Общество

Майĕпен кăштăртатса утса вăрмана кĕчĕ вăл, ура айĕнчи типĕ çулçăсене чăштăртаттарса малалла утăмларĕ те чарăнса тăчĕ. Уçă сывлăша кăкăр тулли сывласа илчĕ. Çĕнĕ Мăрат ялĕнче пурăнакан Андрей Андреевич Кондратьевăн пĕтĕм пурнăçĕ вăрманпа çыхăннă пулин те, йывăçсен ытамне лексен кашнинчех урăх тĕнчери пек туять. Урăх тĕнчех ĕнтĕ, машина-трактор шăв-шавĕ çук кунта, тусан та вĕçмест. Кĕркунне çитнине аса илтерсе çулçăсем шăппăн татăлса ÿкеççĕ. Çу кунĕсенче кайăксен хаваслă чĕвĕлтетĕвĕ, кассăн-кассăн килсе вĕрекен çилпе шăпăлтатса калаçни, ешĕл йывăç-курăк... Хальхинче кăмпа татас йÿтĕмпе савăт та йăтса килчĕ те, анчах темшĕн вĕсене питех шырамарĕ вăл. Вăрман сывлăшĕпе уçăлса çÿрес тесе малалла утнă май асаилÿсен тыткăнне çакланчĕ... Тин çеç пĕчĕк ачаччĕ вăл. Кукашшĕпе пĕрле тăтăшах вăрманта ç

Çанталăк ăмăр тăрать пулин те пĕрлешÿллĕ хуçалăхсенчи уй-хирсенчи ĕç чарăнса тăмасть. Хуçалăхсем пикенсех кукурузран силос хураççĕ. Хальлĕхе 12575 тонна силос янтăланă. Кĕр тыррисем акма çĕр хатĕрлес /437 гектар/, кĕрхи çĕртме тăвас /6694 гектар/ ĕçсем малалла пыраççĕ. Хуçалăхсем 259 гектар çĕрулми кăларнă. Вăтам тухăç кашни гектар пуçне 273 центнерпа танлашать. 26123 гектар çине кĕрхи тулă, 790 гектар çине ыраш акса хăварнă. Кĕр тырри пурĕ 3413 гектар акнă. Р.БАСНИКОВ.  

Коронавирус каялла чакмасть. Ăна пула нумай çын больницăра сипленет, чылайăшĕ пурнăçран уйрăлать. Юлашки вăхăтра ковидпа чирлекенсен йышĕ ÿсни те палăрать. Кунсерен республикăра 74—78 çын çак амака çаклатнине калаççĕ тухтăрсем. Чир çамрăкланать, аслă ÿсĕмрисене çеç мар, ачасене те парăнтарать вăл. Тухтăрсем çирĕплетнĕ тăрăх коронавируса пурте пĕрле прививка тутарни çеç çĕнтерме пулăшать. «Çавăнпа та пĕр тăхтаса тăмасăрах вакцинациленмелле», — теççĕ шурă халатлă ĕçченсем. Çакна тĕпе хурса нумайăшĕ прививка тутарма та ĕлкĕрнĕ. Районти тĕп больницăран пĕлтернĕ тăрăх хальлĕхе 6 пин ытла çынна вакцинациленĕ. Ĕçлекен çынсене меллĕрех пултăр тесе медицина ĕçченĕсен мобильлĕ ушкăнĕсем ĕçлеççĕ. Вĕсем предприятисемпе организацисене, ялсене тухса çÿреççĕ, вырăнтах прививка тăваççĕ. Тĕслĕхрен, çак э

Вĕренÿ çулĕ пуçламăшĕнче районти халăха социаллă пулăшу паракан центр район администрацийĕн çул çитмен ачасемпе тата вĕсен прависене сыхлас енĕпе ĕçлекен комиссипе пĕрле йывăр çемьесем валли канцеляри таварĕсем тата шкула кайма кирлĕ япаласем пуçтарас тĕлĕшпе «Вĕренме кайма пулăш» ыр кăмăллăх акцийĕ йĕркеленĕ. Унта патшалăх учрежденийĕсенче ĕçлекенсемпе пĕрлех ачасен шăписемшĕн пăшăрханакан А.В.Смирнова, Е.С.Тарасова, Н.М. Ямалиева /Комсомольски ялĕ/ хутшăнчĕç. Çавăн пекех Шупашкарти Аня Чижова ячĕллĕ сыватма çук чирпе чирлекен ачасене пулăшакан ыркăмăллăх фончĕ, Пĕтĕм Раççейри «Молодая гвардия» обществăлла организацин регионти уйрăмĕн волонтерĕсем Яна Густомесова, Анастасия Лепешкина, Анастасия Галзанова, Расим Шарафутдинов, Светлана Зайкова çак сăваплă ĕçрен айккинче юлмарĕç. Акци вăхă

