Суббота, 8 февраля

Общество

Фев72025 - РедакцияНет Ответов
Пӗтӗмлетӳсем курӑмлӑ, плансем пысӑк

Пӗтӗмлетӳсем курӑмлӑ, плансем пысӑк

Январӗн 31-мӗшӗнче Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Олег Николаев ЧР Патшалӑх Канашне черетлӗ Ҫырупа тухнӑ. Вӑл иртнӗ ҫул туса ирттернӗ ӗҫсене пӗтӗмлетнисӗр пуҫне малашнехи ӗҫ-хӗле те палӑртнӑ. Чи малтанах, паллах, регионти экономика аталанӑвне уҫӑмлатнӑ. Олег Алексеевич палӑртнӑ тӑрӑх, 2020—2024 ҫулсенче регионти вал продукчӗ 1,8 хутран та ытларах ӳснӗ. Республика бюджечӗн харпӑр тупӑшӗ 2,1 хут пысӑкрах пулнӑ. Бюджета килекен укҫан пӗтӗмӗшле суммине пӑхсан вӗсен пайӗ 58,8 процентран 68 процент таран ӳснӗ. «Урӑхла каласан, бюджета килнӗ кашни тенкӗрен 68 пусне эпир хамӑр ӗҫлесе илнӗ. Ку вӑл — регионӑн экономика аталанӑвӗн стратегийӗ лайӑх ӗҫлени, промышленноҫ политикине пурнӑҫлани, агропромышленноҫ комплексне пулӑшни», — уҫнӑ шухӑшне ертӳҫӗ. Олег Николаев республикӑра агропромышленноҫ комплексӗ ӑнӑ
Подробнее
Фев72025 - РедакцияНет Ответов
Кӗнеке – чи хаклӑ парне

Кӗнеке – чи хаклӑ парне

Февралӗн 14-мӗшӗ — Пӗтӗм тӗнчери кӗнеке парнелемелли кун. Ҫак уяв ячӗпе Раҫҫей кӗнеке союзӗ, Раҫҫей патшалӑх ача-пӑча библиотеки, издательствӑсем тата кӗнеке магазинӗсем февраль уйӑхӗнче ятарлӑ акцисем ирттерме йышӑннӑ. Пӗтӗм Раҫҫей шайӗнче иртекен «Дарите книгу с любовью — 2025» акцие хутшӑнса библиотекӑсене кӗнекесем парнелеме кашниех пултарать. Февралӗн 1—14-мӗшӗсенче библио- текӑсен фондне пуянлатма художествӑлла литература, энциклопедисем, ачасене тата ҫитӗннисене валли ҫырнӑ кӗнекесем илсе пырсан эпир питӗ хавас пулӑттӑмӑр. Кӗнекесем таса та тирпейлӗ пулмалла. Ҫак акцие хутшӑнса февралӗн 3-мӗшӗнче Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗн директорӗн воспитани енӗпе ӗҫлекен советникӗ Петр Родионов тата «Пӗрремӗшсен» юхӑмӗн активисчӗсем Комсомольскинчи этнобиблиотекӑна кӗнекесем парнел
Подробнее
Фев72025 - РедакцияНет Ответов
Чылай ыйту пӑхса тухрӗҫ, кирлӗ йышӑнусем турӗҫ

Чылай ыйту пӑхса тухрӗҫ, кирлӗ йышӑнусем турӗҫ

Ӗҫ тата вӑрҫӑ, хӗҫ-пӑшаллӑ вӑйсен, шалти ӗҫсен ветеранӗсен округри совечӗн президиумӗн ларӑвӗнче иртнӗ ҫул пурнӑҫланӑ ӗҫсене пӑхса тухрӗҫ, малашнехи тӗллевсене палӑртрӗҫ. Ҫулӗсене пӑхмасӑр ватӑсем округӑн обществӑлла ӗҫӗсене хастар хутшӑнаҫҫӗ, ачасемпе ҫамрӑксене патриотизмла воспитани парас енӗпе чылай тӑрӑшаҫҫӗ. Ветерансен совечӗн округри председателӗ Ю.С.Тимофеев вӗсем пирки хӑйӗн докладӗнче тӗплӗн чарӑнса тӑчӗ. Ветерансем хутшӑннипе, вӗсен пуҫарӑвӗпе йӗркеленӗ мероприятисене эпир хамӑр хаҫат страницисенче те ҫутатсах пынӑ. Ҫулталӑк тӑршшӗнче ветерансем темиҫе хутчен те пӗрле пуҫтарӑнса калаҫнӑ, тӗрлӗ ыйтусене сӳтсе явнӑ. Канашлусене влаҫ органӗсенче, вӗрентӳре, сывлӑх сыхлавӗнче, культурӑра тата ытти ӗҫ тӑвакан органсенче тӑрӑшакансене чӗннӗ, вӗсем каласа панӑ ҫӗнӗлӗхсемпе паллашнӑ
Подробнее
Фев72025 - РедакцияНет Ответов
Сумлӑ юбилей – 95 ҫул

Сумлӑ юбилей – 95 ҫул

Январӗн 27-мӗшӗнче Аслӑ Ҫӗрпӳел ялӗнче пурӑнакан Муза Северова 95 ҫулхи юбилейне уявланӑ. Аслӑ Ҫӗрпӳел территори уйрӑмӗн начальникӗ Александр Орешкин, округри депутатсен Пухӑвӗн депутачӗ Александр Тихонов, тӑванӗсем, кӳршисем кинемее ҫак сумлӑ уявпа ӑшшӑн саламланӑ. Хӑнасем юбиляра РФ Президенчӗн Владимир Путинӑн ҫырӑвне панӑ, округ пуҫлӑхӗн Николай Раськинӑн ячӗпе саламласа ырлӑх-сывлӑх суннӑ, парнесемпе савӑнтарнӑ. Муза Яковлевна Хирти Шӑхасан ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче тылра ырми-канми ӗҫленӗ. Кӗҫӗн Ҫӗрпӳелӗнчи 7 ҫул вӗренмелли шкула пӗтернӗ. Малалла вӗренме унӑн май килмен, ялти колхозра ӗҫленӗ. 1954 ҫулта Аслӑ Ҫӗрпӳел каччипе Алексей Северовпа ҫемье чӑмӑртанӑ, 4 хӗрпе 1 ывӑл ҫуратса ӳстернӗ вӗсем. Паянхи кун Муза Яковлевнӑн 8 мӑнук, 15 мӑнмӑнук, мӑн
Подробнее
Фев72025 - РедакцияНет Ответов
2024 ҫул. Мӗнпе асра юлчӗ?

2024 ҫул. Мӗнпе асра юлчӗ?

Округра  «Триумф-Агро» аш-какайпа ӗҫлекен цех уҫнӑ. ЧР ял хуҫалӑх министрӗ Сергей Артамонов ку ял хуҫалӑх предприятийӗсемшӗн пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулнине палӑртнӑ. 13-мӗшӗнче Чӑваш патшалӑх филармонийӗнче «Поставщик кунӗ — уҫӑ диалог» ӗҫлӗ мероприятире «Кооператор» тата Хлебозавод» ОООсем хӑйсен продукцийӗсене кӑтартнӑ, ЧР Экономика министерствин  Тав хучӗсене тивӗҫнӗ. 21-мӗшӗнче  округра «Чӑваш пики» конкурс пулса иртнӗ. Унта Аслӑ Чурачӑк вӑтам шкулӗнче вӗренекен Кира Николаева ҫӗнтернӗ. 23-мӗшӗнче  Шурут вӑтам шкулӗ 185 ҫул тултарнине савӑнӑҫлӑн паллӑ тунӑ. Декабрь (Раштав) Асанкассинче Совет Союзӗн Геройне Ф.Н.Чернова халалласа ирӗклӗ майпа кӗрешекенсен ӑмӑртӑвӗ 35-мӗш хут иртнӗ. Унта  200 ытла кӗрешӳҫӗ тупӑшнӑ. Хырхӗрри ялӗнче Лука Крымский Ҫветт
Подробнее
Фев72025 - РедакцияНет Ответов
Тыл ӗҫченне – медаль

Тыл ӗҫченне – медаль

Кӑҫал пирӗн ҫӗршывшӑн юбилейлӑ ҫулталӑк пулнине кура Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ ветеранӗсене: тыл ӗҫченӗсене юбилей медалӗсемпе наградӑлаҫҫӗ. Пирӗн округра та «1941—1945 ҫулсенчи Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра ҫӗнтернӗренпе 80 ҫул» ятлӑ пӗрремӗш медальсем хуҫисене тупнӑ. Ҫак кунсенче тепӗр ҫын — Комсомольскинче пурӑнакан Мавра Чепайкина ҫакӑн пек медале тивӗҫнӗ. Январӗн 31-мӗшӗнче тыл ӗҫченӗ Мавра Кузьминична 97 ҫул тултарнӑ. Ҫак паллӑ кунпа ӑна Комсомольски территори уйрӑмӗн начальникӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Юрий Митюков ӑшшӑн саламланӑ, юбилей медалӗ парса унӑн ӗҫ паттӑрлӑхне паянхи кун та манманнине, ӑна хисепленине палӑртнӑ. Кинемей Патӑрьел районӗнче ҫуралнӑ, тӑван мар ашшӗ-амӑшӗпе ӳснӗ. Вӑрҫӑ ҫулӗсенче вӑрман хатӗрленӗ ҫӗрте тӑрӑшнӑ. Тракториста вӗреннӗ хыҫҫӑн колхозри «тимӗр утпа»
Подробнее
Фев72025 - РедакцияНет Ответов
Вӗсен  пултарулӑхӗ халӑха ҫывӑх

Вӗсен  пултарулӑхӗ халӑха ҫывӑх

Мероприятие уҫса округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин халӑх йӑлисене тата культура еткерне упрани паянхи кун пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулнине палӑртнӑ. «Кашни номер пирӗн культурӑна, халӑх чунне кӑтартса парать. Фестивале хутшӑнакансене пурне те ӑнӑҫупа хавхалану сунатӑп!» — тенӗ Николай Никандрович. В.Х.Зайцева ячӗллӗ халӑх театрӗ, «Кубняночка» халӑх вокал ансамблӗ, Ф.Гибатдинов ячӗллӗ «Мишар» юрӑпа ташӑ халӑх ансамблӗ, Асанкасси культура ҫурчӗн «Ҫӑлкуҫ» халӑх вокал ансамблӗ, Ҫӗнӗ Мӑрат культура ҫурчӗн «Шурӑмпуҫ» халӑх фольклор ансамблӗ,  «Каҫал» халӑх фольклор ансамблӗ хӑйсем чӑннипех те «халӑх» ята тивӗҫлӗ пулнине ҫирӗплетнӗ. Палӑртса хӑвармалла% «Кубняночка» ансамбль йышӗнче округ пуҫлӑхӗ те юрланине куракансем тӑвӑллӑн алӑ ҫупса йышӑннӑ. Культура тытӑмӗнчи опытлӑ специалистсенчен тӑракан жюри
Подробнее
Фев72025 - РедакцияНет Ответов
Вӑрҫӑ паттӑрӗсем, тыл ӗченӗсем пирки каласа парар

Вӑрҫӑ паттӑрӗсем, тыл ӗченӗсем пирки каласа парар

Чӑваш Маресьевӗ Чӑваш Республикинче кӑҫалхи ҫула Ҫӗнтерӳпе патриотизм ҫулталӑкӗ тесе йышӑннӑ. Ҫавӑнпа район хаҫатӗнче паттӑр ентешсем ҫинчен пичетленнӗ статьясем ытларах пуласса шанатпӑр. Пирӗн районта Аслӑ Аттелӗх вӑрҫинче паттӑрлӑх кӑтартнӑ салтаксем питӗ нумайӑн. Хисеплӗ вулаканӑм! Ҫак статьяна ҫырса хатӗрленӗ чухне куҫҫулӗ те юхрӗ. Халиччен тӑван районта Сергей Кузьмич Федоровӑнни пек ҫын шӑпипе тӗл пулманччӗ... Первомайски районӗнчи Шурут ялӗнче 1919 ҫулта ҫуралнӑ каччӑна 1939 ҫулта ял-йыш салтака ӑсатнӑ. Службӑра чӑваш ятне ямасӑр пур енӗпе те   ӗлкӗрсе пыраканскере летчиксене хатӗрлекен ҫӗре вӗренме яраҫҫӗ. Вӑрҫӑн пӗрремӗш куннех вӑл тӑшмана тӗп тунӑ. Хӗвеланӑҫри, Воронежри, Сталинградри 1-мӗш, 2-мӗш Украина фрончӗсенче 1944 ҫулхи сентябрӗн 6-мӗшӗччен ирсӗр
Подробнее
Фев72025 - РедакцияНет Ответов
Летчиксене манар мар

Летчиксене манар мар

Раҫҫейре кӑҫалхи ҫула Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫин ҫулталӑкӗ тесе йышӑннӑ. Мӗнлерех ӑнланмалла-ха ҫак сӑмахсене; Ман шутпа, чи малтанах куҫ умне Аслӑ Аттелӗх вӑрҫинчи паттӑр салтаксем тухса тӑраҫҫӗ. Ҫавӑн пекех мирлӗ пурнӑҫра Тӑван ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗсенче вӑхӑтсӑр пуҫӗсене хунӑ паттӑрсене те манса каяр мар! Округ администрацийӗ кӑҫалхи ҫул тӗрлӗ мероприятисем ирттерсе ҫитӗнсе пыракан ӑрӑва хамӑр тӑван округ паттӑрӗсем ҫинчен пӗлтерессе шансах тӑратпӑр. Январӗн 31-мӗшӗнче Комсомольски халӑх музейӗнче округри таврапӗлӳҫӗсен черетлӗ пухӑвӗ пулса иртрӗ. Тӗрлӗрен ыйтусене хускатрӗҫ. Сӑмахран, 1920 ҫулта ҫуралнӑ Иван Васильевич Смирнов — Ҫӗнӗ Сӗнтӗр ялӗнчи пулеметчик — шӑпи питӗ кӑсӑклантарать. Мӗн пӗчӗкренех эпир ӑна вӑрҫӑра ҫапӑҫса пуҫне хунӑ геройсен шутне кӗртнӗ. Анчах та вӑл тивӗҫлӗ награ
Подробнее
Фев72025 - РедакцияНет Ответов
Чӑваш чунлӑ вӗрентекен

Чӑваш чунлӑ вӗрентекен

Ҫӗр ҫинче ҫын тӗкӗнмен ӗҫ ҫук пулӗ. Кашни ӑна юратса, чунтан пурнӑҫласан пирӗн ҫӗршыв аталанса ҫеҫ пымалла. Ахальтен мар чӑвашсем: «Ӗҫ — пурнӑҫ илемӗ», — теҫҫӗ. Апла пулсан пур ҫыннӑн та хӑйне килӗшекен пӗр-пӗр ӗҫ суйласа илмелле. Ку кӑна ҫителӗксӗр, чуна парса тӑрӑшмалла, ҫитӗнӳсем тумалла, хӑвӑн телейне тупмалла. Вӗрентекен — чи кирлӗ, ҫав вӑхӑтрах кӑткӑс профессисенчен пӗри. Вӑл ҫак тӗнчере кашни ачана хӑйне тупма вӗрентнисӗр пуҫне ытти ҫынна та пулӑшу  кӳме вӗрентет.            Асанкасси вӑтам шкулӗнче ҫакӑн пек вӗрентекен чылай пулнӑ, пур та, пулӗҫ те... Вӗсенчен пӗри — тӑван чӗлхепе литературине вӗрентнӗ  Зоя Николаевна Максимова. Ун ҫинчен пӗр вӗҫӗмсӗр калаҫма та, ҫырма та пулать. Зоя Николаевна Максимова кӑрлач уйӑхӗн 4-мӗшӗнче хамӑр районти Анат Тимӗрчкасси ялӗнч
Подробнее
Фев72025 - РедакцияНет Ответов
Хӗн-хурне нумай курнӑ

Хӗн-хурне нумай курнӑ

«Кашни вӑхӑтӑн хӑйӗн илемӗ», — тенӗ  ватӑ ҫынсем.  «Тивӗҫлӗ канӑва тухни  килте  лармаллине пӗлтермест», — теҫҫӗ Хырай Ӗнел ялӗнчи «кӗмӗл» ӳсӗмри хӗрарӑмсем. Ял клубӗнче тата библиотека пунктӗнче иртекен мероприятисене тӑтӑшах  хутшӑнаҫҫӗ вӗсем. Ленинград блокадине тӗппипех татнӑранпа 81 ҫул ҫитнӗ кун аслӑ ӑрури ҫынсемпе Хырай Ӗнел  библиотека пунктӗнче  «Вилӗмсӗр паттӑрлӑх» ятпа калаҫу сехечӗ иртрӗ.  Тӑшман Ленинграда йӗри-таврах хупӑрласа илнӗ, хулана ҫар хатӗрӗсем тата апат-ҫимӗҫ турттарса пымалли ҫулсене татнӑ. Выҫлӑха тӳсеймесӗр хула парӑнасса кӗтнӗ тӑшман, анчах та кӗтсе илеймен. Халӑх хӑрушӑ вилӗме хирӗҫ кар  тӑрса тӑшмана ҫӗнтерме пултарнӑ. Мероприятине хутшӑннӑ ҫынсем Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ тапхӑрӗсене тишкерчӗҫ,  блокада вӑхӑтӗнче пуҫ хунисене асӑнса пӗр минут шӑп т
Подробнее
Янв312025 - РедакцияНет Ответов
О проведении 11-го Всероссийского ежегодного

О проведении 11-го Всероссийского ежегодного

литературного конкурса «Герои Великой Победы-2025» В целях сохранения и увековечения памяти о проявленном героизме советских солдат и мужестве российских воинов, защищавших рубежи Родины, а также военнослужащих, участвовавших в локальных войнах и военных конфликтах, для воспитания у подрастающего поколения чувства патриотизма и гордости за подвиги воинов-героев, для сохранения военно-исторического наследия России организаторы конкурса проводят Всероссийский ежегодный литературный конкурс «Герои Великой Победы-2025» на лучший литературный рассказ, очерк, стихотворение, рисунок, фотографию и текст песни эпического, исторического и военно-патриотического содержания. Информация о конкурсе на сайте: http://героивеликойпобеды.рф https://vk.com/gvp2017 ОРГКОМИТЕТ КОНКУРСА: Союз Писателей Р
Подробнее
Янв312025 - РедакцияНет Ответов
Гангрена – хӑрушӑ чир

