Общество

Икӗ пуҫарупа тухнӑ

Икӗ пуҫарупа тухнӑ

РФ Патшалӑх Думин депутачӗ Алла Салаева Туризм комитечӗ ҫумӗнчи эксперт советне саккунсен икӗ пуҫарӑвӗпе тухнӑ. «Вӗсене командӑпа, эксперт совечӗн тата эпӗ ертсе пыракан ача-пӑчапа ҫамрӑксен туризмӗн ушкӑнӗн членӗсемпе пӗрле хатӗрленӗ. Пӗрремӗш саккун проектӗнче, Раҫҫей туриндустри союзӗн сӗнӗвӗсем ҫинче никӗсленнӗскерте, турист автобусӗсем пирки сӑмах пырать. «Турист автобусӗсем» ӑнлава вӑя кӗртни ачасен ҫулҫӳревне йӗркелекен организацисене укҫа-тенкӗ енчен тухакан йывӑрлӑхӗсене чакарма май памалла. Иккӗмӗш саккун проекчӗ туризмӑн пӗтӗмӗшле ӗҫӗ-хӗлне тата ача-пӑча туризмне йӗркелессипе ҫыхӑннӑ. Вӑл «Раҫҫей Федерацийӗнчи туризм ӗҫӗ-хӗлӗн никӗсӗсем ҫинчен» федераллӑ саккуна «экскурси», «ҫулҫӳрев», «поход» тата «экспедици» ӑнлавсене кӗртсе  туризма пырса тивекен право хутшӑнӑвӗсе
Юсавлӑ техникӑпа хире тухма шанчӑклӑ

Юсавлӑ техникӑпа хире тухма шанчӑклӑ

Техникӑна пӑхса тӑрас, унӑн ӗмӗрне вӑрӑмлатас тӗлӗшпе пирӗн округ республика                             шайӗнче те лайӑх енчен палӑрса тӑнине иртнӗ ҫул хамӑр тӑрӑхра иртнӗ канашлура Чӑваш Республикин патшалӑх техника надзорӗн тӗп испекторӗ  В.П.Димитриев та каланӑччӗ. Ҫакна кӑҫал ку вӑхӑтчен иртнӗ хуҫалӑхсенчи техника тӗрӗслевӗсем те туллин ҫирӗплетсе пачӗҫ, вӗсенчи тракторсем ҫӗр проценчӗпех техосмотр витӗр тухрӗҫ. «Рассвет» ял хуҫалӑх кооперативӗ — округра ҫӗр ӗҫӗпе те, выльӑх-чӗрлӗх отраслӗпе те ӑнӑҫлӑ ӗҫлекен хуҫалӑхсенчен пӗри. Тукайсем машинӑпа трактор паркне те ҫӗнетсех пыма тӑрӑшаҫҫӗ. Кунти «Джон Дир» маркӑллӑ 2 трактор, ытти йышши ку
Урӑхла пулма та пултараймасть

Урӑхла пулма та пултараймасть

Украина ҫӗрӗнче  ятарлӑ ҫар операцийӗ пуҫланнӑранпа ҫулталӑк иртрӗ те ӗнтӗ. Ял халӑхӗ салтаксене май пур таран пулӑшать. Фронтри ентешсене валли  укҫа-тенкӗ, апат-ҫимӗҫ, ытти япала параҫҫӗ. Ялӗ-ялӗпе пуҫтарӑнса автомашинӑсем туянса ӑсатаҫҫӗ, тимӗр кӑмакасем ӑсталаҫҫӗ тата ытти те. Пархатарлӑ ҫак ӗҫ-пуҫ пирки пӗлтернине социаллӑ тетелти ушкӑнсенче, радио, инҫекурав передачисенче, хаҫат-журнал страницисенче час-часах тӗл пулатӑн. Ҫапах та ҫынсен ыркӑмӑллӑхӗ ҫинчен татах та татах каласа парас килет. Хырхӗрри территори уйрӑмне пилӗк ял кӗрет: Хырхӗрри, Хурнай, Вӑрманхӗрри Чурачӑк, Кӗтне Пасар тата Эткер. Вӗсенчи вӑйпитти ҫынсем те ҫӗршыв уттинчен юлма шутламаҫҫӗ. Юлашки вӑхӑтра маскировка тетелӗсем ҫыхас юхӑм вӑй илчӗ. Ял-йыш ку ӗҫе хавхаланса пикенчӗ. Икӗ ялти клубра (маларах шк
Эмелпе те, ӑшӑ сӑмахпа та сиплет