Çамрăк çемьесене пулăшас тĕллевпе 2021 çулхи майăн 26-мĕшĕнчи 151-ФЗ «Раççей Федерацийĕн уйрăм саккун акчĕсене улшăнусем кĕртесси çинчен» федераци саккунĕпе килĕшÿллĕн кăçалхи сентябрн 1-мĕшĕнчен пуçласа 8 çула çитичченхи ачана пăхакан ашшĕ-амăшне больничнăй 100 проценчĕпех тÿлеççĕ. Тÿлеве стажа пăхмасăр юлашки икĕ çулхи вăтам ĕç укçине кура параççĕ. Ку тĕллевпе тивĕçтерме социаллă страховани фончĕн регионти уйрăмне хушма укçа уйăрса панă. Укçана ĕç параканăн реестр кăтартăвĕсемпе килĕшÿллĕн «Мир» картта çине куçарса параççĕ. Ĕç параканăн ашшĕ-амăшĕнчен вăхăтлăх ĕçлеме пултарайманни çинчен хут илнĕ хыççăн фондăн регионти уйрăмне 5 кунра тăратмалла. Социаллă страховани фончĕн регионти уйрăмĕ пособи тÿлевĕпе 10 кунра тивĕçтерĕ. Ку çĕнĕлĕх пирки РФ социаллă страховани фончĕн сайтĕнче социа

Раççейри шкул ачисен юхăмĕ пуçарнипе сентябрĕн 10-мĕшĕнчен пуçласа октябрĕн 10-мĕшĕччен «Экодежурный РДШ» акци иртет. Пирĕн шкул та ку акцие кашни çулах хутшăнать. Акци йĕркипе шкул ачисен туссемпе, пĕрле вĕренекенсемпе пухăнса хăйсен урамĕнче е пĕр-пĕр çырма, пĕве таврашĕнче, паркра /хăйсем суйланă кирек хăш вырăнта/ çуп-çап пухса илем кÿмелле. Тукай ачисем хайсен ялĕнче, Çĕнĕ Мăратсем — хайсен тавралăхĕнче, Вутлан тата Тăманлă Выçлисем — тăван ял урамĕсене, çырма-çатрана тирпей-илем кÿреççĕ. Тăван яла, урама, тăван тавралăха таса та тирпейлĕ курма кăмăллă. Эпир те çак кунсенче шкулта йĕркеленĕ «Экодежурный РДШ» акцине хутшăнтăмăр. Ăна çутçанталăка тасатас, уçă та таса сывлăшпа сывлас тĕллевпе йĕркеленĕ. Унта Çĕнĕ Мăрат вăтам шкулĕнчи 6-мĕш класра вĕренекен Тукай ялĕнче пурăнакан ачасем

ЭКО волонтер организацийĕ «Вăрман ларт» /«Посади лес»/ проектпа килĕшÿллĕн йывăç лартас енĕпе кĕркуннехи конкурс пуçарнă. Çавна май çутçанталăка пула шар курнă вăрмана йывăç-тĕм лартмалла. Кĕркуннехи конкурс сентябрĕн 1-мĕшĕпе ноябрĕн 30-мĕшĕччен иртет. Унта хутшăнас текенсен чи малтанах ru//vesennij-konkurs-volonterskih-posadok сайтра регистрациленмелле, конкурс положенийĕпе паллашмалла, йывăç лартмалла, акци епле иртнипе паллаштармалла. Йывăç лартас ĕçе чи лайăх йĕркелекен 6 организацие 20-50 пин тенкĕ парса хавхалантараççĕ. Çĕнтерÿçĕсене декабрĕн 15-мĕшĕнче палăртаççĕ. Палăртса хăвармалла «Вăрман ларт» /«Посади лес»/ проект 2015 çултанпа ĕçлет. 6 çул хушшинче проект ĕçне пысăк тÿпе хывакан волонтерсем 2 регионта 1,5 миллион ытла йывăç лартнă.  