Гангрена – хӑрушӑ чир

Артерисенче юн чупни пӑсӑлсан гангрена аталанма пултарать. Ку термин вӑл е ку орган типме пуҫланине палӑртать. Некроза пула сиенленнӗ вырӑн кӑвакарса, хуралса пырать. Гангрена ҫын пурнӑҫӗшӗн хӑрушӑ, ҫавӑнпа та ҫакӑн пек органсене операци туса касса илеҫҫӗ. Ытларах чухне гангрена урасем ҫинче аталанать. Кун пек чухне чи малтанах ҫын ура шӑннине, туйми пулнине, ҫак вырӑнти ӳт типнине палӑртать. Майӗпен ура пӳрнисем е пӗтӗм ура лаппи кӑвакарса пыраҫҫӗ, хуралаҫҫӗ. Чир аталанса пынӑҫемӗн ӳт айӗнче наркӑмӑшлӑ япаласем пуҫтарӑнаҫҫӗ. Вӗсем пӗтӗм организма сарӑлма пултараҫҫӗ. Гангрена сӑлтавӗсем: — вырӑнти юн ҫаврӑнӑшӗ пӑсӑлни. Ку чылай чухне сахӑр диабечӗпе, тромбоз пулнипе, инфарктпа е инсультпа ҫыхӑннӑ; — юн тымарӗсене суранлани, лапчӑтни; — вырӑнпа выртакан чирлӗ ҫыннӑн ӳт шӑтни
Подробнее
Янв312025 - РедакцияНет Ответов
Ҫар мухтавӗн паллӑ кунӗсем

Ҫар мухтавӗн паллӑ кунӗсем

Февраль, 2. Ҫак кун 1943 ҫулта совет ҫарӗсем Сталинград ҫапӑҫӑвӗнче нимӗҫ фашисчӗсен ҫарӗсене ҫапса аркатнӑ. Февраль, 8. Ҫар топографӗн кунӗ. Февраль, 9. Ҫак кун 1904 ҫулта Раҫҫей крейсерӗ «Варяг» тата «Кореец» канонер кимми Чемульпо бухтинче яппун эскадрипе паттӑррӑн ҫапӑҫнӑ. Февраль, 13. Ҫак кун 1945 ҫулта совет ҫарӗсем Будапешт хулине ирӗке кӑларнӑ. Нимӗҫсем оккупациленӗ Венгрин тӗп хулине илессишӗн пынӑ йывӑр ҫапӑҫусенче пирӗн ҫарсем 80 пин ытла ҫынна ҫухатнӑ. Февраль, 15. Тӑван ҫӗршыв тулашӗнче служба тивӗҫне пурнӑҫланӑ Раҫҫей ҫыннисене асӑнмалли кун. Ҫак кун 1989 ҫулта совет ҫарӗсене Афганистанран кӑларнӑ. Февраль, 16. 1916 ҫулта Николай Николаевич Юденич ертсе пыракан вырӑс ҫарӗсем турккӑсен Эрзерум крепоҫне илнӗ. Февраль, 23. Тӑван ҫӗршыв хӳтӗ-левҫин кунӗ. Ҫак ку
Подробнее
Янв312025 - РедакцияНет Ответов
2024 ҫул. Мӗнпе асра юлчӗ?

2024 ҫул. Мӗнпе асра юлчӗ?

Июль (Утӑ) 6-мӗшӗнче профсоюзсен «Потому чТо мы вместе» велочупӑвӗ 5-мӗш хут иртнӗ. Унта  Раҫҫейри  22 регионтан 200 ытла спортсмен хутшӑннӑ. 12-мӗшӗнче Питрав кунӗпе пӗрлех Нӗркеҫре ял 425 ҫул тултарнине паллӑ тунӑ. 12-мӗшӗнче Элпуҫ ялӗнче  «Туслӑх» культурӑпа кану паркне савӑнӑҫлӑ лару-тӑрура уҫнӑ. 17-мӗшӗнче пирӗн округри маттур хӗрарӑмсене Республика кунӗнче иртнӗ «Я—женщина» конкурса хастар хутшӑннӑшӑн сертификатсем панӑ. 26-мӗшӗнче пирӗн округри «Слава картофелю» агрофирма йӑлана кӗнӗ «Уй-хир кунне» йӗркеленӗ. Ун ӗҫне хамӑр тӑрӑхри «иккӗмӗш ҫӑкӑр» ҫитӗнтерекенсем ҫеҫ мар, ытти регионсен представителӗсем те хутшӑннӑ. Август (Ҫурла) 10-мӗшӗнче округра Физкультурник кунне, 11-мӗшӗнче Строитель кунне анлӑн паллӑ тунӑ. 17—18-мӗшӗсенче Шупашкар хули
Подробнее
Янв312025 - РедакцияНет Ответов
Мускаври курава  хутшӑннӑ

Мускаври курава  хутшӑннӑ

«Слава картофелю» агрофирма Мускаври «АГРОТЕХ Экспо» выставкӑра хӑйӗн продукцине кӑтартса панӑ. Курава 27 ҫӗршывран 800 ытла ҫын хутшӑннӑ. Выставкӑра агрофирма ертӳҫисем Казахстанпа тата Узбекистанпа Чӑваш Енрен ҫӗрулми вӑрлӑхӗ турттарассине сӳтсе явнӑ, «Магнит», «Лента» тата «Пятерочка» суту-илӳ сечӗсем урлӑ продукцие сутасси ҫинчен килӗшӳсем ҫырнӑ.
Подробнее
Янв312025 - РедакцияНет Ответов
Шур халатлисем ӗҫсене пӗтӗмлетнӗ

Шур халатлисем ӗҫсене пӗтӗмлетнӗ

Январӗн 29-мӗшӗнче Комсомольскинчи тӗп больницӑра  округри сывлӑх сыхлавӗн учрежденийӗсем иртнӗ ҫул мӗнле ӗҫлесе пынине пӗтӗмлетнӗ, малашнехи тӗллевсене палӑртнӑ. Пуҫтарӑннисем умӗнче  больницӑн тӗп врачӗ Инна Ефремова отчет туса панӑ. Кӑҫалхи январӗн 1-мӗшӗ тӗлне пирӗн округра 20409 ҫын пурӑнать. Вӗсенчен 16093-шӗ — мӑн ҫынсем, 4310-шӗ — ачасем. Пӗлтӗр 331 ҫын пурнӑҫран уйрӑлнӑ,135 ача кун ҫутине килнӗ. Вилекенсенчен ытларахӑшӗ юн ҫаврӑнӑшӗн, нерв системин, усал шыҫӑ чирӗпе аптранӑ. Централизациленӗ больницӑра халӑх сывлӑхне сыхлас, чир-чӗртен сиплес, профилактика ӗҫӗсем тӑвас  тӗлӗшпе 51 тухтӑр, вӑтам сыпӑкри 211 медицина ӗҫченӗ тӑрӑшать. 2024 ҫулта 4  тухтӑра, 9 медсестрана ӗҫе илнӗ. Иртнӗ ҫул район больницине тӗрлӗ ҫӑлкуҫсенчен 239 миллион т
Подробнее
Янв312025 - РедакцияНет Ответов
Йывӑрлӑхсем умӗнче пуҫ усман

Йывӑрлӑхсем умӗнче пуҫ усман

Ялта пурӑнакан хӗрӗ кашни кунах ун патӗнче пулсан та кил-тӗрӗшри ӗҫсене хӑйех тума тӑрӑшать вӑл: урай сӗрет, машинӑпа кӗпе-йӗм ҫӑвать, мунча та хутать... Сӑмахӑм манӑн Вутлан ялӗнче пурӑнакан Анфиса Николаевна Морозова пирки пырать. Вӑл февралӗн 1-мӗшӗнче 95 ҫул тултарать. Ҫулне кура мар хӑйне ҫирӗп тытать, тӑнпа калаҫать. Иртнӗ кунсене, уйрӑмах вӑрҫӑ тата ун хыҫҫӑнхи ҫулсене аса илсен куҫӗсем шывланаҫҫӗ. «Хӑлха  витӗрех мар та, ҫанталӑка кура шӑмшак суркалать», — тет юбиляр. Унӑн ашшӗ-амӑшӗ Вутлан ялне пуҫласа яракансенчен пӗрисем пулнӑ. Вӑрманхӗрри Чурачӑк ялӗнчен куҫса килнӗскерсем йывӑҫсем касса, тымарсене кӑкласа тырпул акма ҫӗр хатӗрленӗ. Ялта «Интернационал» ятлӑ колхоз туса хурсан ашшӗ Михаил Антонович унӑн председателӗ пулнӑ. Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ пуҫлансан ашшӗ малтанхи
Подробнее
Янв312025 - РедакцияНет Ответов
Тӗрлӗ ыйтусене уҫӑмлатнӑ

Тӗрлӗ ыйтусене уҫӑмлатнӑ

Январӗн 24-мӗшӗнче округри депутатсен Пухӑвӗн черетлӗ — 38-мӗш ларӑвӗ иртнӗ. Кун йӗркинче 4 ыйту пулнӑ. Чи малтанах округ администрацийӗн финанс пайӗн начальникӗ Зульфия Айнетдинова ҫак ыйтусене уҫӑмлатнӑ: 2024 ҫулхи ноябрӗн 26-мӗшӗнче округри депутатсен Пухӑвӗн ларӑвӗнче муниципаллӑ служащисене нумай ҫул ӗҫленӗшӗн пенси парас йӗрке пирки тунӑ йышӑнӑва улшӑнусем кӗртесси; ҫак кунах тунӑ тепӗр йышӑнӑва — округри муниципаллӑ должноҫсенче тата вырӑнти хӑйтытӑмлӑх органӗсенче ӗҫленӗ ҫынсене пенси ҫумне хушма тӳлев парас йӗрке пирки тунӑ йышӑнӑва улшӑнусем кӗртесси. Округ пуҫлӑхӗн ял хуҫалӑхӗ, экономика, пурлӑх тата ҫӗр хутшӑнӑвӗсем енӗпе ӗҫлекен ҫумӗ — экономика, пурлӑх тата ҫӗр хутшӑнӑвӗсен пайӗн начальникӗ Фарад Зейнетдинов кун йӗркине кӗртнӗ ытти ыйтусемпе паллаштарнӑ. Ҫапла депутатс
Подробнее
Янв312025 - РедакцияНет Ответов
Айӑплисене явап тыттараҫҫӗ

Айӑплисене явап тыттараҫҫӗ

Январӗн 15-мӗшӗнче РФ Следстви комитетне туса хунӑранпа 14 ҫул ҫитрӗ. Ҫавна май Патӑрьелӗнчи районсем хушшинчи следстви уйрӑмӗ 2024 ҫулта туса ирттернӗ ӗҫсене пӗтӗмлетрӗ. РФ Следстви комитетне 2010 ҫулхи декабрӗн 28-мӗшӗнче йышӑннӑ 403 №-лӗ Федераллӑ саккунпа, РФ Президенчӗн 2010 ҫулхи сентябрӗн 27-мӗшӗнчи тата 2011 ҫулхи январӗн 14-мӗшӗнчи Указӗсемпе килӗшӳллӗн туса хунӑ. Унӑн ӗҫӗсене Патӑрьел, Йӗпреҫ, Комсомольски, Шӑмӑршӑ тата Елчӗк районӗсенче пурнӑҫлама Патӑрьелӗн чи районсем хушшинчи следстви уйрӑмне йӗркеленӗ. Паянхи кун унта 6 ҫын ӗҫлет. Вӗсем преступленисене тӗпчесе хӑвӑрт тата пахалӑхлӑ уҫса парас, малтанхи следстви вӑхӑтӗнче саккунлӑха тивӗҫтерес, ҫыннӑн тата гражданинӑн прависемпе ирӗкӗсене хӳтӗлес енӗпе тӑрӑшаҫҫӗ. Преступленисен хӑрушӑ категорийӗсене, тӗслӗх-рен, ҫын вӗ
Подробнее
Янв312025 - РедакцияНет Ответов
Юратса та хисеплесе 65 ҫул пӗрле

Юратса та хисеплесе 65 ҫул пӗрле

Хирти Шӑхасан ялӗнче пурӑнакан Клавдия Николаевнӑпа Петр Леонтьевич Автономовсем мӑшӑрланса ҫемье ҫавӑрни февралӗн 1-мӗшӗнче 65 ҫул ҫитет. Вӗсем ачисемпе, мӑнукӗсемпе тата вӗсен ҫемйисемпе, тӑванӗсемпе тимӗр туй кӗрекине ларма хатӗрленеҫҫӗ. Петр Леонтьевичпа Клавдия Николаевна Хир ти Шӑхасан ялӗнчех ҫуралса ӳссе хӑйсен юратӑвне тупнӑ. 65 ҫул каялла вара ҫемье чӑмӑртаса пӗр-пӗрне юратса, хисеплесе пурӑнма тупа тунӑ. 65 ҫул… Вӑхӑт иртни сисӗнмест те иккен. Тин ҫеҫ илемлӗ сӑн-питлӗ, яштак пӳ-силлӗ ҫамрӑк хӗрпе каччӑ ҫемье ҫавӑрчӗҫ. «Ӑмсанса та савса пӑхса юлатчӗҫ килӗшӳллӗ мӑшӑр ҫине ял ҫыннисем», — тесе каласа параҫҫӗ вӗсене паллаканӗсем. Сӑмах май, вӗсем хитрелӗхне, сатурлӑхне халӗ те ҫухатман-ха. Петр Леонтьевич март уйӑхӗнче 91 ҫул тултарать. 45 ҫула яхӑн вӑл машина рульне алӑра
Подробнее
Янв312025 - РедакцияНет Ответов

Асламӑшӗн наградине – мӑнукне

Январӗн 20-мӗшӗнче райпора ҫавра сӗтел тавра тӗлпулу иртрӗ. Унта Екатерина Павловна Волкован (Казакован) тӑванӗсемпе ӗҫтешӗсем пуҫтарӑнчӗҫ, ҫав шутра: мӑнукӗ Павел, пӗртӑванӗ Петр, ытти ҫывӑх ҫыннисем, райпо ӗҫченӗсем, ветеранӗсем. Вӗсем пулни-иртнине аса илчӗҫ, тӗрлӗ ҫулсенчи сӑн ӳкерчӗксен куравӗпе паллашрӗҫ. Екатерина Павловна потребительсен кооперацийӗн историйӗнче курӑмлӑ йӗр хӑварнӑ. Пӗлтӗрхи октябрь уйӑхӗнче вӑл ҫуралнӑранпа 85 ҫул ҫитрӗ. Аслӑ Ҫӗрпӳелӗнчи шкула пӗтернӗ хыҫҫӑн вӑл «Красный Октябрь» колхозра ӗҫлеме пикеннӗ. Шӑпа ӑна пирӗн вӗҫӗ-хӗррисӗр ҫӗршывӑн тӗрлӗ кӗтесӗсене илсе ҫитернӗ. Вӑл Оренбург облаҫӗнчи Орск хулинче каменщицӑра, кӗнеке магазинӗнче кассирта, ресторанта лоточницӑра, Красноводск хулинчи 5 №-лӗ автобазӑра диспетчерта ӗҫленӗ. 1959 ҫулта пурнӑҫне Комсомольски
Подробнее
Янв312025 - РедакцияНет Ответов
Асӑну

Асӑну

Январӗн 27—28-мӗшӗсем пирӗн округ историйӗнче паллӑ пулӑмсемпе палӑрса тӑраҫҫӗ. Шӑпах ҫак кунсенче 1921 ҫулта Аслӑ Каҫал ялӗнче хресченсен пысӑк  пӑлхавӗ пулса иртнӗ. Кун пирки юлашки ҫулсенче район хаҫатӗнче чылай материал пичетленчӗ. Пӑлхав вӑхӑтӗнче вилнӗ В.С.Аржанухина, К.И.Кречетниковӑна, С.С.Новикова, Д.Д.Павлова, А.В.Соловьева, К.Е.Петропавловскине асӑнса Комсомольскинче палӑк пур. Анчах та ун ҫинче А.С.Максимов ячӗ ҫук. Александр Семенович Аслӑ Каҫал ялӗнче 1886 ҫулта ҫуралнӑ. Пуян пурӑнакан ҫын пулнӑ вӑл. Аслӑ Каҫалти пасара тата хупахсем тытса тӑнӑ. Пасар лаптӑкӗнчех хӑй укҫипе хресченсем валли часовня та туса лартнӑ. Ялта ытти ыркӑмӑллӑх ӗҫӗсем те нумай тунӑ. «Чаппан вӑрҫи» вӑхӑтӗнче вулӑсри кооператив председателӗнче ӗҫленӗ. Вӑл чиркӳ ҫывӑхӗнче пурӑннӑ. Пуян пулнипе хр
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Маммограф тӗрӗслет

Маммограф тӗрӗслет

Куҫса ҫӳрекен маммографсем республикӑри 7200 яхӑн хӗрарӑма  тӗрӗсленӗ. Хӗрарӑмсене аптратакан усал шыҫӑсенчен чи анлӑ сарӑлни - сӗт парӗн ракӗ. Ҫулсеренех ҫак чирӗн 500-е яхӑн тӗслӗхне палӑртаҫҫӗ. Чире малтанхи тапхӑртах асӑрхани ӑна сиплессине чылай ҫӑмӑллатать. Хальхи маммографсем чире хӑвӑрт тупса палӑртма пулӑшаҫҫӗ. Тӗрӗслеве 40 ҫултан аслӑрах хӗрарӑмсем икӗ ҫулта пӗр хутчен тухма пултараҫҫӗ. Унта вырӑнти фельдшер, пӗтӗмӗшле практика тухтӑрӗ, участок службин специалисчӗсем урлӑ ҫырӑнма пулать. 2024 ҫулта Республикӑн онкологи диспансерӗн куҫса ҫӳрекен маммографӗсем 221 вырӑна ҫитсе тӗрӗслев ирттернӗ. Пӗтӗмпе 11 округри 7198 хӗрарӑма пӑхнӑ, 26 хӗрарӑмӑнне усал шыҫӑ тупса палӑртнӑ. 
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Невостребованная земля перейдет государству

Невостребованная земля перейдет государству

С 1 января 2025 года невостребованные земельные доли стали муниципальной собственностью. Невостребованная доля — это фактически бывшая колхозная земля, перешедшая в собственность гражданам, но права на которую до сих не были зарегистрированы в Едином государственном реестре недвижимости. «Сейчас органам местного самоуправления не придется обращаться в суд с требованием о признании права муниципальной собственности на земельные доли, которые являются невостребованными. Все будет гораздо проще и быстрее. Это позволит вовлечь в сельхозоборот заброшенные земельные участки, которые не нужны своим владельцам. Земля, которая годами простаивала, может приносить доход», — подчеркнула руководитель Управления Росреестра по Чувашии Екатерина Карпеева. Государственная регистрация права муници
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Рейтингра малтисен ретӗнче

Рейтингра малтисен ретӗнче

Чӑваш Ен Наци экологи рейтингӗнче федерацин Атӑлҫи округӗн чи малти регионӗ шутланать. Ҫак списока хатӗрлемешкӗн 2024 ҫулхи кӗркуннехи пӗтӗмлетӗвӗсене пӑхса тухнӑ. Ҫӗршывӗпе вара пирӗн республика 7-мӗш вырӑнта. Рейтинга Пӗтӗм Раҫҫейри «Симӗс патруль» общество организацийӗ 2007 ҫултанпа хатӗрлет. Юлашки 5 ҫулта Чӑваш Ен хӑйӗн кӑтартӑвӗсене 20 пункт чухлӗ   лайӑхлатнӑ (2020 ҫулхи кӗркунне 62-мӗш пулнӑ, 2024 ҫулхи кӗркунне вара — 82-мӗш). «Чӑнах та, иртнӗ кӗркунне экологи мероприятийӗ чылай пулчӗ, республикӑра пурӑнакансем  вӗсене хастар хутшӑнчӗҫ. «Вӑрмана упрар» акци, «Симӗс Раҫҫей» субботник, ҫӑлкуҫсене хӑтлӑлатасси тата ытти те... Каяшсене уйӑрса пуҫтарассипе халӑхпа пысӑк ӗҫ ирттеретпӗр, ҫӗнӗ экоҫулсем уҫатпӑр», — тенӗ  ЧР ҫутҫанталӑк ресурсӗсен тата экологи министрӗ Эмир Б
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Уважаемые работодатели!

