Чувашия Республикасы территориясе буенча зур түгел. Әгәр ил картасына карасаң, ул бөтенләй күренми. Әмма Чувашия халкының Ватан азатлыгы өчен, намусы һәм бәйсезлеге өчен уртак көрәшкә керткән өлеше аз түгел.
Дүрт ел Бөек Ватан сугышы дәверендә республика халкы дошманга каршы көрәшкә 208 меңнән артык иң яхшы улларын һәм кызын — республика халкының биштән бер өлешен җибәрде. Гитлер гаскәрләренең беренче һөҗүмен чагылдырганда, Кызыл Армиянең барлык юнәлешләрендә батырлык һәм фидакарьлек күрсәтүләр, үз-үзләрен аямыйча, туган җиреңнең һәр почмагын саклап калырга омтылалар. Чик сакчылары үлемгә басып тора.
Иң авыр көннәрдә дә фронтта сугышкан һәм тылда хезмәт куйган, Җиңүгә ышанычын ташламаган, безнең эшебезнең тантанасына ышаныч белдергән кешеләр. Батырлык һәм ныклык күрсәтеп, Совет сугышчылары барлык юнәлешләрдә дә нык сакчыл сугыш алып бардылар. Барлык бу сугышларда, башлангыч чордагы зур һәм кече сугышларда, Европа илләре, шул исәптән Германиядә, башка халыкларның һәм милләтләрнең сугышчылары белән бер рәттән Чувашиядә туып-үскән кешеләр дә көрәште. Дошман белән бәрелешү кайда гына барса да, көрәшчеләр арасында безнең якташларыбыз да бар иде. 1941 елда, чиктән чигенеп, чолганышта калып, күпләр, партизан отрядларына берләшеп, тылда дошманга каршы көрәш алып бардылар.
Сугыш кырыннан өйләренә кайтмаган сугышчылар исемлегендә үлү вакыты һәм урыны турында мәгълүматлары булмаган сугышчылар да аз түгел (хәбәрсез югалган). Мәскәүдән Чувашия Республикасы адресына хәбәрсез югалган дип саналган меңләгән кешегә мәгълүматлар килде. Хәзер хәрби әсирләрнең кайсы лагерында булуын, кайда үлүләрен төгәл беләбез. Сугыш гөрләгән күп кенә урыннар буенча туганнар каберләре бар. Аларда 300-400 меңнән артык кеше җирләнгән. Обелискларда исә исемнәре генә 50-100 мең. Калганнарның исемнәре билгеләнмәгән. Сугыш вакытында кемнең һәм кайда һәлак булуын төгәл билгеләргә, аны рәсмиләштерергә һәм үз вакытында гаиләгә хәбәр итәргә кыен була. Менә йөзләгән һәм меңләгән солдатның, шул исәптән Чувашиядә дә, тугандашларының каберләрендә билгесез булып яталар. Тагын бер сәбәбе дә бар: сугыштан кайтмаган кешеләр хәбәрсез югалган. Ил күләмендә миллионлаган сугышчы хәбәрсез югалган дип санала, чљнки аларның күмелгән урыны билгесез. Йөзләгән һәйкәл һәм обелисклар Чувашия шәһәрләрендә һәм авылларында Ватан љчен гомерләрен биргән кешеләр истәлегенә куелды. Якташларыбыз сугышның беренче сәгатеннән ук легендар Брест ныгытмасын геройларча саклаган. Әле ахырына кадәр үк төгәл мәгълүматлар буенча, сугышлар алдыннан Брест крепосте гарнизонына безнең республикада туып-үскән 1000гә якын кеше килгән. Алар барысы да диярлек шул тигезсез көрәштә башларын салган.
Кырыс сынау елларында республика халкының уллары һәм кызларында Ватан хакына, башкаларның тормышы өчен үз-үзләрен корбан итәргә әзерлекләре дә күренә. Һәр елны 9 май көнне без һәйкәлләр һәм обелисклар янында бергә җыелабыз, корал белән үзләренең патриотик бурычларын ахыргача үтәгән, Җиңү язы килсен өчен дип баш игән батырларны хөрмәтлибез. Җиңү хакына халык тарафыннан китерелгән зур корбаннар. Бөек Ватан сугышы 27 миллион совет кешеләренең гомерен алып китә. Һәр гаилә диярлек туганнарын, якыннарын югалткан.