Сентябрĕн 11—15-мĕшĕсенче Çĕнĕ Мăрат шкулĕн ачисем КВН шкулне кайса килчĕç. КВН шкулĕ Муркаш районĕнче «Солнышко» лагерьте пулса иртрĕ. Ку шкулта ачасене мĕн çинчен шÿтлемеллине, ăçтан шÿт валли сюжет шырамалли çинчен каласа пачĕç. Шкул йеркелÿçисем чылай çул тĕрлĕ сцена çинчен кулăшла сценкăсемпе савăнтараççĕ. Лагерьти сменăна вĕсем грант выляса илнĕ укçа-тенкĕпе ирттереççĕ. Темиçе кун хушши Çĕнĕ Мăрат вăтам шкулĕн ачисем мĕнле шÿтлемеллине, сцена çинче хăйсене мĕнле тытмаллине, шÿт валли кĕвве епле хатĕрлемеллине вĕренчĕç. Ушкăн командирĕ Нарспи Борисова пулчĕ, кĕвĕ-сас хатĕрлесе яраканĕ — Антон Поляков. Юлашки кунĕнче вара командасем хăйсен номерĕсене лагерь сцени çинче жюрисене пăхса хаклама сĕнчĕç. Пирĕн шкул ушкăнĕ «Витаминка» ятлă пулчĕ. «Витаминка» чăнах та зала култарса вăй кĕртм

Районти пĕрлешÿллĕ хуçалăхсенче уй-хир ĕçĕсем малалла пыраççĕ. Сентябрĕн 13-мĕшĕ тĕлне 6059 тонна утă, 14489 тонна сенаж пур. Хальхи вăхăтра чылай çĕрте силос хатĕрлес ĕçсем пыраççĕ. Çак паха апата «Асаново» /1500 тонна/, «Рассвет», «Луч» ЯХПКсем, В.Белкинăн фермер хуçалăхĕ /1200—1250 тонна/ ытларах янтăланă. Районĕпе хальлĕхе 10171 тонна силос хатĕрленĕ. 2290 гектар кĕрхи тулă. 565 гектар ыраш акса хăварнă. Районĕпе пурĕ 2855 гектар кĕр тыррисем акнă. Хуçалăхсем пикенсех кĕрхи çĕртме тăваççĕ. Ку ĕçе 5899 гектар çинче пурнăçланă. Сухаласси «Урожай» колхозра /1150 гектар/, «Асаново» /820 гектар/, «Восток» /500 гектар/ хуçалăхсенче аван пырать. Çанталăкпа туллин усă курса районти колхозсемпе ял хуçалăх предприятийĕсем, фермер хуçалăхĕсем уй-хир ĕçĕсене вăхăтра вĕçлесс тесе тăрăшаççĕ. Р.Б

Сентябрĕн 11-мĕшĕнче çĕршывра иртнĕ «Культурăллă Чăваш ен» акцие республика хастар хутшăннă. Çак асăннă мероприятирен районта пурăнакансем те айккинче юлман. Библиотека, культура учрежденийĕнче тăрăшакансем, ялсенче, район центрĕн- че пурăнакансем, шкул ачисем акцире хастарлăхпа палăрнă. Комсомольски тĕп тата ача-пăча библиотекин ĕçченĕсем Светлана Тимофеева флорист ертсе пынипе «Кĕрхи эрешсем» мастер-класс йĕркеленĕ. Вулав залĕнче вулакансене валли «Культура мулĕсем» кĕнеке выставки йĕркеленĕ. Хырхĕррии ял тăрăхĕнчи культура учрежденийĕсен специалисчĕсем алă ĕçĕсен «Ырă алăсен ĕçĕсем» тата «Кĕрхи сăрăсем» куравсем ирттернĕ. Юнтапари Тамара Казакова хăй çырнă «Тăван кил» сăвва илемлĕ шăрантарнă. Асăннă мероприяти шайĕнче Тăманлă Выçли культура çурчĕн ĕçченĕсем «Кĕрхи пуянлăх» курав йĕрк