Уважаемые работодатели!

Комсомольский кадровый центр «Работа России» информирует, что с 1 января 2024 года вступила в силу новая редакция Федерального закона от 12 декабря 2023 г. №565-ФЗ «О занятости населения в Российской Федерации». Следует обратить особое внимание на статью 53, которая целиком посвящена обязанности работодателей по информированию государственной службы занятости. Отличительной особенностью нововведений является регламентирование сроков предоставления информации. В частности, предусмотрено, что:  о выполнении квоты для приема на работу инвалидов работодатель обязан информировать государственную службу занятости ежемесячно не позднее 10-го числа месяца, следующего за отчетным;  о наличии свободных рабочих мест и вакантных должностей - в течение пяти рабочих дней со дня появл
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
С января увеличились пособии

С января увеличились пособии

В новом году увеличены размеры детских пособий, в том числе единого пособия, которое зависит от прожиточного минимума. Он в республике с 1 января 2025 года увеличился на 1924 рубля для детей и на 2163 рубля для беременных женщин, и составил 14965 рублей, 16817 рублей в месяц соответственно. Поэтому Отделение СФР по Чувашской Республике в январе в беззаявительном порядке повысило размер единого пособия на детей в возрасте до 17 лет и беременным женщинам. Увеличенное пособие за январь поступит на карты МИР 44 тысячам семей Чувашии 3 февраля. Семьям, впервые обратившимся за получением единого пособия в январе 2025 года, выплата будет осуществлена в новом размере уже в январе. Право семьи на выплату единого пособия из-за повышения величины прожиточного минимума не пересматривается, п
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Икӗ хут салют парса асӑнӗҫ

Икӗ хут салют парса асӑнӗҫ

1943 ҫулхи январӗн 13-мӗшӗнче Ленинград блокадине татас енӗпе «Искра» операци пуҫланнӑ. Анчах ӑна татма вара тепӗр ҫултан ҫеҫ, январӗн 27-мӗшӗнче май килнӗ. Ҫак куна федераллӑ саккунпа Раҫҫей Ҫар Мухтавӗн кунӗ тесе палӑртнӑ. Смольнӑйтан палӑртнӑ тӑрӑх ҫак кун икӗ хутчен салют парса асӑнаҫҫӗ. Малтан кӑнтӑрла тӗлӗнче Петропавловск крепоҫӗнчи Нарышкин бастионӗнче тупӑран персе салют параҫҫӗ. Каҫхине 21 сехетре ҫав крепоҫранах 12 орудирен 30 хутчен залп янӑрӗ, фейерверксем пулӗҫ. Ленинград блокади Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ историйӗнче паллӑ вырӑн йышӑнать. Вӑл 1941 ҫулхи сентябрь уйӑхӗнче пуҫланнӑ, 1944 ҫулхи январӗн 27-мӗшӗнче ҫеҫ хулана ирӗке кӑларнӑ. 872 кун ҫак хулари халӑх блокадӑра асапланнӑ. Йывӑр условисенче пурӑнса 1093842 ҫын пурнӑҫӗ татӑлнӑ. Апат-ҫимӗҫ пулманни, хӗллехи сивӗ хват
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
2024 ҫул. Мӗнпе асра юлчӗ?

2024 ҫул. Мӗнпе асра юлчӗ?

12—13-мӗшӗсенче Урмаел вӑтам шкулӗнче «Ҫулталӑк вӗрентекенӗ — 2024» конкурсӑн муниципаллӑ тапхӑрӗ иртнӗ.  Унта Тукай Мишер вӑтам шкулӗнче акӑлчан чӗлхине вӗрентекен Г.М.Хайртдинова ҫӗнтернӗ. 15—17-мӗшӗсенче Раҫҫей Президенчӗн суйлавӗ иртнӗ. Пирӗн округра пурӑнакан списока кӗртнӗ суйлавҫӑсен 96,7 проценчӗ хутшӑннӑ. Вӗсенчен ытларахӑшӗ Владимир Путиншӑн (89,77 процент) сасӑланӑ. 27-мӗшӗнче Пӗтӗм тӗнчери Театр кунне халалласа «Театральная рампа» конкурс-фестиваль иртнӗ. Апрель (Ака) Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗн кадечӗсем Мускавра иртнӗ «Смотр строя и песни. Марш Победителям!» конкурса хутшӑннӑ. Раҫҫейӗн тӗрлӗ регионӗсенчи 35 команда хушшинче тупӑшса ҫӗнтерӳҫӗ пулса тӑнӑ. 12-мӗшӗнче «Сельский перепляс — 2024» конкурс-фестиваль иртнӗ. Унта вӗренӳ учрежденийӗсенчи ҫамрӑк
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Кӑмӑлтан пулӑшаҫҫӗ

Кӑмӑлтан пулӑшаҫҫӗ

«Хамӑрӑннисене пӑрахмастпӑр», — теҫҫӗ округра пурӑнакансем. Ҫӗнӗ ҫул пуҫлансанах территори уйрӑмӗсенче пурӑнакансем ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансене пулӑшас енӗпе малалла ӗҫлеме пуҫланӑ. Ял ҫыннисем маскировка сеткисем ҫыхаҫҫӗ, дронсенчен сыхланмалли утиялсем ҫӗлеҫҫӗ, окоп ҫуртисем тӑваҫҫӗ. Ӑшӑ тумтирсемпе, строительство материалӗсемпе, ҫарта усӑ курмалли техника хатӗр-хӗтӗрӗпе, медикаментсемпе тивӗҫтерес тесе те тимлеҫҫӗ. Шкул ачисем ҫырнӑ ҫырусем салтаксен чун-чӗрисенче ӑшӑ туйӑм ҫуратма пулӑшаҫҫӗ. Ялсенче пурӑнакансем аякри ентешӗсене ҫӗнтерӳпе таврӑнма ӑнӑҫу сунаҫҫӗ. Ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансем тав туни ҫынсене хавхалантарать.
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Ырӑ-сывӑ таврӑнччӑр

Ырӑ-сывӑ таврӑнччӑр

Пирӗн тӑрӑхра ҫуралса ӳснӗ салтаксем Украинӑри ятарлӑ ҫар операцийӗнче паттӑрлӑхпа хӑюлӑх кӑтартаҫҫӗ, Тӑван ҫӗршыва тивӗҫлипе сыхлаҫҫӗ. Нумаях пулмасть округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин тата Комсомольски тата Елчӗк округӗсен ҫар комиссарӗ Сергей Данилов Тутар Шурут ялӗнче ҫуралса ӳснӗ, ятарлӑ ҫар операцийӗнче пуҫ хунӑ Сагит Хуснетдиновӑн мӑшӑрӗпе ывӑлне ӗмӗрлӗх упрама салтак ҫапӑҫу хирӗнче тивӗҫнӗ Паттӑрлӑх орденне панӑччӗ. Ҫак кунсенче Аслӑ Чурачӑкра ҫуралса  ӳснӗ Сергей Ефремов ятарлӑ ҫар операцийӗнче «Хӑюлӑхшӑн» медале тивӗҫни ҫинчен хыпар ҫитрӗ. Пиртен аякра Тӑван ҫӗршыва сыхлакан ытти ентешсем хушшинче те наградӑсене тивӗҫнисем пур. Вӗсене пурне те ырӑ-сывӑ таврӑнма ӑнӑҫу сунатпӑр.
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Мобильлӗ бригада пулӑшать

Мобильлӗ бригада пулӑшать

Комсомольскинчи халӑха социаллӑ пулӑшу кӳрекен центрта темиҫе ҫул ӗнтӗ мобильлӗ бригада ӗҫлет. Вӑл пулӑшнипе ватӑсене ятарлӑ транспортпа медицина учрежденийӗсене турттараҫҫӗ. 65 ҫула ҫитнӗ граждансем, хӑйсем тӗллӗн медицина учрежденине ҫитеймеҫҫӗ пулсан, участок терапевтӗнчен е социаллӑ пулӑшу кӳрекен центрӑн специалистӗнчен пулӑшу ыйтма пултараҫҫӗ. Ҫавӑн пекех чире пула тухса ҫӳреймен ҫын валли те ятарлӑ транспорт чӗнме май пур. Медицина учрежденине илсе ҫитерсен те ветерансене тимлӗхсӗр хӑвармаҫҫӗ. Социаллӑ ӗҫчен вӗсене анализсем пама, флюорографи, рентгенографи е электрокардиограмма тума кабинетсем тӑрӑх ертсе ҫӳрет.     Пӗлтӗр ҫулталӑк тӑршшӗпе мобильлӗ бригада Комсомольскинчи тӗп больницӑна пурӗ 22 ватӑ ҫынпа инвалида илсе ҫитернӗ. Уйрӑмах Шурут территори уй
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Ферма ӗҫӗпе паллашнӑ

Ферма ӗҫӗпе паллашнӑ

«Восток» ял хуҫалӑх кооперативӗ округра выльӑх-чӗрлӗх енӗпе ӑнӑҫлӑ ӗҫлекен хуҫалӑхсенчен пӗри. Кунта мӑйракаллӑ шултра выльӑх шучӗ 831  пуҫ. Вӗсенчен 293-шӗ сӑвакан ӗнесем.  Округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин, ял хуҫалӑх, экономика, ҫӗр тата пурлӑх хутшӑнӑвӗсен уйрӑмӗн ял хуҫалӑх  тата экологи пайӗн начальникӗн  ӗҫӗсене пурнӑҫлакан Минзаит Зайнуллин  округра чи нумай выльӑх тытакан хуҫалӑхӑн Хырхӗрринчи фермине ҫитсе курнӑ. Вӗсем выльӑх-чӗрлӗх мӗнле хӗл каҫнипе интересленнӗ. Хуҫалӑхра выльӑх апачӗ ҫителӗклӗ хатӗрленӗ, продуктивлӑх та    аван.
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Ҫӗнӗ ертӳҫӗ тӗллевсем палӑртнӑ

Ҫӗнӗ ертӳҫӗ тӗллевсем палӑртнӑ

Чӗчкен территори уйрӑмне Р.Н.Жукова ертсе пыма тытӑннӑ. Рева Николаевна малтан 20 ҫул ытла шалти ӗҫсен системинче тӑрӑшнӑ. Ҫак кунсенче вӑл Аслӑ Чурачӑк тата Чӗчкен ялӗсенчи тӗн, вӗрентӳ, сывлӑх сыхлавӗн, культура ӗҫченӗсемпе, ялсен старостисемпе  канашлу ирттернӗ. Унта малашне вырӑнти инфраструктурӑна аталантарас енӗпе пурнӑҫламалли ӗҫсене, обществӑлла мероприятисем йӗркелессине тата ытти ҫивӗч ыйтусене пӑхса тухнӑ. Канашлу ӗҫне муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Н.Н.Раськин хутшӑннӑ, ҫӗнӗ ертӳҫӗне ӗҫре ӑнӑҫусем суннӑ.
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Ҫемьесемшӗн курӑмлӑ пулӑшу

Ҫемьесемшӗн курӑмлӑ пулӑшу

Кӑҫалтан ҫӗршывра ҫӗнӗ наци проекчӗ    «Ҫемье» ӗҫлеме пуҫлать. Унпа килӗшӳллӗн Чӑваш Енре ҫемье хаклӑхӗсене пропагандӑлас, ачасемпе амӑшӗсене хӳтӗлес, ачаллӑ ҫемьесене тата аслӑ ӑру ҫыннисене пулӑшас тӗллевпе тӗрлӗ ӗҫсем пурнӑҫлама палӑртнӑ. Вӑл ҫавӑн пекех ачаллӑ ҫемьесене паракан пулӑшу мерисене те пӗрлештерсе тӑрӗ. «Ҫемье» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн кӑҫалтан пуҫласа ачасемшӗн паракан пӗрлӗхлӗ пособи 14,8 процент ӳснӗ. Енчен те ҫемьере тата ачасем ҫуралчӗҫ пулсан, вӗсемшӗн те пособие аслисемшӗн паракан шайра тӳлеме тивӗҫ. Ҫавӑн пекех кӑҫалтан иккӗмӗш тата малаллахи ачасемшӗн усӑ курма пулакан налук вычечӗн суммине ӳстернӗ. Халӗ вӑл иккӗмӗш ачашӑн 2800 тенкӗпе, виҫҫӗмӗш тата малаллахисемшӗн 6000 тенкӗпе танлашать. Унсӑр пуҫне вычет илме пулакан тупӑш шайне те 350 пин тенкӗрен 450 пин т
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Ӗҫ укҫисем ӳснӗ

Ӗҫ укҫисем ӳснӗ

Чӑваш Енре январӗн 1-мӗшӗнчен пуҫласа бюджет сферинче ӗҫлекенсен ӗҫ укҫине 8,1 процент чухлӗ индексациленӗ. Ҫапла майпа вӗренӳ, сывлӑх сыхлавӗ, культура, социаллӑ  хӳтлӗх тата халӑха ӗҫпе тивӗҫтерес, физкультурӑпа спорт сферисенчи патшалӑх тата муниципалитет учрежденийӗсенче тӑрӑшакан 71 пин ытла ҫыннӑн ӗҫ укҫи ӳснӗ. Ҫав вӑхӑтрах чи пӗчӗк шалу илекенсен те тупӑшӗ пысӑкланнӑ, мӗншӗн тесен кӑҫал унӑн шайӗ 16,6 процент ӳссе 22440 тенке ҫитнӗ.
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Республика Пуҫлӑхӗн стипендине тивӗҫнӗ

Республика Пуҫлӑхӗн стипендине тивӗҫнӗ

Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Олег Николаев  пултаруллӑ 1000 ҫамрӑк 2025 ҫулта 2500-шер тенкӗ стипенди илсе тӑрасси ҫинчен йышӑну тунӑ. Вӗренӳре, обществӑлла ӗҫсенче, спортра, культурӑра палӑрнисем хушшинче пирӗн округри яш-кӗрӗм те пур. Яланхи пекех стипендиатсем хушшинче шкулта вӗренекенсем ытларах. Вӗсем: Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗнчи Дарья Арсентьева, Дмитрий Анисимов, Татьяна Григорьева, Кирилл Кузьмин, Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗн вӗренекенӗ Ангелина Павлова, Комсомольскинчи искусствӑсен ача-пӑча шкулӗн воспитанникӗсем Валерия  Григорьевӑпа Кристина Краснова, «Молодая гвардия Единой России» обществӑлла организацин членӗсем Ярослав Григорьев, Диана Басникова, Дарья Вунберова, ачасемпе ҫамрӑксен «Движение первых» юхӑмӑн участникӗ Дарья Ульдина, Аслӑ Чурачӑк вӑтам шкулӗнчи Д
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Килӗшӳллӗн тапать ик чӗре