Эмелпе те, ӑшӑ сӑмахпа та сиплет

Хӑв суйласа илнӗ профессие чунтан юрататӑн пулсан ӗҫ вырӑнне те хавхаланупа килетӗн. Ҫӗнӗ Кипеҫри фельдшерпа акушер пунктӗнче тӑрӑшакан Галина Николаевна Кольцова та паян яланхиллех уҫӑ кӑмӑлпа ҫитрӗ. Фельдшер ӗҫӗ ҫӑмӑл тесе калаймӑн, явалӑхӗ те пысӑк унӑн. Ҫӗнӗ Кипеҫпе Тӗвенеш ялӗсем пысӑках мар, анчах та куллен вуншар ҫын тӗрлӗ ыйтупа кӗрсе тухать унта. Паян та ирех темиҫе ҫын килме ӗлкӗрнӗ. ФАПа ытларах аслӑ ӳсӗмри ҫынсем ҫитеҫҫӗ. Ватлӑх ватлӑхах ҫав, вӗсен шӑм-шакӗ ҫанталӑк улшӑннине те хӑвӑрт туять, организмӗ те хавшасах пырать. Галина Николаевна вӗсене ӑшӑ кӑмӑлпа кӗтсе илет, мӗн хумхантарни пирки ыйтса пӗлет. «Ытла та ӑшӑ кӑмӑллӑ-ҫке вӑл, унӑн ҫепӗҫ сассине илтсен ыратни те иртсе кайнӑ пек пулать», — теҫҫӗ мучисемпе кинемейсем. Янкасси хӗрӗн ачалӑхӗ хӑй ҫулӗсенчи ялти ытти шӑ
Партизан пулса фашистсемпе кӗрешнӗ

Партизан пулса фашистсемпе кӗрешнӗ

«Наследие» шырав отрячӗ хальхи вӑхӑтра «Партизансен сукмакӗсемпе» проект пурнӑҫа кӗртет. Унпа килӗшӳллӗн Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ вӑхӑтӗнчи партизансен ушкӑнӗсен пӗлтерӗшне, партизан операцийӗсене хутшӑннӑ пирӗн ентешсене тӗпчеҫҫӗ. Хальлӗхе отряд Комсомольски районӗнче ҫуралса ӳснӗ 6 партизан ҫинчен информаци тупнӑ. Паян Кивӗ Сӗнтӗр ялӗнчен тухнӑ партизан ҫинчен каласа парас терӗмӗр. Иван Гаврилович Кокшин 1919 ҫулхи декабрӗн 30-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Ҫемье ҫӗр ӗҫӗпе пурӑннӑ, килти хуҫалӑха тытса пынӑ. 8 ҫулта Иван Кокшин Кивӗ Сӗнтӗрти тулли мар вӑтам шкулта ӑс пухма пикеннӗ, 1935 ҫулта шкул пӗтернӗ. Ҫав ҫулах Патӑрьелӗнчи педагогика училищине вӗренме кӗнӗ, 3 ҫултан ӑна ӑнӑҫлӑ вӗҫленӗ. Вӑл активист, общественник пулнӑ. 1933 ҫулта ирттернӗ халӑх ҫыравне хутшӑннӑ, ҫакӑншӑн ӑна СНА СССР Тав
Техника юсавлӑ — ӗҫе  тухма шанчӑклӑ

Техника юсавлӑ — ӗҫе  тухма шанчӑклӑ

Уй-хирте хӗрӳ ӗҫсем пуҫланиччен ҫулсеренех тракторсене техника тӗрӗслевӗ витӗр кӑлараҫҫӗ.  Юлашки ҫулсенче пирӗн округри техосмотр «Слава картофелю» тата «Комсомольские овощи» агрофирмӑсенчен пуҫланать, ҫакӑ кунти тракторсем ҫӗнӗрех пулнинчен ҫеҫ мар, механизаторсем хӑйсене шанса панӑ техникӑна кирлӗ шайра пӑхса тӑнинчен те килет. Асӑннӑ агрофирмӑсем хамӑр округра анчах мар, республика шайӗнче те тӗш-тырӑ, ҫӗрулми, пахча-ҫимӗҫ туса илес енӗпе ӑнӑҫлӑ ӗҫлекенсен йышӗнче.  Вӗсем усӑ куракан ҫӗр лаптӑкӗсен калапӑшӗ те аванах пысӑк.  Хамӑр тӑрӑхра ҫеҫ мар, кӳршӗ округсенче те пур.  Ҫавӑнпа та механизаторсен ӗҫе кайнӑ чухне аслӑ ҫулсем ҫине те тухма тивет.  Кун пек чухне техника юсавлӑхӗ уйрӑмах пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Агофирмӑсенчи «Джон Дир» маркӑллӑ 11, «МТЗ-1025» маркӑллӑ 8, «МТЗ-82» маркӑл
Ҫулталӑка савӑнӑҫлӑн уҫрӗҫ

