, ЧР Патшалăх Канашĕн депутачĕ П.С.Краснов, К.В.Иванов ячĕллĕ историпе культурологи тĕпчевĕсен фончĕн директорĕ, истори ăслăлăхĕсен докторĕ В.П.Иванов тата асăннă фондăн директорĕн çумĕ, культурологи кандидачĕ В.Н.Алмантай районти библиотекăсене чăваш истори-йĕпе çыхăннă кĕнекесем парнелерĕç. Вĕсен шутĕнче паллă историк, профессор, В.В.Николаев академик çырнă кĕнекесем чы

Февраль уйăхĕн 9-мĕшĕнче Чăваш кадет корпусĕнче пĕрремĕш форум иртнĕ, ăна Совет Союзĕн Геройĕ А.В.Кочетов çуралнăранпа 100 çул çитнине халалланă. Форума 500 кадет ытла хутшăннă. Форум хыççăн республикăри Ашшĕсен канашĕпе Чăваш кадет корпусĕн Попечительсен канашĕн пĕрлехи ларăвне ирттернĕ. Уçă калаçура хăнасем çамрăксене патриотизм темипе ăс-хакăл тĕнчине пуянлатма вĕрентесси çинчен канашланă, вĕренÿ учрежденийĕсемпе обществăлла организацисем хушшинчи ĕçлĕ çыхăнусене сÿтсе явнă. "2018—2019 çулсенче регионта 195 кадет класне шута илнĕ, вĕсенче 4097 ача ăс пухать. Пĕлтĕр кăна 177 кадет класĕ уçнă, вĕсенче ачасем хăйсен ăсталăхне туптаççĕ", — тенĕ Чăваш Республикин вĕренÿ министрĕ Сергей Кудряшов. Çак кун Чăваш кадет корпусĕпе Попечительсен канашĕ пĕр-пĕринпе килĕшсе ĕçлемелли ĕç хутне алă