Килӗшӳллӗн тапать ик чӗре

50 ҫул пӗр-пӗрне юратса, хисеплесе, ӑнланса, килӗштерсе пурӑнаҫҫӗ пирӗн ытарайми ҫыннӑмӑрсем — Комсомольски ялӗнче пурӑнакан Зинаида Михайловнӑпа Петр Исаевич Герасимовсем. Вӗсем 1975 ҫулхи январӗн 21-мӗшӗнче туй туса мӑшӑрланнӑ. Петр Исаевич 1951 ҫулхи октябрӗн 20-мӗшӗнче Комсомольски районӗнчи Аслӑ Чурачӑк ялӗнче кун ҫути курнӑ. Ҫичӗ ҫул тултарсан ҫак ялти шкула кайнӑ. Ҫамрӑклах ашшӗсӗр тӑрса юлнипе мӗн пӗчӗкрен ӗҫе кӳлӗнме тивнӗ, амӑшне, Ольга Сергеевнӑна, пӗчӗк шӑллӗпе йӑмӑкӗсене ура ҫине тӑратма пулӑшнӑ, Казахстанра тракториста вӗреннӗ. 18 ҫул тултарсан икӗ ҫул хӗсметре тӑнӑ. Ҫартан таврӑнсан районти тӗрлӗ организацисенче водительте тӑрӑшнӑ. Ӗҫ ветеранӗ сумлӑ ята тивӗҫнӗскерӗн Хисеп хучӗсен шучӗ те ҫук. Зинаида Михайловна вара 1952 ҫулхи декабрӗн 28-мӗшӗнче Хирти Выҫли ялӗнче ҫ
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Вӑрҫӑ паттӑрӗсем, тыл ӗҫченӗсем пирки каласа парар

Вӑрҫӑ паттӑрӗсем, тыл ӗҫченӗсем пирки каласа парар

Хаҫатӑн иртнӗ номерӗсенче пирӗн районта ҫуралса ӳснӗ, Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра Совет Союзӗн Геройӗ ята тивӗҫнӗ К.Антонов, Г.Габайдуллин, И.Кабалин, Г.Чернов паттӑрсем пирки каласа панӑччӗ. Халӗ сӑмах Ф.Н.Чернов пирки пулӗ. Федор Николаевич Чернов Вӑл 1918 ҫулхи июнӗн 26-мӗшӗнче Асанкасси ялӗнче ҫуралнӑ. 1940 ҫулта ӑна Хӗрлӗ Ҫара илнӗ. Федор Николаевич ҫарпа пехота училищине вӗренсе пӗтернӗ. Ӑна лейтенант званийӗ панӑ. 1942 ҫулта вӑрҫа кӗнӗ. 117-мӗш дивизин 240-мӗш стрелковӑй полкӗн  танксене хирӗҫ тӑракан ротӑри взвод командирӗ пулса ҫапӑҫнӑ. 1944 ҫулхи июлӗн 29—30-мӗшӗсенче ҫӗрле тӑшман артиллерийӗ, миномечӗсем, пулемечӗ- сем пӗр чарӑнми персе тӑнине пӑхмасӑр Ф.Чернов взвочӗ чи малтисен шутӗнче Висла юханшывӗ урлӑ ишсе каҫнӑ, тӳрех ҫапӑҫӑва кӗнӗ. Нимӗҫ фашисчӗсем пӗр талӑ
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Салтакпа тӗл пулнӑ

Салтакпа тӗл пулнӑ

Январӗн 18-мӗшӗнче Ҫӗнӗ Кипеҫ культура ҫуртӗнче ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакан ентешпе тӗлпулу ирттернӗ. Салтак ачасене ҫарти пурнӑҫ ҫинчен каласа панӑ, Тӑван ҫӗршыва юратмаллине, пурин те халӑх умӗнчи ҫар тивӗҫне чыслӑн пурнӑҫламаллине палӑртнӑ. Аякри ҫӗрте тӑванӗсенчен е пач палламан ачасенчен ҫыру илсен салтаксем питӗ савӑнни, тӑван кил ӑшшине туйса илни ҫинчен каланӑ, малашне те СВОна хутшӑнакансем патне ӑшӑ ҫырусем ҫырма ыйтнӑ. Ачасем те, ҫитӗннисем те ҫар ҫыннин сӑмахӗсене питӗ тимлӗн итленӗ, ыйтусем парса кӑсӑклантаракан самантсене уҫӑмлатнӑ. Тӗлпулура вӗсем паттӑрсем пирӗн хушӑрах пулнине, хӑюлӑхпа хастарлӑх, патриотлӑх паянхи кун питӗ пӗлтерӗшлине курса ӗненнӗ. Вӗсем хӑюллӑ ентеше тӑшмана часрах ҫӗнтерсе ыррӑн-сыввӑн киле таврӑнма суннӑ.
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Хастар бригадир пулнӑ, ӗҫри ҫитӗнӳсемпе палӑрнӑ

Хастар бригадир пулнӑ, ӗҫри ҫитӗнӳсемпе палӑрнӑ

Иртнӗ ӗмӗрӗн 90-мӗш ҫулӗсем ҫитиччен «Красный Октябрь» колхоз ял хуҫалӑхӗн производство кӑтартӑвӗсемпе районта ҫеҫ мар, республикӑра та палӑрса тӑнӑ. Ҫитӗнӳсене вара хуҫалӑхра ӗҫлекенсем тунӑ. Ҫавӑн пек ҫынсенчен пӗри Лев Яковлевич Чернов тесе ҫирӗплетсех калама пулать. 1965 ҫулта  шкул пӗтернӗ хыҫҫӑн Йӑвашкел каччи Казахстан тӑрӑхне тухса каять. Унти СПТУра  тракторист-машинист специальноҫне алла илет. Тӑван  тӑрӑха таврӑнсан пӗр вӑхӑт Патӑрьелӗнчи «Сельхозтехника» пӗрлешӳре механизатор пулса ӗҫлет. 1969 ҫулта ӑна тӑван ялти «Красный Октябрь» колхозра трактор шанса параҫҫӗ. Совет ҫарне кайиччен Лев унпа ӗҫлет.  Ҫарта чӑваш каччи хӑйне лайӑх енчен ҫеҫ кӑтартать. 1970 ҫулта ӑна В.И.Ленин 100 ҫул тултарнӑ ятпа «Ҫарти хастарлӑхшӑн» медальпе чыслаҫҫӗ. Салтакран таврӑнсан
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов
Ахаль ларма юратмасть

Ахаль ларма юратмасть

Юр ҫукаланӑ  та Елизавета Игнатьевна майпен кӑштӑртаткаласа картишне тухрӗ. Кӗреҫе тытса ӗҫлеме пуҫларӗ. Пилӗкӗ  ыраткалать  пулин те ӗҫсӗр ларас килмест унӑн. Кӑҫал 88 ҫул тултарчӗ те шӑмшакӗ ҫанталӑк пӑсӑлнине аванах систерет. Ывӑлӗ  хамӑрах юр уҫатпӑр тесе каланине те итлемерӗ. Пӗтӗм пурнӑҫне ӗҫре ирттернӗ те, халӗ те выртса тӑрас килмест унӑн, кил-тӗрӗшре мӗнпе те пулин пулӑшасшӑн. Ҫу кунӗсенче пахчана тухать. Ҫӗнӗ Шӑхран хӗрӗ пулнӑ вӑл. Ачалӑхӗ Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ ҫулӗсене лекнӗ, йывӑрлӑхсем нумай курма тивнӗ. Вӑрҫӑ хыҫҫӑнхи ҫулсенче те ҫӑмӑл килмен. Хӗр ҫамрӑклах Комсомольскинчи Ленин ячӗллӗ колхозра дояркӑра ӗҫлеме пуҫланӑ. Ӗҫ условийӗсем вӑл вӑхӑтра питӗ йывӑр пулнӑ. Пурне те алӑ вӑйӗпе тума тивнӗ. Ферма ҫуртӗнчех ҫӗр каҫнӑ. Ӗнесем пӑруланӑ вӑхӑтра йӗрк
Подробнее
Янв242025 - РедакцияНет Ответов

Аппа тӗрри

Кӑҫалхи январӗн 2-мӗшӗнче пирӗн юратнӑ аппа Людмила Михайловна Макарова (хӗр чухнехи хушамачӗ Комиссарова) ӗмӗрлӗхех пурнӑҫран уйрӑлса кайнӑранпа 4 ҫул ҫитрӗ. Вӑхӑт сисӗнмесӗрех иртет, анчах та вӑл пирӗнпе пӗрлех пурӑннӑ пек туйӑнать, аса илтерсех тӑрать. Вӑл ӑсталанӑ япаласем, ырӑ кӑмӑлӗ асран тухмаҫҫӗ. Уйрӑмах пирӗн пӳртри залра ҫакӑнса тӑракан пысӑк тӗрӗ. Ӑна вӑл мана асӑнмалӑх панӑччӗ. Виличчен пӗрре мана шӑнкӑравласа ҫав тӗрӗ пирки ыйтнӑччӗ, ӑна ӑҫта хунипе интересленнӗччӗ. Эпӗ ӑна ниҫта та ҫакса хурайманнине пӗлтернӗччӗ. Вӑл кӑмӑлсӑрланнӑн туйӑнчӗ. Аппа пиртен кӗтмен ҫӗртен уйрӑлса кайсан, йывӑр хуйхӑран лӑплансан хальхи ҫипсемпе урӑх материалсем ҫине тӗрлеме тытӑнтӑм. Эпӗ халь ҫамрӑк мар та, 3 ҫул ӗҫлерӗм унпа. Вӑл +ӗнӗ Мӑратра вӑй хунӑ чухне ӑна тӗрленӗ, эпӗ — 70 ҫулта. Аппа ун
Подробнее
Янв172025 - РедакцияНет Ответов
Ӗҫлӗ калаҫусем пынӑ, тӗрлӗ ыйту сӳтсе явнӑ

Ӗҫлӗ калаҫусем пынӑ, тӗрлӗ ыйту сӳтсе явнӑ

Январӗн 15-мӗшӗнче республикӑра, ҫавӑн пекех пирӗн округра та Пӗрлехи информаци кунӗ иртнӗ. Ӑна округ пуҫлӑхӗ Н.Н.Раськин уҫнӑ. Информаци кунӗн ӗҫне ЧР физкультурӑпа спорт министрӗ В.В.Петров, депутатсен Пухӑвӗн председателӗ С.Н.Грачева, округри Обществӑлла палатӑн ертӳҫи К.С.Мифтахутдинов, депутатсем, округ администрацийӗн пайӗсен, территори уйрӑмӗсен пуҫлӑхӗсем хутшӑннӑ. Пӗрремӗш ыйтупа, банк картисем ҫинчи  укҫа-тенке вӑрлани тата контактсӑр майпа ултавҫӑсем усӑ куракан хальхи меслетсем  ҫинчен РФ шалти ӗҫсен пайӗн «Комсомольский» уйрӑмӗн начальникӗ С.А.Ласточкин сӑмах илнӗ. Ҫӗршывра, республикӑра, ҫавӑн пекех пирӗн округра та  ултавҫӑсен серепине лекнисем час-часах тупӑнса пыраҫҫӗ. Телефонпа, компьютерпа усӑ курнӑ чухне асӑрхануллӑрах пулмалли ҫинчен массӑллӑ информаци хатӗрӗсем ур
Подробнее
Янв172025 - РедакцияНет Ответов
Сирӗн сӗнӗвӗрсене кӗтетпӗр

Сирӗн сӗнӗвӗрсене кӗтетпӗр

«Каҫал ен» хаҫата ҫырӑнса илекенсем хушшинче тӗрлӗ ӳсӗмрисем пур. Аслӑраххисем хаҫатра телепрограмма курасшӑн. Хальхи телевизорсем ҫинче программӑна пульт ҫине пуссах пӗлме пулать. Анчах та ватӑрах ӳсӗмрисемшӗн ҫакна тума йывӑр. Ҫамрӑкраххисем хаҫатра телепрограмма пичетленине хирӗҫ. Хаклӑ вулаканӑмӑрсем! Эпир сирӗн сӗнӗвӗрсене пӗлесшӗн. Хаҫатра телепрограмма кирлӗ-и? Кирлӗ пулсан сире хӑш каналсем интереслентереҫҫӗ? Эсир панӑ сӗнӳсемпе канашсем хаҫат номерӗсене хатӗрленӗ чухне пулӑшасса шанатпӑр. Шӑнкӑравлӑр, ҫырса ярӑр, кӗрсе тухӑр. 8(83539)5-13-00, 5-14-07. Электронлӑ почта: kasal1971@rambler.ru, smi05-1@cap.ru. Хаҫат редакцийӗ.
Подробнее
Янв172025 - РедакцияНет Ответов
Пичет кунӗсемпе саламланӑ

Пичет кунӗсемпе саламланӑ

Январӗн 13-мӗшӗнче ҫӗршывра Раҫҫей Пичет кунне, январӗн 19-мӗшӗнче Чӑваш Пичет кунне паллӑ тӑваҫҫӗ. Ҫак ятпа округри шкулсенче тӗрлӗ мероприятисем пулса иртнӗ. Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗнче  9 «а» класра вӗренекенсем журналистика ветеранӗпе, пултаруллӑ ялкорпа В.В.Гавриловпа  тӗлпулу ирттернӗ. Василий Васильевич хӑйӗн сӑмахӗнче «Каҫал ен» хаҫатӑн историйӗпе паллаштарнӑ, журналист ӗҫӗ ҫинчен каласа панӑ.  Шкул директорӗн воспитани енӗпе ӗҫлекен советникӗ П.В.Родионов журналист-ветерана уяв ячӗпе саламланӑ, асӑнмалӑх парне панӑ. Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗнче 7-мӗш класра вӗренекен кадетсем «Каҫал ен» хаҫат редакцийӗнче пулса курнӑ. Тӗп редактор ӗҫне вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Т.В.Мамуткина редакцин ӗҫӗ-хӗлӗ ҫинче чарӑнса тӑнӑ, ачасен ыйтӑвӗсем ҫине хуравланӑ. Вӗренекенсем хаҫатӑн па
Подробнее
Янв172025 - РедакцияНет Ответов

Пурнӑҫ ҫулӗпе ҫур ӗмӗр пӗрле

Ҫемье вучахӗн ӑшшине упраса пӗр-пӗринпе пӗр ҫӑвартан тенӗ пек пурӑнакан мӑшӑрсене халӑхра «ҫӳпҫипе хупӑлчи» теҫҫӗ. Ҫакнашкал ҫемьесем пирӗн хушӑра та йышлӑ. Ҫак кунсенче Хирти Сӗнтӗр территори уйрӑмӗнче тӳрех икӗ мӑшӑр «ылтӑн туй» кӗрекине ларнӑ. Шӑпа пӳрнӗ мӗнпур йывӑрлӑха пӗрле тӳссе ирттерсе, савӑнӑҫне те, хурлӑхне те пӗрле пайласа пурнӑҫ сукмакне алла-аллӑн такӑрлатса пурӑнакан мӑшӑрсем — пуриншӗн те ырӑ тӗслӗх.  Январӗн 11-мӗшӗнче Тӗвенеш ялӗнче пурӑнакан Галинӑпа Федор Журавлевсем пӗр ҫемье чӑмӑртанӑранпа 50 ҫул ҫитнине халалласа савӑнӑҫлӑ уяв йӗркеленӗ. Килӗшӳллӗ мӑшӑра Хирти Сӗнтӗр территори уйрӑмӗн начальникӗ Валентина Салмина тата культура ӗҫченӗсем ӑшшӑн саламланӑ. Галина Николаевнӑпа Федор Алексеевич виҫӗ ачана кун ҫути парнелесе тивӗҫлӗ воспитани парса ҫитӗнтернӗ. «Ыл
Подробнее
Янв172025 - РедакцияНет Ответов
Вӑрҫӑ паттӑрӗсем, тыл ӗҫченӗсем пирки каласа парар

Вӑрҫӑ паттӑрӗсем, тыл ӗҫченӗсем пирки каласа парар

Георгий Николаевич Чернов Вӑл Нӗркеҫ ялӗнче 1916 ҫулхи майӑн 15-мӗшӗнче ҫуралнӑ. Ҫамрӑклах ашшӗ-амӑшӗпе пӗрле Алтай крайӗнчи Канаш ялне куҫса кайнӑ. 1930 ҫулта Голишевӑри 7 ҫул вӗренмелли шкула пӗтернӗ. Ун хыҫҫӑн колхозра бригадир пулса ӗҫленӗ. Пӗлсе, ҫынсемпе килӗштерсе тӑрӑшнӑ Георгий Николаевич. Ашшӗ-амӑшӗ пилӗпе авланса ҫемье ҫавӑрнӑ. Вӗсен виҫӗ ача ҫуралнӑ. Питӗ савӑнса, килӗштерсе пурӑннӑ вӗсем.  1941 ҫулта Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ пуҫланнӑ. Ялта та лару-тӑру улшӑннӑ. Вӑйпитти ҫынсем фронта тухса кайнӑ. Кӗҫех Г.Чернов патне те черет ҫитет. 1942 ҫулта ӑна ҫарпа пехота училищине вӗренме янӑ. Ун хыҫҫӑн лейтенанта вӑрҫӑ хирне ӑсатнӑ. Георгий Чернов паттӑр салтак пулнӑ. Хӑюллӑ ҫапӑҫнӑшӑн ӑна 1943 ҫулта кӗске сроклӑ отпуск та панӑ. Сталинграда, Дон тӑрӑхне, Украина ҫӗрӗсене ирӗ
Подробнее
Янв172025 - РедакцияНет Ответов
Окоп ҫуртисем тӑваҫҫӗ

Окоп ҫуртисем тӑваҫҫӗ

Асанкасси ялӗнче пурӑнакансем инҫетри ентешсене  тӑтӑшах пулӑшма тӑрӑшаҫҫӗ.  Вӑтам шкул учителӗ Оксана Копташкина тата ял библиотекарӗ  Надежда Козлова ертсе пынипе ял библиотекинче  кӗҫӗн классенче вӗренекенсем уроксем хыҫҫӑн ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансем валли окоп ҫуртисем тӑваҫҫӗ. Салтаксене ҫак япаласем питӗ кирлине туйса вӗсем хавхаланса ӗҫлеҫҫӗ.
Подробнее
Янв172025 - РедакцияНет Ответов
Ҫын ӗҫӗпе мухтавлӑ