Ҫулталӑка савӑнӑҫлӑн уҫрӗҫ

2023 ҫула Телейлӗ ачалӑх ҫулталӑкӗ тесе палӑртнӑ хыҫҫӑн республикӑра та,  пирӗн округра та ачасемпе ҫамрӑксен тӗрлӗ мероприятийӗ чылай иртрӗ.  Мартӑн 20-мӗшӗнче вара Шупашкарта ӑна официаллӑ майпа савӑнӑҫлӗ лару-тӑрура уҫнипе ҫыхӑннӑ пысӑк уяв пулчӗ. Йӑлтӑр ҫутӑсем,  янравлӑ сасӑсем,  юрӑ-кӗвӗ вылявӗ,  капӑр тумтир,  пысӑк экран,  хаваслӑ сӑн-питлӗ ачасем...  Пысӑк пӗлтерӗшлӗ мероприятие республикӑн пур кӗтесӗнчен те килсе ҫитнӗ 4 пин ытла ача хутшӑнчӗ.  Малтанах округсенчи ачасен делегацийӗсен парачӗ пулчӗ.  Вӗсен йышӗнчи пултаруллӑ ачасене ятран асӑнса ҫитӗнӗвӗсемпе паллаштарчӗҫ. Республика Пуҫлӑхӗ Олег Николаев хӑй сӑмахӗнче ачасем пирӗн пуласлӑх,  ыранхи кун пулнине палӑртрӗ.  Вӗсене тӑрӑшса вӗренме,  кулленхи пурнӑҫра ҫитӗнӳсем тума ӑнӑҫу сунчӗ.  Республика правительс
Шкулсене  — ҫӗнӗ икӗ автобус

Шкулсене  — ҫӗнӗ икӗ автобус

Шупашкарта мартӑн 20-мӗшӗнче Телейлӗ ачалӑх ҫулталӑкне уҫнӑ май ҫӗнӗ шкул автобусӗсен уҫҫисене савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура панӑ.   Пирӗн муниципаллӑ округа  икӗ автобус тивӗҫнӗ.  Вӗсен уҫҫисене  Комсомольски 2-мӗш вӑтам тата  Хырхӗрри тӗп шкулӗ сен директорӗсем Евгений Савельевпа Юрий Алексеев илнӗ. Автобуссене техника енчен кирлӗ хӑрушсӑрлӑх хатӗрӗсемпе тивӗҫтернӗ.  Халӗ ачасене вӗр-ҫӗнӗ те хӑтлӑ транспорт хатӗрӗсемпе илсе ҫӳрӗҫ.  Ҫулӗсем такӑр пулччӑр,  яланах симӗс ҫутӑ сунатпӑр.   (ХАМӐР ИНФ. ).
Ҫуркунне ӗҫленине кӗркунне тӗрӗслӗ

Ҫуркунне ӗҫленине кӗркунне тӗрӗслӗ

Шӑнкӑрти шыв сассипе,  хирсене кунран-кун хура сӑн кӗрсе пынипе ҫуркунне кӗҫех ака-суха ӗҫӗсем пуҫланасси ҫинчен пӗлтерет.  Мартӑн 21-мӗшӗнче округ администрацийӗн ларусем ирттермелли залӗнче йӗркеленӗ агрономсен конференцийӗнче те тӗп калаҫу кӑҫалхи ҫуракине ирттересси пирки пулчӗ.  Ӑна муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ А. Н. Осипов ертсе пычӗ,  тухса калаҫакансен сӑмахӗсем ҫумне хӑй шухӑшӗсене палӑртрӗ. Малтанах округӑн ял хуҫалӑх тата экологи пайӗн тӗп специалист-эксперчӗ Ремис Шарафутдинов ял хуҫалӑх предриятийӗсенчи лару-тӑрупа,  кӑҫалхи ҫуракинче пурнӑҫламалли ӗҫсемпе паллаштарчӗ.  Хресчен ҫитес ҫулхи ака-суха ӗҫӗсене чӑннипе  кӗркуннех хатӗрленме пуҫлать.  Малтанах акма вӑрлӑх янтӑласа хурать.  Округри ял хуҫалӑх предприятийӗсем те хӗл каҫа в
«Экватор.  Виҫӗ ҫул Николаевпа»

«Экватор.  Виҫӗ ҫул Николаевпа»

Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗн Олег Николаевӑн регионти  ӗҫӗ-хӗлӗ пирки  «Чӑваш Ен» наци телерадиокомпанийӗ «Экватор.  3 ҫул Николаевпа» ятарлӑ проект хатӗрленӗ.  Унта калаҫу тӗрлӗ тема тавра пынӑ.  Интервьюн малтанхи пайӗсенче Олег Алексеевичӑн регион пуҫлӑхӗ пулас умӗнхи тапхӑрӗ ҫинче чарӑнса тӑнӑ.  2011 ҫулта Олег Николаев «Справедливая Россия» партин регионти уйрӑмӗнчен Патшалӑх Канашӗн депутатне суйланнӑ.  2015 ҫулта республика Пуҫлӑхне суйланма кандидата тӑрать.  2016 ҫулта «Справедливая Россия» партирен РФ Патшалӑх Думин депутачӗ пулса тӑрать.  Ӑна тӳрех комисси председателӗн ҫумӗ пулма шанаҫҫӗ.  2020 ҫулхи январӗн 22-мӗшӗнчен Патшалӑх Думин национальноҫсемпе ӗҫлекен комисси председателӗнче ӗҫлеме пуҫлать.  Тепӗр эрнеренех ҫӗршыв П