Ҫын ӗҫӗпе мухтавлӑ

2025 ҫулхи январӗн 8-мӗшӗнче Хадзят Шакирзянович Миннетуллин ҫуралнӑранпа 100 ҫул ҫитнӗ пулӗччӗ. Шел пулин те, вӑл 2002 ҫулхи мартӑн 24-мӗшӗнче 77 ҫулта чухне пирӗнтен ӗмӗрлӗхех уйрӑлса кайнӑ. Ӑна ял халӑхӗ ҫеҫ мар, район ертӳҫисем те лайӑх пӗлнӗ. Ачалӑхӗ унӑн ашшӗсӗр иртнӗ, ӑна амӑшӗпе кукамӑшӗ ҫитӗнтернӗ. Чӗчкенти ҫичӗ ҫул вӗренмелли шкула пӗтерсен 14-ри ҫамрӑк Патӑрьелӗнчи педагогика училищине кӗнӗ, ӑна ӑнӑҫлӑн вӗренсе пӗтернӗ. Вӗреннӗ чухне час-часах канмалли кунсенче Патӑрьелӗнчен Чӗчкене ҫуранах ҫӳренӗ. 1943 ҫулхи апрель уйӑхӗнче вӑл Совет ҫарӗн ретне тӑнӑ. Хадзят Шакирзянович — Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ ветеранӗ, службӑна 3-мӗш Белорусси фронтӗнче ирттернӗ. 1946 ҫулта ӑна демобилизациленӗ. Хӑюлӑхпа паттӑрлӑхшӑн тӗрлӗ медальсемпе чысланӑ. Ҫак ҫулах Х.Миннетуллин Чӗчкенти ҫичӗ ҫ
Подробнее
Янв172025 - РедакцияНет Ответов
Шыв илме ваксем хатӗрлеҫҫӗ

Шыв илме ваксем хатӗрлеҫҫӗ

Пушар ҫулталӑкӑн кирек хӑш вӑхӑтӗнче те сиксе тухма пултарать. Хӗл кунӗнче вут-кӑвара            сӳнтерме пӗвесенчен пр чӑрмавсӑр шыв илме май пултӑр тесе Элпуҫ территори уйрӑмӗнче шартлама сивӗсенче те шӑнман ваксем тунӑ. Пӑра касса шӑтарнӑ хыҫҫӑн унта хупӑллӑ йывӑҫ кӑшкар вырнаҫтарнӑ, ӑна ӑшӑ тытакан япаласемпе витнӗ. Ҫавӑн пекех ҫак территори уйрӑмне кӗрекен Хирти Выҫли тата Хирти Явӑш ялӗсенче те Хӑнтӑрла юханшывӗнчи пӗвесенче пӑр шӑтарса вак касса пушар сӳнтермелли машинӑсем валли шыв илмелли ятарлӑ вырӑнсем тунӑ. Ҫак енӗпе округри ытти территори уйрӑмӗсенче те ӗҫлеҫҫӗ. Юханшывсемпе пӗвесенче 55—60 сантиметр сарлакӑш вак касаҫҫӗ. Шӑнасран йӗри-тавра 30—40 сантиметр ҫӳллӗш юр купаласа ҫаврӑнаҫҫӗ, улӑм е утӑ тултарнӑ михӗсемпе хуплаҫҫӗ. Ҫынсене ку вырӑнта асӑрхануллӑ пулмаллине пӗлт
Подробнее
Янв172025 - РедакцияНет Ответов
2024 ҫул. Мӗнпе асра юлчӗ?

2024 ҫул. Мӗнпе асра юлчӗ?

Январь (Кӑрлач) 1—8-мӗшӗсенче кану кунӗсем пулнӑ. Апла пулсан та муниципаллӑ округра пурӑнакансем культурӑлла-массӑллӑ мероприятисене, спорт ӑмӑртӑвӗсене хастар хутшӑннӑ. Аслӑ Чурачӑк культура ҫурчӗ ҫумӗнчи  округри искусствӑсен шкулӗн филиалӗн «Тевет» фольклор ансамблӗ тата Хирти Явӑш шкулӗн вӗренекенӗсем Канаш хулинче иртнӗ «Рождественская звезда» ачасен Епархи фестивальне хутшӑннӑ, парнесене тивӗҫнӗ. 12-мӗшӗнче  пирӗн округри этнобиблиотекӑра  «Про-движение» ҫамрӑксен хутшӑну центрне уҫнӑ. 15—16-мӗшӗсенче Мускавра Пӗтӗм Раҫҫейри «Малая Родина — сила России» муниципаллӑ форум иртнӗ. Ун ӗҫне пирӗн муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Н.Н.Раськин та хутшӑннӑ.  23-мӗшӗнче пирӗн округра ӗҫлӗ визитпа ЧР Министрсен Кабинечӗн председателӗн ҫумӗ — ял хуҫалӑх министрӗ&nbs
Подробнее
Янв172025 - РедакцияНет Ответов
Ятарлӑ проект хута кайнӑ

Ятарлӑ проект хута кайнӑ

Паттӑрсем 1812 ҫулхи Отечественнӑй, Граждан, Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑсенче юн тӑкнӑ, халӗ ятарлӑ ҫар операцийӗнче Тӑван ҫӗршыва хӳтӗлессишӗн ҫапӑҫаҫҫӗ. Вӗсем хушшинче Чӑваш ен ҫыннисем те, пирӗн тӑрӑхри ентешсем те пулнӑ, пур. Чӑваш Республикин экономика аталанӑвӗн министерстви тата  Президент гранчӗсен фончӗ пулӑшнипе «Радуга» культурӑпа выставка центрӗ «Лица Чувашии. Они сражались за Родину» ятарлӑ социаллӑ проект ӗҫе кӗртет. Унӑн тӗллевӗ ачасене мӗн пӗчӗкрен патриотизмла воспитани парасси пулса тӑрать. Нумаях пулмасть «Радуга» культурӑпа выставка центрӗн директорӗ Нина Смирнова республикӑри шкул ҫулне ҫитменнисен 80 организацине «Опорная площадка проекта «Лица Чувашии»  статуса ҫирӗплетекен дипломсем панӑ. Вӑл шутра пирӗн округри «Радуга» ача сачӗ те пур. Проектпа ӗҫлеме&
Подробнее
Янв172025 - РедакцияНет Ответов
Заявка йышӑнма пикеннӗ

Заявка йышӑнма пикеннӗ

Нумаях пулмасть «Земство учителӗ» федераллӑ программа валли заявкӑсем йышӑнма пуҫланӑ. Программа тӑрӑх ял-саласене, поселоксене тата 50 пин ҫынран сахалрах пурӑнакан хуласене ӗҫлеме килекен учительсене пӗр хутчен паракан компенсаци тӳлевӗпе тивӗҫтереҫҫӗ. Конкурса хутшӑнакан вӗрентекен 55 ҫултан аслӑ мар, вӑтам е аслӑ педагогика пӗлӗвӗллӗ пулмалла. «Земство учителӗ» программӑпа ӗҫе кӗрсен ҫак шкулта 5 ҫултан кая мар ӗҫлемелле.  Заявкӑсене апрелӗн 15-мӗшӗччен йышӑнаҫҫӗ. Тӗплӗнрех ЧР Вӗренӳ министерствин сайтӗнче вуласа пӗлме пулать.
Подробнее
Янв172025 - РедакцияНет Ответов
Ҫӗнӗ наци проекчӗсем старт илеҫҫӗ

Ҫӗнӗ наци проекчӗсем старт илеҫҫӗ

Кӑҫалтан Раҫҫейре 19 ҫӗнӗ наци проекчӗ старт илет. Вӗсем нумай сферӑна — экономикӑран пуҫласа экологи таран — пырса тивеҫҫӗ. Палӑртнӑ плансене пурнӑҫа кӗртни пурнӑҫ пахалӑхне лайӑхлатма, чылай отрасле ҫӗнӗ шая кӑларма тивӗҫ. Кӑҫалтан вӑй илекен наци проекчӗсенчен пӗри — «Ҫамрӑксем тата ачасем». Унӑн тӗллевӗ — ҫамрӑк ӑрӑва пур енлӗн аталанма кирлӗ условисем туса парасси. Нацпроектпа килӗшӳллӗн ҫӗнӗ шкулсем тума, юсама, педагогсен квалификацине   ӳстерме, ҫӗнӗ вӗрентӳ методикисем хатӗрлеме, вӗренекенсене валли хӑтлӑ условисем тума палӑртнӑ. Ҫавӑн пекех талантлӑ ачасемпе ҫамрӑксене пулӑшасси, ҫамрӑк специалистсене тӗрев кӳресси те тӗп вырӑнта. Цитата Владимир Путин, РФ Президенчӗ: «Наци проекчӗсен тӗллевӗсене «хут ҫинчи» отчетсем валли мар, Раҫҫей ҫыннисен пурнӑҫне лайӑ
Подробнее
Янв172025 - РедакцияНет Ответов
Правительство кунӗсем пулаҫҫӗ

Правительство кунӗсем пулаҫҫӗ

Кӑҫал республика правительстви ӗҫӗн ҫӗнӗ форматне ӗҫе кӗртме пуҫлать. Ҫакӑн ҫинчен Чӑваш Ен Пуҫлӑхӗ Олег Николаев пӗлтернӗ. «Округсен аталанӑвӗн кӑтартӑвӗсене пӗтӗмлетӗпӗр, вӗсен управлени командисемпе пӗрле 2030 ҫулчченхи социаллӑ пурнӑҫпа экономика аталанӑвӗн комплекслӑ программине пурнӑҫламалли ӗҫсен планне палӑртӑпӑр», — тенӗ Олег Алексеевич. Правительство кунӗсем Улатӑр тата Пӑрачкав округӗсенчен пуҫланнӑ. — Правительство членӗсем уйрӑм муниципалитет округӗн хӑйне евӗрлӗхне, унта умри тӗллевсене пурнӑҫлама хатӗррине туйни хаклӑ, ҫав вӑхӑтрах муниципалитетсен командисене, вырӑнти халӑха хастар ӗҫлеме хавхалантарни те пысӑк пӗлтерӗшлӗ. Хамӑр палӑртни мӗнпур ҫул-йӗрпе ӗҫлесе каяссине, кашниех хӑйӗн хӑш вӑхӑтра мӗн тумаллине, мӗнле кӑтартусем пулмаллине ӑнланассине тивӗҫтермелл
Подробнее
Дек272024 - РедакцияНет Ответов

Юн пани организмшӑн усӑллӑ

Декабрӗн 23-мӗшӗнче пирӗн округра Донор кунӗ иртнӗ. Мероприятие пурӗ 58 ҫын хутшӑннӑ, вӗсенчен 46-шне тухтӑрсем юн пама ирӗк панӑ. Палӑртса хӑварар, донор пулас текенсен 18 ҫултан пуҫласа 65 ҫул таранччен пулмалла, 50 килограмран ытларах таймалла, сывлӑх енчен йӑлтах йӗркеллӗ пулни те пӗлтерӗшлӗ. Медицина ӗҫченӗсем пӗлтернӗ тӑрӑх, ҫынран илекен пӗр доза юн 450 миллилитрпа танлашать, вӑл хӑвӑрт ҫӗнелет. Донорсем инфекциллӗ чирсемпе тата гриппа сайрарах чирлеҫҫӗ. Онкологи тата чӗре чирӗсемпе аптӑракансем те вӗсем хушшинче сайра. Куллен юн пани организма лайӑх витӗм кӳрет, юн ҫӗнелсех тӑнине кура ҫын хӑйне ҫамрӑкрах туять. Ҫав вӑхӑтрах сирӗн юн такамӑн пурнӑҫне ҫӑлса хӑварма пулӑшни ҫинчен те асра тытӑр.
Подробнее
Дек272024 - РедакцияНет Ответов
На старницах – славное прошлое

На старницах – славное прошлое

18 декабря 2024 года  в райпо провели мероприятие, посвященное 120-летию со дня рождения  Долгова Михаила Герасимовича, первого председателя райпо. На мероприятии участвовали глава округа Раськин Н.Н., внук Долгова М.Г. Краснов Владислав Алексеевич, ветераны потребительской кооперации, работники райпо, глава Тойсинского территориального отдела Батыревского муниципального округа Мальцева Алена Николаевна. Время скоротечно и одновременно богато историческими событиями. Мы не должны допускать того, чтобы безвозвратно стерлись имена и события, связанные с историческим прошлым потребительской кооперации района. В скупых строках пожелтевших архивных документов, раскрывается целая эпоха, жизнь тех, кто в то или иное время жил и работал в системе потребительской кооперации. Хотело
Подробнее
Дек272024 - РедакцияНет Ответов
Унӑн ӗҫӗсем манӑҫмӗҫ

Унӑн ӗҫӗсем манӑҫмӗҫ

Паянхи кун пирӗн хушӑра ҫук ӗнтӗ вӑл. Кӑҫал январӗн 3-мӗшӗнче 90 ҫул тултарчӗ, тепӗр эрнерен вӑл пирӗнтен ӗмӗрлӗхех уйрӑлса кайрӗ. Хӑйӗн ӗмӗрӗнче вӑл районшӑн, ял ҫыннисемшӗн нумай ырӑ ӗҫ туса хӑварчӗ. Сӑмахӑм ман Кӗҫӗн Ҫӗрпӳел ялӗнче ҫуралнӑ, ҫакӑнтах пурӑннӑ Федор Яковлевич Григорьев ҫинчен. Йышлӑ тӑхӑр ачаллӑ ҫемьере ҫуралса ӳснӗ вӑл. Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ вӑрҫи пуҫланнӑ ҫул ача пӗрремӗш класа кайнӑ. Кӗҫӗн Ҫӗрпӳелӗнчи 7 ҫул вӗренмелли шкула пӗтерсен каччӑ 1948 ҫулта Патӑрьелӗнчи вӑтам шкула вӗренме кӗнӗ. 1951 ҫулта кунтан лайӑх паллӑсемпе вӗренсе тухсан Федор Чӑваш патшалӑх педагогика институтне физикӑпа математика факультетне вӗренме кӗрет. Ку вӗренӳ заведенийӗнче те хӑйне лайӑх енчен ҫеҫ кӑтартать. Студентсемпе тӗрлӗ мероприятисене хастар хутшӑнать. Алла диплом илсен аслӑ пӗлӳллӗ ка
Подробнее
Дек272024 - РедакцияНет Ответов
Саккуна пӑсса касар мар

Саккуна пӑсса касар мар

Ҫӗнӗ ҫул ҫывхарнӑ май Чӑваш Енри лӑсӑллӑ  ҫамрӑк хунавсене ҫирӗп тӗрӗслӗҫ. Йывӑҫсене саккуна пӑсса кассан (тепӗр май каласан, ятарлӑ ирӗк илмесӗр хуҫалансан) административлӑ майпа явап тыттараҫҫӗ.  Штрафсем пысӑк. Хӑйсем тӗллӗн чӑрӑша е лӑсӑллӑ урӑх йывӑҫа каснӑшӑн уйрӑм ҫынсен кӗсьене 3—4 пин тенкӗ ҫӳхетме тивет. Должноҫри ҫынсен 20—40 пин тенкӗ, предприяти-организацисен 200—300 пин тенкӗ штраф тӳлеме тивӗ. Йывӑҫ каснӑ чухне автомототранспортпа тата ытти хатӗр-хатӗрпе усӑ курсан уйрӑм ҫынсен  штрафсем тата пысӑкрах пулаҫҫӗ. Вӗсен 4—5 пин тенкӗ кӑларса хума тивӗ. Чӑрӑшсене йӗркене пӑхӑнмасӑр кассассӑн РФ Уголовлӑ кодексӗн 260-мӗш статйипе явап тыттарма та  пултараҫҫӗ. Саккун тӑрӑх 500 пин тенкӗ таран штраф пама е 2 ҫултан пуҫласа 7 ҫулччен ирӗк прависӗр юлма пулать
Подробнее
Дек272024 - РедакцияНет Ответов

Уявсем инкексӗр иртчӗр

Ҫӗнӗ ҫулпа Раштав — пурте юратакан, тахҫантанпах кӗтекен уявсем. Симӗс чӑрӑш тавра юрласа ташлани, выляни ачасен асӗнче нумайлӑха юлать. Анчах шӑпах уяв кунӗсенче хӑрушӑ инкек сиксе тухма пултарать. Ҫавӑнпа та пушар хӑрушсӑрлӑхӗн правилисене яланах асра тытмалла. Елкӑна илемлетнӗ чухне пусмаран тата пластмассран ӑсталанӑ теттесемпе ан усӑ курӑр, елка айне мамӑк хума та юрамасть. Электрогирляндӑсене магазинтан туянмалла, хӑвӑр алӑсемпе ӑсталамалла мар. Пӳлӗмре бенгал ҫутисем ҫутма, сирпӗнекен хлопушкӑсемпе усӑ курма, елка ҫинче ҫуртасем ҫутма юрамасть. Енчен те эсир пиротехникӑпа мӗнле усӑ курмаллине пӗлместӗр, инструкцире вара ют чӗлхепе ҫеҫ ҫырнӑ пулсан, унпа усӑ курмалла мар. Сирпӗнмен пиротехникӑна иккӗмӗш хут чӗртме е юсама хӑтланни вырӑнсӑр. Хӑвӑр тунӑ пиротехника хатӗрӗсемпе нихӑ
Подробнее
Дек272024 - РедакцияНет Ответов
Эрех сиенӗ ҫинчен

Эрех сиенӗ ҫинчен

Эрех сиенӗ ҫинчен пурте пӗлеҫҫӗ пулсан та ҫынсем ҫак усал шӗвеке ҫав-ҫавах ӗҫеҫҫӗ. Ӳҫекен ҫын нихӑҫан та эрех серепине ҫакланатӑп е алкоголик пулас тесе ӗҫмест. Ҫын час-часах ӗҫсен, эрех ӑна хӑйӗн чури туса хурать, алкоголизм чирӗ пуҫланать. Алкоголизм чирӗн малтанхи тапхӑрӗнче ӗҫнӗ кунсем нумайлансах пыраҫҫӗ, ӳсӗртекен эрех виҫи те ӳссех пырать. Эрех пӗрмай ӗҫес килни пӗрремӗш вырӑна тухать. Часах мухмӑр пуҫланать, ку вӑл чир иккӗмӗш тапхӑра куҫнине пӗлтерет. Ирхине урӑлса ҫитсен ҫын хӑйне питӗ япӑх туять, унӑн питӗ эрех ӗҫес килет. Сывӑ ҫынсем малтанхи кун хаяр шӗвеке нумайрах ӗҫнӗ пулсан, тепӗр кунне эрех ҫине пӑхаймаҫҫӗ. Алкоголизм чирӗпе чирлекенсем вара эрех шырама пуҫлаҫҫӗ, ӗҫсен хӑйсене ҫӑмӑлрах туяҫҫӗ. Эрех ҫынна хӑйӗн чури туса хунисӗр пуҫне унӑн сывлӑхне питӗ пӗтерет. Алк
Подробнее
Дек202024 - РедакцияНет Ответов
Ҫивӗч ыйтусене «тӳрӗ линире» хуравланӑ

Ҫивӗч ыйтусене «тӳрӗ линире» хуравланӑ

Владимир Путин экономикӑпа пирӗн ҫӗршывра йӑлтах йӗркеллӗ пулнине палӑртнӑ. Тулашри хӑрушлӑхсене, пирӗн ҫине ытти ҫӗршывсем витӗм кӳме хӑтланнине пӑхмасӑр экономика лайӑх хӑвӑртлӑхпа аталанса пырать. Промышленноҫӑн хӑш-пӗр енӗсем уйрӑмах пысӑк ӳсӗмпе палӑраҫҫӗ. Ҫав вӑхӑтрах ӗҫсӗрлӗх шайӗ нихҫанхинчен пӗчӗк — 2,3 процент. Инфляци шайӗ сисчӗвлентерет, паллах — вӑл 9,2—9,3 процентпа танлашать, ҫапах вӑтам ӗҫ укҫи шайӗ те 9 процент чухлӗ ӳснӗ. «Тавар туса кӑларакансем нумайӑшӗ пирӗн рынокран кайрӗҫ. Пирӗн предпринимательсем хӑйсем ҫак таварсене тума пуҫларӗҫ. Ку технологилле суверенитета ҫирӗплетме пулӑшать. Пирӗн ҫӗршывшӑн ҫакӑ уйрӑмах пӗлтерӗшлӗ», — палӑртнӑ ҫӗршыв ертӳҫи. Паллах, паянхи лӑпкӑ мар лару-тӑрура ҫӗршывӑн хӑрушсӑрлӑхӗ, ятарлӑ ҫар операцийӗ ҫинчен те ыйтусем чылай пулнӑ. Влад
Подробнее
Дек202024 - РедакцияНет Ответов
Штрафсем пысӑкланаҫҫӗ

Штрафсем пысӑкланаҫҫӗ

2025-мӗш ҫултан водительсем тӗлӗшпе йышӑннӑ штрафсен виҫи 50 процент чухлӗ ӳсет. Йӗркене пӑсакансен малашне айӑпа кӗнӗшӗн 1,5 хут ытларах тӳлемелле пулӗ. Халиччен штрафсене вӑраха ямасӑр тӳлекенсем 50 процент перекетлеме пултарнӑ. Январьтен ҫак хисеп 25 процент таран чакӗ. Руль умне ӳсӗрле ларнӑшӑн малашне 30 пин тенкӗ вырӑнне 45 пин тенкӗ тӳлеттерӗҫ. Хӑрушсӑрлӑх пиҫиххийӗпе ҫыхӑнманшӑн — 1500 тенкӗ.
Подробнее
Дек202024 - РедакцияНет Ответов
Коррупци – пӗлтерӗшлӗ ыйту

Коррупци – пӗлтерӗшлӗ ыйту

Декабрӗн 16-мӗшӗнче муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин ертсе пынипе администрацин залӗнче коррупцие хирӗҫ тӑракан канашӑн ларӑвӗ иртнӗ. Ларура муниципаллӑ харпӑрлӑхри пурлӑхпа тӗллевлӗ усӑ курнине тӗрӗслесси ҫинчен калаҫнӑ, муниципаллӑ пурлӑхпа тата ҫӗр участокӗсемпе усӑ курнӑшӑн аренда укҫин парӑмӗсене шыраса илес енӗпе тунӑ ӗҫсене те сӳтсе явнӑ. Комсомольскинчи тӗп больницӑн тӗп врачӗ Инна Ефремова тата Комсомольскинчи халӑха социаллӑ пулӑшусем кӳрекен центрӑн ертӳҫи Ирина Долгова сывлӑх сыхлавӗн тата социаллӑ сферӑн учрежденийӗсенче коррупцие хирӗҫ мӗнле мерӑсем йышӑннипе паллаштарнӑ.  Канашӑн секретарӗ Ольга Соколова 2024 ҫулта округра коррупципе кӗрешес тӗллевпе туса ирттернӗ ӗҫсем ҫинчен каласа панӑ, ҫитес ҫул валли плансем палӑртнӑ. Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа Ш,
Подробнее
Дек202024 - РедакцияНет Ответов
Черетлӗ гуманитари пулӑшӑвӗ фронта ӑсанӗ

Черетлӗ гуманитари пулӑшӑвӗ фронта ӑсанӗ

Республикӑра пурӑнакансем нумайӑшӗ фронтри салтаксене куллен пулӑшу кӳреҫҫӗ. Хырай Ӗнел вӑтам шкулӗнче те Украинӑри ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакан ентешсем валли гуманитари пулӑшӑвӗ пуҫтарас ӗҫе малалла тӑсрӗҫ. Унта хутшӑнса педагогсем, ачасем тата вӗсен ашшӗ-амӑшӗ чӑлха-нускисем, ӑшӑ калпаксем, перчеткесем, харпӑр хӑй гигиена хатӗрӗсем, пылак ҫимӗҫсем тата ытти те хатӗрлерӗҫ. Ачасем ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансем валли ҫырусем ҫырчӗҫ, ӑшӑ сӑмахсемпе салтаксене пулӑшу кӳме тӑрӑшрӗҫ. Ҫавӑн пекех ҫывхарса килекен Ҫӗнӗ 2025 ҫулпа саламлакан открыткӑсем ӑсталарӗҫ. Пӗтӗм пуҫтарнӑ япаласене, апат-ҫимӗҫсене аслӑ классенче вӗренекенсем коробкӑсене вырнаҫтарчӗҫ, шкул ятне ҫырса хучӗҫ. Шкул коллективне, вӗренекенсене тата вӗсен ашшӗ- амӑшӗсене ҫак пархатарлӑ ӗҫрен айккинче тӑрса юлман
Подробнее
Дек202024 - РедакцияНет Ответов
Ачасем паттӑрсене пӗлччӗр

Ачасем паттӑрсене пӗлччӗр

Ҫулсерен декабрӗн 9-мӗшӗнче эпир Паттӑрсен кунне уявлатпӑр. Ҫак уявӑн историйӗ XVIII ӗмӗртенех пуҫланнӑ. Паянхи кун Паттӑрсен кунӗнче Совет Союзӗн Геройӗсене, Раҫҫей Федерацийӗн Геройӗсене, Ҫветтуй Георги орденӗн, Мухтав тата Хӑюлӑх орденӗсен кавалерӗсене чыслаҫҫӗ. Ку вӑл — хӑйсен пурнӑҫӗн хакӗпе пирӗн телейлӗ пуласлӑхшӑн кӗрешнӗ чӑн-чӑн Геройсен уявӗ. Вӗсен ячӗсене пурин те пӗлмелле, паттӑр ӗҫӗсене асра тытмалла. Нумаях пулмасть Хырай Ӗнел вӑтам шкулӗнче педагогика ӗҫӗн ветеранӗпе Нина Зайцевӑпа тата ялти культура ҫурчӗн организаторӗпе Альбина Александровӑпа тӗлпулу иртнӗ. Вӗсем 8—11-мӗш классенче пӗлӳ илекенсемпе ҫак паллӑ кун темипе калаҫу йӗркеленӗ. Мероприятин тӗллевӗсем ачасене пирӗн Тӑван ҫӗршывӑн историйӗнчи паттӑрла страницӑсем ҫинчен тарӑн пӗлӳ парасси, патриотизм туйӑмне вӑй
Подробнее
Дек132024 - РедакцияНет Ответов
Владимир Путин тӳрӗ эфира тухать

Владимир Путин тӳрӗ эфира тухать

Декабрӗн 19-мӗшӗнче Раҫҫей Федерацийӗн Президенчӗ Владимир Путин тӳрӗ эфира тухса кӑҫалхи ҫула пӗтӗмлетет, журналистсен тата ытти ҫынсен  ыйтӑвӗсем ҫине хуравлать. Трансляци «Пӗрремӗш», «Россия 1», «Россия 24», НТВ тата ытти телеканалсемпе пулать, 12 сехетре пуҫланать. Ыйтусене «Москва-Путину.ру» тата «Москва-Путину.рф» сайтсем, социаллӑ сетьсенчи ятарлӑ страницӑсем урлӑ, 0-40-40 телефонпа СМС е ММС ярса, 8(800)200-40-40 номерпе шӑнкӑравласа е телефон ҫинчи ятарлӑ мобильлӗ хушӑм урлӑ пама пулать.        
Подробнее
Дек132024 - РедакцияНет Ответов
Округ бюджетне хакланӑ

Округ бюджетне хакланӑ

Декабрӗн 11-мӗшӗнче округ администрацийӗн ларусен залӗнче муниципаллӑ округ депутачӗсен пухӑвӗн 35-мӗш ларӑвӗ иртнӗ. Кун йӗркинче тӗрлӗ ыйтусем пулнӑ: Комсомольски муниципаллӑ округӑн 2025 ҫул тата ҫитес ҫулсем валли палӑртнӑ бюджечӗ ҫинчен, муниципаллӑ пурлӑха приватизацилесси ҫинчен, «Мой дом» ОООн устав капиталне ҫирӗплетесси ҫинчен тата ытти те. Ларӑвӑн тӗп ыйтӑвне — округӑн бюджетне — илес пулсан, ҫакна палӑртса хӑварас килет. 2025 ҫул валли пӗтӗмӗшле тупӑшсен тата тӑкаксен шайне 893 059,9 пин тенкӗ тесе палӑртнӑ. Округӑн бюджечӗ хӑйӗн тупӑшӗсенчен тата каялла тавӑрмалла мар килекен укҫа-тенкӗрен тӑрать. Унӑн шайне палӑртнӑ чухне тӗрлӗ налуксене те шута илнӗ. Округӑн тӑкакӗсем тӗрлӗ енлӗ. Кунта администрацин ӗҫне тытса пырасси, территори уйрӑмӗсенче пӗрремӗшле ҫар учет ӗҫӗсене ирт
Подробнее
Дек132024 - РедакцияНет Ответов
Ялти хӑтлӑхшӑн тӑрӑшать

Ялти хӑтлӑхшӑн тӑрӑшать

Киров поселокӗнче пурӑнакан Анатолий Краснов «Чи лайӑх ял старости» конкурсӑн регионти тапхӑрӗнче иккӗмӗш вырӑн йышӑннӑ. Вӑл 18 ҫул ӗнтӗ поселока тирпей-илем кӗртес, хӑтлӑлатас тесе тӑрӑшать: ҫӳп-ҫап турттарса тухассине йӗркелет, урамри ҫутӑсемпе ҫыхӑннӑ ыйтусене татса парать, ял ҫыннисемпе пӗрле субботниксене тухать, йывӑҫсем лартать, никам пурӑнман ҫуртсем таврашӗнчи йӗркене сӑнаса тӑрать. Юлашки ҫулсенче вара вӑл ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансем валли гуманитари пулӑшӑвӗ пуҫтарассинче, маскировка сеткисем ҫыхассинче те хастар. Анатолий Краснова мала тухнӑ ятпа саламлатпӑр, малашне те ялти хӑтлӑхпа тирпейлӗхшӗн тӑрӑшса ӗҫлеме сунатпӑр.
Подробнее
Дек132024 - РедакцияНет Ответов

Хырхӗрри чиркӗвне сӑвапланӑ

Нумаях пулмасть Хырхӗрри ялӗнче паллӑ пулӑм пулса иртнӗ: кунта Лука Крымский Ҫветтуй ячӗллӗ  чиркӗве сӑвапланӑ. Уява округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин, Хырхӗрри территори уйрӑмӗн начальникӗ Валерий Нямуков, ял ҫыннисем тата хӑнасем йышлӑн хутшӑннӑ. Канаш епархийӗн ертӳҫи, Стефан епископ сӑваплав ӗҫне пурнӑҫланӑ, пӗрремӗш литурги ирттернӗ. Ҫавӑн пекех Комсомольскинчи «Вознесения Господня» храм настоятелӗ Сергий Скворцов иерей, Канаш епархийӗн канцеляри заведующийӗ Сергий Карсканов иерей, Аслӑ Чурачӑкри храм настоятелӗ Георгий Левшин протоиерей, Лука Крымский Ҫветтуй ячӗллӗ храм настоятелӗ Леонтий Акчурин иерей службӑна хутшӑннӑ.  Пуҫтарӑннисем чиркӳ тавра хӗрес ҫул ҫӳревӗ ирттернӗ. Уявра чиркӳ тӑвас ӗҫре тӑрӑшнӑ строительсене, тӗрлӗ енлӗ пулӑшу кӳнӗ ял ҫыннисене чӗререн та
Подробнее
Дек132024 - РедакцияНет Ответов
Паттӑрсем – пирӗн хушӑра

Паттӑрсем – пирӗн хушӑра

Ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансем — паянхи геройсем. Вӗсем хӑйсене чӑн-чӑн патриот пек кӑтартса пирӗн асаттесен, мӑнасаттесен ӗҫне чыслӑн малалла тӑсаҫҫӗ, Тӑван ҫӗршыва хӳтӗлес ӗҫе хӑйсен тӳпине хываҫҫӗ. Рияз Феткуллин Комсомольски тата Елчӗк районӗсемпе ӗҫлекен ҫар комиссариатӗнче тӑрӑшать. Маттур каччӑ ятарлӑ ҫар операцине хутшӑннӑ, яланах малти ретре пулса, ҫар тивӗҫне чыслӑн пурнӑҫласа «За участие в СВО» медале тата Суворов орденне тивӗҫнӗ. Рияз Элпуҫ ялӗнче ҫуралса ӳснӗ. 2006 ҫулта Хирти Явӑш вӑтам шкулӗнче пӗлӳ илме пуҫланӑ, тӑрӑшса вӗреннӗ. 9-мӗш класс хыҫҫӑн Шупашкарти электромеханика колледжне вӗренме кӗнӗ. 2018 ҫулта ҫамрӑк каччӑ ҫара кайнӑ, Росгвардин оперативлӑ тӗллевлӗ уйрӑм дивизийӗнче службӑра тӑнӑ, БТР десантникӗ пулнӑ. Салтакран таврӑнсан Р.Феткуллин строительство
Подробнее
Дек132024 - РедакцияНет Ответов
Укҫашӑн мар, чун ыйтнипе  пулӑшаҫҫӗ

Укҫашӑн мар, чун ыйтнипе  пулӑшаҫҫӗ

Волонтерсем куллен ырӑ ӗҫсем тӑваҫҫӗ, пулӑшу кирлӗ ҫынна алӑ пама васкаҫҫӗ. Вӗсем хӑйсен ӑшшипе таврари ҫынсене ӑшӑтаҫҫӗ тесе те калас килет. Ҫакна вӗсем укҫашӑн е тав хучӗшӗн мар, чунӗ ыйтнипе тӑваҫҫӗ.  Волонтер кунне халалласа администраци ҫуртӗнче мероприяти ирттернӗ. Ун вӑхӑтӗнче муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансене чи активлӑн пулӑшу кӳрекенсене чӗререн тав тунӑ, наградӑсем панӑ. — Ятарлӑ ҫар операцийӗ пынӑ вӑхӑтра ҫынсем хӑйсен ирӗкӗпе пулӑшни уйрӑмах пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулса тӑчӗ. Историрен эпир ҫӗнтерӳ икӗ пайран: фронтран тата тылран тӑнине пӗлетпӗр. Тыл мӗн чухлӗ ҫирӗпрех те туслӑрах, фронт ҫавӑн чухлӗ вӑйлӑрах, — тенӗ вӑл гуманитари пулӑшӑвӗ парас енӗпе куллен ӗҫлекен волонтерсене саламласа. Вӑл ҫавӑн пекех ятарлӑ ҫар операци
Подробнее
Дек132024 - РедакцияНет Ответов
Эпир паттӑрсемпе мухтанатпӑр

Эпир паттӑрсемпе мухтанатпӑр

Декабрӗн 9-мӗшӗнче пӗтӗм Раҫҫей халӑхӗ Паттӑрсен кунне паллӑ турӗ. Пирӗн тӑрӑхра  паттӑрсем яланах пулнӑ. Комсомольски районӗн энциклопедийӗнче  1812 ҫулхи Отечественнӑй вӑрҫа тата ют ҫӗршывсенчи похода хутшӑннисен, 1877—1878 ҫулти вырӑс тата турккӑ вӑрҫинче ҫапӑҫнисен, 1904—1905 ҫулсенче вырӑс-яппун вӑрҫинче юн тӑкнисен ячӗсене илсе кӑтартнӑ. Вӑл вӑрҫӑсенче пулнисем татах та нумайӑн пулнӑ, вӗсене пурне те палӑртма май ҫук. Пӗрремӗш тӗнче вӑрҫинче, Граждан вӑрҫинче те пирӗн ентешсенчен чылайӑшӗ паттӑрлӑх кӑтартнӑ. Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ пуҫлансан пирӗн районти 7 пин ытла ҫын вӑрҫӑ хирне тухса кайнӑ. 4 пин ытла салтак ҫапӑҫу хирӗнче выртса юлнӑ. Фронтра юн тӑкнисенчен нумайӑшӗ хӑюлӑхпа паттӑрлӑхшӑн орденсемпе медальсене тивӗҫнӗ. 5 ҫынна вара: К.Антонова, Г.Габайдуллина, И.Кабалина, Г.
Подробнее
Дек132024 - РедакцияНет Ответов

Асӑну хӑми уҫнӑ

Декабрӗн 10-мӗшӗнче Александровка ялӗнче Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ участникӗ, Социализмла Ӗҫ Геройӗ, Комсомольски районӗн Хисеплӗ гражданинӗ Николай Миронов ячӗпе Асӑну хӑми уҫнӑ. Николай Федорович Александровкӑри ҫичӗ ҫул вӗренмелли шкултан вӗренсе тухсан тӑван колхозра ӗҫлеме пикеннӗ. 1942 ҫулта унӑн фронта кайма ят тухнӑ. Кӑнтӑр-Хӗвеланӑҫ фронтӗнче 91-мӗш дивизире тӑшманпа кӗрешнӗ, ҫапӑҫусенче хӑюлӑхпа паттӑрлӑх кӑтартнӑ. 1943 ҫулта вӑл йывӑр аманнӑ, демобилизаципе яла таврӑннӑ. Вӑрҫӑран килсен ӗнерхи салтак алӑ усса ларман, тӑван ялта колхозра ӗҫлеме пуҫланӑ. Тӗрлӗ ҫулсенче председатель ҫумӗ те, завхоз та, бригадир та пулнӑ. Ӑна ырми-канми ӗҫӗшӗн Ленин орденӗпе (1973 ҫул), «Ылтӑн Ҫӑлтӑр» медальпе (1973 ҫул), Ӗҫлӗх Хӗрлӗ Ялав орденӗпе (1971 ҫул), тӗрлӗ медальсемпе, Хисеп грамотисе
Подробнее
Дек132024 - РедакцияНет Ответов
Ырӑ та ӗҫчен ентеш яланах асра

Ырӑ та ӗҫчен ентеш яланах асра

Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра ҫӗнтернӗренпе 80 ҫул ҫитнине асра тытса декабрӗн 10-мӗшӗнче Комсомольскинчи тӗп библиотекӑра муниципаллӑ округри ветерансен канашӗн президиумӗн членӗсем, ветерансен пуҫламӑш организацийӗсен канашӗсен председателӗсем, ветерансен юхӑмӗн активисчӗсем пуҫтарӑннӑ. Унта пирӗн ентеш, ял хуҫалӑх ӗҫченӗ, Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ участникӗ, ӗҫпе вӑрҫӑ ветеранӗсен пӗрремӗш пухӑвӗн районти тата республикӑри конференцийӗн делегачӗ, «Комсомольский» совхозӑн ветерансен пуҫламӑш организацийӗн председателӗ, районти ветерансен канашӗн президиум членӗ Василий Краснов ячӗпе асӑну каҫӗ иртнӗ. Мероприятие ертсе пыракан Валентина Боровкова презентаципе усӑ курса Василий Григорьевичӑн пурнӑҫӗ, ӗҫӗ-хӗлӗ, ял хуҫалӑх сферинчи ҫитӗнӗвӗсем ҫинчен каласа панӑ. В.Краснов 1924 ҫулта Кӗҫӗ
Подробнее
Дек62024 - РедакцияНет Ответов
Республика Пуҫлӑхӗ «тӳрӗ лини» ирттернӗ

Республика Пуҫлӑхӗ «тӳрӗ лини» ирттернӗ

Цитата Олег Николаев, Республика Пуҫлӑхӗ: «Пурте пӗрле тӑрӑшсан анчах регионта экологи лару-тӑрӑвне лайӑхлатма пулать.  Кӑҫалхи Экологи тата ҫутҫанталӑкпа перекетлӗ усӑ курассин ҫулталӑкӗ вӗҫленсе пырать пулин те, экологи мероприятийӗсем ирттересси малалла пырать, экологи тренчӗ ҫулсерен  ӳсет. Ҫутҫанталӑка пӗрле упрар!» Ноябрӗн 28-мӗшӗнче Чӑваш Республикин Пуҫлӑхӗ Олег Николаев черетлӗ «тӳрӗ лини» ирттернӗ. Вӑл 2 сехет ытла пынӑ. Олег Алексеевич эфирта 36 ыйту ҫине хуравланӑ. «Тӳрӗ лини» пынӑ вӑхӑтра пӗтӗмпе 600 ытла ҫын шӑнкӑравланӑ, хӑйсене хумхантараканни пирки пӗлтернӗ. Вӗсене пурне те шута илнӗ, хӑшӗ-пӗрне татса пама вырӑнти ӗҫ тӑвакан органсене ярса панӑ, ыттисем те хуравсӑр юлмӗҫ. Республикӑра пурӑнакансене яланхи пекех ҫул-йӗр, тавралӑхри тирпейлӗх, пурӑн
Подробнее
Дек62024 - РедакцияНет Ответов

Ыркӑмӑллӑх концерчӗ

Декабрӗн 4-мӗшӗнче районти Культура ҫуртӗнче ятарлӑ ҫар операцийӗнчи ентешсене пулӑшу кӳрес тӗллевпе ыр кӑмӑллӑх концерчӗ иртнӗ. Мероприятие СВОна хутшӑнакансен ҫемйисем, волонтерсем тата ыттисем те йышлӑн хутшӑннӑ. Чи хастар волонтерсене Менфенисе  Прохоровӑна  тата Владимир Воронова муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗн Тав хучӗпе чысланӑ. Концертра Светлана Печникова, Людмила Кинер, Лидия Изекеева, Ильнар Хисамов, Елена Яковлева, Комсомольски 2-мӗш вӑтам шкулӗн кадечӗсем тата ытти талантлӑ юрӑҫсем хӑйсен пултарулӑхӗпе савӑнтарнӑ. Пуҫтарӑннӑ укҫа-тенке Тӑван ҫӗршыв хӳтӗлевҫисене кирлӗ хатӗрсем тата медикаментсем туянма ярӗҫ.  
Подробнее
Дек62024 - РедакцияНет Ответов

Вӗсен алӑ усса ларма вӑхӑт ҫук

Декабрӗн 5-мӗшӗнче Пӗтӗм тӗнчери волонтер кунне уявлаҫҫӗ. Ӑна ООН Генеральнӑй Ассамблейи 1985 ҫулта хӑй ирӗккӗн пулӑшакансем общество аталанӑвне пысӑк тӳпе хывни ҫине тимлӗх уйӑрма хистес тӗллевпе туса хунӑ. Паянхи ҫӗршывсем хушшинчи ҫӑмӑл мар лару-тӑрура волонтерсен пулӑшӑвӗ уйрӑмах пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулни куҫкӗрет. Вӗсем ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансене тӗрлӗ енлӗн пулӑшма тӑрӑшаҫҫӗ. Ҫак паллӑ кун умӗн Комсомольскинчи «кӗмӗл» волонтерсем валли уяв йӗркеленӗ. Муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗн — территорисене тирпей-илем кӗртес тата аталантарас енӗпе ӗҫлекен управленин начальникӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Альберт Кузьмин «Кӗмӗл ӳсӗм» центра ҫӳрекенсене округ пуҫлӑхӗн Тав ҫырӑвӗсене парса чысланӑ. РФ Социаллӑ фончӗн Комсомольскинчи клиент службин ертӳҫи Надежда Юманова тата ӗҫче
Подробнее
Дек62024 - РедакцияНет Ответов
/ркенменсен ҫитӗнӳ пулатех

/ркенменсен ҫитӗнӳ пулатех

«Хӗрарӑм — ял управҫи» проектпа килӗшӳллӗн «Пӗр тан диалог» ятпа тӗлпулусем иртеҫҫӗ. Ку ӗҫ ЧР Экономика аталанӑвӗн министерстви тата Президент гранчӗсен фончӗ пулӑшнипе пурнӑҫланать. Нумаях пулмасть ҫакнашкал тӗлпулу Ҫӗнӗ Мӑрат ял библиотекинче иртнӗ. Унӑн тӗп хӑни хресчен (фермер) хуҫалӑхӗн ертӳҫи Виктория Шуряшкина пулнӑ. Тӗлпулӑва Ҫӗнӗ Мӑрат вӑтам шкулӗнче 8-мӗш класра вӗренекен хӗрачасем  те хутшӑннӑ. Ҫавра сӗтел хушшинче Виктория Романовна хӑйӗн ачалӑхӗ, ҫамрӑклӑхӗ ҫинчен каласа панӑ, ҫын ӑнӑҫлӑхӗнче ҫемье ӑна пулӑшса пыни пысӑк пӗлтерӗшлӗ пулнине палӑртнӑ. Паллах, кашни ӗҫрех йывӑрлӑхсем пулаҫҫӗ. Виктория Шуряшкина та хӑйӗн тӗллевӗ патне ӑнтӑлнӑ чухне чылай кӗтменлӗхсемпе тӗл пулнӑ. Вӑл хӗрачасене йывӑрлӑх умӗнче пуҫа усмасӑр яланах малалла ӑнтӑлма суннӑ, ҫитӗнӳ
Подробнее
Дек62024 - РедакцияНет Ответов
Иван Андреевич Кабалин

Иван Андреевич Кабалин

Ҫитес ҫул Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра ҫӗнтерӳ тунӑранпа 80 ҫул ҫитет. Ҫавна май эпир хамӑрӑн хаҫат страницисенче Комсомольски районӗнче ҫуралса ӳснӗ Совет Союзӗн Геройӗсем пирки каласа пама пуҫланӑччӗ. Хаҫатӑн 49-50-мӗш номерӗсенче Константин Антоновпа Геннадий Габайдуллин пирки статьясем кун ҫути курчӗҫ. Халӗ тепӗр паттӑр ҫинчен каласа парӑпӑр. Вӑл 1923 ҫулхи июлӗн 10-мӗшӗнче Александровка ялӗнче хресчен ҫемйинче ҫуралнӑ. 1938 ҫулта, ҫичӗ ҫул вӗренмелли шкул хыҫҫӑн Канаш хулине куҫса кайнӑ. Ваня мӗн пӗчӗкрен техникӑна юратнӑ. Ҫавӑнпа та вӑл тӳрех Канаш хулинче вырнаҫнӑ вакунсем юсакан завода ҫул тытнӑ. Кунта Иван Андреевич слесаре вӗренет. Заводра ӗҫлеме пуҫлать. Ӗмӗтсем пысӑк пулнӑ тин ҫеҫ вунсаккӑр тултарнӑ каччӑн. Анчах та Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ пуҫланать. 1942 ҫулта И.Кабалин вӑр
Подробнее
Дек62024 - РедакцияНет Ответов

Алла-аллӑн 60 ҫул

Сӑмахӑм Ҫӗнӗ Сӗнтӗр ялӗнче пурӑнакан Елизаветӑпа Тихон Башкировсен ҫемйи ҫинчен. Тихон Тихонович Башкиров Ҫӗнӗ Сӗнтӗр ялӗнче 1942 ҫулхи июлӗн 20-мӗшӗнче кун ҫути курнӑ. Ҫемьере вӑл 5 пӗртӑвантан — виҫҫӗмӗш. Ашшӗпе амӑшӗ колхозра ӗҫленӗ. Тихон 4 класс тӑван ялӗнче, малалла Хырай Ӗнел шкулӗнче вӗреннӗ. 7 класс пӗтернӗ хыҫҫӑн тӗрлӗ ҫӗрте ӗҫленӗ. 1960 ҫулта ялтан 3 ҫамрӑка Оренбург облаҫне тракториста вӗренме янӑ. Вӗсен йышне Тихон Тихонович та лекнӗ. Тракториста вӗренсе тухсан тӑван ялта ӗҫлеме пикеннӗ. 1964 ҫулта кӳршӗ ялта, Кивӗ Сӗнтӗр ялӗнче, хӑйӗн телейне тупнӑ, Лизӑпа пӗрлешнӗ. Ҫамрӑк мӑшӑр Ҫӗнӗ Сӗнтӗр ялӗнче пурӑнма пуҫлать. Ҫур ҫултанах Тихон Тихоновича салтака илсе каяҫҫӗ. 3 ҫул хушши Узбекистанра сывлӑш-десант ҫарӗсен ретӗнче ҫар тивӗҫне  пурнӑҫланӑ вӑл. Ҫамрӑк хӗрарӑм
Подробнее
Дек62024 - РедакцияНет Ответов
Самозанятые и будущая пенсия

Самозанятые и будущая пенсия

В соответствии с законодательством индивидуальные предприниматели уплачивают страховые взносы для формирования пенсии в обязательном порядке. При этом самозанятые, работающие на себя и перешедшие на специальный налоговый режим «Налог на профессиональный доход», освобождены от обязательной уплаты страховых взносов. Чтобы формировать свою будущую пенсию, им нужно добровольно вступить в правоотношения по обязательному пенсионному страхованию с Отделением Социального фонда России по Чувашской Республике. В настоящее время так поступили 2964 самозанятых жителя региона. Чтобы начать самому формировать свою пенсию, самозанятому нужно направить  заявление на вступление в добровольные правоотношения по обязательному пенсионному страхованию на госуслугах или лично обратившись в клиентскую с
Подробнее
Дек62024 - РедакцияНет Ответов
Сумлӑ юбилей    ячӗпе саламланӑ

Сумлӑ юбилей    ячӗпе саламланӑ

Вӑрӑм ӗмӗрлӗ, ял ҫинче хисепе тивӗҫнӗ ҫынсем округри ялсенче нумай. Вӗсенчен пӗри — Асанкасси ялӗнче пурӑнакан Раиса Ивановна Николаева. Ҫак кунсенче вӑл  90 ҫулхи юбилейне паллӑ турӗ. Ачалӑхӗ ҫӑмӑл пулман унӑн. Тӑван ҫӗршывӑн Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫи пуҫланнӑ вӑхӑтра 7 ҫулта ҫеҫ пулнӑ. Ашшӗ вӑрҫӑра вилнӗ пирки ача чухнех йывӑр ӗҫе кӳлӗннӗ, амӑшӗпе пӗрле уй-хирте тӑрӑшнӑ, авӑн ҫапнӑ, кӗлте ҫӗкленӗ, ҫум ҫумланӑ, пахча-ҫимӗҫ шӑварнӑ… Пӗве кӗрсен хӗр сысна пӑхнӑ ҫӗрте ӗҫлеме пуҫланӑ. Ӗҫре пысӑк ҫитӗнӳсем тунӑшӑн Раиса Ивановна ВДНХ медальне илме тивӗҫлӗ пулнӑ. Пурнӑҫ тӑршшӗпех колхозра тар тӑкнӑ. Вӑрҫӑ вӗҫленсен, лӑпкӑ кунсем пуҫлансан хӗр хӑйӗн юратӑвне тӗл пулнӑ. 1957 ҫулта ялти маттур каччӑпа Николай Семенович Николаевпа пӗрлешсе ҫемье ҫавӑрнӑ. Кил-ҫурт ача сассипе тулсах пынӑ,
Подробнее
Дек62024 - РедакцияНет Ответов

Пултаруллӑ вӗрентекен

Вера Артемьевна Фомина Анат Тимӗрчкасси ялӗнче Алексеевсен ҫемйинче кун ҫути курнӑ, телейлӗ ачалӑхӗ ҫак тӑрӑхрах иртнӗ. Ялти сакӑр класлӑ тата Аслӑ Чурачӑкри вӑтам шкулта ӑс пухнӑ.  Вӑтам шкул хыҫҫӑн Шупашкар хулинчи педагогика училищинче вӗренсе педагог профессине алла илнӗ. Вӗренсе тухсан Комсомольскинчи 1-мӗш номерлӗ ача садӗнче ӗҫленӗ. Каярахпа воспитатель ӗҫне Шупашкарти 112-мӗш номерлӗ ача садӗнче тӑснӑ. И.Н.Ульянов ячӗллӗ Чӑваш патшалӑх университетӗнчи чӑваш филологийӗпе культура факультетне вӗренме кӗнӗ. Хамӑн ентешпе шӑпах ҫак заведенире паллашрӑм та ӗнтӗ. Мана тӳрех унӑн хастарлӑхӗ, пултарулӑхӗ, ырӑ та ӑшӑ кӑмӑлӗ, ҫутӑ сӑнарӗ тыткӑнларӗ. Сӑпайлӑхпа уйрӑлса тӑнӑран, хӑйӗн ҫинчен ҫырса е каласа кӑтартма ниепле те ирӗк памасчӗ. Паянхи кун пӗр сферӑра — вӗрентӳ тытӑмӗнче вӑй
Подробнее
Дек62024 - РедакцияНет Ответов

Тӗлпулу пулчӗ

Александровка культура ҫуртӗнче час-часах тӗрлӗ мероприятисем пулса иртеҫҫӗ. Хальхинче В.Н.Потапова  библиотекарь 8-мӗш классемпе тӗл пулма Д.П.Александрова уйрӑм предпринимателе чӗнчӗ. Дина Павловна шкул ачисене бизнеса мӗнле йӗркелесе пымалли, паянхи экономика лару-тӑрӑвӗнче предпринимателӗн мӗнле пулмалли ҫинчен каласа пачӗ. Раҫҫей Федерацийӗн правительстви пӗчӗк бизнеса патшалӑх енчен пулӑшнине асӑнчӗ. Тӗлпулу вӑхӑтӗнче Д.Александрова ачасене хӑйӗн бизнес ӳсӗмӗсем мӗнле пулса пыни, карьерӑна мӗнле туни, мӗнле йывӑрлӑхсене парӑнтарма тивни  ҫинчен те каласа пачӗ. «Тӗллевсем пулмалла, вӗсене пурнӑҫлама тӑрӑшмалла, яланах профессионализм шайне ӳстерсе пымалла», — терӗ Дина Павловна. Пӗтӗмӗшле илсен Д.Александровӑпа иртнӗ тӗлпулу ачасемшӗн усӑллӑ пулчӗ тесе шутлатӑп. Вӑл в
Подробнее
Ноя292024 - РедакцияНет Ответов
Хуҫалӑхсем пулӑшу кӳреҫҫӗ

Хуҫалӑхсем пулӑшу кӳреҫҫӗ

Паянхи кун, ҫӗршывсем хушшинчи лӑпкӑ мар лару-тӑрура чи хӑюллисем Тӑван ҫӗршыва хӳтӗлеме хӑйсен ирӗкӗпе ятарлӑ ҫар операцине каяҫҫӗ. Вӗсене пур енлӗн пулӑшу кӳресси — пирӗн тивӗҫ. Округри ял хуҫалӑх предприятийӗсем контракт ҫырса ятарлӑ ҫар операцине каякан ӗҫченӗсене укҫан пулӑшу пама йышӑннӑ. «Асаново», «Рассвет» ЯХПКсенчен, «Урожай» колхозран, «Слава картофелю» агрофирмӑран виҫшер ҫын ҫакӑн пек тӳлеве тивӗҫнӗ. «Тав», «КМК» ОООсем, «Искра» колхоз, «Восток», «Слава» ЯХПКсем, «Родина» хресчен (фермер) хуҫалӑхӗ икшер контрактнике пулӑшу кӳнӗ. Пӗрер хӳтӗлевҫе укҫан пулӑшу панӑ хуҫалӑхсем те йышлӑ. Вӗсене пурне те айккинче тӑрса юлманшӑн, алӑ пама яланах хатӗр пулнӑшӑн чӗререн тав тӑватпӑр, малашне те ӑнӑҫлӑн ӗҫлесе пыма, пуян тухӑҫ ҫитӗнтерме, пысӑк тупӑш илме сунатпӑр. Ҫав вӑхӑтрах палӑ
Подробнее
Ноя292024 - РедакцияНет Ответов
Черетлӗ пленумра

Черетлӗ пленумра

Ноябрӗн 22-мӗшӗнче муниципаллӑ округ администрацийӗн ларусен залӗнче ӗҫпе вӑрҫӑ, хӗҫ-пӑшаллӑ вӑйсен тата право сыхлавӗн органӗсен ветеранӗсен (пенсионерӗсен) канашӗн черетлӗ пленумӗ иртрӗ. Унӑн тӗп теми — Комсомольски тӗп район больницин ветеранӗсен пуҫламӑш организацийӗ Совет халӑхӗ 1941—1945 ҫулсенчи Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра ҫӗнтернӗренпе 80 ҫул ҫитнине халалласа ирттерекен мероприятисене хатӗрленес енӗпе ӗҫлени. Кӗрхи ӑмӑр ҫанталӑка пӑхмасӑр пленума муниципаллӑ округри ветерансен канашӗсен членӗсем, председателӗсем тата ытти чӗннӗ хӑнасем 34-ӑн хутшӑнчӗҫ. Пленума округри ветерансен канашӗн председателӗ Ю.С.Тимофеев уҫрӗ тата ертсе пычӗ. Чи малтанах мероприятие хутшӑнакансем умӗнче муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Н.Н.Раськин тухса калаҫрӗ, ыйтусем ҫине хуравларӗ. Вӑл паянхи кун ветера
Подробнее
Ноя292024 - РедакцияНет Ответов

Мӑшӑр ҫеҫ мар, шанчӑклӑ тус та

Асанкассинче пурӑнакан Валентина Васильевнӑпа Николай Ильич Катмаковсем ҫемье чӑмӑртанӑранпа 50 ҫул ҫитнӗ. Мӑшӑр нумай ҫул ырми-канми ӗҫлесе тӑван ял тата район аталанӑвне пысӑк тӳпе хывнӑ. Николай Ильич ҫар службинчен таврӑнсан виҫӗ ҫул Асанкассинчи культура ҫурчӗн директорӗнче вӑй хунӑ, 17 ҫул ытла хурт-хӑмӑр ӗрчетнӗ, унтан сӗт-ҫу фермин хуралҫинче ӗҫленӗ. Валентина Васильевна мӗн тивӗҫлӗ канӑва тухичченех Комсомольскинчи йӑлари пулӑшусен комбиначӗн ҫӗвӗ уйрӑмӗнче тӑрӑшнӑ. Катмаковсем ывӑлпа хӗре пурнӑҫ парнеленӗ, халӗ 5 мӑнукӗпе савӑнаҫҫӗ. «Ылтӑн» юбилярсене ҫак чаплӑ уявпа Комсомольски муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗн ячӗпе «Кӗтне» спорт шкулӗн директорӗн тивӗҫӗсене вӑхӑтлӑх пурнӑҫлакан Валерий Денисов саламланӑ. Вӑл мӑшӑра саламлӑ открытка, чечексем тата «Комсомольски округне туса
Подробнее
Ноя292024 - РедакцияНет Ответов
Риски работника  при неформальной занятости

Риски работника  при неформальной занятости

Одним из распространенных проявлений неформальной занятости может быть подмена трудовых отношений гражданско-правовыми — когда с гражданином оформляется гражданско-правовой договор (договора подряда, оказания услуг, выполнения работ). Заключение гражданско-правовых договоров, фактически регулирующих трудовые отношения между работником и работодателем, не допускается (статья 15 Трудового кодекса Российской Федерации). Важно! При неформальной занятости официальные трудовые отношения не оформляются, трудовой договор в письменной форме не заключается. Трудовая занятость действует только лишь на основе устных договоренностей. Люди, работающие без официально оформленных трудовых отношений, находятся в уязвимом положении. Граждане, работающие без оформления трудового договора, не могут под
Подробнее
Ноя292024 - РедакцияНет Ответов
СПИД – хӑрушӑ чир

СПИД – хӑрушӑ чир

СПИДа пӗрремӗш хут 1981 ҫулта Америкӑри Пӗрлешӳллӗ Штатсенче тупса палӑртнӑ пулсан, паян  вӑл пӗтӗм тӗнчипех сарӑлнӑ. Чиртен вилнӗ ҫынсен шучӗ тӗнчере 25 миллионран та иртнӗ. Вирус ертсе  пурӑнакансем вара — 40 миллион. Вӗсен пурин те  СПИД тапхӑрӗ пуҫланас хӑрушлӑх пур. Раҫҫейре 1,5 миллион ҫын ытла ВИЧ инфекципе чирлӗ, тӗнчипе вара — 84 миллион. Ҫур ҫулта 14865 ҫын ҫак чире пула  пурнӑҫран уйрӑлнӑ.  СПИД — иммунитет дефицитне палӑртакан синдром, ҫакӑ организм текех инфекци тата шыҫӑ чирӗсемпе  кӗрешме пултарайманни  ҫинчен калать. СПИД сӑлтавӗ — ВИЧ, вӑл организмри  тӗрлӗ клеткӑна сиен  кӳрет, иммун системине  хавшатать. ВИЧ лексе СПИДа куҫиччен 5 ҫултан пуҫласа 15 ҫул таранччен иртме пултарать. СПИД аталанса ҫитиччен ҫын хӑйне лайӑх туя
Подробнее
Ноя222024 - РедакцияНет Ответов
Ыйтусене пӗрле канашласа татса памалла

Ыйтусене пӗрле канашласа татса памалла

Юнкун округра черетлӗ Пӗрлехи информаци кунӗ иртнӗ. Администрацин ларусен залӗнче ЧР спорт министрӗн ҫумӗ Александр Степанов, муниципаллӑ округ пуҫлӑхӗ Николай Раськин, территори уйрӑмӗсен начальникӗсем, вырӑнти депутатсем, администраци ӗҫченӗсем, предприятисемпе организацисен ертӳҫисем тата ыттисем информкунӑн темисене сӳтсе явнӑ. Пӗрремӗш ыйтупа администраци пуҫлӑхӗн пӗрремӗш ҫумӗн — территорисене тирпей-илем кӗртес тата аталантарас енӗпе ӗҫлекен управленин начальникӗн тивӗҫӗсене пурнӑҫлакан Альберт Кузьмин пуҫаруллӑ бюджет программи урлӑ пурнӑҫа кӗрекен проектсем ҫинчен каласа панӑ. Кӑҫал ҫак программа тӑрӑх округри ялсенче 28 проект пурнӑҫа кӗртнӗ, ҫав шутра ҫулсене юсанӑ, Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑра пуҫӗсене хунӑ ентешсене асӑнса лартнӑ палӑксене тата масарсене йӗркене кӗртнӗ, урам
Подробнее
Ноя222024 - РедакцияНет Ответов

50 ҫул юратнӑ мӑшӑрпа

«Турӑ пӳрнӗ телейлӗ шӑпа, 50 ҫул юратнӑ мӑшӑрпа», — илемлӗн шӑрантараҫҫӗ Любовь тата Николай Гордеевсем. Ҫак юрра Аслӑ Чурачӑк ялӗнче пурӑнакан Николаевсем ҫинченех ҫырнӑн туйӑнать. Шӑкӑл-шӑкӑл калаҫса, пӗр-пӗрне ҫур сӑмахранах ӑнланса пурнӑҫ сукмакне пӗрле такӑрлатаҫҫӗ вӗсем, пӗр-пӗриншӗн тӗрек пулса ҫемье ӑшшине упраҫҫӗ, ачисемпе мӑнукӗсене те телейлӗ пулма пехиллеҫҫӗ. Нумаях пулмасть вӗсен ҫывӑх ҫыннисем, пӗрле ӗҫленисем, ял халӑхӗ тата ыттисем те округри ЗАГС уйрӑмӗнче пуҫтарӑнса «ылтӑн» юбилярсене саламланӑ. Ҫемье пуҫӗ Василий Петрович Тукай ялӗнче ҫуралнӑ. Аслӑ Чурачӑк вӑтам шкулне пӗтернӗ хыҫҫӑн салтак атти тӑхӑннӑ. Таврӑнсан Канашри вӑрман хуҫалӑхӗнче ӗҫлеме пикеннӗ, 1977 ҫултан пуҫласа 10 ҫул  «Заветы Ильича» колхозра хӑрушсӑрлӑх техникин инженерӗнче тӑрӑшнӑ. 1988 ҫултан
Подробнее
Ноя222024 - РедакцияНет Ответов
Тӗлӗнмелле пултаруллӑ, «ылтӑн» алӑллӑ

Тӗлӗнмелле пултаруллӑ, «ылтӑн» алӑллӑ

XXI ӗмӗр — информаци ӗмӗрӗ. Архивсем вара ҫӗршывӑн чи пысӑк та хӑйнеевӗр информаци ресурсӗ шутланаҫҫӗ. Пурнӑҫ питӗ хӑвӑрт улшӑнса пынӑ май чылай чухне паянхи ҫивӗч ыйтусене татса пама историлле астӑвӑма тӗпчеме, иртнине тарӑннӑн тишкерме тивет. Архивсем иртнине, паянхине тата пулассине ҫыхӑнтарса тӑраҫҫӗ. Вӗсем кунран-кун пуянланса пыни пирӗн халӑхӑн историйӗ манӑҫа тухманнине, тӗрлӗ документсенче упранса юлнине ҫирӗплетет. Ҫак кунсенче Комсомольскинчи этнобиблиотекӑра интереслӗ те асра юлмалла пулӑм пулса иртнӗ. СССР журналистсен союзӗн членӗ, активлӑ общество деятелӗ, харпӑр хӑйӗн архив фондне йӗркеленӗ тӗлӗнмелле ҫын, нумай ҫул район хаҫатӗнче фотокорреспондентра тӑрӑшнӑ Николай Скворцов 95 ҫул тултарнине халалласа мероприяти ирттернӗ. Ун вӑхӑтӗнче Николай Константинович нумай ҫул п
Подробнее
Ноя222024 - РедакцияНет Ответов

Ӗҫ тупма пулӑшӗҫ

Ҫулталӑк пуҫланнӑранпа Комсомольскинчи «Раҫҫейри ӗҫ» центр ултӑ хутчен «Ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансен пӗрлехи кунне» ирттернӗ. Ҫак ятпа иртнӗ информаци консультацийӗсенче ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансене тата вӗсен ҫемйисене пырса тивекен пулӑшу программисем, ҫав шутра професси пӗлӗвӗ илмелли патшалӑх программисем тата социаллӑ контракт ҫинчен тӗплӗн каласа панӑ. Консультацисем усӑсӑр иртмен: пӗр ҫын ҫӗнӗ профессие алла илсе хуралҫӑна вырнаҫнӑ, тепри тӳлевлӗ обществӑлла ӗҫ пурнӑҫлама килӗшнӗ. Хушма професси илекен, социаллӑ контракт ҫыракан та пулнӑ.  Ноябрь уйӑхӗнче кадрсен центрӗнче шӑпах улттӑмӗш консультаци иртнӗ. Ун вӑхӑтӗнче «Демографи» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн тӳлевсӗрех хушма професси пӗлӗвӗ илме пулни ҫинчен калаҫнӑ. «Ятарлӑ ҫар операцине хутшӑнакансем валли 202
Подробнее
Ноя222024 - РедакцияНет Ответов

Чи пахи – тимлӗхпе хисеп

Ватӑ ҫынна мӗн кирлӗ; Паллах, ӑна хисеплени, тимлени, ун сӗнӗвӗсене итлени, унпа канашлани. Вӑрӑм ӗмӗрлӗ кинемейсемпе мучисене юбилейпе саламлама пуҫтарӑнни шӑпах вӗсене хисепленине кӑтартса парать те. Ҫак кунсенче Урмаелӗнче пурӑнакан Зейнеп Сулейманова 95 ҫул тултарнине уявларӗ. Ҫак паллӑ пулӑмпа ӑна Урмаел территори уйрӑмӗн начальникӗ Айрат Ямалетдинов, библиотека тата культура тытӑмӗн ӗҫченӗсем саламларӗҫ. Зейнеп аппа нумай ачаллӑ ҫемьере ҫуралса ӳснӗ. Аслӑ Отечественнӑй вӑрҫӑ вӑхӑтӗнче ҫитӗннисемпе тан колхозра ӗҫленӗ, пӗртӑ-ванӗсене пӑхнӑ. 19 ҫул тултарсан качча тухнӑ, мӑшӑрӗпе вӗсем 9 ача ҫуратса ӳстернӗ. Халӗ вӑл Асия хӗрӗн ҫемйипе пурӑнать. «Эпӗ хам та тахҫанах ҫитӗннӗ ҫын пулсан та анне паян кун та пирӗн хушӑра пулнӑшӑн питӗ савӑнатӑп. Эпир пурте питӗ туслӑн ӳснӗ, пурте хамӑр
Подробнее
Ноя222024 - РедакцияНет Ответов

Вӗсем – пулас салтаксем

Ноябрӗн 11—15-мӗшӗсенче «Солнышко» ача-пӑча лагерӗнче 10-мӗш класра ӑс пухакан каччӑсем ҫар службин вӗренӗвӗсенче пулнӑ. Пирӗн округран унта тӗрлӗ шкулсенче ӑс пухакан 42 яш хутшӑннӑ. Алексей Тихоновпа Владимир Гаврилов пулас салтаксен ертӳҫисем пулнӑ. Каччӑсем строй, вут-ҫулӑм, парашютпа десант, тактика хатӗрленӗвӗ, радиаци, хими тата биологи хӳтӗленӗвӗ енӗпе пӗлӳ илнӗ, интерактивлӑ тирта тата пневматика винтовкинчен тӗл перес, пӗрремӗш пулӑшу парас енӗпе пӗлӗвӗсене тарӑнлатнӑ. Пирӗн округ ачисем лайӑх кӑтартусемпе палӑрнӑ. Ҫӗнӗ Мӑрат вӑтам шкулӗнче ӑс пухакан Даниил Петров автомата салатса пуҫтарас енӗпе пӗрремӗш вырӑна тивӗҫнӗ. Пирӗн ачасенчен тӑракан 1-мӗш тата 5-мӗш взводсем канат туртассинче 2-мӗш тата 3-мӗш вырӑнсене йышӑннӑ. Радиаци, хими тата биологи атакинчен хӳтӗленес
Подробнее
Ноя222024 - РедакцияНет Ответов

Цифра хӑрушсӑрлӑхӗ пӗлтерӗшлӗ

«Цифрӑллӑ ликбез» проектӑн ҫӗнӗ сезонне уҫса Комсомольски 1-мӗш вӑтам шкулӗнче уҫӑ урок ирттернӗ. Ун вӑхӑтӗнче 7 «к» класра ӑс пухакансем ахаль электронлӑ алӑ пусни мӗне пӗлтернипе, унпа мӗнле усӑ курнипе паллашнӑ. Электронлӑ алӑ пуснипе паянхи кун документсемпе ӗҫленӗ чухне анлӑн усӑ кураҫҫӗ. Вӑл финанс хӑрушсӑрлӑхне тивӗҫтерме тата харпӑр хӑй даннӑйӗсене хӳтӗлеме пулӑшать. Муниципаллӑ округ администрацийӗн информаци тивӗҫтерӗвӗн секторӗн ертсе пыракан специалисчӗ Е.Н.Алякин тата вӗренӳ пайӗн информаципе методика центрӗн директорӗ Л.М.Антонова ачасене электронлӑ мелпе алӑ пусма май пурри ҫинчен тӗплӗн каласа панӑ.  «Хальхи вӑхӑтра эпир кашни кун тенӗ пек интернетпа усӑ куратпӑр. Сайтсенче авторизаци витӗр тухса, тӳлев страницинче СМС-па килнӗ кода ҫырса е килӗшни ҫинчен калакан йӗр
Подробнее
Ноя222024 - РедакцияНет Ответов
Батарейкӑсене ан пӑрахӑр

Батарейкӑсене ан пӑрахӑр

Чӑваш Енре пуҫтарнӑ 3 тонна кивӗ батарейкӑсене Ярославль хулине утилизацилеме ӑсатнӑ. Вӗсенчен тӗслӗ тата хура металсене кӑларса илсе ҫӗнӗрен производство циклне ярӗҫ. Республикӑра ҫак ӗҫ «НИИ экологии» АУ тата «Национальная экологическая компания» ООО алӑ пуснӑ килӗшӳ тӑрӑх пурнӑҫланать. Организаци пуҫтарӑннӑ батарейкӑсене ҫулталӑкра пӗрре Ярославль хулине ӑсатать. «Экологи» наци проекчӗпе килӗшӳллӗн хытӑ каяшсемпе ӗҫлемелли ятарлӑ федераци проекчӗ пурнӑҫа кӗрет. Унӑн тӗллевӗ — каяшсем ҫынсен сывлӑхне тата ҫутҫанталӑка сиенленине чакарасси, вӗсемпе тепӗр хутчен хуҫалӑхра усӑ курма майсем тӑвасси. Кивӗ батарейкӑсене пуҫтарни те шӑпах ҫак тӗллевпе килӗшсе тӑрать. Пирӗн округра та ӗҫлеме пӑрахнӑ батарейкӑсене йышӑнакан вырӑнсем пур. Сӑмахран, районти культура ҫуртӗнче ҫакна валли я
Подробнее